بھارت دی سیاست
آرٹیکل بسلسلہ سیاست تے حکومت بھارت |
National coalitions: |
ریاستی سطح: ضلعی سطح: شہری سطح: قصباتی سطح: |
بھارت دی سیاست (انگریزی: Politics of India)آئین ہند دی آئینہ دار اے۔ بھارت اک وفاقی پارلیمانی جمہوری جمہوریہ ریاست اے جتھے صدر سربراہ ریاست اے تے وزیر اعظم سربراہ حکومت اے۔ بھارت وچ دوہری سیاسی نظام رائج اے۔ اک حکومت (فیڈرل) مرکز وچ اے تے دوسری ریاستاں وچ اے۔ دونے دے وکھ وکھ انتخابات ہُندے نيں۔ ریاستی انتخابات توں وزیر اعلیٰ تے ارکان ریاستی اسمبلی منتخب ہُندے نيں جدوں کہ مرکزی انتخابات توں وزیر اعظم تے ارکان پارلیمان (لوک سبھا/ایوان زیريں) منتخب ہُندے نيں۔ آئین وچ دونے حکومتاں نے اختیارات تے حدود بہت واضح طور بیان کردئے گیے نيں جو اک منظم حکومت کیتی بنیاد نيں۔ آئین ہند نوں حکومت اُتے فوقیت حاصل اے تے تمام طرح دی حکومتاں نوں آئین دی پاسداری لازمی اے۔ مرکزی حکومت دو ایوانیت اے۔ پارلیمان بھارت جسنوں مقننہ وی کہیا جاندا اے ایوان بالا یعنی راجیہ سبھا تے ایوان زیريں یعنی لوک سبھا ہر مشتمل اے۔ ایوان بالا بھارت دے فیڈرل ہونے دا ثبوت اے جدوں کہ ایوان زیريں عوام دی نمائندگی کردا اے۔ آئین ہند اک آزاد عدلیہ فراہم کردا اے جس دی سربراہی بھارتی عدالت عظمیٰ کردی اے۔ عدالت دی ذمہ داری ہیکہ وی آئین دی حفاظت کرے، مرکزی تے ریاستی حکومتاں دے وچکار تناعات دا تصفیہ کرے، انہاں دے معاملات نوں فیصل کرے، مرکزی حکومت یا ریاستی حکومت دے ذریعے ہونے والی قانونی خلاف ورزی اُتے روک لگائے، عوام دے بنیادی حقوق نوں یقینی بنائے، رٹ جاری کرے تے آئینی لاف ورزیاں دی روک تھام کرے۔[۱] لوک سبھا وچ کل 545 نشستاں نيں جنہاں وچوں 543 براہ براست عوام دے ذریعے منتخب ہوئے کے آندے نيں تے 2 نشستاں اینگلو انڈین دے لئی مخصوص نيں۔ ایوان بالا وچ کل 245 نشستاں نيں جنہاں وچ 233 ارکان انتخابات دے ذریعے منتخب ہُندے نيں 12 ارکان نوں صدر نامزد کردا اے۔ حکومتاں دی تشکیل بھارتی انتخابات دے عمل وچ اندی اے تے ہر پنج سال دے بعد نويں انتخابات ہُندے نيں جس وچ اکثریت والی پارٹی نوں حکومت بنانے دی دعوت دتی جاندی اے۔ مرکزی حکومت وچ لوک سبھا تے ریاستی حکومت وچ ودھان سبھا وچ جس دی نشستاں زیادہ ہُندیاں نيں ايسے پارٹی دی حکومت بندی اے۔
حوالے
[سودھو]- ↑ M.Lakshmikanth. Public Administration, 9th, Tata Mcgraw Hill, 389–390. ISBN 0-07-107482-1.
|
|