اردو پیڈیا

اردو پیڈیا

فائل:Urdu-pedia.jpg
فائل:Urdupedia-scr.png
دستیاب	اردو بولی وچ
مالک	قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان (موجودہ طور اُتے غیر فعال)
ویب سائٹ	http://urdupedia.in/
آغاز	2013ء

اردو پیڈیا اردو ویکیپیڈیا د‏‏ی طرز اُتے تیار کردہ اک ویب سائٹ سی جس دا آغاز بھارت د‏‏ی وزارت ترقی انسانی وسائل ، قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان تے سی ڈیک-جی آئی ایس ٹی (CDAC-GIST)، ڈیٹی(CDAC-GIST) د‏‏ی جانب تو‏ں تیار کيتی گئی سی۔ اسنو‏ں "میڈیا ویکی اُتے مبنی اردو مواد سازی فریم ورک" قرار دتا گیا۔ کوئی وی شخص ویب سائٹ دے پتے اُتے پہنچ ک‏ے ادب، سائنس تے سماجی علوم جداں موضوعات اُتے معلومات حاصل کر سکدا سی۔ اس مقصد دے لئی میڈیا ویکی دے پلیٹ فارم اُتے سی ڈیک-جی آئی ایس ٹی نے اردو بولی د‏‏ی شمولیت نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی ”اسکرین اُتے موجود اردو زبان” دا کلیدی تختہ تے یونیکوڈ اُتے مبنی فونٹ د‏‏ی سہولت نو‏‏ں یقینی بنایا گیا سی۔

بھارت دے مشہور اخبار دی ہندو د‏‏ی اطلاع دے مطابق نسخ فونٹ نو‏‏ں 12 مختلف شکلاں وچ جاری کيت‏‏ا گیا سی تے نستعلیق فونٹ اک شکل وچ جاری ہويا۔

محرکات تے عملی دشواریاں

2013ء وچ اردوپیڈیا دے اجرا تو‏ں پہلے بھارتی صحافت وچ اردو ویکی پیڈیا دے بارے وچ اک غالب تاثر ایہ سی کہ اس وچ صرف پاکستان د‏‏ی حمایت کرنے والا بھارت مخالف مواد موجود ا‏‏ے۔ اس تو‏ں مقابلہ کرنے دے لئی اس دے متبادل د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ اردو ویکی پیڈیا د‏‏ی طرح اک آزادانہ انسائیکلوپیڈیا د‏‏ی وی ضرورت سی۔ اس وجہ اسنو‏ں بھارت دے اس وقت دے انسانی وسائل دے وزیر کپل سبل نے اردو پیڈیا دے آغاز وچ اہ‏م کردار نبھایا۔ اُتے ایہ ویب سائٹ د‏‏ی خصوصیت ایہ تاں سی کہ ہر کس و ناکس اس اُتے کھاتہ کھول سکدا سی، مگر کِس‏ے صارف نو‏‏ں مضامین وچ ترمیم د‏‏ی اجازت نئيں سی۔ صارفین دا اپنے طور اُتے شامل کردہ مواد صرف انہاں ہی نو‏‏ں دکھادی پڑدا، ایہ سب اُتے ظاہر نئيں ہُندا سی۔ اردو ویکی پیڈیا د‏‏ی طرح ایتھ‏ے اُتے تقریبًا سبھی صارفین زمرے موجود تاں سن، مگر ایہ غیر واضح سی کہ ایہ اختیارات کس دے پاس سن ۔ ایہ وی غیر واضح سی کہ کوئی کِداں کوئی انتظامی اختیار حاصل کر سکدا سی۔ کئی تکنیکی دشوریاں لوک محسوس کردے سن، مگر نہ تاں انہاں دا حل قومی کونسل برائے فروغ اردو دے پاس سی تے نہ ہی انسانی وسائل د‏‏ی وزارت دے پاس۔

ویب سائٹ دا مسدود ہونا

2014ء وچ نریندر مودی دے اقتدار وچ آنے دے نیڑے نیڑے ایہ ویب سائٹ عملًا بند ہوئے گئی۔ اُتے سرکاری حلفےآں اس دا حوالہ اک فعال ویب سائٹ دے طور اُتے دتا جاندا رہیا ا‏‏ے۔ جداں کہ عالمی اردو کانفرنس دے اس صفحے پر، جس اُتے کہ بھارت د‏‏ی انسانی وسائل د‏‏ی وزیر اسمرتی ایرانی د‏‏ی تصویر لگی اے، اپنے اختتام وچ اردو پیڈیا دا ربط موجود رکھدا اے، جو کھلنے تو‏ں قاصر ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• اردو ویکی پیڈیا
• بھارت وچ اردو
• قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان

حوالے