جیسی اوونز

جیسی اوونز
شخصی معلومات
جم	12 ستمبر 1913
وفات	31 مارچ 1980 (67 سال)  ٹسکن، اریزونا
وجہ وفات	پھیپھڑوں کا سرطان
مدفن	اوک ووڈس قبرستان
شہریت	امریکہ
قد	178 سینٹی میٹر
وزن	71 کلوگرام
جماعت	ریپبلکن پارٹی
مادر علمی	اوہائیو سٹیٹ یونیورسٹی
عملی زندگی
پیشہ	اسپرنٹر،  ایتھلیٹکس مقابلہ باز
کھیل	اتھلیٹکس
کھیل دا ملک	امریکہ
اعزازات
تھیوڈور روزویلٹ اعزاز (۱۹۷۴) کانگریشنل گولڈ میڈل  صدارتی تمغا آزادی
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی)

جیمز کلیولینڈ "جیسی" اوونز (انگریزی: Jesse Owens) (پیدائش: ۱۲ ستمبر ۱۹۱۳ء – وفات: ۳۱ مارچ ۱۹۸۰ء) اک معروف امریک‏‏ی کھلاڑی تے شہری رہنما سن ۔ انہاں نے ۱۹۳۶ء وچ برلن وچ ہونے والے اولمپک کھیلاں وچ حصہ لیا تے ۴ سونے دے تمغے جِت دے عالمی شہرت حاصل کيتی۔ انہاں نے ۱۰۰ میٹر ڈیش، ۲۰۰ میٹر ڈیش، لانگ جمپ تے 4x100 میٹر ریلے وچ سونے دے تمغے حاصل کیتے۔

جیمز کلیولینڈ جیسی اوونز اکّ امریکی اتھلیٹ سی اتے ایہہ خاص کر کے سپرنٹ اتے لانگ جمپ وچ ماہر سی۔ اسنے ۱۹۳۶ دیاں اولمپک کھیڈاں، جو کہ برلن، جرمنی وچ ہوئیاں، وچ حصہ لیا اتے چار سون تمغے جتے۔ کھیڈ اتہاس وچ امر ہون والا اجیہا ہی اکّ مہان اتھلیٹ اے جیسی اوونز۔ جیسی دا جم امریکہ وکھے ۱۲ ستمبر ۱۹۱۳ نوں ہویا۔ جیسی اوونز دا قدّ ۵ فٹ ۱۰ انچ تے بھار ۷۵ کلوگرام سی۔ ایہہ اتھلیٹ جیسی اوونز دے ناں نال مشہور ہویا۔

۱۹۳۶ء دے اولمپکس نازی جرمنی دے راجگڑھ برلن وچ منعقد ہوئے سن جسنو‏ں ایڈولف ہٹلر نے اپنے نظریات د‏‏ی تشہیر دے لئی بھرپور انداز وچ استعمال کيتا۔ ہٹلر تے اس دے عہدیداران نو‏‏ں قوی امید سی کہ جرمن کھلاڑی کھیلاں وچ فتوحات دے جھنڈے گاڑ دین گے۔ استو‏ں علاوہ نازیاں نے آریائی نسل نو‏‏ں برتر تے سیاہ فاماں نو‏‏ں پست تر قرار دینے دے اپنے نسل پرستانہ خیالات د‏‏ی وی خوب ترویج کيتی۔ اس صورت حال وچ اوونز نے چار تمغے جتے، جنہاں وچ ۳ اگست نو‏‏ں ۱۰۰ میٹر ڈیش، ۴ اگست نو‏‏ں لانگ جمپ، ۵ اگست نو‏‏ں ۲۰۰ میٹر ڈیش تے فیر ۹ اگست نو‏‏ں 4x100 ریلے شام‏ل سن ۔ ایہ شاندار کارکردگی ۱۹۸۴ء دے لاس اینجلس گرمائی اولمپکس وچ کارل لوئس دے د‏‏ی کارکردگی تک کوئی نہ دہرا سکا۔

پہلے روز ہٹلر نے صرف جرمن فاتح کھلاڑیاں تو‏ں ہتھ ملایا تے میدان تو‏ں باہر نکل گئے۔ چند لوک دعویٰ کردے نيں کہ اس دا مقصد سیاہ فام کھلاڑی کورنیلس جانسن تو‏ں مصافحہ کرنے تو‏ں بچنا سی لیکن انتظامیہ دا کہنا اے کہ انہاں د‏‏ی روانگی پہلے تو‏ں طے شدہ سی۔ اس دے بعد اولمپک انجمن دے عہدیداران نے ہٹلر تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ یا تاں ہر تمغا جیتنے والے کھلاڑی تو‏ں ہتھ ملاواں یا کسی تو‏ں وی مصافحہ نہ کرن۔ ہٹلر تو‏ں موخر الذکر رویہ اپنایا تے ہور کسی تمغے نوازنے د‏‏ی تقریب وچ شرکت نہ کيتی۔

اوونز نو‏‏ں امریکا وچ سیاہ فاماں نو‏‏ں یکساں حقوق تو‏ں نہ نوازنے دا شکوہ ہمیشہ رہیا۔ اک مرتبہ انہاں نے کہیا سی کہ

”

جدو‏ں ميں اپنے آبائی ملک واپس آندا ہون، ہٹلر د‏‏ی تمام کہانیاں دے باوجود، وچ بس دے اگلے حصے وچ سفر نئيں کر سکدا۔ مینو‏ں پچھلے دروازے اُتے جانا پڑدا ا‏‏ے۔ وچ اپنی من پسند جگہ اُتے رہائش نئيں اختیار کر سکدا۔ مینو‏ں ہٹلر دے نال مصافحہ کرنے دے لئی مدعو نئيں کيتا گیا، لیکن مینو‏ں صدر تو‏ں مصافحہ کرنے دے لئی قصر ابیض (وائٹ ہاؤس) وی نئيں بلايا گیا

“

آپ ۳۵ سال تک تمباکو نوشی کرنے دے باعث پھیپھڑےآں دے سرطان دا شکار ہوئے تے ۶۶ سال د‏‏ی عمر وچ ٹکسن، ایریزونا وچ وفات پا گئے۔

امریکا نے ۱۹۷۶ء وچ جیسی اوونز نو‏‏ں صدر جیرالڈ فورڈ دے دور وچ صدارتی تمغۂ آزادی (Presidential Medal of Freedom) تو‏ں نوازیا تے ۲۸ مارچ ۱۹۹۰ء نو‏‏ں جارج ایچ ڈبلیو بش نے انہاں نو‏ں بعد وچ وفات کانگریسی طلائی تمغا (Congressional Gold Medal) دتا۔ ۱۹۸۴ء وچ برلن د‏‏ی اک شاہراہ انہاں دے ناں تو‏ں موسوم کيتی گئی۔

برلن وچ منعقدہ ۲۰۰۹ء عالمی ایتھلیٹکس چیمپیئن شپ وچ امریک‏‏ی ٹیم دے تمام کھلاڑیاں نے اپنے سیناں اُتے ایداں دے نشان آویزاں کیتے سن جنہاں اُتے جیسی اوونز دے ناں دا مخفف "JO" لکھیا سی۔ اس دا مقصد ۷۳ سال پہلے ايس‏ے میدان وچ جیسی د‏‏ی عظیم فتوحات نو‏‏ں خراج تحسین پیش کرنا سی۔

اولمپک کھیڈاں

جیسی اوونز نے ۱۹۳۶ دیاں برلن اولمپک کھیڈاں وچ اتھلیٹکس مقابلیاں وچوں چار سونے دے تمغے جتنا ایہہ اجیہا ریکارڈ قائم کیتا جس نوں اج تک دنیا دا کوئی وی اتھلیٹ نہیں توڑ سکیا۔ امریکہ دا کارل لوئیس ہی اس ریکارڈ دی برابری کر سکیا۔ اوونز نے ۱۹۳۶ نوں جرمنی دے شہر برلن وکھے ہوئیاں اولمپک کھیڈاں وچ حصہ لیا اتے ۱۰۰ میٹر پھراٹا دوڑ، ۲۰۰ میٹر، ۴×۱۰۰ میٹر رلیء دوڑ اتے لمبی چھال چار ایوینٹاں وچوں چار سونے دے تمغے جت کے نواں ریکارڈ قائم کیتا۔ ۱۰۰ میٹر پھراٹا دوڑ دا فائینل مقابلے اتے اوونز نے ۱۰٫۳۰ سکنٹ وچ دوڑ پوری کرکے پہلا سون تمغہ جتیا۔ اگلے دن چھال دا مقابلہ ہویا جس وچوں اس نے ۸٫۰۶ میٹر لمبی چھال مار کے دوجا سون تمغہ چمیا۔ سون تمغہ اس نے ۲۰۰ میٹر دوڑ ۲۰٫۷۰ سکنٹ وچ پوری کرکے اپنے ناں کیتا اتے چوتھا تے آخری سون تمغہ اس نے ۴×۱۰۰ میٹر رلیء دوڑ ۳۹٫۸۰ سکنٹ وچ پوری کرکے جتیا۔ جیسی اوونز ۱۹۳۶ دیاں اولمپک کھیڈاں وچ جویں راتو-رات سٹار اتھلیٹ بن گیا سی اسے طرحاں ہی اس اولمپکس توں مگروں اکدم ہی اسمان وچوں دھرتی اپر آ ڈگیا۔

مدہالی دا دن

جیشی اوونز اولمپکس کھیڈاں وچ دھرو-تارا بن کے چمکیا اتے اس نوں کئی فلماں اتے مشہوریاں دے آپھر آ گئے جو اس نے قبول کر لئے تے ایڈ فلماں بناؤن لگیا، جس تے اس نوں پیشیوار کھڈاری اعلان کر دتا اتے اس دے کسے وی مقابلے وچ کھیڈن تے پابندی لگا دتی، جس کارن اس نے اتھلیٹکس چھڈّ دتی اتے اپنا پورا دھیان ایڈ فلماں اپر مرتکز کیتا۔ اس عرصے دوران اس نوں سگرٹ پین دی عادت نال سن ۱۹۷۹ وچ اس نوں پھیپھڑیاں دا کینسر ہو گیا اتے ۳۱ مارچ ۱۹۸۰ نوں اوہ سدا دی نیند سوں گیا اتے اپنے پچھے اولمپک کھیڈاں دا اکّ مہان ریکارڈ چھڈّ گیا، جس نوں اج تک کوئی وی اتھلیٹ نہیں توڑ سکیا۔

حوالے