اریٹریا
اریٹریا | |
---|---|
پرچم | نشان |
شعار |
|
ترانہ: | |
زمین و آبادی | |
متناسقات | 15°29′00″N 38°15′00″E / 15.483333°N 38.25°E [۱] |
پست مقام | لیک کلول (-75 میٹر ) |
رقبہ | 117600 مربع کلومیٹر |
دارالحکومت | اسمارا |
سرکاری زبان | تیگرینیا [۲]، عربی [۲]، انگریزی [۲] |
آبادی | 3497000 (۲۰۱۹)[۳] |
| 1724860 (۲۰۱۹)[۴] |
| 1773958 (۲۰۱۹)[۴] |
حکمران | |
قیام اور اقتدار | |
تاریخ | |
یوم تاسیس | ۲۴ مئی ۱۹۹۳ |
عمر کی حدبندیاں | |
شادی کی کم از کم عمر | 18 years old |
شرح بے روزگاری | 7 percent (۲۰۱۴)[۵] |
دیگر اعداد و شمار | |
منطقۂ وقت | متناسق عالمی وقت+03:00 |
ٹریفک سمت | دائیں [۶] |
ڈومین نیم | er. |
سرکاری ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ |
آیزو 3166-1 الفا-2 | ER |
بین الاقوامی فون کوڈ | +291 |
ترمیم |
ارتریا (Eritrea)(تلفظ: /ˌɛrɨˈtreɪ.ə/ یا /ˌɛrɨˈtriːə/;[۷] سانچہ:Lang-ti ʾErtrā; عربی: إرتريا ) براعظم افریقا دا اک ملک اے۔ اس دا راجگڑھ اسمارا اے۔ اس دے مغرب وچ سوڈان، جنوب وچ ایتھوپیا تے جنوب مشرق وچ جبوتی واقع نيں۔ شمال مشرقی تے مشرقی طرف بحرِ احمر دے ساحل نيں جس دی دوسری طرف سعودی عرب تے یمن نيں۔ ارتریا دا کل رقبہ 1٫17٫600 مربع کلومیٹر اے تے کل آبادی دا تخمینہ 50 لکھ اے۔
اریٹریا چڑھدے افریقہ دا اک دیس اے۔ اریٹریا دے اتر وچ لال سمندر، دکھن وچ ایتھیوپیا تے لیندے وچ سوڈان تے چڑدے وچ جبوتی اے۔ اریٹریا دا تھاں 117,600 مربع کلومیٹر / 45,405 مربع میل اے۔ اریٹریا دی لوک گنتی 6,233,682 اے۔ اریٹریا دی کوئی دیسی بولی نہیں ایے۔ اریٹریا دا راجگڑھ اسمارا اے۔
تعریف تے تریخ
[سودھو]شمالی صومالیہ، جبوندی تے بحیرہ احمر دے سوڈان والے کنارے دے نال ارتریا پرانے دور دی پُنت سرزمین دا حصہ سی۔ اس سرزمین دا تذکرہ سانوں 25صدی ق م وچ ملدا اے۔ قدیم پُنت قوم دے مصر دے فرعوناں دے نال گہرے تعلقات سن ۔
دمت نامی سلطنت ارتریا تے شمالی ایتھوپیا وچ 8واں تے 7واں صدی ق م وچ آباد سی۔ اس دا راجگڑھ یِحا سی۔ اس سلطنت نے آبپاشی دے لئی منصوبے بنائے، ہل دا استعمال، باجرے دی کاشتکاری تے لوہے دے اوزار تے ہتھیار بنانے شروع کیتے۔ 5واں صدی وچ دمت قوم دے زوال دے بعد اس علاقے وچ کئی چھوٹی اقوام آباد رہیاں۔
ارتریا دی تریخ اس دی بحیرہ احمر دی ہمسائیگی توں جڑی ہوئی اے۔ اس دے ساحل دی لمبائی 1,000 کلومیٹر توں زیادہ اے۔ کئی سائنس داناں دے خیال وچ ايسے علاقے توں ہی موجودہ انسان افریقہ دے براعظم توں نکل کے دنیا دے ہور حصےآں نوں پھیلے سن ۔ سمندر پار توں آنے والے قابضاں تے نو آبادیاتی اقوام جداں کہ یمن دے علاقے تاں، عثمانی ترک، گوا توں پرتگالی، مصری، انگریز تے 19واں صدی وچ اطالوی وغیرہ ایتھے آندے رہے۔ صدیاں تک ایہ حملہ آور ہمسائیہ ملکاں توں وی آندے رہے سن جو مشرقی افریقہ وچ نيں۔ اُتے موجودہ ارتریا 19واں صدی دے اطالوی حملہ آوراں توں ثقافتی طور اُتے زیادہ متائثر اے۔
1869 وچ نہر سوئیز دے کلھنے دے بعد جدوں یورپی اقوام نے افریقی سرزمین اُتے قبضے کر کے اوتھے اڈے بنانے شروع کیتے تاں ارتریا اُتے اٹلی نے حملہ کر کے قبضہ کيتا۔ یکم جنوری 1890 نوں ارتریا باقاعدہ طور اُتے اٹلی دی نوآبادی بن گیا۔ 1941 وچ ایتھے دی کل آبادی 7,60,000 سی جنہاں وچ اطالوی باشندے 70,000 سن ۔ اتحادی افواج نے 1941 وچ اطالویاں نوں کڈ باہر کر دتا تے خود ایتھے قبضہ جما لیا۔ اقوامِ متحدہ دے منشور دے تحت 1951 تک برطانیہ ایتھے دا نظم تے نسق سنبھالدا رہیا۔ اس دے بعد ارتریا ایتھوپا توں مل گیا۔
بحیرہ احمر دے ساحل تے معدنیات دی وجہ توں ارتریا بہت اہم اے۔ ايسے وجہ توں اسنوں ایتھوپیا توں ملیا دتا گیا سی۔ 1952 وچ ارتریا نوں ایتھوپیا دا 14واں صوبہ بنا دتا گیا۔ ایتھوپیا نے اپنا قبضہ جمائے رکھنے دے لئی اپنی بولی نوں زبردستی ارتریا دے سکولاں وچ لاگو کر دتا۔ اس وجہ توں ارتریا وچ 1960 دی دہائی وچ آزادی دی تحریک چلی۔ اس تحریک دی وجہ توں 30 سال تک ارتریا تے ایتھوپیا دی حکومتاں دے درمیان مسلح لڑائی جاری رہی۔ ایہ جنگ 1991 وچ ختم ہوئی۔ اقوامِ متحدہ دی زیرِ نگرانی ہونے والے ریفرنڈم وچ ارتریا دے لوکاں نے واضح اکثریت توں آزادی دا فیصلہ کيتا تے ارتریا نے آزادی دا اعلان کر دتا۔ 1993 وچ اسنوں بین الاقوامی طور اُتے تسلیم کر ليا گیا۔
تگرینا تے عربی نوں وڈی زباناں منیا جاندا اے۔ حکومت کیتی طرف توں بین الاقوامی معاملات وچ انگریزی بولی استعمال ہُندی اے تے 5واں توں اگے ہر جماعت وچ اسنوں تدریسی بولی دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے۔ ارتریا وچ اک ہی سیاسی جماعت اے۔ 1997 دے آئین دے مطابق صدارتی جمہوریہ اے تے یک ایوانی پارلیمانی جمہوریہ دا درجہ ملیا ہويا اے اُتے حالے اس اُتے عمل درآمد ہونا باقی اے۔ 1998 وچ ایتھوپیا دے نال سرحدی تنازعے اُتے دونے ملکاں دے وچکار جنگ ہوئی جس وچ 1,35,000 ایتھوپیائی جدوں کہ 19,000 ارتریائی فوجی ہلاک ہوئے۔
سیاست تے حکومت
[سودھو]ارتریا دا نظام پیپلز فرنٹ فار ڈیمو کریسی اینڈ جسٹس نامی پارٹی چلاندی اے۔ ہور سیاسی جماعتاں نوں اکٹھا ہونے دی اجازت نئيں حالانکہ آئین اک توں زیادہ سیاسی جماعتاں نوں اجازت دیندا اے۔ قومی اسمبلی وچ کل 150 نشستاں نيں جنہاں وچوں 75 اُتے متذکرہ بالا جماعت دے اراکین نيں۔ قومی انتخابات دا اعلان تے انہاں دی منسوخی مسلسل ہُندی رہی اے تے ملک وچ حالے تک عام انتخابات نئيں ہوئے سکے۔ ملک وچ قومی سیاست دے بارے آزاد ذرائع موجود نئيں۔ ستمبر 2001 وچ حکومت نے تمام نجی پرنٹ میڈیا اُتے پابندی عائد کر دتی تے حکومت اُتے تنقید کرنے والے افراد نوں گرفتار کر کے بغیر مقدمے دے قید رکھیا جا رہیا اے۔ 2004 وچ امریکی سٹیٹ ڈیپارٹمنٹ نے مذہبی بنیاداں اُتے امتیازی سلوک دی وجہ توں ارتریا نوں خصوصی لسٹ وچ شامل کيتا اے۔
میڈیا
[سودھو]2009 وچ پریس دی آزادی دی لسٹ وچ ارتریا نوں 175 ملکاں وچ آخری درجہ دتا گیا اے۔ شمالی کوریا اس لسٹ وچ ارتریا توں اک درجہ بہتر اے۔ بی بی سی دے مطابق ارتریا واحد افریقی ملک اے جتھے نجی اخباری میڈیا موجود نئيں۔
قومی انتخابات
[سودھو]2001 وچ ارتریا وچ انتخابات ہونے سن لیکن کہیا گیا کہ چونکہ ارتریا دا 20 فیصد رقبہ ایتھوپیا دے قبضے وچ اے جس دی آزادی تک انتخابات معطل رہن گے۔
علاقے تے ضلعے
[سودھو]ارتریا نوں چھ علاقےآں وچ تقسیم کيتا گیا اے جو اگے ہور ضلعے وچ منقسم نيں۔ آبی خصوصیات دی بنا اُتے علاقےآں نوں تقسیم کيتا گیا اے۔ اس طرح ہر ضلع نوں اپنی زراعت اُتے پورا قابو رہندا اے۔
خارجہ تعلقات
[سودھو]ارتریا افریقن یونین دا حصہ اے۔ اُتے ایتھوپیا تے ارتریا دے جھگڑےآں وچ یونین دے غیر عملی کردار دی وجہ توں ارتریا نے اپنا نمائندہ واپس بلا لیا اے۔
مغرب توں تعلقات
[سودھو]ریاستہائے متحدہ امریکا دے نال ارتریا دے تعلقات کافی پیچیدہ نوعیت دے نيں۔ اگرچہ دونے ملکاں وچ دہشت گردی دے خلاف جنگ وچ تعاون جاری اے اُتے ہور معاملات وچ خلیج ودھدی جا رہی اے۔ اکتوبر 2008 توں تعلقات خراب ہونا شروع ہوئے جدوں اسسٹنٹ سیکریٹری آف سٹیٹ جندیائی فریزر نے ارتریا نوں "دہشت گردی دی حامی قوم" قرار دتا تے کہیا کہ عین ممکن اے کہ امریکا ایران تے سوڈان دے نال نال ارتریا نوں وی بدمعاش ریاست قرار دے دے۔ اس واقعے دی وجہ اک صومالی اسلامی انتہا پسند رہنما دا ارتریا وچ پناہ لینا اے۔
ارتریا دے تعلقات اٹلی تے یورپی یونین دے نال امریکا دی نسبت زیادہ بہتر نيں۔
2 اگست 2009 نوں امریکی [[وزیر خارجہ|وزیرِ خارجہ ہیلری کلنٹن نے الزام عائد کيتا کہ ارتریا صومالی مسلح گروہ الشباب نوں ہتھیار مہیا کر رہیا اے۔ اگلے ہی دن ارتریا نے اس الزام دی تردید جاری کر دتی لیکن اقوام متحدہ تے افریقن یونین نے مل کے ارتریا اُتے مختلف پابندیاں لگیا دتیاں
ہمسائیہ ملکاں توں تعلقات
[سودھو]حالیہ جنگاں تے اختلافات دی وجہ توں ارتریا دے تعلقات ہمسائیہ ملکاں توں کشیدہ نيں۔ 1994 وچ سوڈان توں سفارتی تعلقات ختم کرنا، یمن دے نال جنگ تے ایتھوپیا دے نال 1997–2000 تک سرحدی تنازع اہم نيں۔ ارتریا تے ایتھوپیا دے بارڈر کمیشن نے اگرچہ سرحد دا تعین کر دتا اے اُتے ایتھوپیا اسنوں مننے توں انکار کر دتا اے۔
ارتریا دے تعلقات سوڈان توں بہتر ہوئے چکے نيں۔
یمن دے نال کچھ جزیرے دے تنازعے اُتے دونے ملکاں دے درمیان مختصر جنگ ہوئے چکی اے اُتے دونے ملکاں نے عالمی ثالثی عدالت دی مدد توں اپنے تنازعے نوں حل کر ليا اے۔
ایتھوپیا توں تعلقات
[سودھو]ایتھوپیا دی طرف توں سرحداں نوں نہ مننا اس وقت ارتریا دا سب توں وڈا مسئلہ اے۔
جغرافیہ
[سودھو]ارتریا افریقہ دے شمال مشرقی حصے وچ واقع اے تے اس دے شمال مشرق تے مشرق دی جانب بحیرہ احمر موجود نيں۔ جنوب وچ ایتھوپیا تے شمال مغرب وچ سوڈان اے۔
ارتریا دے عین وسط توں دنیا دے بلند ترین پہاڑی سلسلےآں وچوں اک گذردا اے تے ملک نوں دو حصےآں وچ تقسیم کردا جاندا اے۔ ایہ پہاڑی سلسلہ عظیم وادئ شق توں پیدا ہويا سی۔ ساری زرخیز زمیناں مغربی حصے وچ تے صحرا مشرقی حصے وچ واقع نيں۔
ملک دا بلند ترین مقام ایمبا سوئرا اے جو سطح سمندر توں 3٫018 میٹر بلند اے۔
وڈے شہراں وچ راجگڑھ اسماریا، بندرگاہ والا شہر اسیب، مساوا تے کیرین اہم نيں۔
ماحول
[سودھو]سرکاری طور اُتے ارتریا وچ ہاتھیاں دی بہت وڈی تعداد دی دیکھ بھال کيتی جاندی اے۔ 1955 توں 2001 تک ہاتھیاں دے غول دکھادی نئيں دیندے سن کیونجے سارے ہاتھی جنگِ آزادی دا شکار ہوئے گئے سن ۔ دسمبر 2001 وچ دس نو عمر ہاتھیاں اُتے مشتمل کل 30 ہاتھیاں دا اک غول غش دریا دے پاس دیکھیا گیا سی۔ اندازہ اے کہ پورے ملک وچ تقریباً 100 ہاتھی باقی بچے نيں۔ جنگلی کتے وی ہن ماضی دا قصہ بن گئے نيں۔
2006 وچ ارتریا نے اعلان کيتا کہ اوہ دنیا دا پہلا ملک اے جس نے اپنے سارے ساحل نوں ماحولیاتی حوالے توں محفوظ علاقہ قرار دے دتا اے۔ اس دے علاوہ ہور 350 جزیرے دے ساحل وی ايسے لسٹ وچ حکومتی حفاظت وچ آ گئے نيں۔
معیشت
[سودھو]ہور افریقی اقوام دی طرح ارتریا دی معیشت دا وی زیادہ تر انحصار زراعت اُتے اے تے آبادی دا 80 فیصد توں زیادہ حصہ زراعت تے گلہ بانی توں وابستہ اے۔ قحط سالی توں بہت مسائل پیدا ہوئے رہے نيں۔ 2009 وچ کل ملکی پیداوار 1.87 ارب ڈالر سی۔
ارتریا تے ایتھوپیا دی جنگ توں معیشت نوں بہت نقصان پہنچیا اے۔ مئی 2000 وچ ایتھوپیا دے حملےآں دی وجہ توں 60 کروڑ ڈالر دا مالی نقصان ہويا اے۔ ايسے حملہ دی وجہ توں ملک دے زرخیز ترین حصے وچ کاشتکاری نئيں ہوئے پائی۔
جنگ دے دوران وی ارتریا نے اپنے آوا جائی دے بنیادی ڈھانچے اُتے توجہ دتی اے تے نويں سڑکاں بنیاں جدوں کہ پرانی سڑکاں دی مرمت جدوں کہ بندرگاہاں نوں بہتر بنایا گیا۔
معاشرہ
[سودھو]آبادی
[سودھو]ارتریا دا معاشرہ نسلی اعتبار توں ملیا جلا اے۔ حالے تک آزادنہ مردم شماری نئيں ہوئی اُتے مقامی دو قبیلے مل کے کل آبادی دا 80 فیصد حصہ بناتے نيں۔
بقیہ آبادی افریقی ایشیائی تے اطالوی النسل اے۔
آبادی وچ سب توں جدید وادھا بنی رشید قبیلے نيں جو سعودی عرب توں آئے نيں۔
زباناں
[سودھو]ارتریا وچ بہت ساری زباناں بولی جاندیاں نيں۔ سرکاری بولی دا درجہ کسی نوں حاصل نئيں بلکہ آئین دے مطابق ارتریا دی تمام زباناں نوں برابر دا درجہ دتا گیا اے۔ اُتے عربی تے تگرینا بولی نوں سرکاری کماں دے لئی استعمال کيتا جاندا اے۔ انگریزی تے اطالوی وی عام سمجھی جاندی اے۔
تعلیم
[سودھو]ارتریا وچ سکول دے پنج درجے ہُندے نيں جو پری پرائمری، پرائمری، مڈل، سیکنڈری تے پوسٹ سیکنڈری نيں۔ انہاں سکولاں وچ تقریباً 2٫38٫000 طلبہ تے طالبات داخل نيں۔ ملک وچ کل 824 سکول نيں۔ ارتریا وچ کل دو یونیورسٹیاں تے کئی ہور چھوٹے کالج تے ٹیکنیکل سکول نيں۔
ارتریا دے نظام تعلیم دا اہم ترین مقصد ملک دی ہر بولی وچ بنیادی تعلیم مہیا کرنا اے۔
پر تعلیم دے سلسلے وچ مقامی رسوم تے رواج، سکول دی فیس وغیرہ اہم رکاوٹاں نيں۔
مذہب
[سودھو]ارتریا وچ دو اہم مذاہب نيں جو عیسیائیت تے اسلام نيں۔ دونے مذاہب نوں پنجاہ پنجاہ فیصد آبادی مندی اے۔ اکثر مسلمان سنی العقیدہ نيں جدوں کہ رومن کیتھولک مسیحی مذہب دے پیروکاراں دا اہم عقیدہ اے ۔
اریٹریا | |
State of Eritrea | |
Hagere Ertra | |
راجگڑھ: | اسمارا |
تھاں: | 117,600 مربع کلومیٹر |
لوک گنتی: | 6,233,682 |
کرنسی: | نکفا |
صحت
[سودھو]ارتریا دی حکومت نے لڑکیوں دے ختنے اُتے پابندی لگیا دتی اے تے کہیا اے کہ ایہ تکلیف دہ عمل اے تے اس توں بہت سارے خطرناک مسائل پیدا ہُندے نيں۔ اولاد پیدا کرنے دی شرح فی خاتون 5 بچے اے۔ شیر خوار بچے انفیکشن توں سب توں زیادہ ہلاک ہُندے نيں۔ ملیریا تے تپ دق عام نيں۔ ایڈز دی شرح 15 توں 49 سال دی عمر دے افراد وچ 2 فیصد اے۔ گذشتہ دہائی توں پیدائش دے وقت زچہ دی شرح اموات بہت گھٹی اے۔
سبھیاچار
[سودھو]ارتریا دا علاقہ تاریخی اعتبار توں دنیا وچ تجارت دا مرکز اے۔ اس وجہ توں بے شمار ثقافتاں ملک بھر وچ دکھادی دیندی نيں۔ راجگڑھ اسماریا اُتے سب توں گہرا اثر اٹلی دا پيا اے۔
شہراں وچ ماضی نیڑے وچ بالی وڈ دی فلماں دی برآمد عام گل سی۔ سینماواں وچ امریکی تے اطالوی فلماں عام دکھادی جاندیاں سن۔ 1980 دی دہائی تے فیر آزادی دے بعد امریکی فلماں ہی باقی رہ گئیاں نيں۔ لباس کسی خاص انداز تک محدود نئيں تے خواتین عموماً شوخ تے بھڑکیلے رنگ پہندی نيں۔ مسلم قبیلے وچ عربی یعنی بنو رشید ہی برقعے دی روایت نوں برقرار رکھے ہوئے نيں۔
فٹ بال تے سائیکل ریس مقبول کھیل نيں۔ حالیہ برساں وچ ارتریا دے کھلاڑی بین الاقوامی سطح اُتے زیادہ کامیاب ہونے لگے نيں۔
لسٹ متعلقہ مضامین ارتریا
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ "صفحہ [[:سانچہ:نام صفحہ]] في خريطة الشارع المفتوحة"۔ OpenStreetMap۔ اخذ شدہ بتاریخ ۱۰ دسمبر ۲۰۲۴ وصلة إنترويكي مضمنة في URL العنوان (معاونت)
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ http://www.eritrean-embassy.se/about-eritrea/people-and-languages/
- ↑ World Population Prospects 2019 — اخذ شدہ بتاریخ: ۳۱ مارچ ۲۰۲۰ — ناشر: United Nations Department of Economic and Social Affairs
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ ۴.۳ ۴.۴ ۴.۵ ۴.۶ ۴.۷ ناشر: World Bank Open Data
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
باہرلے جوڑ
[سودھو]ارتریا دے بارے چ ہور جانن لئی وکیپیڈیاساتھی منصوبے: | |
ڈکشنری وکشنری توں | |
مشترکہ زریعے کومنز توں | |
آزاد تعلیمی موادتے مصروفیات ویکیورسٹی توں | |
آزاد متن خبراں ویکی اخبار توں | |
مختلف اقتباساں دا مجموعہ ویکی اقتباسات توں | |
آزاد کتاب گھر ویکی منبع توں | |
آزاد نصابی تے دستی کتاباں ویکی کتاباں توں |
- حکومت
- برطانیہ دا ویب سائٹ برائے ارتریا
- وزارت اطلاعات ارتریا سرکاری ویب سائٹ
- سانچہ:CIA World Factbook link
- سانچہ:Dmoz
- سانچہ:Wikiatlas
- سانچہ:ویکی سفر
|
|
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: اریٹریا |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: اریٹریا |
· الجزائر · انگولا · بنین · بوٹسوانا · برکینا فاسو · برونڈی · کیمرون · کیپ وردی · وچکارلا افریقی لوک راج · چاڈ · لوکراج کانگو · کانگو · آئیوری کوسٹ · جبوتی · مصر · اریٹریا · ایتھوپیا · استوائی گنی · گیبون · گیمبیا · گھانا · گنی · گنی بساؤ · کینیا · لیسوتھو · لائیبیریا · لیبیا · مڈغاسکر · مالی · ملاوی · موریطانیا · ماریشس · موزمبیق · نمیبیا · نائجر · نائیجیریا · روانڈا · لہندا صحرا · ساو ٹومی تے برنسپی · سینیگال · سشلز · سیرالیون · صومالیا · جنوبی افریقا · سوڈان · اسواٹینی · تنزانیا · ٹوگو · تونس · یوگنڈا · زیمبیا · زمبابوے · کومورو · مراکش
- صفحات تحتوي مراجع تستخدم وصلات إنترويكي في العنوان
- مضامین جنہاں وچ انگریزی بولی دا متن شامل اے
- صفحات مع خاصیت P242
- متناسقات ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- مرجع جغرافي من ويكي بيانات
- صفحات مع خاصیت P1589
- صفحات مع خاصیت P2046
- صفحات مع خاصیت P36
- صفحات مع خاصیت P37
- صفحات مع خاصیت P1082
- صفحات مع خاصیت P571
- صفحات مع خاصیت P3000
- صفحات مع خاصیت P1198
- صفحات مع خاصیت P421
- صفحات مع خاصیت P1622
- صفحات مع خاصیت P78
- صفحات مع خاصیت P856
- صفحات مع خاصیت P297
- صفحات مع خاصیت P474
- صفحات مع ویکی ڈیٹا حوالے
- مقام نقشہ ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- ارتریا
- 1933ء وچ قائم ہونے والے ملک تے علاقے
- 1993ء وچ قائم ہونے والے ملک تے علاقے
- ارتریا وچ 1993ء دیاں تاسیساں
- افریقا وچ 1993ء دیاں تاسیساں
- افریقی اتحاد دے رکن ملک
- افریقی ملکاں
- اقوام متحدہ دے رکن ملک
- انگریزی بولنے والے ملک تے علاقہ جات
- بحر ہند دے ملکاں
- بحیرہ احمر
- بحیرہ احمر دے کنارے واقع ملک
- برطانیہ دی سابقہ مستعمرات
- سابقہ اطالوی مستعمرات
- عربی بولی بولنے والے ملک تے علاقہ جات
- غیر ترقی یافیہ ملک
- قرن افریقا
- مشرقی افریقی ملک
- یک جماعتی ریاستاں
- دیس
- نقشیاں نال صفحے