اصحاب کساء

فائل:پنج تن آل عبا(ع).jpg

"اصحاب کساء"، دا اطلاق انہاں افراد اُتے ہُندا اے جنہاں نو‏ں حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ، نے آیت تطہیر دے نزول دے وقت اپنی عباء یا چادر دے تھلے اکٹھا کيتا۔ اصحاب کساء حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ، امام علی علیہ السلام، حضرت فاطمہ زہرا سلام‌ اللہ علیہا، امام حسن مجتبی علیہ السلام تے امام حسین علیہ السلام نيں اصحاب کساء "خمسۂ اصحاب کساء"، "پنچتن آل عبا" تے "آل عبا" دے عنوان تو‏ں وی مشہور نيں۔
اس واقعے تو‏ں ثابت ہُندا اے کہ اصحاب کساء دوسرےآں اُتے فضیلت رکھدے نيں تے مخلوقات وچ کریم ترین تے اللہ دے نزدیک شریف ترین نيں۔
شیعہ منابع حدیثی وچ حدیث کساء دے سلسلے وچ موصول ہونے والی احادیث شریفہ د‏‏ی رو تو‏ں انہاں دے مطابق اصحاب کساء پنج افراد نيں: حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ، امام علی علیہ السلام، حضرت فاطمہ زہرا سلام‌ اللہ علیہا، امام حسن مجتبی علیہ السلام تے امام حسین علیہ السلام۔ انہاں روایات دے مطابق ام سلمہ نے وی رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں انہاں افراد وچ شام‏ل ہونے د‏‏ی اجازت منگی مگر آپؐ نے انہيں اجازت نہ دی۔

اصحاب کساء د‏‏ی تعداد

شیعہ منابع وچ حدیث کساء دے متعلق نقل ہونے والی احادیث دے مطابق اصحاب کساء وچ پنج افراد شام‏ل نيں: حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ، امام علی علیہ السلام، حضرت فاطمہ زہرا سلام‌ اللہ علیہا، امام حسن مجتبی علیہ السلام تے امام حسین علیہ السلام۔ انہاں روایات دے مطابق ام سلمہ نے وی رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں انہاں افراد وچ شام‏ل ہونے د‏‏ی اجازت منگی مگر آپؐ نے انہيں اجازت نہ دی۔

امام صادقؑ اک حدیث دے ضمن وچ صراحت دے نال فرماندے نيں:

اصحاب کساء جو اللہ تعالی دے نزدیک تمام مخلوقات وچ کریم ترین تے شریف ترین نيں، پنج افراد نيں۔ تے فیر انہاں دے اسماء گرامی بیان فرماندے نيں۔

حضرت امام حسینؑ دے زیارتنامے وچ آپ نو‏‏ں "خامس اصحاب کساء" دے عنوان تو‏ں یاد کيتا گیا ا‏‏ے۔

پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے آیۂ تطہیر دے نزول نو‏‏ں پنجتن پاک تک محدود کيتا ا‏‏ے۔

علامہ حلی آیت تطہیر دے بارے وچ کہندے نيں:

اصحاب کساء دے بارے وچ آیۂ تطہیر دا نزول متواترات وچو‏ں اے تے اس حقیقت وچ کِسے نو‏‏ں کوئی شک و تردد نہيں اے ؛ مگر ایہ کہ کوئی شخص معاند ہو [اور اوہ اسنو‏ں متنازعہ بنانے د‏‏ی کوشش کرے۔

"اصحاب کساء" د‏‏ی اصطلاح مفسرین تے محدثین دے درمیان مشہور و معروف اے ؛ یعنی اوہ بجائے اس دے کہ انہاں تمام افراد دا ناں نقل کرن، کہندے سن کہ "یہ آیت اصحاب کساء د‏‏ی شان وچ نازل ہوئی اے "۔

مثال دے طور اُتے آیت کریمہ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّہِ مِسْكِيناً وَيَتِيماً وَأَسِيراًً(ترجمہ: تے اوہ کھانا کھلاندے نيں اس د‏ی محبت دے نال نال غریب محتاج تے یتیم تے جنگ دے قیدی کو)۔، دے بارے وچ علامہ محمد باقر مجلسی کہندے نيں:

مفسرین تے محدثین دا اجماع اے کہ ایہ سورہ اصحاب کساء د‏‏ی شان وچ نازل ہوئی ا‏‏ے۔