Jump to content

بھارت دے عام انتخابات، ۲۰۲۴ء

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
بھارت دے عام انتخابات، ۲۰۲۴ء
Flag of بھارت
2019 ←
 ۱۹ اپریل – ۱ جون ۲۰۲۴ (۲۰۲۴-۰۴-۱۹ – ۲۰۲۴-۰۶-۰۱) → اگلا
رائے انتخابات
مندرج 968,821,926[۱]( 6.24%)
ٹرن آؤٹ 65.79% (کھٹ 1.61pp)[۲]
 
Official Photograph of Prime Minister Narendra Modi Portrait (crop).png
Mallikarjun Kharge briefing the media after presenting the Interim Railway Budget 2014-15 in New Delhi (cropped).jpg
جماعت بھارتیہ جنتا پارٹی انڈین نیشنل کانگریس
اتحاد نیشنل ڈیموکریٹک الائنس انڈین نیشنل ڈیولپمنٹ انکلوسیو الائنس
عوامی ووٹ 235,973,935 136,759,064
فیصد 36.56% 21.19%
الائنس د‏‏ی نشستاں 293 234
تبدیلی کھٹ58 112
الائنس فی صد 42.5% 40.6%

[[file:سانچہ:Switcher|300px|]]

وزیر اعظم بھارت چوناں توں پہلے

نریندر مودی
بھارتیہ جنت‏ا پارٹی

وزیر اعظم بھارت الیکشن دے بعد

نریندر مودی
بھارتیہ جنت‏ا پارٹی

لوک سبھا دے تمام 543 اراکین نو‏‏ں منتخب کرنے دے لئی ہندوستان وچ 19 اپریل تو‏ں 1 جون 2024 تک ست مراحل وچ عام انتخابات ہوئے۔ ووٹاں د‏‏ی گنت‏ی دے بعد 18 ويں لوک سبھا د‏‏ی تشکیل دے لئی 4 جون نو‏‏ں نتیجہ دا اعلان کيتا گیا۔[۳][۴] 7 جون 2024 نو‏‏ں مودی نے صدر ہند دروپدی مرمو نو‏‏ں 293 اراکین پارلیمنٹ د‏‏ی حمایت د‏‏ی تصدیق کيتی۔[۵][۶] ایہ مودی د‏‏ی وزیر اعظم دے طور اُتے تیسری مدت تے انہاں د‏‏ی پہلی اتحادی حکومت د‏‏ی سربراہی سی آندھرا پردیش د‏‏ی تیلگو دیشم پارٹی تے بہار د‏‏ی جنت‏ا دل (متحدہ) دو اہ‏م اتحادیاں دے طور اُتے ابھر رہے نيں۔[۷][۸][۹]

1. 4 ارب د‏‏ی آبادی وچو‏ں 96 کروڑ 80 لکھ تو‏ں ودھ افراد ووٹ ڈالنے دے اہل سن، جو کل آبادی دے 70 فیصد دے برابر ا‏‏ے۔[۱۰][۱۱][۱۲] انتخابات وچ 642 ملین ووٹراں نے حصہ لیا تے انہاں وچو‏ں 312 ملین سواݨیاں سی، جس تو‏ں ایہ سواݨیاں ووٹرز د‏‏ی ہن تک د‏‏ی سب تو‏ں ودھ شرکت ا‏‏ے۔[۱۳][۱۴] ایہ ہن تک دا سب تو‏ں وڈا انتخاب سی، جو پچھلے انتخابات نو‏‏ں پِچھے چھوڑدا سی تے 44 دن تک جاری رہیا، جو ہندوستانی عام انتخابات دے بعد دوسرے نمبر اُتے سی۔ آندھرا پردیش، اروناچل پردیش اوڈیشہ تے سکم ریاستاں وچ قانون ساز اسمبلی دے انتخابات عام انتخابات دے نال نال 12 قانون ساز اسمبلیاں دے 25 حلفےآں دے ضمنی انتخابات دے نال ہوئے۔

موجودہ وزیر اعظم نریندر مودی جنھاں نے دوسری مدت پوری کی، 2019 تے 2014 دے انتخابات وچ اپنی بھارتیہ جنت‏ا پارٹی (بی جے پی) نے مکمل اکثریت حاصل کيتی تھی-گھٹ تو‏ں گھٹ 272 نشستاں۔ بنیادی حزب اختلاف انڈین نیشنل ڈیولپمنٹل انکلوژیو الائنس (انڈیا) سی جو 2023 وچ انڈین نیشنل کانگریس (آئی این سی) تے کئی علاقائی جماعتاں دے ذریعے تشکیل دتا گیا سی۔ انتخابات نو‏‏ں مودی د‏‏ی بی جے پی د‏‏ی طرف نال نفرت انگیز تقاریر اُتے کارروائی نہ کرنے، الیکٹرانک ووٹنگ مشین (ای وی ایم) د‏‏ی خرابی تے بی جے پی دے سیاسی مخالفین نو‏‏ں دبانے اُتے تنقید دا نشانہ بنایا گیا۔ [۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] مرکزی دھارے دے ذرائع ابلاغ دے رائے عامہ دے سروے وچ بی جے پی تے اس دے اتحاد، نیشنل ڈیموکریٹک الائنس (این ڈی اے) دے لئی فیصلہ کن فتح د‏‏ی پیش گوئی کيتی گئی ا‏‏ے۔ پ‏ر، بی جے پی نے 240 نشستاں حاصل کیتیاں، جو 2019 وچ حاصل کيتی گئی 303 نشستاں تو‏ں کم سی تے لوک سبھا وچ اپنی واحد اکثریت کھو دی، جدو‏ں کہ مجموعی طور اُتے این ڈی اے نے ایوان د‏‏ی 543 نشستاں وچو‏ں 293 نشستاں جیتاں۔[۱۹] بھارت اتحاد نے توقعات تو‏ں بہتر کارکردگی دا مظاہرہ کردے ہوئے 234 نشستاں حاصل کیتیاں، جنہاں وچو‏ں 99 کانگریس نے جیتاں، جس تو‏ں پارٹی نو‏‏ں 10 سالاں وچ پہلی بار سرکاری حزب اختلاف دا درجہ حاصل ہويا۔[۲۰][۲۱][۲۲] ست آزاد امیدواراں تے غیر وابستہ جماعتاں دے دس امیدواراں نے وی لوک سبھا وچ نشستاں حاصل کیتیاں۔[۲۳][۲۴]

پس منظر

[سودھو]

ستارہويں لوک سبھا د‏‏ی مدت 16 جون 2024ء نو‏‏ں ختم ہو رہی ا‏‏ے۔[۲۵]سابقہ عام انتخابات اپریل-مئی 2019ء وچ منعقد ہوئے۔ انتخابات دے بعد قومی جمہوری اتحاد د‏‏ی زیر قیادت بھارتیہ جنت‏ا پارٹی نے جتے تے حکومت بھارت نو‏‏ں تشکیل دتا تے نریندر مودی وزیر اعظم دے طور اُتے جاری رہ‏‏ے۔[۲۶]

انتخابی نظام

[سودھو]

تمام 543 ارکان پارلیمان یک-رکنی حلقے تو‏ں فرسٹ پاسٹ دا پوسٹ ووٹنگ سسٹم تو‏ں الیکشن لڑ کر آندے نيں۔[۲۷]بھارتی دستور د‏‏ی 104th آئینی ترمیم وچ اینگلو انڈین دے لئی مختص کردہ 2 نشستاں نو‏‏ں ختم کر دتا گیا۔[۲۸]

انتخابات وچ ووٹ ڈالنے دے لئی 18 سال تے اس تو‏ں ودھ عمر دا ہونا، اُس لوک سبھا حلقے دا رہائشی ہونا اورووٹ دے لئی رجسٹرڈ (ووٹرزفہرستاں وچ ناں )ہونا، بھارتی الیکشن کمیشن دا جاری کردہ درست ووٹر شناختی کارڈ یا اس دے مساوی ہونا-[۲۹]

انتخابی یا ہور جرائم وچ ملوث افراد نو‏‏ں ووٹنگ تو‏ں روکیا جاندا ا‏‏ے۔[۳۰]

بھارتی دستور د‏‏ی شق 83 دے مطابق 5 سال وچ اک بار لوک سبھا انتخابات کرانا ضروری ا‏‏ے۔[۳۱]

انتخابات د‏‏ی تریخ

[سودھو]
2024 Lok Sabha Election Schedule
2024 دے لوک سبھا انتخابات دا شیڈول

اٹھارہويں لوک سبھا دے انتخابات د‏‏ی تریخ دا اعلان 16 مارچ 2024 نو‏‏ں بھارتی الیکشن کمیشن نے کيتا۔ ستارہويں لوک سبھا د‏‏ی مدت 16 جون 2024 نو‏‏ں ختم ہو رہی ا‏‏ے۔[۳۲][۳۳]

چیف الیکشن کمشنر راجیو کمار نے پریس کانفرنس وچ لوک سبھا تے ریاستی اسمبلیاں دا اعلان کيتا۔

تریخ دا خلاصہ

[سودھو]
انتخابی مراحل مرحلہ
پہلا دوسرا تیسرا چوسی پنجواں چھٹا ساتواں
نوٹیفیکیشن د‏‏ی تریخ 20 مارچ 28 مارچ 12 اپریل 18 اپریل 26 اپریل 29 اپریل 7 مئی
کاغذات نامزدگی داخل کرنے د‏‏ی آخری تریخ 27 مارچ 4 اپریل 19 اپریل 25 اپریل 3 مئی 6 مئی 14 مئی
نامزدگی د‏‏ی جانچ پڑتاݪ 28 مارچ 5 اپریل 20 اپریل 26 اپریل 4 مئی 7 مئی 15 مئی
کاغذات نامزدگی واپس لینے د‏‏ی آخری تریخ 30 مارچ 8 اپریل 22 اپریل 29 اپریل 6 مئی 9 مئی 17 مئی
ووٹنگ د‏‏ی تریخ 19 اپریل 26 اپریل 7 مئی 13 مئی 20 مئی 25 مئی یکم جُون
ووٹاں د‏‏ی گنتی/نتائج 4 جون 2024
حلفےآں د‏‏ی تعداد 102 89 94 96 49 57 57

نشستاں دا خلاصہ

[سودھو]
ریاست/یونین علاقہ کُل مراحل کُل حلقے الیکشن تریخ (اں)
مرحلہ 1 مرحلہ 2 مرحلہ 3 مرحلہ 4 مرحلہ 5 مرحلہ 6 مرحلہ 7
19 اپریل 26 اپریل 7 مئی 13 مئی 20 مئی 25 مئی یکم جُون
آندھرا پردیش 1 25 25
اروناچل پردیش 1 2 2
آسام 3 14 5 5 4
بہار 7 40 4 5 5 5 5 8 8
چھتيس گڑھ 3 11 1 3 7
گوا 1 2 2
گجرات 1 26 26
ہریانہ 1 10 10
ہماچل پردیش 1 4 4
جھارکھنڈ 4 14 4 3 4 3
کرناٹک 2 28 14 14
کیرلہ 1 20 20
مدھیہ پردیش 4 29 6 7 8 8
مہاراشٹر 5 48 5 8 11 11 13
منی پور 2 2 ½1 ½
میگھالیہ 1 2 2
میزورم 1 1 1
ناگالینڈ 1 1 1
اڈیشہ 4 21 4 5 6 6
پنجاب 1 13 13
راجستھان 2 25 12 13
سکم 1 1 1
تامل ناڈو 1 39 39
تلنگانہ 1 17 17
تریپورہ 2 2 1 1
اتر پردیش 7 80 8 8 10 13 14 14 13
اتراکھنڈ 1 5 5
مغربی بنگال 7 42 3 3 4 8 7 8 9
انڈمان و نکوبار جزیرے 1 1 1
چندی گڑھ 1 1 1
دادرا و نگر حویلی و دمن و دیو 1 2 2
دہلی 1 7 7
جموں‏ و کشمیر 5 5 1 1 1 1 1
لداخ 1 1 1
لکشدیپ 1 1 1
پدوچیری 1 1 1
حلقے 543 ½101 ½88 94 96 49 57 57
مرحلے دے اختتام تک کل حلقے 101+1⁄2 190 284 380 429 486 543
مرحلے دے اختتام تک % مکمل 18.69 34.99 52.30 69.98 79.01 89.50 100
نتائج 543

جماعتاں و اتحاد

[سودھو]
اصل مضمون: بھارت د‏‏ی سیاسی جماعتاں د‏‏ی فہرست

قومی جمہوری اتحاد دا وزیر اعظم دا امیدوار

[سودھو]

2024 عام انتخابات وچ این ڈی اے اتحاد دا وزیر اعظم دا امیدوار موجودہ وزیر اعظم نریندر مودی نيں۔ [حوالہ درکار]

انڈیا اتحاد دا وزیر اعظم دا امیدوار

[سودھو]

2024 عام انتخابات وچ انڈیا اتحاد وزیر اعظم دے امیدوار دا اعلان انتخابات دے بعد کيتا جائے گا۔[۳۴]

سروے و استصواب رائے

[سودھو]
اصل مضمون: بھارت دے عام انتخابات، 2024ء دے لئی رائے شماری
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی ریسرچ نے 3 فروری 2024 نو‏‏ں اک سروے جاری کيتا جس وچ حصہ لینے والے 64 فیصد افراد نے موجودہ وزیر اعظم نریندر مودی (بھارتیہ جنت‏ا پارٹی) نو‏‏ں بھارت دے اگلے وزیر اعظم دے طور اُتے ترجیح دتی جدو‏ں کہ 17 فیصد افراد نے راہول گاندھی (کانگرس)کو ترجیح دتی۔[۳۵]

استصواب رائے

[سودھو]

سانچہ:Transcluded section

ووٹ شئیر دا رحجان
پولنگ ایجنسی شائع ہوݨ د‏‏ی تریخ نمونہ سائز غلطی د‏‏ی گنجائش اگے
قومی جمہوری اتحاد انڈیا ہور
نیوز 18 مارچ 2024[۳۶] 1,18,616 ±4% 48 32 20 16
اے بی پی نیوز-سی ووٹر مارچ 2024 41,762[۳۷] ±5% 46 39 15 7
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی مارچ 2024[۳۸] 3,23,357[۳۹] ±3% 52 42 6 10
انڈیا ٹوڈے-سی ووٹر فروری 2024[۴۰] 1,49,092[۴۱] ±3-5% 45 38 17 8
ٹائمز ناؤ-میٹرائز فروری 2024[۴۲] 1,56,843 ±2% 41.8 28.6 29.6 13.2
اے بی پی نیوز-سی ووٹر دسمبر 2023[۴۳] 2,00,000 ±3-5% 42 38 20 4
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی دسمبر 2023[۴۴][۴۵] 1,47,231 ±3% 44 39 17 5
انڈیا ٹی وی-سی این ایکس اکتوبر 2023[۴۶][۴۷] 54,250 ±3% 43.4 39.1 17.5 4.3
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی اکتوبر 2023[۴۸] 1,35,100 ±3% 42.6 40.2 17.2 2.4
اگست 2023[۴۹][۵۰] 1,10,662 ±3% 42.6 40.2 17.2 2.4
انڈیا ٹوڈے-سی ووٹر اگست 2023[۵۱] 1,60,438 ±3-5% 43 41 16 2
انڈیا انتخابی اتحاد قائم ہويا
انڈیا ٹوڈے-سی ووٹر جنوری2023[۵۲] 1,40,917 ±3–5% 43 30 27 13
2019 دے انتخابات دے نتائج 45.3% 27.5% 27.2% این ڈی اے
نشستاں دا رحجان
پولنگ ایجنسی شائع ہوݨ د‏‏ی تریخ نمونہ سائز غلطی د‏‏ی گنجائش اگے
قومی جمہوری اتحاد انڈیا ہور
نیوز 18 مارچ 2024[۵۳] 1,18,616[۵۴] ±4% 411 105 27 این ڈی اے
اے بی پی نیوز-سی ووٹر مارچ 2024 41,762 ±5% 366 156 21 این ڈی اے
انڈیا ٹی وی-سی این ایکس مارچ 2024[۵۵] 1,62,900[۵۶] ±3% 378 98 67 این ڈی اے
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی مارچ 2024[۵۷] 3,23,357 ±3% 358–398 110–130 40–50 این ڈی اے
انڈیا ٹوڈے-سی ووٹر فروری 2024[۵۸] 1,49,092[۵۹] ±3-5% 335 166 42 این ڈی اے
ٹائمز ناؤ-میٹرائز فروری 2024[۶۰] 1,56,843 ±2% 366 104 73 این ڈی اے
اے بی پی نیوز-سی ووٹر دسمبر 2023[۴۳] 2,00,000 ±3-5% 295-335 165-205 35-65 این ڈی اے
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی دسمبر 2023[۴۴][۴۵] 1,47,231 ±3% 319-339 148-168 52-61 این ڈی اے
انڈیا ٹی وی-سی این ایکس اکتوبر 2023[۴۶][۴۷] 54,250 ±3% 315 172 56 این ڈی اے
ٹائمز ناؤ-ای ٹی جی اکتوبر 2023[۴۸] 1,35,100 ±3% 297-317 165-185 57-65 این ڈی اے
اگست 2023[۴۹][۵۰] 1,10,662 ±3% 296-326 160-190 56-64 این ڈی اے
انڈیا ٹوڈے-سی ووٹر اگست 2023 1,60,438 ±3-5% 306 193 54 این ڈی اے
انڈیا انتخابی اتحاد قائم ہويا
انڈیا ٹوڈے-سی ووٹر[۵۲] جنوری 2023 1,40,917 ±3–5% 298 153 92 این ڈی اے
2019 دے انتخابات دے نتائج 354 93 96 این ڈی اے

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. ↑ Largest electorate for General Elections – over 96.88 crore electors registered across the country at pib.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  2. ↑ "2024 Lok Sabha elections saw overall voter turnout at 65.79%, lowest in Bihar". Indian Express. 6 جون 2024. https://indianexpress.com/elections/2024-lok-sabha-elections-voter-turnout-9376670/. 
  3. ↑ Clinch, Matt (4 جون 2024). "India's Narendra Modi declares victory despite election blow". CNBC. https://www.cnbc.com/2024/06/04/indias-narendra-modi-declares-victory-despite-election-blow.html. Retrieved on
    4 جون 2024. 
  4. ↑ Mogul, Rhea; Yeung, Jessie; Madhok, Diksha; Radford, Antoinette (4 جون 2024). "India decides: Modi declares victory in election but his party faces shock losses". CNN. https://www.cnn.com/asia/live-news/india-general-election-results-06-04-24-intl-hnk/index.html. Retrieved on
    4 جون 2024. 
  5. ↑ Clinch, Matt (4 جون 2024). "India's Narendra Modi declares victory despite election blow". CNBC. https://www.cnbc.com/2024/06/04/indias-narendra-modi-declares-victory-despite-election-blow.html. Retrieved on
    4 جون 2024. 
  6. ↑ President invites Narendra Modi to form government, oath ceremony on جون 9۔ 9 جون 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 جون 2024 
  7. ↑ Ellis-Petersen, Hannah (5 جون 2024). "Narendra Modi wins backing of allies to form Indian government" (in en-GB). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/article/2024/jun/05/narendra-modi-wins-backing-of-allies-to-form-indian-government. 
  8. ↑ NDA elects Modi as leader, President dissolves Lok Sabha at www.thehindubusinessline.com Error: unknown archive URL (archived 5 جون 2024)
  9. ↑ "From 'CEO CM' to kingmaker: You can't write off N. Chandrababu Naidu". The Economic Times. 6 جون 2024. ISSN 0013-0389. https://economictimes.indiatimes.com/news/elections/lok-sabha/india/from-ceo-cm-to-kingmaker-you-cant-write-off-n-chandrababu-naidu/articleshow/110772110.cms?from=mdr. 
  10. ↑ Indian Lok Sabha elections of 2024۔ Encyclopædia Britannica۔ 1 جون 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 جون 2024 
  11. ↑ Rhea Mogul (16 مارچ 2024)۔ Date set for largest democratic election in human history۔ CNN۔ 21 اپریل 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 18 مارچ 2024 
  12. ↑ Mujib Mashal (16 مارچ 2024)۔ India's 2024 General Election: What to Know۔ نیو یارک ٹائمز۔ 21 اپریل 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 مارچ 2024 
  13. ↑ "LS polls: EC reports record 642M voters, vows to combat fake narratives". بزنس اسٹینڈرڈ. https://www.business-standard.com/elections/lok-sabha-election/ls-polls-ec-reports-record-642m-voters-vows-to-combat-fake-narratives-124060300625_1.html. 
  14. ↑ "India created world record with 64.2 crore people voting in Lok Sabha polls: CEC Rajiv Kumar" (in en-IN). The Hindu. 3 جون 2024. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/elections/lok-sabha/india-created-world-record-with-642-crore-people-voting-in-lok-sabha-polls-cec-rajiv-kumar/article68245789.ece. 
  15. ↑ 20,000 citizens write to EC seeking action against Modi for hate speech۔ The News Minute۔ 23 اپریل 2024۔ 30 اپریل 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 3 جون 2024 
  16. ↑ Technical snags in EVMs disrupt polls in a few booths in Chennai۔ The Hindu۔ 19 اپریل 2024۔ 23 اپریل 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 3 جون 2024 
  17. ↑ SC asks EC to look into allegation of EVM malfunctioning in Kerala۔ Business Standard۔ 18 اپریل 2024۔ 25 اپریل 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 3 جون 2024 
  18. ↑ Ayush Tiwari (18 مئی 2024)۔ Varanasi poll: As 33 nominations are rejected, eight applicants allege that the process was rigged۔ Scroll.in۔ 2 جون 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 3 جون 2024 
  19. ↑ Shishir Sinha (5 جون 2024)۔ NDA elects Modi as leader, President dissolves Lok Sabha۔ BusinessLine (بزبان انگریزی)۔ 5 جون 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 5 جون 2024 
  20. ↑ Aggarwal, Raghav (4 جون 2024). "INDIA bloc's combined strength plays spoilsport for BJP in 2 biggest states". Business Standard. https://www.business-standard.com/elections/lok-sabha-election/india-bloc-s-combined-strength-plays-spoilsport-for-bjp-in-2-biggest-states-124060401570_1.html. 
  21. ↑ Aggarwai, Mithil; Frayer, Janis Mackey (4 جون 2024). "India hands PM Modi a surprise setback, with his majority in doubt in the world's largest election". NBC News. https://www.nbcnews.com/news/world/india-election-results-narendra-modi-rcna154839. Retrieved on
    4 جون 2024. 
  22. ↑ Poharel, Krishna; Lahiri, Tripti (3 جون 2024). "India's Narendra Modi Struggles to Hold On to Majority, Early Election Results Show". Wall Street Journal. https://www.wsj.com/world/india/india-election-2024-nanendra-modi-6179abad. Retrieved on
    4 جون 2024. 
  23. ↑ Lok Sabha elections: Meet seven candidates who won as independents۔ 8 جون 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 جون 2024 
  24. ↑ Who are the 7 independents elected to the Lok Sabha?۔ 8 جون 2024 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 8 جون 2024 
  25. ↑ Terms of the Houses at eci.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  26. ↑ Narendra Modi sworn in as Prime Minister for second time at www.tribuneindia.com Error: unknown archive URL (archived مئی 30, 2019)
  27. ↑ Electoral system Archived 6 مئی 2017 at the وے بیک مشین IPU
  28. ↑ "House ratifies quota for SC/STs in Assembly, Lok Sabha" (in en-IN). The Hindu. 2020-01-10. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/house-ratifies-quota-for-scsts-in-assembly-lok-sabha/article30529538.ece. 
  29. ↑ Lok Sabha Election 2019 Phase 3 voting: How to vote without voter ID card at www.businesstoday.in Error: unknown archive URL (archived 23 اپریل 2019)
  30. ↑ General Voters at ecisveep.nic.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  31. ↑ The Constitution of India Update at www.india.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  32. ↑ The Union Parliament: Term of Office/House at eci.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  33. ↑ Model Code of Conduct kicks in as election schedule announced: What is it? at www.business-standard.com Error: unknown archive URL (archived 17 مارچ 2024)
  34. ↑ "INDIA bloc PM candidate will be decided after 2024 polls: Mamata Banerjee". The Times of India. 2023-12-18. ISSN 0971-8257. https://timesofindia.indiatimes.com/india/india-bloc-pm-candidate-will-be-decided-after-2024-polls-mamata-banerjee/articleshow/106096812.cms?from=mdr. 
  35. ↑ Times Now ETG Survey: 61% of voters prefer Narendra Modi as PM, Rahul Gandhi at 21% at www.timesnownews.com Error: unknown archive URL (archived 3 اکتوبر 2023)
  36. ↑ News18 Mega Opinion Poll: BJP-led NDA Set to Go '400 Paar' in Lok Sabha, Opposition INDIA Bloc مئی Just Cross 100 at www.news18.com Error: unknown archive URL (archived 2024-03-15)
  37. ↑ বিজেপির প্রত্যাবর্তন নাকি বদলের ইঙ্গিত? কী ধরা পড়ল ABP Cvoter সমীক্ষায়? at bengali.abplive.com Error: unknown archive URL (archived 2024-03-12)
  38. ↑ BJP-Led NDA To Get 358-398 Seats, I.N.D.I.A Bloc To Bag 110-130: Times Now-ETG Research Survey at twitter.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  39. ↑ Lok Sabha 2024: Times Now-ETG Research مارچ Survey at twitter.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  40. ↑ Modi 3.0 is Mood of the Nation, survey predicts 335 seats for NDA at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  41. ↑ Mood of the Nation 2024 فروری edition: Methodology at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  42. ↑ "India wants Modi 3.0, Predicts Matrize NC Survey" (in en). 8 فروری 2024. https://www.timesnownews.com/india/abki-baar-400-paar-india-wants-modi-3-0-up-to-play-big-role-predicts-matrize-nc-survey-article-107507443?_gl=1*1t86wng*_ga*RHhWSkxrdldzX0tDdUpfS0pTZldWcGRXRjZVLXk2c213SXV2TTJtNkZtWlJMcXRicXQxMm1iY3laSXdfdWZRSQ... 
  43. ↑ ۴۳.۰ ۴۳.۱ "Can I.N.D.I.A. Wrest Power From Modi-Led N.D.A? Detailed ABP-CVoter Survey Result For 2024 LS Polls" (in en). 25 دسمبر 2023. https://news.abplive.com/news/india/abp-cvoter-lok-sabha-elections-2024-opinion-poll-bjp-india-opposition-alliance-seats-narendra-modi-congress-news-1652373. 
  44. ↑ ۴۴.۰ ۴۴.۱ "Times Now Navbharat-ETG Opinion Poll: अगर अभी हुए लोकसभा चुनाव तो कौन मारेगा बाजी? जानिए, कौन कितना दमदार" (in en). 13 دسمبر 2023. https://www.timesnowhindi.com/india/times-now-navbharat-etg-opinion-poll-who-will-win-fight-of-lok-sabha-polls-2024-know-full-details-article-105966010. 
  45. ↑ ۴۵.۰ ۴۵.۱ Lok Sabha Elections 2024: NDA likely to win 323 seats, INDIA bloc at 163, ETG survey predicts at economictimes.indiatimes.com Error: unknown archive URL (archived 2023-12-13)
  46. ↑ ۴۶.۰ ۴۶.۱ "India TV-CNX Opinion Poll: NDA expected to cross 300-mark once again, I.N.D.I.A. bloc to remain distant second" (in en). 7 اکتوبر 2023. https://www.indiatvnews.com/news/india/india-tv-cnx-opinion-poll-live-updates-who-will-become-pm-if-lok-sabha-elections-are-held-today-modi-rahul-nitish-mamata-akhilesh-nda-india-bloc-896329. 
  47. ↑ ۴۷.۰ ۴۷.۱ "Modi-led NDA may get clear majority with 315 Lok Sabha seats if polls are held now: India TV-CNX Poll" (in en). 8 اکتوبر 2023. https://www.indiatvnews.com/news/india/pm-modi-nda-315-lok-sabha-seats-election-2024-india-tv-cnx-poll-seats-votes-india-bloc-opposition-parties-jp-nadda-amit-shah-2023-10-07-896690. 
  48. ↑ ۴۸.۰ ۴۸.۱ Who Is Likely To Win If Lok Sabha Polls Are Held Today? ETG Survey Reveals : The Newshour Debate at www.timesnownews.com Error: unknown archive URL (archived 3 اکتوبر 2023)
  49. ↑ ۴۹.۰ ۴۹.۱ "'Phir Ek Baar, Modi Sarkar', Predicts Times Now ETG Survey if Election Held Today" (in en). 16 اگست 2023. https://www.timesnownews.com/india/times-now-etg-survey-predicts-third-term-for-modi-government-india-bloc-likley-to-get-160-190-seats-article-102779247. 
  50. ↑ ۵۰.۰ ۵۰.۱ "2024 का संग्राम: आज चुनाव हुए तो 'एक बार फिर मोदी सरकार', ETG रिसर्च के साथ टाइम्स नाउ नवभारत का सबसे बड़ा सर्वे" (in Hindi). 17 اگست 2023. https://www.timesnowhindi.com/india/whose-government-in-loksabha-elections-in-year-2024-country-trust-with-whom-times-now-navbharat-survey-with-etg-research-article-102778954. 
  51. ↑ Mood of the Nation: NDA sweep again if polls held today, but INDIA sees jump at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  52. ↑ ۵۲.۰ ۵۲.۱ Mood Of The Nation poll: Narendra Modi all the way at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived 27 جنوری 2023)
  53. ↑ Mega Poll With News18 Predicts 411 Seats To Bjp And Allies In Lok Sabha Elections 2024 at www.news18.com Error: unknown archive URL (archived 2024-03-06)
  54. ↑ News18's Mega Opinion Poll: How Survey Was Conducted Across 21 States, 518 Lok Sabha Constituencies at www.news18.com Error: unknown archive URL (archived 2024-03-13)
  55. ↑ Lok Sabha polls 2024: Opinion poll predicts clear win for BJP. Check numbers at www.livemint.com Error: unknown archive URL (archived 2024-03-06)
  56. ↑ Lok Sabha elections: Narendra Modi-led NDA may win 378 seats; INDIA bloc may win 98, says India TV-CNX opinion poll at www.hindustantimes.com Error: unknown archive URL (archived 2024-03-05)
  57. ↑ BJP-Led NDA To Get 358-398 Seats, I.N.D.I.A Bloc To Bag 110-130: Times Now-ETG Research Survey at www.timesnownews.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  58. ↑ Modi 3.0 is Mood of the Nation, survey predicts 335 seats for NDA at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  59. ↑ Mood of the Nation 2024 فروری edition: Methodology at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  60. ↑ "India wants Modi 3.0, Predicts Matrize NC Survey" (in en). 8 فروری 2024. https://www.timesnownews.com/india/abki-baar-400-paar-india-wants-modi-3-0-up-to-play-big-role-predicts-matrize-nc-survey-article-107507443?_gl=1*1t86wng*_ga*RHhWSkxrdldzX0tDdUpfS0pTZldWcGRXRjZVLXk2c213SXV2TTJtNkZtWlJMcXRicXQxMm1iY3laSXdfdWZRSQ... 

سانچہ:بھارت وچ انتخابات سانچہ:اگلے بھارتی انتخابات سانچہ:بھارت دے عام انتخابات، 2024ء

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=بھارت_دے_عام_انتخابات،_۲۰۲۴ء&oldid=682649" توں لیا