شہاب الدین قسطلانی

شہاب الدین قسطلانی
(عربی وچ: أحمد بن مُحمَّد بن أبي بكر بن عبد الملك بن أحمد بن حُسين بن علي القَسْطَلّاني المصري)
جم	18 جنوری 1448   قاہرہ
وفات	30 جنوری 1517 (69 سال)  قاہرہ
عملی زندگی
پیشہ	مورخ ،  محدث ،  فقیہ ،  عالم
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی
کارہائے نمایاں	المواہب اللدنیہ بالمنح المحمدیہ
باب اسلام

امام قسطلانی (پیدائش: 20 جنوری 1447ء— وفات: 27 فروری 1517ء) سنی عالم، مفسر، محدث، فقیہ، محدث، مؤرخ، سیرت نگار سن ۔ آپ عموماً شارح صحیح بخاری دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔

ولادت

علامہ قسطلانی د‏‏ی پیدائش 12 ذیقعد 851ھ مطابق 20 جنوری 1447ء نو‏‏ں قاہرہ وچ ہوئی۔

مکمل ناں

جنہاں دا پورا ناں امام شہاب الدین ابو العباس احمد بن محمد بن ابو بکر القسطلانی المصری ا‏‏ے۔ مصر دے شہر قاہرہ وچ ولادت ہوئی۔ امام قسطلانی دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔ کنیت ابو العباس، لقب شہاب الدین ا‏‏ے۔ خاندانی نسبت تو‏ں قتیبی،

ابتدائی تعلیم

مصر ہی وچ قرآن مجید حفظ کیتا تے تجوید و قرأت تے صرف و نحو د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ تجوید وچ اآپ نے شاطبیہ تے جزریہ پڑھیاں تے نحو وچ الوردیہ یاد کيتی۔

علمی مقام

علامہ قسطلانی اپنے دور دے بہت وڈے امام، قرأت دے ماہر، چودہ روایتاں دے مشتاق جید قاری، علم و فن وچ حجت با خبر تے روشن دماغ فقیہ تے سندالمحدثین، حاحب تصانیف کثیرہ تے وڈے با کمال آدمی سن ۔ شیخ ابو بکر بن احمد بن حمیرہ نخاسؒ د‏‏ی دختر نیک اختر حضرت حلیمہ آپ د‏‏ی والدہ محترمہ سن۔

مشائخ تے استاداں

آپ نے اپنے وقت دے بے بدل شیخ علامہ ابن حجر عقسلانی تو‏ں کسب فیض دے علاوہ تے وی متعدد جلیل القدر استاداں کرام تے مشائخ عظام تو‏ں استفادہ کیندا جنہاں وچو‏ں بعض شیوخ دے اسماء گرامی ایہ نيں۔

1. اما م عمر بن قاسم انصاری نشار (2) علامہ عبد الغنی ھیثمی(3) علامہ شہاب بن اسد (4) علامہ خالد الازہری نحوی (5) علامہ فخر مقسمی (6) امام سخاوی (7) شیخ ب رہان عجلونی (8) شیخ الاسلام شیخ زکریا انصاری (9) صحیح البخاری آپ نے شیخ علوی نثاوی دے پاس پڑھی جو پنج مجالس وچ مکمل ہوئی۔ ہور آپ نے مکہ معظمہ وچ وی متعدد علما تو‏ں تحصیل علم کيتی۔ علما مکہ مکرمہ وچو‏ں شیخ النجم ابن فہدتے جلیل القدر محدثہ تے شیخۃ ا لحدیث زینب بنت امام شوبکی دے اسماء گرامی سر لسٹ نيں۔

لکھتاں

• 1۔ المواہب اللدنیہ بالمنح المحمدیہ(یہ کتاب سیرت نبی ﷺ دے موضوع اُتے اے جس دا اردو ترجمہ فرید بک سٹال 38 اردو بازار لاہور نے کیتا اے )۔
• 2۔ ارشاد الساری شرح صحیح بخاری د‏‏ی شرح 10 جلداں وچ ا‏‏ے۔
• 3۔ الاسعاد فی تلخیص الارشاد
• 4۔ امتاع الاسماع والابصار
• 5۔ الأنوار المضیۃ فی شرح البردۃ
• 6۔ تحفۃ السامع و القاری بختم صحیح البخاری
• 7۔ رسالۃ فی الربع المجیب
• 8۔ الروض الزہر فی مناقب الشیخ عبد القادر
• 9۔ زہر الریاض
• 10۔ العقو والسنیۃ فی شرح المقدمۃ الجزریہ (یہ علم قرأت وچ اے )۔
• 11۔ فتح الدانی فی شرح حرز الامانی (یہ شاطبیہ د‏‏ی شرح اے اس وچ آپ نے ابن جزری د‏‏ی زیادات نو‏‏ں ملیا دتا تے نال اوہ فائدے عجیبہ بیان کیتے نيں کہ دوسری جگہ نئيں ملدے)۔
• 12۔ فتح المواہبی فی مناقب الشاطبی
• 13۔ الکنز فی حمزۃ وہشام علی الھمزہ
• 14۔ اللٓلائی السنیۃ
• 15۔ لطائف الاشارات لفنون القرأت ایہ علم القرأۃ وچ اے
• 16۔ لوامع الانوار فی الأوعیۃ والأذکار
• 17۔ مدارک المرام فی مسالک الصیام
• 18۔ مراصد الصلات فی مقاصد الصلوٰۃ
• 19۔ مسالک الخفاء الی مشارع الصلوٰۃ علی النبی المصطفے ٰ
• 20۔ منھاج الابتھاج فی شرح الجامع الصحیح لمسلم بن الحجاج (یہ صحیح مسلم شریف دے نصف تک د‏‏ی شرح اے تے اٹھ جلداں اُتے مشتمل اے )۔
• 21۔ مشارق الأنوار المضیئۃ فی شرح الکواکب الدریۃ قصیدہ بردہ د‏‏ی شرح اے
• 22۔ منھاج الہدایۃ
• 23۔ نزھتہ الأبرار فی مناقب الشیخ أبی العباس أحمد الحرار
• 24۔ نفائس الأنفاس فی الصحبۃ واللباس
• 25۔ النور الساطع فی مختصر الضوء اللامع فی أعیان القرن التاسع للسخاوی

وفات

امام قسطلانی د‏‏ی وفات 8 محرم الحرام923ھ بمطابق 1517ء قاہرہ وچ ہوئیجمعہ د‏‏ی نماز دے بعد جامع الازہر وچ آپ د‏‏ی نماز جنازہ پڑھی گئی تے جامع الازہر دے نیڑے قاضی القضاۃ بدرالدین عینی دے مدرسہ وچ “قبہ” وچ آپ نو‏‏ں دفن کیتا گیا۔

حوالے