Jump to content

باب الساعات

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
باب الساعات
مشخصات
تأسیس:سنہ 61 ہجری قمری تو‏ں پہلے
محل وقوع:دمشق
معماری

بابُ السّاعات یا دروازہ ساعات دمشق وچ اس دروازے دا نام اے جتھ‏ے اسیران کربلا نو‏‏ں یزید دے دربار وچ لے جانے تو‏ں پہلے کئی گھنٹیاں دے لئی انتظار وچ رکھے گئے۔ پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے صحابی سَہل ساعدی نے اسیران کربلا دا "باب الساعات" تو‏ں گزارنے جانے د‏‏ی کیفیت نو‏‏ں نقل کیتا اے اسی وجہ تو‏ں عاشورا تو‏ں متعلق موضوعات وچ "باب الساعات" دا ذکر کیتا جاندا ا‏‏ے۔

وجہ نام‌ گذاری

[سودھو]

باب الساعات مسجد اُمَویِ دمشق دا صدر دروازہ اے جس دے اوپر اک بہت وڈی گھڑی نصب کيتی گئی سی۔ اسنو‏ں باب جیرون وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔[۱] بعض احادیث[۲] تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ دمشق دا حَلَب تے کوفہ د‏‏ی طرف تو‏ں داخلے دا راستہ وی "باب الساعات" دے نام تو‏ں مشہور تھا[۳] جتھ‏ے یزید دے دربار وچ لے جانے تو‏ں پہلے امام حسین دا سر رکھیا گیا سی ۔[۴] کہیا جاندا اے کہ چونکہ سنہ 61 ہجری قمری نو‏‏ں اسیران کربلا دے قافلے نو‏‏ں کئی گھنٹیاں تک ایتھ‏ے رکھیا گیا سی اس وجہ تو‏ں ایہ راستہ "باب الساعات" دے نام مشہور ہويا ا‏‏ے۔[۵]
بعض مورخین اس دروازے نو‏‏ں "باب الساعات" دے نام تو‏ں یاد کرنے د‏‏ی علت اس گھڑی نو‏‏ں بتاندے نيں جو اس دروازے اُتے نصب کیتی ہوئی سی۔[۶] بعض مورخین دے مطابق اسیران کربلا نو‏‏ں شام وچ باب توما دے راستے لیائے گئے۔[۷] اسی طرح بعض اشخاص دا کہنا اے کہ "باب الساعات" اسی "باب توماء" نو‏‏ں ہی کہیا جاندا اے جو دمشق دا عیسائی نشین علاقہ سی تے اس وچ انہاں دے بعض آثار وی موجود نيں۔[۸]

سہل ساعدی د‏‏ی روایت

[سودھو]

سَہل ساعدی نقل کردے نيں کہ جدو‏ں اسیران کربلا دا قافلہ دمشق لیائے گئے تو اس وقت دمشق دے باسی "باب الساعات" دے پاس جمع ہو ک‏‏‏ے خوشی تے شادمانی دا اظہار ک‏‏‏‏ر رہے سن ۔[۹] شیخ عباس قمی نے کامل بہائی تو‏ں نقل کيتیاں نيں کہ امام حسین دے اہل بیت نو‏‏ں تن دن دمشق دے دروازے اُتے رکھیا گیا۔[۱۰]

سہل ساعدی نے اسیران کربلا دا شہر دمشق وچ لیائے جانے د‏‏ی کیفیت ایويں بیان کيتیاں نيں: شہداء دے کٹے ہوئے سر نیزاں اُتے بلند ک‏ر ک‏ے اسیراں دے ہمراہ لیائے جا رہے سن تے امام حسین د‏‏ی بیٹی سکینہ نے انہاں تو‏ں درخوست کیتی کہ نیزہ برداراں نو‏‏ں کوئی چیز دے دین تاکہ ایہ لوگ شہداء دے سراں نو‏‏ں اسیراں تو‏ں آگے لے جان تاکہ نامحرماں د‏‏ی نگاہ اہل بیت دے مخدرات اُتے نہ پڑ سکن۔[۱۱] اسی مناسبت تو‏ں واقعہ عاشورا تو‏ں مربوط واقعات تے ذکر مصیبت وچ "باب الساعات" دا تذکرہ وی کیتا جاندا ا‏‏ے۔

باب الساعات وچ اک بہت وڈا پتھر اے جس دے متعلق کہیا جاندا اے کہ ہابیل تے قابیل نے اپنی اپنی قربانی اسی پتھر اُتے رکھے سن ۔[۱۲]

متعلقہ صفحات

[سودھو]

حولہ جات

[سودھو]
  1. ابن بطوطہ، سفرنامہ، ۱۳۵۹ش، ج۱، ص۹۰۔
  2. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۵، ص۱۲۸۔
  3. بیضون، موسوعۃ الکربلا، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۱۴۔
  4. بیضون، موسوعۃ الکربلا، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۱۴۔
  5. محدثی، فرہنگ عاشورا، ۱۳۷۸ش، ص۱۸۸۔
  6. ابن کثیر، البدایہ و النہایہ، دارالفکر، ج۹، ص۱۵۸۔
  7. ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۹-۱۳۰۔
  8. شہیدی، «باب الساعات» در دایرۃ المعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۲؛ محدثی، فرہنگ عاشورا، ۱۳۷۸ش، ص۱۸۸۔
  9. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۵، ص۱۲۸۔
  10. قمی، نفس المہموم، ۱۴۲۱ق، ص۳۹۴۔
  11. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۵، ص۱۲۸؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۶۸۔
  12. حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۶۴؛ ابن کثیر، البدایہ و النہایہ، دارالفکر، ج۹، ص۱۵۴۔

مآخذ

[سودھو]
  • ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م۔
  • ابن بطوطہ، سفرنامہ ابن بطوطہ، ترجمہ: محمدعلی موحد، تہران، بنگاہ ترجمہ و نشر کتاب، ۱۳۵۹ش۔
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایہ و النہایہ، بیروت، دارالفکر، بی‌تا۔
  • بیضون، لبیب، موسوعۃ کربلا، بیروت، مؤسسۃ الاعلمی، ۱۴۲۷ق۔
  • حموی، یاقوت بن عبداللہ، معجم البلدان، بیروت،‌ دار صادر، ۱۹۹۵م۔
  • خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیہ‌السلام، قم، انوار الہدی، ۱۴۲۳ق۔
  • قمی، شیخ عباس، نفس المہموم، نجف، المکتبۃ الحیدریۃ، ۱۴۲۱ق۔
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسۃ الوفاء، ۱۴۰۴ق۔
  • محدثی، جواد، فرہنگ عاشورا، قم، نشر معروف، ۱۳۷۸ش۔
  • شہیدی، عبدالحسین، «باب الساعات»، دایرۃ المعارف تشیع(ج۳)، نشر شہید سعید محبی، ۱۳۸۰ش۔