بروغول
بروغول | ||
---|---|---|
انتظامی تقسیم | ||
ملک | پاکستان | |
تقسیم اعلیٰ | چترال | |
جغرافیائی خصوصیات | ||
متناسقات | 36°10′00″N 73°23′00″E / 36.16666667°N 73.38333333°E | |
رقبہ | 114744 ہیکٹر | |
|
||
ترمیم |
وادی بروغول خیبر پخونخواہ دے ضلع اپر چترال دی سرحد اُتے واقع اک خوبصورت وادی اے جو تاجکستان تے پاکستان نوں ملانے والے سرحدی باڈر دے نیڑے دا علاقہ اے
سطح سمندر توں 13600 فٹ بلند اس مقام دا ناں وادی بروغل اے جو چترال توں 250 کلومیٹر دور افغان صوبے بدخشاں دے ضلع واخان دے بارڈر اُتے واقع اے۔[۱]
وادی بروغول پاکستان دے صوبہ خیبر پختونخواء دے ضلع اپر چترال دی انتہائی شمال سرحد وچ واقع اک خوبصورت وادی اے جو سطح سمندر توں 13600 فٹ بلند اس مقام دا ناں وادی بروغل اے جو چترال توں 250 کلومیٹر دور افغان صوبے بدخشان دے ضلع واخان دے بارڈر اُتے واقع اے۔ قدرتی حسن توں مالامال ایہ علاقے بنیادی سہولیات توں محروم نيں۔ وادی بروغول دی کل آبادی تقریباً 220 گھراناں اُتے مشتمل اے۔ اس وادی وچ نسلی طور اُتے تن قوماں یا لسانی گروہ واخی، سراقیلی تے کرغیز آباد نيں۔ اس طرح علاقے وچ تن زباناں واخی، سراقیلی تے کرغیز بولی جاندی اے۔ انہاں زباناں وچ بولنے والےآں دی تعداد دے حساب توں واخی یوسی بروغل دی وڈی بولی اے اس دے بولنے والے وادی بروغل دے ہرپنڈ وچ موجود نيں۔
واخی دے بعد سراقیلی دا نمبر آتاہے سراقیلی بولنے والے لوک لشکرگاز وچ آباد نيں ایہ وادی بروغل دا اوہ علاقہ اے جتھے تک گڈی جاندی اے ایتھے توں اگے گڈی دا راستہ نئيں اے۔ علاقے وچ بولی جانے والی تیسری بولی کرغیز اے۔ ایہ بولی بولنے والا واحد خاندان وارکون پنڈ وچ مستقل طور اُتے آباد اے۔ وادی بروغل دے باسی اپنی مادری زباناں دے نال نال ڈسٹرکٹ چترال دی وڈی بولی کھوار بول تے سمجھ لیندے نيں۔
سطح سمندرسے 4272 میٹربلندی اُتے واقع پاکستان دی دوسری بلند ترین مشہور تے خوبصورت جھیل قرمبرہ وی اس وادی وچ واقع اے۔ اس جھیل دی لمبائی 3.9 کلومیٹر اورچوڑائی 2 کلومیٹر اے۔ وادی بروغل کشمانجہ توں شروع ہوکے کھوئے، پیچ اوچ، ویدین کھوت، وارکون، چیکار، لشکرواز، یارکھان، منڈاہی، چیلیماربٹ، گارل تے لشکرگاز اُتے مشتمل اے۔ لشکر گاز دے آخری حصہ ارشاد پنڈ تک گڈی جاندی اے لیکن شرط ایہ اے گڈی جیب ٹائپ تے فوویل ہوئے ایتھے اُتے روڈ بہت خستہ حال نيں کار تے چھوٹی گڈی توں ایتھے تک رسائی بہت مشکل بلکہ ناممکن اے۔
ایتھے توں اگے مستقل آبادی نئيں اے صرف سرمائی چراگاہ اُتے لوک مویشیاں چرنے یا سیاح جھیل قرمبرہ دی سیر دے لئی جاندے نيں۔ لشکرگاز وچ سیاحاں دی سہولت دے لئی علاقے دا واحد گسٹ ہاؤس موجود اے جتھے اُتے قرمبرہ دی سیر نوں جانے والے رات گزار دے اپنی منزل دی طرف روانہ ہوئے جاندے نيں۔ ارشاد پنڈ توں قرمبرہ جھیل تک جانے دے لئی گھوڑے تے گدھے کرایے اُتے مل جاندے نيں۔ ایتھے توں اگے دا فاصلہ تقریباً پیدل دے لئی اٹھ گھینٹے دا اے تے گھوڑے تے گدھے اُتے وی اِنّا ہی وقت لگتااے۔
لشکرواز پنڈ وچ چترال سکاوٹس دی چھاؤنی بنی ہوئی اے۔ ایتھے توں اگے جانے والےآں توں شناختی کارڈ دا اندراج اپنی رجسٹر وچ کرکے شناختی کارڈ اپنے پاس رکھ لیندے نيں تے واپسی اُتے کارڈ ایتھے توں لینا ہوتااے۔ ایتھے اُتے اک پولو گروانڈ وی بناہواہے جس وچ ہرسال جشن بروغل دے ناں توں اک میلہ وی منعقد ہوتاہے جس وچ پولو، خوشگاؤ پولو کھیلاجاندا اے تے ثقافتی پروگرام وی منعقد ہُندے نيں۔
زریعہ معاش
[سودھو]وادی بروغل دے لوکاں دا واحد ذریعہ معاش گلہ بانی اے۔ خاص کرکے بکری، دنبے تے خوشگاؤ ( (yakایتھے دے لوک زیادہ پالدے نيں۔ گرمیاں وچ مال مویشیاں نوں بالائی چراگاہاں وچ لے جایا جاندا اے گھر دے کچھ افراد مال مویشیاں دے نال ہُندے نيں تے اس موسم وچ دودہ ذخیرہ کرکے اس توں مختلف قسم دے خوراک بناکر سردیاں دے لئی رکھ لیندے نيں۔ سرمائی چراگاہ وچ گھاہ کھاکر جدوں جانور خوب موٹے تازے ہُندے نيں تاں انہاں وچوں کچھ نوں بیج کر سردیاں دے لئی سودا سلف خرید کرگھراں وچ ذخیرہ کردے نيں۔
علاقے دے لوک اپنے لئی گوشت دا بندوبست وی گھر وچ ہی کرلیندے نيں۔ ایتھے اُتے سردیاں دا موسم بہت سخت ہُندا اے سردیاں وچ یخ بستہ ہواواں دی وجہ توں گھر توں نکلنا مشکل ہوجاندا اے ۔ کدی کدی سردی دی شدت اِنّی زیادہ ہُندی اے، اس دی شدت تے چارے دی قلت دی وجہ توں مال مویشی مرجاندے نيں۔ موسم دی شدت نوں کم کرنے دے لئی علاقے دے زیادہ لوک افیون دا نشہ کردے نيں۔ بروغل وچ سردیاں دا دورانیہ سال وچ اٹھ مہینے رہتاہے۔وادی بروغل سطح سمندر توں اونچائی اُتے واقع ہونے دی وجہ توں ایتھے اُتے درختاں نئيں نيں۔ اس وجہ توں جلانے دی لکڑی دی ایتھے اُتے قلت اے۔ لوئر بروغل وچ مختلف قسم دے چھوٹے قد دی درختاں تے جڑی بوٹیاں پائے جاندے نيں جو جلانے دے کم آندے نيں۔ اس علاقے وچ اک خاص قسم دا گھاہ پایاجاندا اے جو گرمیاں دے موسم وچ مٹی سمیٹ اکھاڑ کر سوکھایا جاندا اے جس نوں سال دے بارہ مہینے علاقے دے لوک ایندھن دے طور اُتے استعمال کردے نيں مقامی بولی وچ اسنوں چیم کہندے نيں۔ علاقے وچ سبزہ وی بوہت گھٹ وقت دے لئی اگتاہے اس لئی کدی کدی مال مویشی فاقے دا شکار ہُندے نيں۔
گریل پنڈ توں دروازہ پاس صرف دوگھینٹے پیدل دی مسافت اُتے واقع اے جو بروغل نوں واخان پٹی افعانستان توں ملاتااے۔ اس طرح دفاعی طور اُتے اہم علاقہ ہونے دے باوجود وی ایتھے اُتے مستقل جیپ ایبل روڈ نئيں اے۔ گرمیاں وچ علاقے دے لوک اپنی مدد اپ دے تحت روڈ بناکر لشکرگاز پنڈ تک آمدورفت نوں ممکن بناتے نيں جو ہمیشہ موسم دے رحم کرم اُتے ہوتااے۔ تھوڑی جہی بارش ہوئے جائے یا دریا وچ طعیانی آ جائے تاں روڈ آمدورفت دے قابل نئيں رہندا۔
اس لئی موسم دی حالت دیکھ کے علاقے دے لوک اپنے روگٹھ دے استعمال کیتی اشیاء لیا کے سال بھر دے لئی ذخیرہ کرلیندے نيں۔ علاقے دے لئی مستقل روڈنہ ہونے دی وجہ توں مقامی لوک چھوٹے قد دے کوہستانی نسل دے گھوڑے پالدے نيں جنہاں نوں سواری، بربارداری، تے پولو کھیلنے دے لئی استعمال کردے نيں۔ خوشگاؤ پولو (yak polo) ایتھے دی مشہور مقامی کھیل اے۔ جو کہ خوشگاؤ اُتے سوار ہوکے کھیلا جاندا اے ۔ ایتھے دے لوک خوشگاؤ نوں سواری دے لئی وی استعمال کردے نيں۔
گرمیاں دے موسم وچ وادی بروغل دی خوبصورتی اپنی مثال آپ ہُندی اے۔ وادی بروغل دے آغاز وچ ہی چیکار پنڈ وچ روڈ دے نال ہی گلیشیر موجود اے۔ اس گلیشر دے نشانات دیکھ کے پتہ چلتاہے ماضی وچ اس دا ہجم بہت وڈا ہُندا ہوئے گا لیکن ایہ ہن پگھل کر سکڑ گیاہے اس گلیشر دے نال اک وڈا تالاب بناہواہے اس توں اندازہ ہورہیا اے کہ ایہ گلیشیر کافی تیزی توں پکھل رہیا اے۔ ایتھے توں اگے برف پوش پہاڑ تے نال صاف پانی اک نال بہندے نظر آندے نيں۔
کویو زوم (کویو دا پہاڑ)
[سودھو]کویو زوم (کویو دا پہاڑ) ایتھے دی سب توں اُچی چوٹی تے چیانتر گلیشیر علاقے دی سب توں وڈی گلیشیر اے۔ ایہ گلیشیر دریاء یارخون دا کا منبع اے جوچترال خاص جاکے دریا چترال تے اگے جاکے دریا کابل کہلاتااے۔ اس علاقے وچ تے وی بہت چھوٹے وڈے گلیشر موجود نيں، نال نال چھوٹے وڈے جھیل وی دیکھنے نوں ملدے نيں۔ علاقے دی اک خاص گل ایہ اے گارل پنڈ توں اگے ہر اک پتھر دے اُتے مارمیٹ بیٹھے ہوئے نطر آندے نيں، انہاں وچوں جے اک نے وی کسی نوں باہر توں آندا دیکھے تاں اپنی مخصوص آواز وچ آپنے ساتھیاں نوں خبردارکرتاہے تاں ایہ آواز سن کر سارے مارمیٹ اک نال اپنی بل دی طرف بھجدے نيں تاں نظارہ دیکھنے دے قابل ہوتااے۔ اک سیاح ایہ سارے قدرتی نظارے دیکھ کے فطرت دے آغوش وچ چلا جاندا اے۔ جسنوں بندے کوکئی گھینٹے پیدل چل کے وی تھکاوٹ دا احساس نئيں ہُندا۔
کرمبر جھیل
[سودھو]کرمبر جھیل ، خیبر پختونخوا تے گلگت بلتستان دے درمیان وچ واقع اے تے ایہ پاکستان دی دوسری جدوں کہ دنیا دی 31 ويں بلند ترین جھیل اے - 14121 فٹ دی بلندی اُتے واقع ایہ جھیل حیاتياتی طور اُتے اک فعال جھیل اے، اس جھیل دی گہرائی تقریباً 55 میٹر٬ لمبائی تقریباً 4 کلو میٹر تے چوڑائی 2 کلو میٹر اے -بروغل دی وادی وچ واقع ایہ خوبصورت جھیل چترال شہر توں ڈھائی سو کلو میٹر توں ودھ فاصلے اُتے واقع اے، بروغل دی وادی اپنے خوبصورت قدرتی مناظر، برف پوش چوٹیاں، شاندار کرمبر جھیل تے پچیہہ توں زیادہ چھوٹی جھیلاں دے نال تن اہم گزرگاہاں دی وجہ توں مشہور اے۔ ایہ گزرگاہاں اس وادی نوں مغرب وچ کانخن پاس دے ذریعے واخان راہداری نال ملاندیاں نيں۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Broghil Valley National Park، Broghil Valley National Park (Broghil Valley National Park). Broghil Valley National Park. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر|پیوند=
ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک)
باہرلےجوڑ
[سودھو]- Pages with graphs
- Pages with disabled graphs
- خطاهای یادکرد: تاریخ
- صفحههای دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد
- یادکردهای وب بدون نشانی اینترنتی
- یادکردهای وب دارای تاریخ بازبینی بدون نشانی اینترنتی
- صفحات مع خاصیت P17
- صفحات مع خاصیت P131
- متناسقات ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- صفحات مع خاصیت P2046
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- خیبر پختونخوا
- نقشیاں نال صفحے