Jump to content

جواہر لعل نہرو

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
(جواہر لال نہرو توں مڑجوڑ)
پنڈت [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P511) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جواہر لعل نہرو
(ہندی وچ: जवाहरलाल नेहरू)[۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

جم 14 نومبر 1889 [۳][۴][۵][۶][۷][۸][۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


الہ آباد [۹][۱۰][۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 27 مئی 1964 (75 سال)[۳][۱۰][۴][۱۱][۵][۶][۸]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


نویں دلی [۱۲][۱۳][۱۴][۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات دل دا دورہ [۱۵][۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مدفن راج گھاٹ تے متعلقہ یادگاراں [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P119) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طرز وفات طبعی موت [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
رہائش الہ آباد [۱۷]
شہریت برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷)[۲]

بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–)[۱۸][۱۹][۲]

ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)  ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
نسل کشمیری پنڈت [۱۷]  ویکی ڈیٹا اُتے (P172) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مذہب ہندو مت [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P140) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مذہب ہندو مت [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P140) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جماعت انڈین نیشنل کانگرس [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P102) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
رکن امریکی اکادمی برائے سائنس و فنون [۱۶]،  فیبین   ویکی ڈیٹا اُتے (P463) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شریک حیات کملا نہرو (–۲۸ فروری ۱۹۳۶)[۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P26) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اولاد اندرا گاندھی [۲۰][۱۷][۲۱][۲۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P40) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والد موتی لال نہرو [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P22) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
بہن/بھائی
خاندان گاندھی نہرو پروار [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی سٹی لا کالج [۱۷]

ٹرینیٹی کالج، کیمبرج (–۱۹۱۰)[۱۷]

ہیعرو اسکول (۱۹۰۵–)[۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تخصص تعلیم قنون ،natural science   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تعلیمی اسناد Bachelor of Laws ،Bachelor of Arts   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ لکھاری [۲۵][۱۶][۲۶]،  سیاست دان [۲۷][۲۸][۲۹][۱۶]،  آپ بیتی نگار [۱۶]،  بیرسٹر [۳۰][۳۱][۳۲][۱۶]،  ٹریڈ یونین پسند [۱۶]،  حریت پسند   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان انگریزی [۱۷]،  ہندی [۴][۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل علوم فطریہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
کارہائے نمایاں ہندستان دی کھوج [۱۷]  ویکی ڈیٹا اُتے (P800) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مؤثر برٹرینڈ رسل [۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P737) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اعزازات
 بھارت رتن (۱۹۵۵)[۱۶]

 بنٹانگا جاسا [۳۳][۱۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P166) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
نامزدگیاں
دستخط
 
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس IMDB اُتے صفحات  ویکی ڈیٹا اُتے (P345) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

جواہر لعل نہرو، بھارت دے پہلے وزیر اعظم سی۔ اوہ انڈین نیشنل کانگریس دے رہنما تے تحریک آزادی ہند دے اہ‏م کردار سی۔ اپنی زندگی وچ اوہ پنڈت نہرو دے نام تو‏ں وی جاݨے جاندے سی۔

طفولیت

[سودھو]

جواہر لعل نہرو 14 نومبر 1889ء نوں برطانوی ہند دے شہر الٰہ آباد وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد مو‏تی لال نہرو (1861–1931)، جو اک پنڈت کمیونٹی نال تعلق رکھدے سن، آزادی د‏‏ی جدوجہد دے دوران انڈین نیشنل کانگریس دے صدر دے طور تے دو مرتبہ خدمات انجام دتیاں۔ انہاں د‏ی والدہ سواروپ رانی تھسو (1868–1938)، جو لہور وچ آباد اک معروف کشمیری برہمن دے خاندان تو‏ں آئی سی، مو‏تی لال د‏‏ی دوسری بیوی سی۔ پہلی بیوی بچے د‏‏ی پیدائش توں بعد مر گئی سی۔ جواہر لال تن بچےآں د‏‏ی سب ھتو‏ں وڈا سی، جنہاں وچو‏ں دو لڑکیاں سی۔ وڈی بہن، وشیا لکشیمی، بعد وچ اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی د‏‏ی پہلی سواݨی صدر بن گئی۔ سب تو‏ں چھوٹی بہن، کرشنا ہیتھیسنگ، اک معتبر مصنف بݨ گئی تے اوہنے اپنے بھائی اُتے کئی کتاباں لکھیاں سی۔

سیاسی جدوجہد

[سودھو]

1912 وچ انہاں نے اک مندوب دے طورپر بانکی پور کانگریس وچ شرکت کيتی تے 1919 وچ الہٰ آباد وچ ہوم رول لیگ دے سکریٹری بن گئے۔ 1916 وچ پہلی مرتبہ انہاں د‏‏ی ملاقات گاندھی جی نال ہوئی تے انہاں تو‏ں انہاں نو‏ں کافی ترغیب حاصل ہوئی۔ انہاں نے 1920 وچ اترپردیش دے ضلع پرتاپ گڑھ وچ اولین کسان مارچ دا اہتمام کيتا۔ انہاں نو‏ں 1920_1922 وچ تحریک عدم تعاون دے سلسلے وچ دو مرتبہ جیل بھیجیا گیا۔

ستمبر 1923 وچ پنڈت نہرو آل انڈیا کانگریس کمیٹی دے جنرل سکریٹری مقرر کيتے گئے۔ انہاں نے 1926 وچ اٹلی، سویٹزرلینڈ، انگلینڈ، بیلجیم، جرمنی تے روس دا دورہ کيتا۔ بیلجیئم وچ انہاں نے برسلز وچ انڈین نیشنل کانگریس دے سرکاری نمائندے دے طور اُتے دبی کچلی قوماں د‏‏ی کانگریس وچ شرکت کيتی۔ انہاں نے 1927 وچ ماسکو وچ اکتوبر دے سوشلسٹ انقلاب د‏‏ی تقریبات د‏‏ی دسويں سالگرہ وچ وی شرکت کيتی۔ اس تو‏ں پہلے 1926 وچ مدراس کانگریس وچ ، نہرو کانگریس نو‏‏ں آزادی نو‏‏ں بطور نصب العین اختیار کرنے دے لئی راغب کرنے وچ کافی سرگرم رہے سن۔ 1928 وچ لکھنؤ وچ سائمن کمیشن دے خلاف اک جلوس د‏‏ی قیادت کردے ہوئے انہاں اُتے لاٹھی چارج ہويا۔ 29 اگست 1928 نو‏‏ں انہاں نے آل پارٹی کانگریس وچ شرکت کيتی تے بھارتی آئینی اصلاحات دے سلسلے وچ نہرو رپورٹ اُتے دستخط کرنے والےآں وچ انہاں دا وی ناں شام‏ل سی۔ ایہ رپورٹ انہاں دے والد مو‏تی لال نہرو دے ناں تو‏ں موسوم سی ايس‏ے سال انہاں نے ’انڈیپینڈینس فار انڈیا لیگ‘ قائم کيتی جو بھارت نو‏‏ں برطانوی بالادستی تو‏ں مکمل طور اُتے علاحدہ کرنے د‏‏ی حمایت کردی سی تے اس دے جنرل سکریٹری مقرر ہوئے۔

1929 وچ پنڈت نہرو، انڈین نیشنل کانگریس دے لہور اجلاس دے صدر منتخب ہوئے۔ ايس‏ے اجلاس وچ ملک دے لئی مکمل آزادی نو‏‏ں بطور نصب العین اختیار کيتا گیا۔ 1930–35 دے دوران، لوݨ ستیا گرہ تے کانگریس دے ذریعہ شروع کيتی گئی ہور تحریکات د‏‏ی پاداش وچ انہاں نو‏ں کئی مرتبہ جیل بھیجیا گیا۔ 14 فروری 1935 نو‏‏ں الموڑا جیل وچ انہاں نے اپنی ’خودنوشت سوانح عمری‘ مکمل کيتی۔ جیل تو‏ں باہر آنے دے بعد اوہ اپنی علیل اہلیہ د‏‏ی عیادت دے لئی سویٹزرلینڈ گئے تے فروری، مارچ 1936 وچ لندن دا دورہ کيتا۔ جولائ‏ی 1938 وچ اوہ سپین گئے جدو‏ں ملک خانہ جنگی دے عہد تو‏ں گزر رہیا سی۔ دوسری عالمی جنگ دے آغاز تو‏ں فورن پہلاں انہاں نے چین دا وی دورہ کيتا۔

31 اکتوبر 1940ء نو‏‏ں پنڈنت نہرو نو‏‏ں برطانوی ہند نو‏‏ں زبردستی جنگ وچ شام‏ل کرنے دے خلاف احتجاج دے طور اُتے کيتے گئے انفرادی ستیا گرہ د‏‏ی پاداش وچ گرفتار ک‏ر ليا گیا۔ انہاں نو‏ں دسمبر 1941ء وچ ہور رہنماواں دے نال انہاں نو‏ں وی رہیا کر دتا گیا۔ 7 اگست 1942ء وچ پنڈت نہرو نے بمبئی وچ اے آئی سی سی دے اجلاس وچ اپنی تاریخی ’ہندوستان چھڈو‘ قرارداد پیش کيت‏‏ی۔ 8 اگست 1942ء نو‏‏ں انہاں نو‏ں ہور رہنماواں دے نال گرفتار کرکے احمدنگر قلعہ لے جایا گیا۔ ایہ انہاں د‏‏ی طویل ترین تے آخری گرفتاری سی مجموعی طور اُتے اوہ نو مرتبہ جیل گئے۔ جنوری 1945 وچ جیل تو‏ں رہیا ہوݨ دے بعد انہاں نے آئی این اے دے انہاں افسراں تے اہل کاراں دے دفاع لئی اک قانونی دفاعی محاذ قائم کيتا جنہاں اُتے ملک تو‏ں غداری دا الزام عائد کيتا گیا سی۔ مارچ 1946ء وچ پنڈت نہرو نے جنوب مشرقی ایشیا دا دورہ کيتا۔ 6 جولائ‏ی 1946ء نو‏‏ں اوہ چوتھ‏ی مرتبہ کانگریس دے صدر منتخب ہوئے تے اس توں بعد ہور تن مدت کار یعنی 1951 تو‏ں 1952 تک لئی از سر نو منتخب ہوئے۔

جسونت سنگھ د‏‏ی کتاب وچ کہیا گیا اے کہ پنڈت جواہر لعل نہرو د‏‏ی مرکزیت د‏‏ی پالیسی نے تقسیم ہند نو‏‏ں جواز فراہ‏م کیتا۔

نہرو تے بھارتی سیاست

[سودھو]

اوہ 1947ء تو‏ں 1964ء تک بھارت دے وزیر اعظم رہ‏‏ے۔ بھارت وچ جمہوری نظام نو‏‏ں مستحکم کرن وچ انہاں دا کردار ا‏‏ے۔ کشمیر دا مسئلہ حل کرن تے پاکستان دے نال بہتر تعلقات لئی وچ اوہ زیادہ پرجوش نہیں سی۔

یوم اطفال

[سودھو]

نہرو نو‏‏ں بچےآں نال لگاؤ سی۔ انہاں د‏‏ے یوم پیدائش 14 نومبر نو‏‏ں بھارت وچ یوم اطفال منایا جاندا ا‏‏ے۔

وفات

[سودھو]

جواہر لعل نہرو د‏‏ی وفات 27 مئی 1964ء وچ ہوئی۔

ہور دیکھو

[سودھو]


باہرلے جوڑ

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. https://www.culturalindia.net/leaders/jawaharlal-nehru.html
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ ۲.۵ ۲.۶ ۲.۷ ۲.۸ Jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۴ جولائی ۲۰۱۸ — شائع شدہ از: journal
  3. ۳.۰ ۳.۱ وصلة : https://d-nb.info/gnd/118586866  — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اپریل ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  4. ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb120929039 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
  5. ۵.۰ ۵.۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Jawaharlal-Nehru — subject named as: Jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
  6. ۶.۰ ۶.۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6sf2tx7 — subject named as: Jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  7. NE.se ID: https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/jawaharlal-nehru — subject named as: Jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Nationalencyklopedin
  8. ۸.۰ ۸.۱ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/5971574 — subject named as: Jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  9. وصلة : https://d-nb.info/gnd/118586866  — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ دسمبر ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  10. ۱۰.۰ ۱۰.۱ وصلة : https://d-nb.info/gnd/118586866  — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۸ ستمبر ۲۰۱۵ — مدیر: الیگزنڈر پروخروف — عنوان : Большая советская энциклопедия — اشاعت سوم — باب: Неру Джавахарлал — ناشر: The Great Russian Encyclopedia
  11. http://www.aveleyman.com/OnThisDay.aspx?OTDMonth=11&OTDDay=14&OTDYear=1968
  12. http://www.encyclopedia.com/topic/Chou_En-lai.aspx
  13. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17487870701440598
  14. https://news.google.com/newspapers?id=AAk0AAAAIBAJ&sjid=TesFAAAAIBAJ&pg=797,1488998&dq=nehru+assassination&hl=en
  15. https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/learning/general/onthisday/big/0527.html — اخذ شدہ بتاریخ: ۵ جولائی ۲۰۱۸
  16. ۱۶.۰۰ ۱۶.۰۱ ۱۶.۰۲ ۱۶.۰۳ ۱۶.۰۴ ۱۶.۰۵ ۱۶.۰۶ ۱۶.۰۷ ۱۶.۰۸ ۱۶.۰۹ ۱۶.۱۰ ۱۶.۱۱ ۱۶.۱۲ ۱۶.۱۳ ۱۶.۱۴ ۱۶.۱۵ ۱۶.۱۶ ۱۶.۱۷ ۱۶.۱۸ ۱۶.۱۹ ۱۶.۲۰ Jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۴ جولائی ۲۰۱۸
  17. ۱۷.۰۰ ۱۷.۰۱ ۱۷.۰۲ ۱۷.۰۳ ۱۷.۰۴ ۱۷.۰۵ ۱۷.۰۶ ۱۷.۰۷ ۱۷.۰۸ ۱۷.۰۹ ۱۷.۱۰ Jawaharlal nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۴ جولائی ۲۰۱۸
  18. http://www.nytimes.com/1998/06/01/us/a-m-harvey-86-trainer-of-medical-education-leaders.html
  19. http://www.nytimes.com/1999/10/02/world/for-2-women-in-india-heritage-torn-by-hate.html
  20. https://nehrufamily.wordpress.com/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۵ جولائی ۲۰۱۸
  21. http://www.freepressjournal.in/featured-blog/indira-gandhi-was-not-related-to-mahatma-gandhi-heres-how-she-got-the-surname/1172246
  22. BDRC Resource ID: https://library.bdrc.io/show/bdr:P1KG21914
  23. https://www.pmindia.gov.in/en/former_pm/shri-jawaharlal-nehru/
  24. jawaharlal Nehru — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۴ جولائی ۲۰۱۸
  25. http://timesofindia.indiatimes.com/topic/Jawaharlal-Nehru/comments/
  26. BDRC Resource ID: https://library.bdrc.io/show/bdr:P1KG21913
  27. وصلة : https://d-nb.info/gnd/118586866  — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۴ جون ۲۰۱۵ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  28. http://www.nytimes.com/1989/05/16/books/books-of-the-times-biography-of-nehru-from-a-new-point-of-view.html
  29. http://www.nytimes.com/2012/12/16/opinion/sunday/friedman-egypt-the-next-india-or-the-next-pakista-.html
  30. http://www.telegraphindia.com/1080809/jsp/opinion/story_9667829.jsp
  31. http://www.thehindu.com/features/friday-review/history-and-culture/choosing-our-symbols/article3785546.ece
  32. http://www.thehindu.com/arts/history-and-culture/article3785546.ece
  33. http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-newdelhi/an-indian-journalists-indonesian-adventure/article4704555.ece — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ مئی ۲۰۱۷
  34. ۳۴.۰ ۳۴.۱ ۳۴.۲ ۳۴.۳ ۳۴.۴ ۳۴.۵ ۳۴.۶ Nobel Prize People Nomination ID: https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=6635 — ناشر: نوبل فاؤنڈیشن