امرائے ہنود (کتاب)
| امرائے ہنود (کتاب) | |
|---|---|
ترمیم  |
امرائے ہنود – یعنی انہاں ہندو امرا دے حالات جو سلطنت مغلیہ وچ ممتاز عہدےآں اُتے سرفراز رہے (نويں اشاعت وچ کتاب دا ناں عہد مغلیہ دے ہندو امرائے سلطنت رکھیا گیا اے ) عہد مغلیہ دے ہندو امرا دے تذکراں اُتے مشتمل اے جنہاں نوں انجمن ترقی اردو ہند دی فرمائش اُتے منشی محمد سعید احمد مارہروی نے مرتب کیتا اے۔ کتاب دے پہلے باب وچ مولف نے ہندومت دے متعلق ابتدائی معلومات، ہندوستان دے اصل باشندےآں، منو دے قوانین تے ہندوستانی معاشرے وچ برہمناں دی فوقیت دے مظاہر اُتے مختصراً روشنی پائی اے۔ باب دوم ہندوستان دی مذہبی آزادتی، اسلام دی آمد تے ہندومت اُتے مسلمان علما دی آرا تے مسلمان حکمراناں دی بے تعصبی دے واقعات وغیرہ درج کیتے گئے نيں۔ بعد وچ عہد بعہد انہاں ہندو شرفا، سرداراں تے امرا دا تذکرہ کیتا گیا اے جنہاں نوں مغل سلاطین نے اپنی سلطنت وچ اُچے مناصب اُتے فائز کیتا سی۔
منشی سعید احمد مارہروی دی ایہ کتاب سب توں پہلے سنہ 1932ء وچ انجمن ترقی اردو ہند دے زیر اہتمام شائع ہوئی سی۔
لسٹ مضامین[سودھو]
باب اول تمہید، ہندوستان وچ ہندو ایرین فاتحین دا اپنے مفتوحین توں برتاؤ[سودھو]
- ہندوستان دے اصلی باشندے
- ایرین فاتح
- قوانین منو
- برہمناں دی فوقیت
باب دوم مسلماناں دے عہد وچ مذہبی آزادی[سودھو]
- سندھ وچ مذہبی آزادی
- ہندوستان وچ مذہبی آزادی
- مندراں دا وقف
- نويں مندر
- دکن وچ مذہبی آزادی
- میلہ سورج گہن
- نگال وچ مسیحی
- واعظین ہنود
- جزیہ دی بحث
- مسلمان بادشاہ تے اشاعت اسلام
- اشاعت اسلام دا مختصر حال
- مذہب ہنود دی نسبت مسلمان بزرگاں دی رائے
- میلہ تھانیسر دی نسبت اک مسلمان دی رائے
- باب سوم مال و جائداد تے قانونی تے ہور معاشرت دے حقوق
- مال و جائداد دے حقوق
- معاوضہ اراضی
- قانونی حقوق تے حق قصاص
- مقدمات دیوانی و فوجداری
- عاملانہ تے عدالدی اختیارات دی علیحدگی
- اورنگزیب سرکار شاہی اُتے دعویٰ
- شیرشاہی عدل
- عہد اکبری دے ہندو علما
- عہد جہانگیری دے ہندو علما
- عہد شاہجہانی دے ہندو علما
- عہد عالمگیری دے ہندو فاضل
- محمد شاہ عادل دا لنگر خانہ
- شاہان مغلیہ دے لنگر خانے
- لباس تے رسوم و رواج
باب چہارم ملکی حقوق[سودھو]
- ہندوواں نوں سندھ وچ ملکی حقوق عطا ہونا
- خاص ہندوستان وچ ملکی حقوق دا عطا ہونا
- فرمان عالمگیری
- خاندان مغلیہ دے امرا ہنود دی لسٹ
- اکبری تے شاہجہانی عہد دے ہندو تے مسلمان امرا دی لسٹ
- دکن وچ ملکی حقوق
- دکن وچ ہندوواں دا فوجی ملازمت وچ بھرتی ہونا
باب پنجم ہندو امرائے سلطنت دا حال[سودھو]
اس باب دے تحت تقریباً 173 ہندو امرا دا حال بیان کیتا گیا اے۔
راجہ ادھے سنگھ راٹھور[سودھو]
ادھے سنگھ مارواڑ جو بعد وچ جودھ پور کہلایا (موجودہ دور وچ راجستھان ریاست انڈیا وچ ) دے فرماں روا سن ۔ انہاں دی عرفیت موٹا راجا وی اے۔ انہاں نے 1595-1583 تک حکمرانی کيتی۔ادھے سنگھراؤ مالدیو راٹھورفرمان روائے جودھ پور دا بیٹا سی۔ اس خاندان عظیم الشان وچ صدہا سال توں حکومت تے امارت دا نقشہ جما ہويا سی۔
راؤ مالدیو راٹھور[سودھو]
مالدیو راٹھور مارواڑ دے فرماں روا سن ، مارواڑ بعد وچ جودھ پور کہلایا (موجودہ دور وچ راجستھان انڈیا)۔ انہاں دے والد دا ناں راؤ گنگا جی تے والدہ دا ناں رانی پدماوندی سی۔ راؤ ملدیو نے خانواہ دی لڑائی وچ اک شہزادے دی حیثیت توں حصہ لیا سی گو ایہ لڑائی راجپوت ہار گئے سن جس توں تمام راجپوت حکمران بھارت وچ کمزور ہوئے گئے۔ مالدیو دی عمدہ حکمرانی وچ مارواڑ اک تگڑی ریاست راجپوت ریاست بن گئی جس نے شمالی بالادستی نوں للکارا تے بدیشی راج دے خلاف بھرپور مزاحمت کيتی۔ مالدیو نے مغل تے سوری دونے سلطنتاں توں اتحاد کرنے توں انکار کیتا تے اس پالیسی اُتے اس دے بعد راجا بننے والا بیٹا چندرسین راٹھور وی قائم رہیا۔
انہاں امرا دی لسٹ جنہاں دے حالات دوسرے امرا دے حالات وچ لکھے گئے نيں[سودھو]
121 امرا دی لسٹ
ضمیمہ[سودھو]
ضمیمہ نمبر 1 اجمالی لسٹ ہندو امرا عہدوار[سودھو]
- عہد اکبری دے ہندو امرا
- عہد جہانگیری
- عہد شاہجہانی
- عہد عالمگیری
- عہد بہادر شاہ لغایتہ محمد شاہ
ضمیمہ نمبر 2 عہدے تے تنخواہ[سودھو]
مختصرا امرا دی تنخوانيں انہاں دے عہدےآں دے مطابق بیان کيتی گئی نيں۔
کتابیات[سودھو]
- تاثر الامرا
- میر عبد الرزاق
- آئین اکبری، فیضی
حوالے[سودھو]
- عہد مغلیہ وچ ہندو امرا ، منشی محمد سعید احمد مارہروی