ایوانِ زیريں
عام انتخابات دے نتیجے وچ وفاقی سطح اُتے قائم ہونے والا قانون ساز ادارہ جس دے اراکین براہ راست عوام دی آراء توں منتخب ہُندے نيں۔
قومی اسمبلی دی تشکیل
[سودھو]پاکستان وچ قومی اسمبلی 336 ارکان اُتے مشتمل اے۔ اس دے لئی نشستاں دی تقسیم آبادی دے تناسب نال کيتی گئی اے۔
شرائط رکنیت
[سودھو]قومی اسمبلی دے رکن دے لئی پاکستان دا شہری ہونا لازم اے اس دی عمر پچیس سال توں کم نہ ہوئے ،نام بطور ووٹر اس حلقے وچ درج ہوئے جتھے توں اوہ انتخاب لڑ رہیا ہون۔ کسی سرکاری عہدہ اُتے فائز نہ ہوئے۔ دماغی طور اُتے دست ہوئے۔ کسی ملازمت توں بد عنوانی دے تحت کڈیا نہ گیا ہوئے۔ کسی اخلاقی جرم وچ دو سال توں کم سزا ہوئے۔ نظریہ پاکستان ،افواج پاکستان تے عدلیہ دے خلاف بیان نہ دتا ہوئے ۔
شرائط رائے دہندہ
[سودھو]رائے دہندہ پاکستان دا شہری ہوئے۔ اس دی عمر گھٹ توں گھٹ اٹھارہ سال ہو، اس دا ناں انتخابی لسٹ وچ ہوئے۔ دماغی طور اُتے مفلوج نہ ہوئے۔
اراکین دا انتخاب
[سودھو]قومی اسمبلی دے اراکین دا انتخاب متعلقہ انتخابی حلقے دے ووٹرز براہ راست اپنے ووٹاں توں کردے نيں۔
واحد رکنیت دی پابندی
[سودھو]جے کوئی عہد ےدار اک توں زیادہ حلفےآں وچ انتخاب جیت جاندا اے تاں اسنوں اک نشست دے سواء باقی تمام نشستاں توں دستبردار ہونا پئے گا۔
رکنیت دا خاتمہ
[سودھو]جے کوئی رکن مسلسل چالیس اجلاساں وچ غیر حاضر رہے تاں اس دی رخنیت منسوخ ہوئے جائے گی۔ جے کوئی رکن اپنی رضا مندی توں اپنی رکنیت ختم کرنا چاہندا ہوئے تاں اوہ اسپیکر نوں اپنا استعفیٰ دے سکدا اے۔ آئین وچ اٹھارہويں ترمیم دے بعد سیاسی جماعت دا سربراہ اپنی جماعت دے کسی وی رکن پارلیمینٹ نوں جماعت دی پالیسی دی خلاف ورزی تے فیصلےآں نوں تسلیم نہ کرنے اُتے انہاں دی رکنیت ختم کر سکدا اے۔
اجلاس دی طلبی تے التوا
[سودھو]صدر مملکت یا خود وزیر اعظم دے مشورہ توں مشترکہ یا کسی ایوان دا اجلاس طلب کر سکدا اے تے خود ہی اسنوں ملتوی کر سکدا اے۔ لیکن قومی اسمبلی دے گھٹ توں گھٹ سال وچ تن اجلاس ہونے چاہئاں جنہاں وچ گھٹ توں گھٹ 130 دن دا کم ہونا ضروری اے تے دو اجلاساں دے درمیان 120 دن دا وقفہ نئيں ہونا چاہیے۔ جے اسمبلی دے 1/4ارکان اجلاس بلیانا چاہن تاں اوہ اسپیکر توں درخواست کرسکدے نيں تے ایہ اجلاس سپیکر ہی ملتوی کردا اے۔ کیونجے اسمبلی دا اجلاس جے سپیکر بلائے تاں اوہ اجلاس دا مقام تے اس دے ملتوی کرنے دا اختیار رکھدا اے ۔
اسمبلی دی میعاد
[سودھو]آئین وچ اسمبلی دی مدت پنج سال مقرر اے جو اس دے پہلے اجلاس توں شمار ہوئے گی۔ اس توں پہلے اسنوں برخاست کیتا جاسکدا اے ۔
کورم
[سودھو]اسمبلی دے کورم دے لئی اک چوتھائی ارکان دی حاضری ضروری اے۔ جے کورم کم ہوئے تاں اسمبلی دا اجلاس ملتوی کیتا جاسکدا اے۔ اسمبلی وچ تمام فیصلے حاضر ارکان دی اکثریت توں کیتے جاندے نيں۔
اسمبلی دا ہیڈ کوارٹر
[سودھو]قومی اسمبلی دے تمام اجلاساں دی کارروائی دے لئی اک مستقل ہیڈ کوارٹر اسلام آباد وچ واقع اے جو پارلیمنٹ ہاؤس کہلاندا اے ۔
قومی اسمبلی دے اراکین دے لئی مراعات
[سودھو]اسمبلی دے ارکان نوں بہت ساریاں مراعات حاصل ہُندی نيں۔ اسمبلی وچ دی ہوئی گل اُتے انہاں دے خلاف عدالدی چارہ جوئی نئيں ہوسکدی تے نہ ہی اس دی اسمبلی دی گل اُتے مقدمہ ہوئے سکدا اے۔ ارکان اسمبلی نوں اپنے خیالات دے اظہار دی مکمل آزادی حاصل اے۔ ہر رکن نوں مقررہ تنخواہ تے ہور الاؤنس ملدے نيں۔ اسمبلی دی کارروائی دے دوران ارکان نوں گرفتار نئيں کیتا جاسکدا۔ جے گرفتار کرنا ضروری ہوئے تاں اسپیکر توں اجازت لینا ضروری اے ۔
حلف
[سودھو]ہر رکن قومی اسمبلی دے لئی ضروری اے کہ حلف اٹھائے ورنہ اوہ اسمبلی دی کارروائی وچ شامل نئيں ہوئے سکدا اے۔ ایہ حلف مقرر شدہ اے جو آئین اں درج اے۔ اس حلف دے ذریعے اوہ ملک توں وفاداری دا عہد کردا اے ۔