بشر حافی

بشر حافی
(عربی وچ: بشر بن الحارث بن عبد الرحمٰن بن عطاء بن هلال بن ماهان بن عبد الله المروزي)
جم	سنہ 769   مرو
وفات	28 دسمبر 841 (71–72 سال)  بغداد
عملی زندگی
استاذ	عبد اللہ ابن مبارک
تلمیذ خاص	احمد بن عیسی خراز
پیشہ	عالم ،  محدث
پیشہ ورانہ زبان	عربی
مؤثر	فضیل ابن عیاض
تحریک	تصوف
باب اسلام

ابونصر بشر بن الحارث بن عبد الرحمن بن عطاء المروزي البغدادي المعروف بہ بشر حافی مرو دے اک پنڈ وچ 152ہجری وچ پیدا ہوئے

حافی دی وجہ

آپ رحمۃ اللہ تعالیٰ علیہ حافی (ننگے پیر والا) مشہور ہوئے۔ لوکاں نے آپ رحمۃ اللہ تعالیٰ علیہ توں ننگے پیر چلنے دی وجہ پچھی تے فرمایا کہ توبہ دے وقت ننگے پیر سی۔ ہن مینو‏‏ں چوتا پہندے ہوئے شرم آندی اے۔

توبہ دا واقعہ

تریخ دے مطابق بشر حافی نے امام کاظم دے کلام توں متأثر ہو کے توبہ کیتی۔ اپنی جوانی دے ایام وچ اوہ بغداد وچ لہو و لعب وچ مشغول رہندا سی۔ اک دفعہ امام کاظم انہاں دے گھر دے قریب توں گزر رہے سن، اس موقع اُتے اس دے گھر دے اندر توں ناچ گانے دیاں آوازاں آرہیاں سن۔ امام کاظم نے انہاں دے گھر توں باہر آنے والی اک کنیز توں پچھیا: "اس گھر دا مالک آزاد شخص اے جاں غلام؟" کنیز نے جواب دتا: "اوہ اک آزاد شخص اے"۔ امام نے فرمایا: "تو ٹھیک کہندی اے! اگر ایہ غلام ہُندا تے اپنے آقا (یعنی مالک حقیقی) توں خوف کھاندا"۔ جدو‏‏ں کنیز گھر وچ داخل ہوئی تے اس نے امام کاظم دے نال ہونے والی ملاقات دا حال بیان کیتا (اوہ کنیز امام نوں نئی‏‏ں پہچاندی سی) تے امام دا جملہ دہرایا۔بشر اُتے اس کلام دا بوہت گہرا اثر پیا تے اوہ ننگے پیر گھر توں باہر آیا تے امام کاظم دے پیچھے ننگے پیر بھجدا چلا گیا تے امام نال ملاقات کیتی تے آپ نال ہونے والی گفتگو دے نتیجے وچ اس نے اپنے غلط کماں توں ہمیشہ ہمیشہ دے لئی توبہ کر لی۔ بعض صوفیہ کرام دی کتاباں وچ وی بشر دی حالات زندگی وچ اس واقعے نوں نقل کیتا گیا اے لیکن امام کاظم دا ناں نئی‏‏ں لیا گیا اے۔

بعض ہور کتاباں وچ حافی دا وجہ تسمیہ کچھ تے بیان ہویا اے کہ بشر حافی نے فرمایا:اک مرتبہ مَیں کدرے جا رہیا سی کہ اچانک میری نظر زمین اُتے پئے ہوئے کاغذ دے اک ٹکڑے اُتے پئی، اس کاغذ اُتے میرے پروردگار دا ناں لکھیا ہویا سی۔ ایہ دیکھ کے مَیں تڑپ اٹھیا کہ میرے پروردگار دے ناں دی بے حرمتی ہو رہی اے۔ مَیں فوراً بصد عقیدت واِحترام اوہ کاغذ دا ٹکڑا اُٹھایا تے سیدھا نہر ول چل دتا۔ اوتھے جا کے اس کاغذ نوں چنگی طرح دھویا۔ اس وقت میرے کول پنج دانق سن۔ مَیں چار دانق دی خوشبو خریدی تے بقیہ اک دانق توں عرقِ گلاب خریدیا تے وڈی محبت وعقیدت توں اس کاغذ اُتے خوشبو ملنے لگیا جس اُتے میرے پاک پروردگار دا ناں ِپاک لکھیا ہویا سی فیر اس کاغذ نوں عرق ِگلاب وچ ڈال کے اک متبرک مقام اُتے رکھ کے اپنے گھر چلا آیا۔ جدو‏‏ں رات نوں سویا تے کوئی کہنے والا کہہ رہیا سی:اے بشر حافی! جس طرح تُو نے ساڈے ناں نوں مُعَطَّر ومُطَہَّر کیتا اسی طرح اسی‏‏ں وی تیرا ذکر بلند کراں گے۔ جس طرح تُو اس کاغذ نوں دھویا جس اُتے ساڈا ناں لکھیا سی اسی طرح اسی‏‏ں وی تیرے دل نوں خوب پاک کر دیاں گے تے تیرا خوب چرچا ہوئے گا۔

مقام و مرتبہ

بغداد وچ مشہور ائمہ شريك وحماد بن زيد توں حدیث سنی زہد و تقویٰ تے ریاضت وچ اپنا ثانی نئی‏‏ں رکھدے سن۔ تہانو‏‏ں تمام ائمہ حدیث نے ثقہ قرار دتا اے۔ آپ دا انتقال ہویا تو تمام محدثین نوں انتہائی رنج ہویا۔ امام احمد بن حنبل نے انہاں دی موت دی خبر سن کے فرمایا ’’ انہاں نے اپنی مثال نئی‏‏ں چھڈی‘‘۔

شيخ عبد القادر جيلانی، جنيد بغدادی، فضيل بن عیاض تے بشر حافی دی ابن تیمیہ نے بوہت تعریف کیتی تے انہاں دا ناں رکھیا "متصوفۃ على طريقۃ أهل السنۃ" بشر حافی فرماندے نیں کہ میں رسول اللہ ﷺ دی عالم رویا وچ زیارت کیتی ۔ آپ نے فرمایا: اے بشر! کہ تو جاندا اے کہ اللہ تعالیٰ نے تیرے ہمعصراں اُتے تینو‏‏ں کیوں رفعت دتی؟ میں عرض کیتی کہ یارسول اللہ! میں نئی‏‏ں جاندا۔ آپ نے فرمایا: باتباعک لسنتی وخدمتک للصالحین ونصیحتک لا خوانک و محبتک لاصحابی واھل بیتی وھوالذی بلغک منازل الابرار۔ میری سنت دی اتباع دے سبب تے صالحین دی خدمت تے برادرانِ اسلام نوں نصیحت کرنے دے سبب تے میرے اصحاب واہل بیت دی محبت دے سبب اللہ تعالیٰ نے تینو‏‏ں پاک لوکاں دے مرتبہ تے پہنچایا ۔

وفات

بشر حافی دا انتقال 11 ربیع الاول 227ھ مطابق 28 دسمبر 841ء نوں بغداد وچ ہویا۔

بعد از وفات

بشر حافیؒ دے انتقال دے بعد اک اللہ والے نے خواب وچ دیکھیا تے پچھیا کہ اللہ تعالیٰ نے تسی‏‏ں دے نال کیہ معاملہ فرمایا؟ فرمایاکہ مینو‏‏ں میرے مالک نے بخش دتا تے فرمایاکہ اے بشر کیہ تینو‏‏ں میرے توں شرم نئی‏‏ں آندی کہ تو میرے توں اس قدر ڈردا اے۔

حوالے