ارسطو
ارسطو | |
---|---|
(قدیم یونانی وچ: Ἀριστοτέλης)[۱] | |
جم | سنہ 384 ق م [۲][۳][۴][۵][۱]
|
وفات | سنہ 322 ق م [۲][۳][۴][۶][۱]
|
وجہ وفات | آنتوں کی بیماری [۷] |
مدفن | استاگیرا [۸][۹][۱۰] |
طرز وفات | طبعی موت [۱۱]، خودکشی [۶] |
رہائش | ایتھنز (۰۳۶۶ ق.م–۰۳۴۷ ق.م) |
نسل | یونانی [۱۱] |
استعمال ہتھ | بایاں |
عارضہ | ہکلاہٹ |
زوجہ | پاتھیاس [۱۱] |
ساتھی | ہرپیلس [۱۱] |
اولاد | نیکوماچس [۱۱]، پاتھیاس |
والد | نیکوماچس [۱۱] |
بہن/بھائی | |
عملی زندگی | |
مادر علمی | اکیڈیمی [۱۱] |
استاذ | افلاطون [۱۵][۱۱] |
تلمیذ خاص | سکندر [۱۱]، ثاوفرسطس [۱۱][۱۶][۱۷]، ارسطکاس [۱۸]، مینو |
پیشہ | ماہر حیاتیات [۱۱]، ماہر کونیات [۱۱]، منطقی [۱۱]، ماہر حیوانیات [۱۱]، ادبی نقاد [۱۱]، ریاضی دان [۱۱]، ماہر حیاتی اخلاقیات [۱۱]، ماہر علمیات [۱۱]، سیاسی فلسفی [۱۱]، جامع العلوم [۱۱]، زبان کا فلسفی [۱۱]، لکھاری [۱۹][۱۱][۲۰][۲۱]، فلسفی [۲۲][۱۱][۲۳]، تارہ گرو [۱۱]، جغرافیا دان [۱۱]، استاد [۲۴][۱۱]، اتالیق [۲۵][۲۶][۲۷][۱۱]، ماہر علم الوجود ، طبیعیات دان |
پیشہ ورانہ زبان | پراݨی یونانی [۱۱][۲۸] |
شعبۂ عمل | فلاسفی [۱۱]، قدرتی فلسفہ |
کارہائے نمایاں | سیاست ، طبیعیات ، پوئتیکا ، ایتھنز کا آئین |
مؤثر | افلاطون [۱۱]، سقراط ، ہیراکلیٹس ، بارامانیاس ، ڈیموکریٹس ، اناکسی میندر ، ایپیکیورس ، بقراط ، امپی دوکلیز |
تحریک | مشائیت [۱۱] |
IMDB اُتے صفحات | |
ترمیم |
ارسطو (انگریزی: Aristotle) یونان دے ممتاز فلسفی، مفکر، جامع العلوم، تے ماہر منطق سن، جیہناں نے افلاطون ورگے استاد دی صحبت پائی تے سکندر مقدونی دے استاد رہے۔ اوہ فلسفے وچ مشائی مکاتب فکر کے بانی نيں۔ اوہناں نے فلسفے دے نال نال کئی مضامین اُتے کتاباں لکھياں جنہاں وچ فزکس، حیاتیات، حیوانیات، شاعری، ڈراما، موسیقی، نفسیات، معاشیات، لسانیات، سیاسیات تے ارضیات شامل نيں۔ ارسطو نے اپنے توں پہلے موجود فلسفیانہ نظریات دا اک پیچیدہ تے جامع نچوڑ پیش کيتا۔ ایہ اوہناں دی تعلیمات ہی سی جیہدے توں مغرب نے اپنا فکری لغت تے تحقیق کرن دا طریقہ حاصل کيتا۔ جیہدے نتیجے وچ اوہناں دے فلسفے دا ہر مغربی علم اُتے اک منفرد اثر موجود اے تے اج وی مباحثاں دا موضوع بنیا ہویا اے۔
اوہناں دی زندگی دے بارے وچ بہت گھٹ معلومات موجود نیں۔ ارسطو شمالی یونان دے شہر استاگیرا وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد نیکوماچس دا انتقال ہو گیا جدوں حالے ارسطو بچے سن ۔ ستاراں یا اٹھاراں سال دی عمر وچ انھاں نے افلاطون دی اکیڈمی وچ داخلہ لیا تے اوتھے سینتِی سال دی عمر تک تعلیم حاصل کيتی۔ افلاطون دی وفات دے کچھ وقت بعد آپ نے ایتھنز چھڈیا تے مقدونیہ دے فلپ دوم دی گزارش اُتے اس دے بیٹے سکندر مقدونی نوں تعلیم دتی۔
زِندگی
[سودھو]ارسطو دی زندگی دے بارے وچ بوہت گھٹ جانیا جاندا اے۔ ارسطو شمالی یونان دے شہر اسٹگیرا وچ پیدا ہويا سی۔ اس دے والد نیکوماس دا انتقال اودوں ہويا جدوں ارسطو بچپن وچ سی تے اس دی پرورش اک سرپرست نے کيتی۔ ستاراں یا اٹھارہ سال دی عمر وچ اوہ ایتھنز وچ پلوٹو دی اکیڈمی وچ شامل ہويا تے سینتِیہہ سال (سن c 347 ق م) دی عمر تک اوتھے رہیا۔ افلاطون دی وفات دے فورا بعد ہی، ارسطو نے ایتھنز چھڈ دتا تے میسیڈون دے فلپ دوم دی درخواست پر، 343 ق م وچ سکندر اعظم دی عظیم تعلیم دا درس لیا۔ اس نے لائسیم وچ اک لائبریری قائم کیجس نے اسنوں پاپائرس اسکرول اُتے اپنی سیکڑاں کتاباں تیار کرنے وچ مدد فراہم کيتی۔ بھانويں ارسطو نے اشاعت لئی بہت سارے خوبصورت مقالے تے مکالمے لکھے، لیکن اس دی اصل پیداوار دا صرف اک تہائی حصہ ہی بچا اے، اس وچوں کسی نے اشاعت دا ارادہ نئيں کيتا۔ طبعی سائنس دے بارے وچ ارسطو دے خیالات نے قرون وسطی دے سکالرشپ نوں گہرا شکل دتی۔ انہاں دا اثر جانہار(مرحوم) نوادرات تے ابتدائی قرون وسطی توں نشا۔ ثانیہ تک پھیل گیا تے جداں تک کلاسیکی میکانکس ورگے روشن خیالی تے نظریات تک نظامی طور اُتے تبدیل نئيں ہوئے۔ ارسطو دے کچھ علمی مشاہدے انہاں دی حیاتیات وچ پائے گئے، جداں آکٹپس دے ہیکٹوکوٹیل (تولیدی) بازو پر، 19 ويں صدی تک انکار نئيں کيتا گیا سی۔ اس دی تخلیقات وچ منطق دا ابتدائی پہلا باقاعدہ مطالعہ اے، جس دا مطالعہ قرون وسطی دے علما جداں پیٹر ایبلارڈ تے جان باریڈان نے کيتا سی۔۔ منطق اُتے ارسطو دا اثر 19 ويں صدی تک وی جاری رہیا۔ اوہ متاثر اسلامی فکر کے دوران مشرق وسطی دے نال نال عیسائی الہیات، خاص طور اُتے Neoplatonism دے ابتدائی کلیسیا تے علمی دی روایت کیتھولک چرچ۔ ارسطو قرون وسطی دے مسلم اسکالراں وچ "پہلا استاد" دے طور اُتے تے تھامس ایکناس جداں قرون وسطی دے عیسائیاں وچ محض "دی فلاسفر" دی حیثیت توں مشہور سی۔ اس دی اخلاقیات، دے جدید آمد دے نال ہمیشہ بااثر، حاصل کيتی تجدید دلچسپی
علمی مساعی
[سودھو]فلسفہ دے علاوہ جو چیز ارسطو نوں سابق فلاسفہ توں ممتاز کردی اے اوہ اس دا عملی فزکس، ہیئت تے حیاتیات وچ ملکہ سی۔ اوہ پہلا عالم سی جس نے علمی اصطلاحات وضع کیتیاں۔ منطق نوں باقاعدہ علم دا درجہ دتا۔ تے سیاست و معاشرت دے لئی باضابطہ اصول ترتیب دیے۔ اس دی قائم کردہ اکیڈمی عرصہ دراز تک مرکز علم و فن رہی۔
بنیادی نظریات
[سودھو]- خدا اک نادیدہ مقناطیسی قوت اے جو ہر شے نوں اپنی جانب کھینچکی اے۔ حرکت دراصل ايسے کشش دا نتیجہ اے جو زندگی دا موجب اے۔
- خدا بے نیاز اے۔ اوہ اپنی نمود و نمائش توں مبرا تے جنت جہنم، نیکی بدی توں منزا اے۔
- انسان دا شرف و اختصاص، اس دی قوت، عقل تے فکر وچ مضمر اے۔
- کامل انسان اشرف المخلوق بن جاندا اے تے منتشر و شریر ہوئے تاں ارزل المخلوق۔
- اعتدال بہترین راستہ اے۔
- عورت فطرتاً مرد توں ذہنی و جسمانی طور اُتے پست اے۔
اہم لِکھتاں
[سودھو]ارسطو صرف فلسفی ہی نہ سی، بلکہ اوہ علم طب، علم حیوانات، ریاضی، علم ہيئت، سیاسیات، مابعدالفزکس تے علم اخلاقیات اُتے قدیم حکماء دے مستند تے صاحب الرائے عالم منیا جاندا اے۔ اوہناں دیاں کتاباں تے تحقیقی رسالےآں دی تعداد ہزار توں اُتے اے، جیہناں وچوں اہم ایہ نيں۔
- المقولات
- الاخلاق
- مابعدالطبیعیہ
- العبارۃ
- الب رہان
- الجدل
- الخطابہ
- الشعر
- النفس
- الحیوان
- الحس و المحسوس
- بوطیقا
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: ارسطو |
باہرلے جوڑ
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ Aristotle — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۵ اگست ۲۰۱۸
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ وصلة : https://d-nb.info/gnd/118650130 — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اپریل ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ full work available at URL: http://feb-web.ru/feb/kle/ — عنوان : Краткая литературная энциклопедия — ناشر: The Great Russian Encyclopedia
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ full work available at URL: http://feb-web.ru/feb/kle/ — مصنف: Arthur Berry — عنوان : A Short History of Astronomy — ناشر: John Murray
- ↑ full work available at URL: http://feb-web.ru/feb/kle/ — عنوان : Aristoteles — شائع شدہ از: Real'nyj slovar' klassicheskih drevnostej po Ljubkeru
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ full work available at URL: http://feb-web.ru/feb/kle/ — عنوان : Аристотель — شائع شدہ از: Encyclopedic Lexicon. Volume III, 1835 — اقتباس: Он бежал с большею частью учеников своих в Халкиду, что на острове Эвбее, к родственникам своим по матери, и вскоре потом, в 322 г. до Р. X. отравил себя, как говорят, не желая отправиться в Афины, по требованию Ареопага. سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>
tag; name "2d1dabee80155b22d298400adc1da7b179dde553" defined multiple times with different content - ↑ Aristotle — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۵ اگست ۲۰۱۸
- ↑ Arithmetizations of Syllogistic à la Leibniz — شائع شدہ از: ۳۰ مئی ۲۰۱۲
- ↑ Isocrates and Aristotle on Rhetoric
- ↑ Isocrates and Aristotle on Rhetoric — عنوان : Aristoteles — شائع شدہ از: Real'nyj slovar' klassicheskih drevnostej po Ljubkeru — اقتباس: Демофил обвинил Аристотеля в ἀσέβεια; тот бежал в евбейский город Халкиду (в 223 или 222 г.) и там умер.
- ↑ ۱۱.۰۰ ۱۱.۰۱ ۱۱.۰۲ ۱۱.۰۳ ۱۱.۰۴ ۱۱.۰۵ ۱۱.۰۶ ۱۱.۰۷ ۱۱.۰۸ ۱۱.۰۹ ۱۱.۱۰ ۱۱.۱۱ ۱۱.۱۲ ۱۱.۱۳ ۱۱.۱۴ ۱۱.۱۵ ۱۱.۱۶ ۱۱.۱۷ ۱۱.۱۸ ۱۱.۱۹ ۱۱.۲۰ ۱۱.۲۱ ۱۱.۲۲ ۱۱.۲۳ ۱۱.۲۴ ۱۱.۲۵ ۱۱.۲۶ ۱۱.۲۷ ۱۱.۲۸ ۱۱.۲۹ ۱۱.۳۰ Aristotle — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۵ اگست ۲۰۱۸
- ↑ Aristotle — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۵ اگست ۲۰۱۸
- ↑ عنوان : Did all those famous people really have epilepsy? — جلد: 6 — صفحہ: 115-39 — شمارہ: 2 — شائع شدہ از: Epilepsy Behavior — https://dx.doi.org/10.1016/J.YEBEH.2004.11.011 — https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15710295
- ↑ ۱۴.۰ ۱۴.۱ مصنف: Alfred Gercke — عنوان : Arimnestos 7 — شائع شدہ از: Pauly-Wissowa vol. II,1
- ↑ http://webspace.ship.edu/cgboer/athenians.html
- ↑ Aristotle — عنوان : Theophrastus — شائع شدہ از: Real'nyj slovar' klassicheskih drevnostej po Ljubkeru
- ↑ Aristotle — مصنف: Georgii Nadson تے Ernest Radlov — عنوان : Теофраст — شائع شدہ از: Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume XXXIIа, 1901
- ↑ Aristotle — عنوان : Аристоксен — شائع شدہ از: Great Soviet Encyclopedia. Volume 3, 1926
- ↑ Animal social behaviour — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ مئی ۲۰۲۰
- ↑ Aristotle — ناشر: SISMEL – Edizioni del Galluzzo
- ↑ full work available at URL: https://www.bartleby.com/lit-hub/library — مدیر: Charles Dudley Warner — عنوان : Library of the World's Best Literature
- ↑ Stanford Encyclopedia of Philosophy — ناشر: سٹینفورڈ یونیورسٹی تے Center for the Study of Language & Information
- ↑ BeWeb person ID: https://www.beweb.chiesacattolica.it/persone/persona/1238/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۲ فروری ۲۰۲۱
- ↑ Why do English state school summer holidays start in late July, thereby ensuring that children miss the longest days and the best chance of good weather? — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ مئی ۲۰۲۰ — ناشر: TheGuardian.com
- ↑ Reconsiderations about Greek homosexualities. — جلد: 49 — صفحہ: 13-61 — شمارہ: 3-4 — شائع شدہ از: Journal of Homosexuality — https://dx.doi.org/10.1300/J082V49N03_02 — https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16338889
- ↑ Craterus and the Use of Inscriptions in Ancient Scholarship — جلد: 129 — صفحہ: 43 — شائع شدہ از: Transactions of the American Philological Association — https://dx.doi.org/10.2307/284424
- ↑ Philip II
- ↑ CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/6023267
- مضامین جنہاں وچ انگریزی بولی دا متن شامل اے
- صفحات مع خاصیت P227
- مضامین جنہاں وچ روسی بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ لاطینی بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ mul بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ قدیم یونانی بولی دا متن شامل اے
- 384 ق م دے جم
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- 322 ق م دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P172
- صفحات مع خاصیت P552
- صفحات مع خاصیت P1050
- ساتھی ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- صفحات مع خاصیت P1066
- صفحات مع خاصیت P802
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ شعبۂ عمل
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ کارہائے نمایاں
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ مؤثر شخصیتاں
- تحریک ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- ارسطو
- اخلاقیات دے فلسفی
- ارسطوی فلسفی
- ارسطویت
- تریخ دے فلسفی
- تعلیم دے فلسفی
- سائنسی فلسفی
- عشق دے فلسفی
- فلاسفہ ادب
- فلاسفہ عقل
- فلسفیانہ منطق
- فن دے فلسفی
- قانون دے فلسفی
- قدیم یونان
- قدیم یونانی ریاضی دان
- قدیم یونانی فلسفی
- قدیم یونانی ماہرین مابعد الفزکس
- قدیم یونانی ماہرین فزکس
- ماہرین اخلاقیات
- ماہرین حیوانیات
- ماہرین علمیات
- ماہرین کونیات
- ماہرین مابعد الفزکس
- ماہرین منطق
- ماہرین وجودیات
- مشائی فلسفی
- معاشرتی علوم دے فلسفی
- معاشرتی فلاسفہ
- معاشرتی ناقدین
- مقدونیہ وچ قدیم یونانی
- منطق دی تریخ
- نفسیات دے فلسفی
- یونانی شخصیتاں
- یونانی مرد مصنفاں
- یونانی ماہرین ارضیات
- قدیم یونانی ماہرین معاشیات
- قدیم یونانی ماہرین حیاتیات
- قدیم یونانی سیاسی فلسفی
- یونانی ماہرین موسمیات
- منطق دے فلسفی