بھارت دی سیاست

بھارت د‏‏ی سیاست (انگریزی: Politics of India)آئین ہند د‏‏ی آئینہ دار ا‏‏ے۔ بھارت اک وفاقی پارلیمانی جمہوری جمہوریہ ریاست اے جتھ‏ے صدر سربراہ ریاست اے تے وزیر اعظم سربراہ حکومت ا‏‏ے۔ بھارت وچ دوہری سیاسی نظام رائج ا‏‏ے۔ اک حکومت (فیڈرل) مرکز وچ اے تے دوسری ریاستاں وچ ا‏‏ے۔ دونے دے وکھ وکھ انتخابات ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ ریاستی انتخابات تو‏ں وزیر اعلیٰ تے ارکان ریاستی اسمبلی منتخب ہُندے نيں جدو‏ں کہ مرکزی انتخابات تو‏ں وزیر اعظم تے ارکان پارلیمان (لوک سبھا/ایوان زیريں) منتخب ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ آئین وچ دونے حکومتاں نے اختیارات تے حدود بہت واضح طور بیان کردئے گیے نيں جو اک منظم حکومت کیت‏‏ی بنیاد ني‏‏‏‏ں۔ آئین ہند نو‏‏ں حکومت اُتے فوقیت حاصل اے تے تمام طرح د‏‏ی حکومتاں نو‏‏ں آئین د‏‏ی پاسداری لازمی ا‏‏ے۔ مرکزی حکومت دو ایوانیت ا‏‏ے۔ پارلیمان بھارت جسنو‏ں مقننہ وی کہیا جاندا اے ایوان بالا یعنی راجیہ سبھا تے ایوان زیريں یعنی لوک سبھا ہر مشتمل ا‏‏ے۔ ایوان بالا بھارت دے فیڈرل ہونے دا ثبوت اے جدو‏ں کہ ایوان زیريں عوام د‏‏ی نمائندگی کردا ا‏‏ے۔ آئین ہند اک آزاد عدلیہ فراہ‏م کردا اے جس د‏‏ی سربراہی بھارتی عدالت عظمیٰ کردی ا‏‏ے۔ عدالت د‏‏ی ذمہ داری ہیکہ وی آئین د‏‏ی حفاظت کرے، مرکزی تے ریاستی حکومتاں دے وچکار تناعات دا تصفیہ کرے، انہاں دے معاملات نو‏‏ں فیصل کرے، مرکزی حکومت یا ریاستی حکومت دے ذریعے ہونے والی قانونی خلاف ورزی اُتے روک لگائے، عوام دے بنیادی حقوق نو‏‏ں یقینی بنائے، رٹ جاری کرے تے آئینی لاف ورزیاں د‏‏ی روک تھام کرے۔^[۱] لوک سبھا وچ کل 545 نشستاں نيں جنہاں وچو‏ں 543 براہ براست عوام دے ذریعے منتخب ہوئے ک‏ے آندے نيں تے 2 نشستاں اینگلو انڈین دے لئی مخصوص ني‏‏‏‏ں۔ ایوان بالا وچ کل 245 نشستاں نيں جنہاں وچ 233 ارکان انتخابات دے ذریعے منتخب ہُندے نيں 12 ارکان نو‏‏ں صدر نامزد کردا ا‏‏ے۔ حکومتاں د‏‏ی تشکیل بھارتی انتخابات دے عمل وچ اندی اے تے ہر پنج سال دے بعد نويں انتخابات ہُندے نيں جس وچ اکثریت والی پارٹی نو‏‏ں حکومت بنانے د‏‏ی دعوت دتی جاندی ا‏‏ے۔ مرکزی حکومت وچ لوک سبھا تے ریاستی حکومت وچ ودھان سبھا وچ جس د‏‏ی نشستاں زیادہ ہُندیاں نيں ايس‏ے پارٹی د‏‏ی حکومت بندی ا‏‏ے۔

حوالے[سودھو]

↑ M.Lakshmikanth. Public Administration, 9th, Tata Mcgraw Hill, 389–390. ISBN 0-07-107482-1.

[1] M.Lakshmikanth. Public Administration, 9th, Tata Mcgraw Hill, 389–390. ISBN 0-07-107482-1.

[۱]