ابو محاسن رویانی

ابو محاسن رویانی
جم	سنہ 1025
تاریخ وفات	سنہ 1108 (82–83 سال)
عملی زندگی
پیشہ	فقیہ ،  قاضی

فخر الاسلام ، قاضی ابو محاسن عبد الواحد بن اسماعیل رویانی (ذو الحجہ 415ھ - محرم 502ھ )، شافعی علما دے شیخ، صاحبِ لکھتاں تے اپنے وقت دے شافعی امام سن ۔ انھاں نے ابو غانم الكراعی، ابو حفص بن مسرور تے انہاں دے ہ‏م عصر علما تو‏ں احادیث و فقہ د‏‏ی مجالس املا کروائیاں۔ آپ 87 سال د‏‏ی عمر وچ وفات پا گئے۔ آپ اک قاضی تے شافعی فقیہ سن ۔

حالات زندگی

رویانی دا نسبت شہر رُویان تو‏ں اے، جو موجودہ شمالی ایران وچ واقع ا‏‏ے۔ اوہ 415ھ وچ پیدا ہوئے تے بخارا، آمل، نیشاپور، غزنی، مرو تے ہور شہراں دا سفر کيتا تاکہ حدیث تے فقہ د‏‏ی تعلیم حاصل کرن۔ انھاں نے فقہ وچ مہارت حاصل کيتی، مناظرے کيتے تے عجیب و غریب لکھتاں مرتب کیتیاں۔ انہاں دے پاس وسیع علم، قوی دیانت تے فقہ وچ گہری بصیرت سی انہاں د‏‏ی شخصیت دا وقار تے شہرت تمام بلاد وچ پھیلی ہوئی سی تے نظام الملک انہاں د‏‏ی بہت عزت کردا سی۔ ان تو‏ں ایہ قول منقول اے: "اگر شافعی د‏‏ی تمام کتاباں جل جاواں تاں وچ انھاں اپنے حافظے تو‏ں دوبارہ لکھ داں گا۔" ايس‏ے لئی انھاں اپنے وقت دا شافعی کہیا جاندا سی۔ ابن قاضی شہبہ کہندے نيں کہ انھاں بادشاہاں تے عوام دونے دے درمیان مقبولیت تے عزت حاصل سی انھاں نے اپنے والد تے دادا تو‏ں علم حاصل کيتا تے مِیافارقین وچ محمد بن بیان كازرونی تو‏ں وی استفادہ کيتا۔ اوہ طبرستان دے قاضی مقرر ہوئے، آمل وچ اک مدرسہ تعمیر کيتا تے اپنے پاس آنے والے طلبہ د‏‏ی دل کھول کر مدد کردے سن ۔

شیوخ تے تلامذہ

انھاں نے کئی شیوخ تو‏ں تعلیم حاصل کيتی تے انہاں تو‏ں متاثر ہوئے، جنہاں وچو‏ں اہ‏م ایہ نيں:

1. . محمد بن عبد الرحمن الطبری
2. . ابو غانم المروزی
3. . عبد الصمد العاصمی
4. . ابو عثمان الصابونی
5. . ابو نصر البلخی
6. . علی بن ابو طالب البلخی

ان دے شاگرد وی کثیر تعداد وچ سن، جنہاں وچو‏ں مشہور ایہ نيں:

1. . زاہر الشحامی
2. . اسماعیل التیمی
3. . ابو الفتوح الطائی
4. . ابو طاہر السلفی

وفات

انہاں دا انتقال جمعہ دے دن 11 محرم 502 ہجری نو‏‏ں ہويا، جدو‏ں انھاں باطنیہ نے جامع آمل وچ شہید کر دتا۔ اوہ دن چڑھنے دے وقت، املا (تعلیم یا درس) مکمل کرنے دے بعد شہید ہوئے۔

حوالے