جنگ غزہ (2008ء-2009ء)
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
سلسلہ فلسطین اور اسرائیل تنازعہ ،ایران–اسرائیل پراکسی جنگ |
|||||||||
عمومی معلومات | |||||||||
| |||||||||
متحارب گروہ | |||||||||
سانچہ:اسرائیل (IDF) | حماس | ||||||||
قائد | |||||||||
سانچہ:اسرائیلی پرچم ایہود باراک (وزارت دفاع) سانچہ:اسرائیلی پرچم گبی اشکنازی (رئیسِ عملۂ جامع) سانچہ:اسرائیلی پرچم یاو گلانت (امیر جنوبی کمان) |
اسماعیل ھنیہ محمود الزھار احمد الجباری (؟) اسامہ المزینی (؟) | ||||||||
قوت | |||||||||
176,500 (10,000 صف آرا[۱] توپخانے، دبابات تے جنگی بیڑاں دی پشت پناہی[۲]) | 10,000 تا 20,000 حماس مجاہدین [۳][۴] | ||||||||
نقصانات | |||||||||
ہلاک: 13 (10 فوجی 3 شہری)[۵][۶][۷] | ہلاک: 765 (350 شہری[۱۱])[۱۲] زخمی: 2,600 (زیادہ تر شہری)[۱۳] | ||||||||
1 مصری سرحدی محافظ ہلاک تے اک زخمی۔[۱۴] | |||||||||
ترمیم |
2008ء-2009ء غزہ اُتے اسرائیلی حملے اسرائیل تے فلسطین دے اسلامی گروپ حماس و ہور چھوٹے وڈے اسلامی گروپاں دے درمیان جھڑپاں دا سلسلہ اے، جس دا آغاز 27 دسمبر، 2008ء نوں اسرائیلی فضائی حملےآں توں ہويا، جس نوں اسرائیل نے آپریشن کاسٹ لیڈ (Operation Cast Lead) دا ناں دتا، جس دے نتیجے وچ 19 دسمبر، 2008ء نوں چھ ماہ توں جاری عارضی جنگ بندی دا خاتمہ ہو گیا۔ اسرائیل دا موقف ایہ اے کہ ایہ حملے حماوہدی جانب توں اسرائیل اُتے کیتے جانے والے راکٹ حملےآں دے ودھدے ہوئے واقعات دا رد عمل نيں، اسرائیلی ذرائع ابلاغ دے مطابق کرسمس توں اک دن پہلے یعنی 24 دسمبر، 2008ء نوں حماوہدی طرف توں اسرائیل اُتے 98 راکٹ داغے گئے۔ اسرائیل دا کہنا اے کہ ایہ حملے حماوہدی جنگی قابلیت تے طاقت دے ختم ہونے تک جاری رہی نگے تاکہ مستقبل قریب یا بعید وچ حماس دوبارہ اسرائیل اُتے حملے نہ کرسکے جدوں کہ حماس دا کہنا اے کہ جنگ بندی دے خاتمہ دا ذمہ دار اسرائیل اے، ہن دوبارہ جنگ بندی دا معاہدہ اُس وقت تک نئيں کیتا جاسکدا، جدوں تک اسرائیل غزہ نوں دوبارہ کھول نئيں دیندا کیونکہ اسرائیل نے غزہ دا محاصرہ کے لیا اے۔ جنگ بندی دے بعد اس تنازع دا آغاز نومبر، 2008ء وچ غزہ وچ اسرائیلی فوج دے چھاپے وچ 6 فلسطینی مسلماناں دی شہادت توں ہويا۔[۱۵] 2006ء وچ فلسطین وچ حماس دی اتحادی حکومت دے قیام دے بعد ایہ وحشیانہ ترین حملے نيں، اس تنازع وچ ہن تک 550 توں ودھ فلسطینی مسلمان شہید ہوچکے نيں۔[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱] اب تک ہلاک ہونے والے 550 فلسطینیاں وچوں 25 فیصد عورتاں تے بچے نيں جدوں کہ زخمیاں وچ انہاں دا تناسب 45 فیصد اے۔[۲۲] حملےآں دے نتیجے وچ غزہ وچ صورت حال ہور بگڑ چکی اے تے اشیائے خور و نوش تے طبی امدادی سامان دی سخت قلت ہو چکی اے۔ استوں علاوہ پینے دا صاف پانی تے ایندھن وی نایاب اے۔ شہر دے تمام ہسپتال زخمیاں توں بھرے پئے نيں تے طبی امداد نہ ملنے دے سبب زخمی دم توڑ رہے نيں۔ علاقے دی بجلی پہلے ہی توں معطل اے تے لکھاں لوک اک بدترین انسانی المیہ توں دوچار نيں۔[۲۲] غزہ نال ملن والی اطلاعات وی انتہائی محدود نيں کیونکہ اسرائیل نے غزہ وچ صحافیاں دا داخلہ بند کر رکھیا اے اس لئی حقیقی صورت حال دا درست اندازہ نئيں ہو پا رہیا۔[۲۲] اسرائیل دے حملےآں دے پہلے دن شام تک 225 افراد شہید ہوئے جو ہن تک فلسطین تے اسرائیل وچکار ہونے والی جھڑپاں وچ سب وڈا جانی نقصان اے۔[۲۳] حملےآں دے پہلے مرحلے وچ اسرائیلی دفاعی افواج دے طیاراں چار دقیقاں تک حماس دے ٹھکانےآں اُتے بمباری کیتی (جنہاں وچ تھانے، قید خانے و ہور حکومتی دفاتر شامل نيں)۔
اسرائیل نے اس دے علاوہ حماس دے ٹھکانےآں اُتے حملہ کرنے دے لئی غزہ دے مرکزی قصباں، غزہ شہر، شمال وچ واقع بيت حانون، خان یونس تے جنوب وچ واقع رفح اُتے وی حملے کیتے۔[۲۴] ظلم و بربریت دی داستان ایہی اُتے ختم نئيں ہوئی، اسرائیلی بحریہ نے وی غزہ نوں اسی وقت نشانہ بنایا تے غزہ پٹی اُتے بحری حدود نوں وی تاراج کر دتا، جس وچ عام شہری کشتیاں نوں وی نشانہ بنایا گیا۔[۲۵][۲۶][۲۷][۲۸]
حوالے
[سودھو]- ↑ BARZAK, Ibrahim; Josef FEDERMAN (2009-01-03). "اسرائیل نے حماس دے ٹھکانےآں نوں اُڑا دتا، سفارتی کوششاں دھواں ہوگئياں". مشترکہ ناشر. گوگل. https://web.archive.org/web/20181225084010/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5ioi_0jtO9RjMwPNRoXNCndRPRq3gD95FLO9O0%20. Retrieved on ۳ جنوری ۲۰۰۹.
- ↑ "اسرائیل نے یورپی اتحاد دی جانب توں فوری جنگ بندی دی تجویز مسترد کردتی۔". http://www.radionetherlands.nl/news/international/6122316/Israel-rejects-EU-calls-for-immediate-ceasefire.
- ↑ http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3360655,00.html
- ↑ ABC News
- ↑ اسرائیلی جارحیت دے نتیجے وچ 375 افراد جاں بحق[۱] سی این این
- ↑ http://ca.news.yahoo.com/s/capress/090105/world/israel_palestiniansname=%22haaretz_2nd_israeli_soldier_casualty%22/>
- ↑ http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3651164,00.html
- ↑ "اک فوجی ہلاک، چالیس زخمی، اسرائیلی افواج غزہ وچ داخل ہوگئياں". Haaretz. 2009-01-05. https://web.archive.org/web/20181225084012/https://www.haaretz.com/hasen/spages/1052609.html%20. Retrieved on ۵ جنوری ۲۰۰۹.
- ↑ یروشلم پوسٹ
- ↑ اسرائیلی وزارتِ خارجہ
- ↑ * "غزہ دے اسپتال لاشاں تے زخمیاں توں بھر گئے۔". انٹرنیشنل ہیرالڈ ٹریبونل. 2009-01-05. https://web.archive.org/web/20120118112127/http://www.iht.com/articles/ap/2009/01/05/news/ML-Israel-Gaza-Overwhelmed-Hospital.php. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- "اسرائیلی حملےآں دے نتیجے وچ بے شمار نہندے شہری جاں بحق۔". ہوسٹن کرونیکل. 2009-01-05. https://web.archive.org/web/20181225084004/https://www.chron.com/disp/story.mpl/hotstories/6194357.html. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- "اسرائیل دی غزہ وچ وحشیانہ جارحیت". حریت. 2009-01-06. https://web.archive.org/web/20181225084014/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/israel-pledges-no-letup-in-deadly-gaza-fighting-10705585. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- "جنگ بندی دے لئی امریکا وی سرگرمِ عمل، اسرائیلی جارحیت جاری". مشترکہ ناشر. 2009-01-06. https://web.archive.org/web/20181225084002/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5ioi_0jtO9RjMwPNRoXNCndRPRq3gD95H5TU02. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- "اسرائیلی حملےآں دے نتیجے وچ بے شمار نہندے شہری جاں بحق۔". ہوسٹن کرونیکل. 2009-01-05. https://web.archive.org/web/20181225084004/https://www.chron.com/disp/story.mpl/hotstories/6194357.html. Retrieved on
- ↑ "اسرائیلی جارحیت پورے غزہ وچ پھیل گئے، جنگ بندی دے لئی سفارتی دباؤ مسترد کر دتا" (in انگریزی). نیو یارک ٹائمز. 2008-01-06. https://web.archive.org/web/20181225083953/https://www.nytimes.com/2009/01/06/world/middleeast/06mideast.html?_r=1&partner=rss&emc=rss%20. Retrieved on ۶ جنوری ۲۰۰۹.
- ↑ "سرکردہ حماس دے رہنماواں دا راکٹ حملے جاری رکھنے دا اعلان". سی این این. 2009-01-05. https://web.archive.org/web/20181225084011/http://www.cnn.com/2009/WORLD/meast/01/05/israel.gaza/?iref=mpstoryview. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- ↑ סוכנויות הידיעות. "קצין מצרי נהרג מירי אנשי חמאס סמוך למעבר רפיח" (in عبرانی). nana10.co.il. https://web.archive.org/web/20181225083951/https://www.10.tv/news/36331. Retrieved on ۱ جنوری ۲۰۰۹.
- ↑ "اسرائیلی جنگ غزہ تک کِداں پہنچی؟". https://web.archive.org/web/20181225084002/https://www.theguardian.com/world/2009/jan/04/israel-gaza-hamas-hidden-agenda+. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- ↑ "اسرائیل دا حماسنوں منہ توڑ جواب". بی بی سی. 2009-1-02. https://web.archive.org/web/20181225084007/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7807564.stm. Retrieved on ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
- ↑ "غزہ اُتے اسرائیلی جارحیت دا چوتھا دن"۔ لندن، برطانیہ: بی بی سی۔ 2008-12-30۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "حماس اُتے جنگی حملےآں دا اسرائیلی عزم". بی بی سی. December 30, 2008. https://web.archive.org/web/20191120035040/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7803711.stm.
- ↑ "اسرائیلی جنگی طیاراں نے غزہ نوں نشانہ بنالیا"۔ بی بی سی نیوز۔ 2018-12-25 میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ ہاریl, ایموس (December 27, 2008). "تجزیہ/غزہ اُتے اسرائیلی فضائی حملے". ہاریٹز. https://web.archive.org/web/20181225084009/https://www.haaretz.com/hasen/spages/1050405.html. Retrieved on ۲۷ دسمبر ۲۰۰۸.
- ↑ اسرائیل تے حماوہدی عارضی جنگ بندی ختم۔ نشریاتی ادارے
- ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ ۲۲.۲ غزہ حملے: ہلاک شدگان وچ پچیس فیصد بچے، بی بی سی
- ↑ غزہ اُتے اسرائیلی حملے 205 افراد ہلاک، العریبیہ 27 دسمبر، 2008ء
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "غزہ دے ساحل وچ فلسطین دے حق وچ مظاہرہ کرنے والےآں اُتے اسرائیلی بحریہ دی فائرنگ". ہاریٹز/نشریاتی ادارے. 2008-12-30. https://web.archive.org/web/20181225084017/https://www.haaretz.com/hasen/spages/1051224.html%20. Retrieved on ۳۰ دسمبر ۲۰۰۸.