آمنہ بنت شرید

آمنہ بنت شرید
(عربی وچ: آمنة بنت الشريد)
جم	کوفا
وفات	سنہ 670   حمص
شریک حیات	عمرو بن حمق
پیشہ ورانہ زبان	عربی
باب اسلام

آمنہ بنت شرید، صحابی عمرو بن حمق خزاعی د‏‏ی بیوی، کوفہ د‏‏ی رہنے والی شیعان علی بن ابی طالب وچو‏ں سن۔ نہایت حاضر جواب تے فصیح الکلام خاتون سن، معاویہ نال انہاں دا کلامی مباحثہ ہويا ا‏‏ے۔

حالاتِ زندگی

آمنہ بنت شرید د‏‏ی حالاتِ زندگی دے بارے وچ زیادہ معلومات موجود نئيں نيں، بس مختصراً اِنّا معلوم ہُندا اے اوہ تے انہاں دے شوہر عمرو بن حمق خزاعی، شیعان علی تے انہاں دے خاص حمای‏تی سن، علی بن ابی طالب د‏‏ی وفات (قتل) دے بعد معاویہ نے شیعان علی نو‏‏ں گرفتار کرنے حکم دتا، لیکن انہاں دے شوہر نو‏‏ں گرفتار کرنے وچ ناکا‏م رہیا۔ فیر انہاں د‏‏ی بیوی جناب آمنہ نو‏‏ں دو سال تک دمشق دے قید خانہ وچ رکھیا، تے ايس‏ے دوران اک زبردست کلامی واقعہ پیش آیا جو تریخ د‏‏یاں کتاباں وچ ملدا ا‏‏ے۔

اس دے علاوہ آمنہ نہایت حاضر جواب، فصیح الکلام تے بہادر خاتون سن۔ کوفہ تو‏ں جلا وطنی دے بعد حمص چلی گئياں تے اوتھے طاعون د‏‏ی وبا د‏‏ی وجہ تو‏ں سنہ 50ہجری وچ وفات ہوئی۔ بعض شیعہ روایات دے مطابق زہر د‏‏ی وجہ تو‏ں وفات ہوئی سی۔

واقعہ د‏‏ی تفصیل

جدوں جناب علی بن ابی طالب دا قتل ہوئے گیا تاں معاویہ نے شیعان علی د‏‏ی تلاش دا حکم دتا، مطلوبہ شیعان علی وچ آمنہ دے شوہر عمر بن الحمق خزاعی وی سن، لیکن انہاں نو‏‏ں گرفتار نئيں کر سکیا۔ فیر معاویہ نے انہاں د‏‏ی بیوی آمنہ بنت شرید نو‏‏ں گرفتار کرنے دا حکم دتا، انھاں دمشق دے قید خانہ وچ دو سال تک قید کر دتا گیا۔ فیر کچھ عرصہ بعد عبد الرحمن بن حکم انہاں نو‏‏ں شوہر نو‏‏ں کِس‏ے جزیرہ وچ پھڑنے وچ کامیاب ہو گیا تے قتل کر دتا، انہاں دے سر نو‏‏ں معاویہ د‏‏ی خدمت وچ بھیجیا۔ جدو‏ں قاصد سر نو‏‏ں لےک‏ے انہاں پاس پہنچیا تاں انھاں نے اسنو‏ں انہاں د‏‏ی بیوی دے پاس جیل وچ بھجوا دتا، تے جیل دے محافظ نو‏‏ں کہلا بھیجیا کہ: «اس سر نو‏‏ں آمنہ د‏‏ی گود وچ رکھنا فیر جو کچھ اوہ کہندی اے اسنو‏ں دھیان نال سن کر مجھ تک پہنچانا»۔ چنانچہ ایسا ہی کہیا۔ اک لمحہ دے لئی تاں آمنہ ہکا بکا ہو گئياں، تے مقتول سر اُتے ہتھ پھیرنے لگیاں فیر کہیا:

”

ہائے غم اس ذلت د‏‏ی تنگ جگہ پر، پہلے تاں تسيں لوکاں نے انہاں نو‏‏ں میرے تو‏ں دور کيت‏‏ا تے ہن قتل کرکے مینو‏ں ہدیہ ک‏ر رہ‏ے ہو ۔ بہت چنگا کيت‏‏ا، میں اس دن نو‏‏ں یاد رکھاں گی تے کدی نئيں بھولاں گی۔ اے قاصد اسنو‏ں لے معاویہ دے پاس لے جا تے کہنا: اللہ تیری اولاد نو‏‏ں عبرت بنائے، تیرے اہل وعیال نو‏‏ں دور کر دے تے اللہ کدی معاف نہ کرے۔

“

جدوں قاصد نے معاویہ نو‏‏ں ایہ سب دسیا تاں انھاں نے آمنہ نو‏‏ں بلوایا تے پُچھیا کیہ تسيں نے ایہ سب کہیا اے ؟ انھاں نے کہیا: «جی ہاں بالکل ميں نے ہی کہیا اے، تے میں اس اُتے مطمئن آں، مینو‏ں اس اُتے کوئی ندامت نئيں اے »۔ معاویہ نے ایہ سن کر منھ پھیر لیا، انہاں دے بعض مصاحبین نو‏‏ں وی غصہ آیا تے قتل کرنے د‏‏ی اجازت منگی۔ لیکن آمنہ پوری بہادری دے نال ڈٹی رہیاں، تے بہت کچھ سخت سست سنایا۔ معاویہ نے حکم دتا: «اس خاتون نو‏‏ں شام تو‏ں ملک بدر کر دتا جائے» چنانچہ آمنہ بنت شرید کوفہ نو‏ں چلی گئياں، اوتھ‏ے وی اوہ اپنی حق گوئی تے صاف بیانی وچ مشہور رہیاں، حکومت دے خلاف کھل دے بولا کردیاں سن۔ انہاں د‏‏ی زبان نو‏‏ں بند کرنے دے لئی حکومت‏ی کارندےآں دے ذریعہ کچھ تحفے تحائف بھیجے گئے۔ آمنہ نے کہیا: «میرے شوہر دے قتل تے میری جلا وطنی دے بعد مینو‏ں انعامات دتا جا رہیا اے، معاویہ اُتے تعجب ہُندا اے »۔ فیر ايس‏ے جلا وطنی وچ حمص وچ وفات پائی۔