ترک ہجرت
ترکاں دی ہجرت جاں ترک مائیگریشن ترک قبیلےآں اتے ترک بولیاں دے مرکزی ایشیا، مشرقی یورپ اتے مشرق وسطی وچ وستار جاں پھیلار نوں اشارہ کردی اے، جہڑا مکھ طور تے 6 ویں اتے 11 ویں صدی وچکار ہویا ۔ ترک لوکاں دا اصل علاقہ منگولیا، دکھنی سائیبیریا، سنکیانگ اتے مشرقی وچکار ایشیا اے۔
یعقینی طور توں پچھانے گئے ترک قبیلیاں نوں 6 ویں صدی وچ جانیا گیا سی اتے 10 ویں صدی وچ زیادہتر وسطی ایشیا وچ ترک قبیلے آباد ہوگئے سن۔ ترک سلجوقی سلطنت نے اناتولیا وچ 11 ویں صدی وچ پیر جمانا شروع کر دتے ، جس دا سٹہ آخرکار ایتھے مستقل ترک آبادکاری تے ترکاں دی موجودگی نکلیا۔ اس دوران، ہور ترک قبیلیاں نے جاں آزاد دیس بنا لئے، جویں کرغیزستان، ترکمینستان، ازبیکستان آذربائیجان اتے قازقستان جاں فیر ہور دیساں وچ اپنے علاقے قایم کر لئے جویں کہ چواشیا ۔ ترک لوک اپنے اصل آبائی علاقے وچ وی وسدے نیں، جویں کہ چین وچ ایغور اتے سائیبیریا دا یاکوتیا (ساخا لوکراج) ، اتے نال ہی ترک دور مشرق اتے وچکار ایشیا دے ہور کھنڈے ہوئے تھاوان وچ وی وسدے نیں ۔
شروعاتی آبادیاں
[سودھو]سبھ توں پہلاں دستاویزی ریکارڈاں وچ ترک لوک دور مشرق وچ دیوار چین،(جو کہ چین دے ہان شاہی خاندان (206 ق م - 22ء) (حالانکہ پہلاں شروع ہوئی سی) شیونگنو لوکاں وچکار اک قلعہ بند سرحد طور اساری گئی سی ) ، دے شمال دے میدانی علاقیاں وچ وکھ وکھ خانہ بدوش قبیلےآں دے طور اُتے دکھائی دیندے نیں ۔
مہان اتہاسکار دے دستاویز
[سودھو]ترکاں دے آباؤ اجداد منگولیا دے شیونگنو لوکاں دے نال نال سائیبیریا وچ دریاۓ ینیسے (موجودہ تووا بولی دے علاقے) منیا جاندا اے ، جو تریخی سروتاں توں جانے جاندے ہن۔
شیونگنو لوکاں متعلق ہان دستاویز ، جس وچ دوجی صدی ق م دے مہان اتہاسکار دے رکارڈاں (دستاویزاں) وی شامل اے ، وچ انہاں دی افسانوی تریخ ہان سلطنت توں ہزاراں سال پہلاں اک مہان افسانوی جد ، چنویئی نال جوڑدا اے ، جو کہ چینی شیا راجٹبر (2070 ق م - 1600 ق م) حکمراناں دی نسل وچوں سی ۔
۶ويں تے ۱۱ويں صدی عیسوی دے درمیان وسطی ایشیا توں مشرق وسطیٰ تے یورپ دی طرف ترکاں کی ہجرت ۔ ایہ توسیع ہن قبیلے نے ترک شناخت دے نال شروع دی سی۔ پروٹو -ترک قبیلے دی تاریخی جڑاں وسطی ایشیا دے مشرقی حصے، چین دے سنکیانگ علاقے، سائبیریا تے اندرونی منگولیا وچ نيں۔ قبیلے، جو یقینی طور اُتے ترکاں دے ناں توں جانے جاندے سن، 6ويں تے 10ويں صدی عیسوی دے درمیان وسطی ایشیا وچ رہندے سن ۔ اوغوز ترکاں دے اک قبیلے سلجوق ترکاں نے 11ويں صدی [۱] اک سلطنت قائم کيتی جو آمو دریا توں خلیج فارس تے ہندوستان توں بحیرہ روم تک پھیلی ہوئی سی[۲]۔ اس سلطنت وچ ایران، میسوپوٹیمیا، شام تے فلسطین دا بیشتر حصہ شامل سی۔ انہاں دی پیش قدمی نے مشرق وسطیٰ وچ ترکی دی طاقت دا آغاز کيتا تے آخر کار انہاں دے تصفیے دا باعث بنیا۔ الپ ارسلان تے ملک شاہ دے دور حکومت وچ ، سلجوق سلطنت نے توسیع کردے ہوئے تمام ایران تے بحیرہ روم تے شام نوں شامل کیتا، بشمول فلسطین۔ 1071 وچ ، الپ ارسلان نے ملازگرڈ دی جنگ وچ بازنطینی سلطنت دی طاقتور فوج نوں شکست دتی تے رومنس چہارم (بازنطینی شہنشاہ) اُتے قبضہ کر ليا۔ اس فتح نے اناطولیہ وچ ترکمان قبیلے دے آباد ہونے دی راہ ہموار دی تے بعد وچ اناطولیہ دے ترک قبیلے نے سلطنت عثمانیہ قائم دی جو کہ پندرہويں تے سولہويں صدی وچ دنیا دے طاقتور ترین ملکاں وچوں اک سی۔ [۳]سلطنتِ عثمانیہ چھ سو سال توں زیادہ قائم رہی۔ اپنے عروج پر، سلطنت نے جنوب مشرقی یورپ دے بیشتر حصےآں اُتے ویانا دے دروازےآں تک حکومت کیتی، بشمول ہنگری ، بلقان ، یونان، یوکرین ، تے مشرق وسطیٰ دے کچھ حصے بشمول عراق، شام، اسرائیل تے مصر، شمالی افریقہ توں الجزائر ، تے جزیرہ نما عرب دے وڈے حصے جو بالآخر جمہوریہ ترکی دے قیام دا باعث بنے ۔ دوسرے وسطی ایشیائی ترک قبیلے نے بالآخر قازقستان ، ازبکستان ، کرغزستان تے ترکمانستان ورگی آزاد ریاستاں تشکیل دتیاں ہور ترک قبیلے، اویغور ، ہن چین دا حصہ نيں، تے یاقوت روسی جمہوریہ یاکوتیا وچ رہندے نيں۔
بعد والے ترک لوکاں وج قارلوق (مکھ طور اُتے 8 ویں صدی)، ایغور ، کرغیز ، اوغوز (ج غز، از، گز، وغیرہ ) ترک ، اتے [[ترکمان]] شامل ہن۔ کیونکہ اینہاں لوکاں نے منگولیا اتے ماوراء النہر دے وچکار دے علاقےآں وچ اپنیاں ریاستاں قایم کیتیاں سن، اس لئی اوہ مسلماناں دے رابطہ وچ آئے، اتے زیادہ تر نے ہولی ہولی اسلام نوں اپنایا۔ حالانکہ، ترک لوکاں دے کجھ ہور گروہ وی سن جہڑے ہور دھرماں دے سن، جنہاں وچ عیسائی، یہودی (ویکھو خزار )، بدھ مت اتے زرتشتی شامل ہن۔
جویں کہ کاراخانی خانیت اس علاقے وچ قایم رہی جدوں تک کہ چنگیز خان نے اس نوں فتح نہیں کیتا، مغربی اوغوز دے مکھ حصیاں دے آلے دوآلے ترکمان قبیلے دا گروہ قیام ہویا۔ کاراخانی اتے سامانی ریاستاں درمیان رہندے وکھ-وکھ ترک قبیلے دی بولی وچ "ترکمان" ناں دا مول روپ وچ "میں ترک آں" مطلب اے۔ اس طرحاں، کجھ لوکاں وچ نسلی فخر، پر سارے ترکی قبیلیاں نوں اسلامی یگ وچ "ترکمان" نہیں کیہا جاندا سگوں غیر-مسلم گوکترک (اتے مشرقی اتے مغربی) خاقانیت دے پتن توں بعد بہت سماں آیا سی۔ اسلامی یگ وچ نام "ترک" اک پچھان بن گیا اے جس وچ غیر مسلم ترکاں نوں ، جویں کہ نسطوری نائیمان (جو کہ اک مسلم قازق قوم دے قیام دا اک پرمکھ حصہ بنے ) اتے بدھی تووان لوکاں نوں زیادہتر "تاتار" دے روپ وچ جانیا جاندا اے۔
متعلقہ لیکھ
[سودھو]- ترکاں دی ہجرت
- ترک عوام
- اوغز دے ترک
- سلجوق سلطنت
- سلطنت عثمانیہ
- ملازگرڈ دی جنگ
- ترکی کاری
- سنکیانگ وچ اسلامائزیشن تے ترک سازي
ذرائع
[سودھو]- ↑ "{{{title}}}". دانشنامه بریتانیکا. https://www.britannica.com/topic/Seljuq.
- ↑ "{{{title}}}". Oğuz | people. https://www.britannica.com/topic/Oguz.
- ↑ "{{{title}}}". دانشنامه بریتانیکا. https://www.britannica.com/place/Ottoman-Empire.
