قلعہ مبارک
قلعہ مبارک پنجاب دے سبھ توں پرانے قریب 1800 سال پرانا قلعہ ہے جس نے وقتاں دے اتار چڑھاء اج وی نظر آوندے نیں۔
تریخ[سودھو]
تریخ داناں موحب بٹھنڈہ دا قلعہ راجا ونے پال نے بنایا سی اتے اس دا نام وکرمگڑ قلعہ رکھیا۔ اس پچھوں راجا جے پال نے قلعے دا جاں جیپالگڑ کر دتا۔ مدھ-کال وچّ بھٹی راؤ راجپوت نے قلعے نوں نویں سریو بنایا تے قلعے دا نام بھٹی ونڈا رکھیا۔ اس کرکے شہر دا ناں پہلاں بھٹنڈا اتے پھر بٹھنڈہ پیا۔ جدوں 1707 وچّ گورو گوبند سنگھ جی قلعے وچّ آئے تاں قلعے دا نام قلعہ گوبندگڑھ پے گیا۔ موجودہ سمیں اس نوں قلعہ مبارک آکھیا جاندا ہے۔ پررنتو سیر سپاٹا وبھاگ پنجاب ولوں ہن اس قلعے دا نام بدل کے رضیہ قلعہ رکھ دتا گیا ہے۔
رانی محل[سودھو]
قلعہ مبارک وچلا رانی محل بہت خوبصورت ہے جس تے چترکاری دی دکھّ وی دیکھن والی ہے۔ دلی دے تخت تے بیٹھن والی پہلی زنانی رضیہ سلطان دی بٹھنڈہ وچّ رانی محل اکلوتی یادگار ہے۔ رضیہ سلطان جدوں 1239 وچّ گورنر ملک التونیا دی بغاوت دباؤن واسطے بٹھنڈہ آئی تاں اس نوں ملک التونیا نے بٹھنڈہ قلعے وچّ قید کر لیا سی۔ قریب دو مہینے اوہ اتھے قلعے وچلے رانی محل وچّ قید رہی سی۔ اتہاسکاراں انوسار رضیہ سلطانہ رانی محل دی کھڑکی وچّ بیٹھ کے سام وقت مینا بازار دا نظارہ تکیا کردی سی۔ رضیہ سلطانہ بٹھنڈہ دی مسجد وچّ نماز پڑھن جایا کردی سی۔
ویلہ ونڈ[سودھو]
قلعہ مبارک دا اتہاس
| سال | کم |
|---|---|
| 90-110 AD | بادشاہ کنشک اتے راجا ڈب نے بنایا |
| 179 AD | بٹھنڈہ شہر نوں بھٹی راؤ نے وسایا |
| 1004 AD | سلطان محمود غزنوی نے قبضہ کیتا |
| 1045 AD | پیر ہازی رتن اتھے آئے |
| 1189 AD | سلطان محمد غوری نے قبضہ کیتا |
| 1191 AD | بادشاہ پرتھوی راج چوہان نے قبضہ کیتا |
| 1240 AD | رضیہ سلطان نوں نظربند کیتا گیا |
| 1515 AD | بابا گرو نانک ایتھے آئے |
| 1665 AD | گورو تیغ بہادر ایتھے آئے |
| 1705 AD | گورو گوبند سنگھ ایتھے آئے |
| 1835 AD | مہاراجہ کرم سنگھ نے گرودوارہ بنوایا |