ترخان نامہ
ترخان نامہ یا ارغون نامہ سندھ دے شاہی حکمران سلطنت ترخان توں متعلق تریخ دی اک مستند کتاب اے ۔ ترخان نامہ عموماً حوالہ جاتی کتاباں یا متعدد کتاباں وچ ارغون نامہ دے عنوان توں مشہور اے۔
تریخ
[سودھو]ترخان نامہ دے مصنف سید میر محمد بن سید جلال الدین حسینی شیرازی ٹھٹوی سن جنہاں نے ترخان نامہ نوں 1065ھ مطابق 1655ء وچ مکمل کيتا۔ بھانويں مصنف نے اِس کتاب دا ناں اپنے ممدوح و مُربی مرزا محمد صالح ترخان دے ناں دی وجہ توں ترخان نامہ رکھیا اے مگر ایہ تریخ اکثر ارغون نامہ دے ناں توں ہی معروف رہی اے۔ مرزا محمد صالح، مرزا محمد عیسیٰ خان ترخان دا بیٹا سی۔ ٹھٹہ تے گجرات دا صوبے دار وی رہیا۔ جدوں مرزا محمد صالح نے شریف الملک نوں ٹھٹہ وچ گرفتار کرلیا تاں مغل شہنشاہ شاہجہان نے اِس دی قدر افزائی کیتی تے اِس دے منصب وچ اِضافہ وی کردتا۔ مرزا محمد صالح نے 1095ھ مطابق 1684ء وچ بعہد ِ اورنگزیب عالمگیر وفات پائی۔ [۱]
مواد
[سودھو]مؤلف سید جمال حسینی شیرازی نے اپنی اِس کتاب دے لئی جنہاں کتاباں توں مواد اخذ کيتا اے، اوہ ایہ نيں: تاریخ طبری، روضۃ الصفاء، ظفر نامہ، تریخ ہمایونی، اکبر نامہ، اِنتخابِ بے بدل یوسفی، تریخ گزیدہ، نگارستان، تریخ طاہری تے مجمع الأنساب۔ مؤلف کتابِ ہذا نے حضرت نوح علیہ السلام توں قبیلہ ٔ ترخان تک دے قبیلے دے آباء و اَجداد دا سراغ لگایا اے۔ خاندانِ ترخان تے خاندان ارغون دی تریخ دا بیشتر حصہ میر محمد معصوم بکھری (متوفی: 1605ء) دی تصنیف تریخ معصومی توں ماخوذ اے۔ بعض تھانواں اُتے تاں اِس دی عبارت یا جملے تک اپنا لئی گئے نيں، لیکن مؤلف نے اپنے ماخذ وچ تریخ معصومی دا ناں تک نئيں لیا۔ [۲][۳]
مخطوطہ
[سودھو]اِس کتاب دا قلمی مخطوطہ 137 صفحات اُتے مشتمل اے۔ ہر صفحے اُتے 17 سطراں نيں تے تقطیع 9 ضرب 12 انچ اے ۔اِس قلمی مخطوطہ دا دیباچہ 2 صفحات اُتے مشتمل اے۔
اشاعت
[سودھو]- ہور دیکھو: حسام الدین راشدی، سندھی ادبی بورڈ
مشہور محقق و مصنف حسام الدین راشدی نے ترخان نامہ نوں ترتیبِ نَو دے نال 1965ء وچ سندھی ادبی بورڈ توں شائع کيتا۔ اِس اشاعت وچ ترخان نامہ بزبانِ فارسی وچ ہی سی جدوں کہ تاحال ترخان نامہ دا اردو زبان وچ ترجمہ نئيں ہوسکا اے۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ڈاکٹر ظہور الدین احمد: پاکستان وچ فارسی ادب دی تریخ، صفحہ 528۔ مطبوعہ مجلس ترقی ادب، لاہور، 2016ء
- ↑ ڈاکٹر ظہور الدین احمد: پاکستان وچ فارسی ادب دی تریخ، صفحہ 528۔ مطبوعہ مجلس ترقی ادب، لاہور، 2016ء
- ↑ ہندوستان دی تریخ، اس دے اپنے مؤرخین دی زبانی—محمدی دور: جلد 1، صفحہ 300-326۔