اوڈیرو لال دا مزار
Odero Lal Shrine اوڈیرو لال درگاہ اڏيرو لال درگاه | |
---|---|
Uderolal Teerath Asthan | |
بنیادی معلومات | |
مقام | Odero Lal Village |
متناسقات | 25°42′05″N 68°33′41″E / 25.7013347°N 68.5614382°Eمتناسقات: 25°42′05″N 68°33′41″E / 25.7013347°N 68.5614382°E |
مذہبی انتساب | Hinduism |
ضلع | ضلع مٹیاری |
صوبہ | سندھ |
ملک | پاکستان |
سربراہی | سائیں پریتم داس (گدی نشین) |
تعمیراتی تفصیلات | |
نوعیتِ تعمیر | Sufi mausoleum and ہندو مندر |
طرز تعمیر | Indo-Islamic, Sindhi Hindu |
سن تکمیل | ۱۶۸۴ ء |
اوڈیرو لال دا مزار ( اردو: اوڈیرو لال درگاہ ; سندھی: اڏيرو لال درگاھ )، جس دی ہجے Udero Lal وی اے، اک مشترکہ مسلم ہندو مزار اے جو پاکستانی صوبہ سندھ وچ ٹنڈو آدم خان شہر دے نیڑے اوڈیرو لال پنڈ وچ واقع اے۔ ایہ مزار قابل ذکر اے کیونجے ایہ مشترکہ طور اُتے دونے مذاہب دے ارکان دی عبادت دے لئی استعمال ہُندا اے، [۱] جدوں کہ دونے برادریاں مزار اُتے قریبی دریائے سندھ دے لئی وی عقیدت دا اظہار کردیاں نيں۔ [۲]
پس منظر
[سودھو]سندھی مسلماناں دا مننا اے کہ مزار اُتے دتے جانے والے بزرگ شیخ طاہر نيں۔ ہندو وی اس سنت نوں اوڈیرو لال دے ناں توں تعظیم دیندے نيں، لیکن اس دی اصلیت دی اک مختلف وضاحت پیش کردے نيں۔ ہندو مزار وچ موجود سنت نوں جھولے لال وی کہندے نيں۔ ایہ دریا پنتھیاں دی نشست بناندا اے، جو اصل وچ گورکھ ناتھ دے پیروکاراں دا اک ذیلی فرقہ اے، جو ناتھ روایت نال تعلق رکھدے نيں۔ [۳] دونے کمیونٹیز سنت نوں متبادل تے مذہبی طور اُتے غیر جانبدار اصطلاح زندہ پیر ، یا "زندہ سنت" دے ذریعہ وی کہندے نيں۔ [۲]
ایہ کمپلیکس اک مسلم مزار تے ہندو مندر دونے دا گھر اے۔ مشترکہ انتظام نوں کسی وی تنازعہ نوں روکنے دے لئی اک سمجھوتے دے طور اُتے وضع کیندا گیا سی جو اس بارے وچ پیدا ہوسکدا اے کہ کس مذہبی روایت دے ذریعہ لاش نوں ٹھکانے لگایا جانا چاہیدا۔ [۳]
عبادت
[سودھو]مزار دے نگراناں دا تعلق مسلم تے ہندو دونے برادریاں توں اے۔ شام دے وقت، مسلمان مزار اُتے نماز ادا کردے نيں جدوں کہ ہندو آرتی تے پوجا کردے نيں۔ مندر وچ اک چراغ ہمیشہ جلدا رہندا اے۔ نويں چاند دے دناں وچ ، چراغ روشن کیتے جاندے نيں تے مندر دے دیوتا، ورون دا اک اوتار ، [۴] چاول، چینی، کینڈی، مصالحے تے پھلاں دے نال قریبی دریا یا ہور آبی ذخائر اُتے پوجا جاندا اے۔ [۳]
اہمیت
[سودھو]مسلماناں دے لئی
[سودھو]مسلم روایت دے مطابق، شیخ طاہر اوڈیرو لال دے ناں توں اک ہندو دے طور اُتے پیدا ہويا سی (متبادل طور اُتے ہجے Udero Lal )، لیکن نوعمری وچ ہی اسلام قبول کر ليا۔ [۵] کہیا جاندا اے کہ اوڈیرو لال اپنی جوانی وچ ہندو ذات پات دے نظام دے سخت مخالف سن، تے اس دے نتیجے وچ ، ملتان دے اک صوفی بزرگ دی توجہ مبذول ہوئی، جس دی رفاقت نے فیر اوڈیرو لال نوں اسلام قبول کرنے تے شیخ طاہر دا ناں اختیار کرنے اُتے مجبور کيتا۔ [۵]
ہندوواں دے لئی
[سودھو]ہندو عام طور اُتے اوڈیرو لال نوں جھولیلال کہندے نيں۔ ہندو روایت دے مطابق ٹھٹھہ دے قریبی رہنے والے میرکھ شاہ نامی اک ظالم حکمران نے مقامی ہندوواں نوں ۲۴ گھینٹے دے اندر اسلام قبول کرنے دا حکم دتا۔ اس حکم توں خوفزدہ مقامی ہندوواں نے دریائے سندھ دے کنارے اُتے نماز ادا کيتی، جتھے انہاں نے ہندو دیوتا ورون دا نظارہ دیکھیا جس نے پوجا کرنے والےآں نوں دسیا کہ اوہ نصیر پور وچ پیدا ہونے دے لئی اپنے آپ نوں اک شیر خوار دے طور اُتے دوبارہ اوتار لے گا۔ انہاں نوں انہاں دیاں مشکلاں توں نجات دلائے۔ [۴]
اس دے بعد بچہ جھولیلال دی پیدائش ہندو مہینہ چتر دی پہلی تریخ نوں ہوئی سی۔ شیر خوار دی پیدائش دی خبر سن کر، میرکھ شاہ نے اک ہندو وزیر نوں حکم دتا جس دا ناں آہیریو سی، بچے نوں زہر آلود گلاب دی پنکھڑی توں مار ڈالے۔ آہیریو نے شیر خوار بچے نوں دیکھیا تاں جھولیلال مسکرایا تے زہر آلود گلاب دی پنکھڑی آہیریو دے قبضے توں نکل گئی۔ جدوں اہیریو نے دوسری بار جھولیلال نوں دیکھیا تاں اوہ ایہ دیکھ کے چونک گیا کہ شیر خوار بوڑھا ہو گیا اے۔ اس دے بعد کہیا گیا کہ بوڑھا آدمی اک جوان بن گیا، تے فیر اہیریو دی اکھاں دے سامنے گھوڑے اُتے سوار جنگجو۔ [۶]
آہیریو میرکھ شاہ نوں کہانی سنانے دے لئی واپس آیا، جس نے فیر آہیریو نوں برا بھلا کہیا، تے اسنوں کہیا کہ اوہ چلا جائے تے دیہاتاں تے دریائے سندھ دے کنارے جھولیلال نوں پکارے۔ جھولیلال نوں بلانے پر، گھوڑے اُتے سوار جنگجو دریا توں نکل کے اک ساتھی فوج دے نال آہیریو دے سامنے حاضر ہويا۔ گھبرا کر آہیریو نے جھولیلال توں اپنی فوج نوں روکنے دی التجا کيتی۔ اس دے بعد جھولیلال دی فوج واپس دریا وچ غائب ہو گئی، جدوں کہ آہیریو میرکھ شاہ نوں کہانی سنانے دے لئی محل وچ واپس چلا گیا۔ میرکھ شاہ شکوک و شبہات وچ مبتلا رہیا، لیکن جھولیلال نوں زبردستی مذہب تبدیل کرنے دے ارادے توں اپنے دربار وچ بلايا۔ فیر کہیا جاندا اے کہ جھوللال غائب ہو گیا، میرکھ شاہ نوں غصہ وچ چھڈ دتا۔ میرکھ شاہ نے فیر حکم دتا کہ تمام ہندو فوراً اسلام قبول کر لین۔ اس دے بعد ہندو نصیر پور دے گھر پہنچے جتھے جھولیلال پیدا ہويا سی، تے اوتھے جھولیلال نوں شیر خوار پایا۔ شیر خوار نے پریشان ہندوواں نوں تسلی دتی تے انہاں نوں دریائے سندھ دے نیڑے اک مندر وچ جمع ہونے دا حکم دتا۔ جمع ہونے اُتے اگ دا طوفان آیا تے میرخ شاہ دے محلات نوں لپیٹ وچ لے لیا۔ بادشاہ بھج کر دریا دے کنارے چلا گیا، جتھے اسنوں جھولیلال ملا، جو ہن دوبارہ اک جنگجو اے، تے اس دے ہندو پیروکار اگ دے طوفان توں محفوظ نيں۔ بادشاہ جھولیلال دے قدماں وچ گر پيا تے جھولیلال نے اپنے ہتھ دی حرکت توں طوفان نوں بھگا دتا۔ [۶]
جھولیلال دے بارے وچ سندھی ہندوواں دا ایہ وی خیال اے کہ انہاں نے معجزات دا مظاہرہ کيتا سی، جداں کہ نصیر پور وچ دریائے سندھ وچ داخل ہونا، تے سندھ دے شمالی حصے وچ ، بکر وچ آنا۔ [۷]
حوالے
[سودھو]- ↑ Albinia, Alic (2010). Empires of the Indus: The Story of a River. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-33860-7.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Rumi, Raza (13 اکتوبر 2014). "The Hindus of Pakistan". The Friday Times. http://www.thefridaytimes.com/tft/the-hindus-of-pakistan/. Retrieved on 4 مارچ 2017.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ Briggs, George Weston (1998). Gorakhnāth and the Kānphaṭa Yogīs (in English). Motilal Banarsidass. ISBN 9788120805644.
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ "The Supernatural in Nature of the Sindhi Tradition". Sanskriti Magazine. 7 اپریل 2014. https://web.archive.org/web/20220308211632/https://www.sanskritimagazine.com/indian-religions/hinduism/supernatural-nature-sindhi-tradition/. Retrieved on 4 مارچ 2017.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ Paracha, Nadeem (20 دسمبر 2015). "Jhulay Lal's full circle". https://www.dawn.com/news/1227241. Retrieved on 4 مارچ 2017.
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ BHAVNANI, NANDITA (2014). THE MAKING OF EXILE: SINDHI HINDUS AND THE PARTITION OF INDIA. Westland. ISBN 9789384030339.
- ↑ Lari, Suhail Zaheer (1994). A history of Sindh. Oxford. ISBN 0-19-577501-5. Retrieved 19 دسمبر 2017. Check date values in:
|accessdate=
(help)
|