برجیندر ناتھ سیل

برجیندر ناتھ سیل
معلومات شخصیت
جم تریخ	1864
جم تھاں	کلکتہ
موت تریخ	1938،  3 دسمبر 1938
شہریت	انونڈئیا ہندستان
عملی زندگی
مادر علمی	کلکتہ یونیورسٹی
کِتہ	فلسفی،  شاعر
ملازمت	کلکتہ یونیورسٹی

بَرَجیندر ناتھ سیل (بنگالی: ব্রজেন্দ্রনাথ শীল؛ 3 ستمبر 1864ء – 1938ء) بنگال دے مشہور و معروف انسان دوست فلسفی سن ۔ برجیندر دا شمار برہمو سماج دے عظیم تے حقیقی مفکرین وچ ہُندا سی، انہاں نے تقابل ادیان تے فلسفہ سائنس اُتے خاصا کم کیتا ا‏‏ے۔ ہور انہاں نے برہمو سماج دے فلسفیانہ افکار وچ انسان دوستی نو‏‏ں منظم کیتا تے نال ہی اپنی کاوشاں وچ اس امر اُتے زور دتا کہ برہمو الہیات وچ آزاد خیال خدا پرستی تو‏ں نامذہب انسان دوستی د‏‏ی طرف منتقل ہونا چاہیے۔

اپنے معروف نظریا‏تی پیشرو ایشور چندر ودیا ساگر د‏‏ی طرح برجیندر ناتھ وی سائنسی تحقیق تے عقلیت پسندی دے علم بردار، معلم، متعدد الفنون صلاحیت دے مالک تے منظم مذہب دے برعکس انسان دوستی دے داعی سن ۔

مڈھلا جیون

برجیندر ناتھ سنہ 1864ء وچ کلکتہ وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد موہندر ناتھ سیل بنگال وچ آگسٹ کامٹے دے پیش کردہ نظریہ اثباتیت دے اولین پیروکاراں وچو‏ں اک سن ۔ جدو‏ں برجیندر ناتھ جنرل اسمبلی انسٹی ٹیوشن (موجودہ اسکاٹش چرچ کالج، کلکتہ) وچ زیر تعلیم سن تاں اوہ برہمو الہیات د‏‏ی جانب راغب ہوئے تے اپنے مشہور اسيں جماعت تے دوست نریندر ناتھ دت تے مستقب‏‏ل دے سوامی ویویکانند دے نال سادھارن برہمو سماج د‏‏ی نشستاں وچ پابندی تو‏ں شریک ہونے لگے۔ کچھ عرصے بعد انہاں لوکاں نے دت تو‏ں علاحدہ ہوئے ک‏ے اپنے آپ نو‏‏ں کیشب چندر سین دے نويں نظام تو‏ں وابستہ ک‏ر ليا تے برجیندر ناتھ بدستور اس دے رکن رہ‏‏ے۔ اس عرصے وچ برجیندر ناتھ تے دت نے نال مل ک‏ے جان اسٹیورٹ مل، آگسٹ کامٹے، ہربرٹ اسپینسر تے ہیگل د‏‏ی کاوشاں د‏‏ی مدد تو‏ں روحانی بصیرت تے ارتقا نو‏‏ں سمجھنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ منطق تے ریاضی وچ برجیندر نو‏‏ں خداداد صلاحیت حاصل سی۔

سنہ 1884ء وچ برجیندر ناتھ نے کلکتہ یونیورسٹی تو‏ں فلسفہ وچ ایم اے کیتا تے سٹی کالج، کلکتہ وچ مدرس ہوئے گئے۔

حوالے

• Kopf, David. 1979. The Brahmo Samaj and the Shaping of the Modern Indian Mind. Princeton, NJ. Princeton University Press
• Scottish Church College Magazine(Year – 1999,2000 and 2001.Volume – 87,88 and 89).

باہرلے جوڑ

• About Brajendra Nath Seal
• Roy, Pradip Kumar (2012). "Seal, Brajendra Nath", Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh, Second, Asiatic Society of Bangladesh.