تروتسکی
تروتسکی | |
---|---|
(روسی وچ: Лейб Давидович Бронштейн)[۱]،(روسی وچ: Лев Давидович Троцкий) | |
پیدائشی نام | (روسی وچ: Лейб Давидович Бронштейн)[۱] |
جم | 26 اکتوبر 1879 [۲][۳]
|
وفات | 21 اگست 1940 (61 سال)[۴][۵][۶][۲][۳]
|
وجہ وفات | دماغی جریان خون |
قاتل | جوزف سٹالن |
طرز وفات | مردم کشی |
مقام نظر بندی | پیٹر تے پال قلعہ |
شہریت | روسی سلطنت |
قد | 174 سینٹی میٹر |
مذہب | کوئی نہیں (دہریت) |
جماعت | روسی سماجی جمہوری جماعت مزدور سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی (۱۹۱۷–نومبر ۱۹۲۷) |
عملی زندگی | |
پیشہ | سیاست دان [۷][۶]، سفارت کار ، آپ بیتی نگار ، فلسفی ، انقلابی ، فوجی افسر ، مورخ ، صحافی ، لکھاری [۶] |
پیشہ ورانہ زبان | روسی [۸]، یوکرینی ، جرمن ، انگریزی ، فرانسیسی |
کارہائے نمایاں | ٹراٹسکی ازم |
تحریک | ٹراٹسکی ازم |
عسکری خدمات | |
وفاداری | سویت یونین |
شاخ | رتی فوج |
عہدہ | جرنیل |
لڑائیاں تے جنگاں | روسی خانہ جنگی ، انقلاب روس ، انقلاب اکتوبر |
دستخط | |
IMDB اُتے صفحات | |
ترمیم |
لیون تروتسکی (روسی زبان: Лев Троцкий)، لیو داویدووچ تروتسکی یوکرینی: Лев Дави́дович Тро́цький) اُچارن [ˈlʲef ˈtrot͡skʲɪj] ( سنو); جم ویلے لیو (لیبا) داویدووچ برونسٹین؛ Лев (Лейба) Дави́дович Бронште́йн 7 نومبر [قت 26 اکتوبر] 1879 – 21 اگست 1940) روسی مارکسسٹ انقلاب کاری اتے نظریہ کار، سوویت سیاستدان، لال فوج دا بانی اتے پہلا آگوُ سی۔
لیون ٹراٹسکی ، پیدائشی ناں لیو ڈیوی ڈووچ برانسٹائن تے فرضی ناں لیون ٹراٹسکی (پیدائش: 26اکتوبر ،1879ء- وفات:21اگست،1940ء )یوکرین دے شہر کیرووگراڈ وچ پیدا ہويا۔ٹراٹسکی قلمی ناں اس نے زار روس دے عقوبت خانے وچ قید دے دوران وچ اختیار کيتا۔[۹] انقلاب روس دی اہم شخصیت، انقلابی مفکر، مدیراور سویت یونین دی اشتراکی حکومت دا پہلا وزیرجنگ تے وزیر خارجہ سی۔[۱۰]
مڈھلا جیون
[سودھو]ٹراٹسکی 1879 وچ اک وڈے کسان دے گھر پیدا ہويا، اوہ حالے چھوٹا سی ہی سی کہ اس دے والدین پولٹو فا صوبے وچ یہودیاں دا قصبہ چھڈ کے جنوبی روس دے میدانی علاقے دے قصبے یانوفکا وچ آ گئے۔ قصبے توں نیڑے ترین ڈاکخانہ یانوفکاسنوں تیس تے ریلوے سٹیشن پچیس میل دور تھا۔اسکول وچ داخلے دے وقت عمر اک سال ودھ لکھوائی گئی ، ٹراٹسکی دی ماں چکی وی چلاندے سن جس کاحساب زیادہ تر ٹراٹسکی خود رکھدا سی۔ اس دا والد اک یو کرینی یہودی کسان سی بعد وچ اوہ کولاک (امیر کسان )بن گیااور اس نے تجارت دا پیشہ وی اختیار کيتا۔[۱۱] ٹراٹسکی نے تعلیم دے دوران وچ ہی اپنی سیاسی سرگرمیاں شروع کر دیؤ[۱۲]۔ 8 سال دی عمر وچ اس دے والد نے اسنوں تعلیم حاصل کرنے دے لئی اوڈیسا بھجوا دتا جتھے اوہ جرمن زبان دے اسکول وچ داخل ہوئے۔ زار شاہی حکومت کیتی روسی پالیسی دے نتیجے وچ اوہ اوڈیسا وچ روسی بن گیا۔[۱۳] جداں کہ اسحاق ڈوسچر نے ٹراٹسکی دی سوانحہ حیات وچ بیان کيتا کہ ، اوڈیسا اس وقت دے عام روسی شہر دے برعکس اک مصروف بندرگاہ شہر تھاجس دے ماحول نے اس نوجوان آدمی دے بین الاقوامی نقطہ نظر دی ترقی وچ اہم کردار ادا کيتا۔اسکول دے زمانے وچ ٹراٹسکی دے کوئی سیاسی نظریات نئيں سن لیکن اوہ اردگرد موجودظلم تے ناانصافی دے خلاف سخت خلاف سی، اس اُتے اس نے اپنی سوانحہ حیات میری زندگی وچ کچھ یوںلکھیا[۱۴]:اسکول دے زمانے وچ میرے کوئی سیاسی نظریات نئيں سن ۔اور نہ ہی میری کوئی ایسی خواہش سی۔ لیکن میرے لاشعور وچ مخالفت کيتی روح کم کردی رہندی سی۔ وچ موجودہ نظام، ناانصافی تے ظلم دے سخت خلاف سی۔ ایہ احساس کتھے توں آیا سی؟ ایہ زار الیگز ینڈ رسوم دے عہد حکومت نے پیدا کيتا سی۔ پولیس دی بدوماغی،جاگیرداراں دا استحصال، نوکر شاہی دا غرور، قومی نوعیت دی پابندیاں،اسکول وچ ناانصافیاں، بچےآں، ملازماں تے دیہات وچ کساناں تے مزدوراں توں میرا قریبی رابطہ،ورک شاپ وچ کارکناں دی گفتگو، موسی فلیپووچ دے گھر دی انسانی روح، نکرا سووف دی نظماں اوردوسری کتاباں دا مطالعہ تے اس وقت دا مجموعی سماجی ماحول__میرے دوہم جماعت رودزی وچ تے کولو گر یوف انہاں سب موضوعات اُتے وڈے مخالفانہ موڈ وچ گلاں کيتا کردے سن ۔
انقلابی سرگرمیاں، سفر تے جلاوطنی
[سودھو]نوجوانی دے دناں وچ ہی اوہ خفیہ مارکسسیت اُتے مبنی سٹڈی سرکل وچ شمولیت اختیار کر کے اک انقلابی بن گیا[۱۵]، اوہ انقلابی سیاسی حلفےآں وچ بہت جلد مفکر تے ادیب دے طور اُتے مشہورہوگیا۔اسنوں خوب صورت تحریرکی وجہ توں لوک پیرو(قلم) کہندے سن تے انقلابی حلقے اس دی اُتے جوش رومانویت پسندی دی بنا ءپرنوجوان عقاب کہندے سن ۔ [۱۶] 1896 ء وچ پیٹرز برگ وچ جولاہاں دی مشہور ہڑتال ہوئے گئی۔ اس نے دانشوراں وچ اک نويں زندگی ڈال دی۔ عوام وچ بیداری دی لہر محسوس کرکے طلبہ وچ جرات آگئی۔ فروری 1897 ء وچ اک خاتون نے جس دا ناں وٹردنا تھا‘سینٹ پیٹرز برگ دے قلعہ وچ خودکو اگ لگیا کر مرگئی سی۔ حادّاتی طور اُتے ٹراٹسکی نے اپنے انقلابی کم دا آغاز وٹروفا دی موت اُتے ہونے والے مظاہرےآں توں کيتا۔اس نے اپنی پہلی تنظیم دا ناں جنوبی روسی ورکزز یونین رکھیا ہويا سی۔ اس دا ارادہ دوسرے شہراں دے مزدوراں نوں شامل کرنا وی سی جس دے لئی اس نے سوشل ڈیموکریٹس دے نال خطوط دا سلسلہ استوار کيتا[۱۷]۔ لیکن اسنوں سیاسی سرگرمیاں دی وجہ توں 1898ءماں زار حکومت نے قید کر دتا۔تیس ماہ دی قید کٹنے دے بعد اس نے دو ماہ سائبیر یا وچ وی گزارے ۔[۱۶] ٹراٹسکی، لینن دے نال انقلابی کم وچ مصروف رہیا لیکن 1903ء وچ روسی اشتراکی جمہوری مزدور جماعت (RSDLP, روسی بولی وچ РСДРП) دے اندر تنظیمی تے نظریاتی بنیاداں اُتے ہونے والی تقسیم دے باعث دونے وکھ ہوئے گئے۔ دونے دے وچکار بنیادی اختلاف روسی انقلاب دے کردار اُتے سی۔ ٹراٹسکی’’انقلاب مسلسل‘‘ دے نظرئے دا خالق تے وکیل سی۔[۱۵]
1899ء دے موسم گرما وچ اس نے اپنی انقلابی ساتھی الیکینڈریا سوکولولوفیا (1872–1938) نال شادی کيتی، 1900 ءماں،اسنوں سائبریا وچ جلاوطنی وچ چار سال دی سزا سنائی لیکن 1902ء وچ ميں۔وہ سائبیریا توں فرار ھوکر لندن پہنچیا تے لینن نال ملاقات کيتی[۱۸]۔1904ء وچ ٹراٹسکی دی ملاقات اک روسی پناہ گزین تے جرمن سوشل ڈیموکریٹک پارٹی دے رہنما پاروس نال ہوئی جس نے ٹراٹسکی نوں دوسری انٹرنیشنل وچ شامل جرمن سوشل ڈیموکریٹک پارٹی توں متعارف کروایا[۱۶]۔اگے چل کے انہاں دونے رہنماواں نے مل کے مستقل انقلاب دا نظریہ پیش کيتا[۱۹]۔1905ء دے انقلاب دے دوران وچ ٹراٹسکی جلا وطنی توں واپس روس آیا تے مختلف لیف لیٹ تے رسالے دی اشاعت وچ کلیدی کردار ادا کرنے لگا۔ اپنی نظریاتی پختگی، انتہائی سرگرم کردار تے محنت کشاں توں جڑت دے باعث اوہ انقلاب دے دوران وچ پیٹروگراڈ وچ بننے والی پہلی سوویت وچ 26 نومبر 1905ء نوں اس دا چئیرمین منتخب ہويا۔ 2 دسمبر نوں اس سوویت نے زار دے خلاف اک بیان جاری کيتا جس دے بعد اس دے تمام قائدین نوں گرفتار کر کے جلا وطن کر دتا گیا۔ اس دے بعد ٹراٹسکی دوسری انٹرنیشنل وچ کردار ادا کرنے دے علاوہ لینن دے نال نظریاتی بحثاں وچ مصروف رہیا تے نال ہی انقلابی پرچےآں دی اشاعت وی جاری رکھی[۲۰]۔دسمبر 1905ء وچ ٹراٹسکی سمیت دیر رہنماواں نوں سائیبریا جلا وطنی تے قید دی سزا سنائی گئی تاں ايسے دوران وچ اوہ فرار ہونے وچ کامیاب ہوئے گیا۔ روس توں سیدھا لندن پہنچیا جتھے توں اس نے روس دی مظلوم عوام دے لئی پراودا یعنی 'سچ' اخبار دی اشاعت شروع دی لیکن لندن توں وی نکلنے دے بعد اوہ ویانا وچ چند سال رہیا۔ 1914ء وچ جنگ دے خاتمہ دے بعد اس دی سوشلست تحریراں تے جنگ اُتے تنقید دے باعث اسنوں آسٹریا چھڈنا پيا جس دے بعد اوہ پیرس، اسپین تے آخر نیویارک وچ روس واپسی تک رہیا[۲۲]۔1905ء دے انقلاب وچ ٹراٹسکی دے کردار دا حوالہ لوناچرسکی نے اپنی کتاب’’نیم سرخ سایہ‘‘ مندرجہ ذیل لفظاں وچ دتا اے [۲۱]؛ سینٹ پیٹرز برگ دی پرولتاریہ وچ س دی (ٹراٹسکی)کی ہر دل عزیزی اس دی گرفتاری دے وقت بہت ودھ چکی سی۔ عدالت وچ مقدمے دے دوران وچ اس دے طرز سلوک نے اس ہردل عزیزی وچ وادھا کر دتا تھا۔مینوں ایہ کہنے وچ کوئی باق نئيں اے کہ-6 1905 ء دے راہماواں وچ ٹراٹسکی اپنی نوعمری دے باوجود بلاشبہ سب توں زیادہ پختہ راہنما سی۔ اس دا مہاجرانہ حلیہ وی اس دے لئی کسی خامی دا باعث نئيں سی جداں کہ لینن دے سلسلے وچ سی۔ اوہ دوسرےآں دی نسبت بہتر طورپر جاندا سی کہ ریاستی جدوجہد کيتا ہُندی اے ۔وہ زیادہ مقبولیت دے نال انقلاب دی بھٹی توں باہر نکلیا۔ لینن تے مارٹوف نوں وی ایسی مقبولیت عام حاصل نہ ہوسکی۔پلیخانوف اپنے نیم آزادانہ رجحانات دے سبب اپنی بہت ساریاں ساکھ کھو بیٹھیا۔ لیکن ٹراٹسکی صف اول وچ داخل ہوئے گیا۔‘
روس دا انقلاب تے وطن واپسی
[سودھو]’’انقلابی سرکشی دے تمام تر تنظیمی امور کامریڈ ٹراٹسکی دی ہدایات دے تحت انجام پائے۔ ایہ کہیا جاسکدا اے جس برق رفتاری توں سپاہی سوویت دے نال ملے تے جس مستعدی توں انقلابی ملٹری کمیٹی نے کم نوں منظم کیہ اوہ سب کامریڈ ٹراٹسکی دا مرہون منت اے جس دے لئی پارٹی انہاں دی احسان مند اے ۔‘‘
افسر شاہی تے جلا وطنی
[سودھو]روس انقلاب دے بعد جرمنی سمیت یورپ دے کیتے ملکاں وچ محنت کشاں نے انقلابی سرکشیاں کيتياں جنہاں نوں بے دردی توں ریاستی جبر دے ذریعے کچل دتا گیا۔ نتیجتاً انقلاب سماجی، معاشی تے تکنیکی طور اُتے روس جداں پسماندہ ملک مقید ہوئے کے رہ گیا۔ 1924-25ء دے چینی انقلاب دی شکست دے بعد روسی انقلاب دی زوال پزیری دا عمل تے وی تیز ہوئے گیا۔ قلت تے ثقافتی پسماندگی دے باعث عوام تے سماج توں بالاتر ہوئے کے مراعات حاصل کرنے والی بیوروکریسی دے راستے وچ سب توں وڈی رکاوٹ ٹراٹسکی دی ’’لیفٹ اپوزیشن‘‘ سی جس توں وابستہ کامریڈز بالشویک انقلاب دے حقیقی کردار تے مقاصد نوں بچانے دی جنگ لڑ رہے سن [۲۶]۔ افسر شاہی اک طرف اپنی مراعات تے اختیارات وچ وادھا کردی چلی گئی تاں دوسری طرف بالشویزم دے نظریات اُتے ڈٹے رہنے والے ٹراٹسکی جداں قائدین تے سیاسی کارکنان نوں راستے توں ہٹانے دا عمل شروع کر دتا گیا۔ افسر شاہی دے خلاف اٹھنے والی ہر آواز نوں دبا دتا گیا، ٹراٹسکی دی ’لیفٹ اپوزیشن‘ دے ہزاراں کارکنان نوں تشدد تے ٹھنڈ توں قتل کرنے دے لئی سائبیریا دے جبری مشقت دے کیمپاں وچ بھیج دتا گیا۔1927ء وچ ٹراٹسکی نوں ریاستی عہدے توں معزول کر کے کیمونسٹ پارٹی توں کڈ دتا گیااور 1929ء وچ روس توں جلا وطن کر دتا گیا۔ شہرت دے بلندیاں توں ڈگ کے اوہ اک ایسا انسان بن گیا جس دے لئی ایہ دنیا ’’ویزے دے بغیر سیارہ‘‘ سی۔ اُتے اس عہد وچ وی اوہ اپنے نظریات اُتے ڈٹا رہیا تے سٹالنزم دے خلاف مردانہ وار جدوجہد جاری رکھی[۲۴]۔
وفات
[سودھو]ٹراٹسکی اُتے اک قاتلانہ حملہ مئی 1940ء وچ ہويا مگر ٹراٹسکی دی جان بچ گئی مگر جدوں 20 اگست 1940ء نوں 5 بج کر 30 منٹ اُتے ٹراٹسکی اُتے رامون مرکیڈور نے اک بھرپور ارادہ قتل دے نال قاتلانہ حملہ کيتا تاں ٹراٹسکی شدید زخمی ہوئے گیا تے اگلے روز یعنی 21 اگست 1940ء نوں جاں بحق ہوئے گیا جدوں کہ قاتلانہ حملے دے وقت توں دم آخر تک اوہ مسلسل بے ہوش ہی رہیا۔ ٹراٹسکی دے قاتل دی گرفتاری دے بعد اس دی جیب توں اک طویل خط ملیا جس وچ اس نے ٹراٹسکی نوں قتل کرنے دی تفصیلات وچ وڈے واضح انداز وچ تحریر کيتا، چنانچہ اس نے لکھیا کہ اس دا تعلق بلجیم توں اے جدوں کہ اس نے صحافت دی تعلیم فرانس دے خوبصورت شہر پیرس توں حاصل کيتی سی۔
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ http://www.krugosvet.ru/enc/istoriya/TROTSKI_LEV_DAVIDOVICH.html
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ subject named as: ТРОЦКИЙ — Great Russian Encyclopedia Online ID (old version): https://old.bigenc.ru/text/4205446 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۲ جون ۲۰۲۳ — عنوان : Большая российская энциклопедия. Электронная версия — ناشر: The Great Russian Encyclopedia
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ full work available at URL: http://enc.cap.ru/ — مصنف: Yury Isayev — عنوان : Чувашская энциклопедия — ناشر: Chuvash publishing company — ISBN 978-5-7670-1471-2
- ↑ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/4174 — subject named as: Leon Trotsky — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6qj7fs6 — subject named as: Leon Trotsky — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ https://cs.isabart.org/person/18412 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱
- ↑ اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/7463523
- ↑ "لیون ٹراٹسکی: موت جسنوں مٹا نہ سکی!" (in en). The Struggle | طبقاتی جدوجہد. https://web.archive.org/web/20190106200556/http://www.struggle.pk/death-anniversary-of-lein-trotsky/.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ "لیون ٹراٹسکی دے نظریات۔۔۔ جاوید اختر" (in en-US). Sangat Academy. https://web.archive.org/web/20181226133518/http://www.sangatacademy.net/cms/?p=1103.
- ↑ "لیون ٹراٹسکی …مختصر ذکر ۔." (in en-US). IBCUrdu.Com – 2016 Latest Urdu News, Pakistan And WorldWide Breaking News. https://web.archive.org/web/20181226133508/http://ibcurdu.com/news/26968.
- ↑ Albert S. Lindemann (4 دسمبر 2000). Esau's Tears: Modern Anti-Semitism and the Rise of the Jews. Cambridge University Press, 446. ISBN 978-0-521-79538-8. Retrieved on 26 ستمبر 2013.
- ↑ میری زندگی کتاب از لیون ٹراٹسکی، باب نمبر چہارم، "کتاباں تے ابتدائی تصادم"
- ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ "لیون ٹراٹسکی: موت جسنوں مٹا نہ سکی!" (in en). The Struggle | طبقاتی جدوجہد. https://web.archive.org/web/20190106200556/http://www.struggle.pk/death-anniversary-of-lein-trotsky/.
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ ۱۶.۲ "لیون ٹراٹسکی دے نظریات۔۔۔ جاوید اختر" (in en-US). Sangat Academy. https://web.archive.org/web/20181226133518/http://www.sangatacademy.net/cms/?p=1103.
- ↑ میری زندگی، کتاب از لیون ٹراٹسکی، باب نمبر ست https://www.marxists.org/archive/trotsky/1930/mylife/ch07.htm
- ↑ Isaac Deutscher, The Prophet Armed: Trotsky, 1879–1921، pg. 55.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ "لیون ٹراٹسکی:مر کر وی زمانے نوں جاں دے گیا!" (in en-US). Lal Salaam | لال سلام. https://web.archive.org/web/20181226133515/https://www.marxist.pk/on-73rd-death-anniversary-of-leon-trotsky/.
- ↑ میری زندگی ، لیون ٹراٹسکی باب 14 "انقلاب دا سال"
- ↑ "Leon Trotsky – a summary" (in en-US). History in an Hour. 2012-08-21. https://web.archive.org/web/20181226133507/http://www.historyinanhour.com/2012/08/21/leon-trotsky-summary/.
- ↑ Chapter 23 of My Life
- ↑ ۲۴.۰ ۲۴.۱ ۲۴.۲ "لیون ٹراٹسکی، جو وقت نوں مات دے گیا!" (in en). The Struggle | طبقاتی جدوجہد. https://web.archive.org/web/20181226133516/http://www.struggle.pk/75-years-since-the-assasination-of-leon-trotsky/.
- ↑ "لیون ٹراٹسکی دا 76 واں یومِ شہادت: محبت فاتحِ عالم" (in en-US). Lal Salaam | لال سلام. https://web.archive.org/web/20181226133505/https://www.marxist.pk/on-76th-death-anniversary-of-leon-trotsky/.
- ↑ ۲۶.۰ ۲۶.۱ "لیون ٹراٹسکی: موت جسنوں مٹا نہ سکی!" (in en). The Struggle | طبقاتی جدوجہد. https://web.archive.org/web/20181226133459/http://www.struggle.pk/death-anniversary-of-lein-trotsky/.
- ↑ "ٹراٹسکی دا قاتل کون؟ - ایکسپریس اردو" (in en-US). ایکسپریس اردو. 2015-11-06. https://web.archive.org/web/20181226133501/https://www.express.pk/story/404927/.
- Pages with non-numeric formatnum arguments
- مضامین جنہاں وچ روسی بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- 1879 دے جم
- 26 اکتوبر دے جم
- 1940 دیاں موتاں
- 21 اگست دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P157
- صفحات مع خاصیت P2632
- صفحات مع خاصیت P2048
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ کارہائے نمایاں
- تحریک ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- صفحات مع خاصیت P945
- شعبہ عسکری ویکی ڈیٹا سے ماخوذ
- غیر مختلف تصویر ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- مضامین جنہاں وچ یوکرینی بولی دا متن شامل اے
- اشکنازی یہودی
- اقدام قتل توں زندہ بچ جانے والے
- ویہويں صدی دے روسی مصنفاں
- ویہويں صدی دے ملحدین
- ویہويں صدی دے مؤرخین
- روس دے وزرائے خارجہ
- روسی آپ بيتی نگار
- روسی اشتراکیت پسند
- روسی انقلابی
- روسی بیرون ملک مقتول افراد
- روسی جلاوطن
- روسی سیاست دان
- روسی شخصیتاں
- روسی کمیونسٹ
- روسی مورخین
- سوویندی بیرون ملک مقتول افراد
- سوویندی سیاسی مقتولین
- سوویندی وزرائے دفاع
- سوویندی یہودی
- مارکسی مصنف
- مارکسی نظریہ ساز
- مخالفین قوم پرستی
- مرگی دے مرض وچ مبتلا شخصیتاں
- مقتول روسی سیاست دان
- مقتول مرد مصنف
- ملحد مصنف
- میکسیکو وچ پناہ گزین
- میکسیکو وچ مقتول افراد
- ناروے وچ پناہ گزین
- یوکرائنی بیرون ملک مقتول افراد
- یوکرائنی فلسفی
- یوکرائنی ملحدین
- یوکرائنی مورخین
- یوکرائنی یہودی
- یہودی سیاسی مقتولین
- یہودی ملحدین
- اشتراکیت سانچہ جات
- میکسیکو وچ تیز دھار ہتھیار توں اموات
- سوویت یونین دے آگوُ
- سویت شخصیتاں