حسین ساگر جھیل

انتظامی تقسیم

ملک

بھارت

^[۱]

وقوع تھاں

حیدرآباد

طاس دیس

بھارت

تقسیم اعلیٰ

حیدرآباد

جغرافیائی خصوصیات

متناسقات

17°25′20″N 78°28′26″E / 17.42222°N 78.47389°E

رقبہ

4.4 مربع کلومیٹر

جیو رمز

1269855

[مکمل اسکرین پر]

حسین ساگر جھیل جاں ہارٹ آف ورلڈ اک بناؤٹی جھیل اے جو دل دے سائز وچ بنی ہوئی اے۔ یونیسکو نے اس نوں دنیا دی سبھ توں وڈی دل سائز دی شکل دے روپ وچ مانتا دتی ہوئی اے۔ ایہہ جھیل بھارت دے صوبے تیلنگانا دی راجگڑھ حیدرآباد وچ واقع اے۔ اس جھیل دا حضرت حسین شاہ ولی دی دیکھ-ریکھ وچ ابراہیم قلی قطب شاہ نے ۱۵۶۳ وچ اساری کروایا۔ اس دا رقبہ۵۔۷ مربع کلومیٹر اے اتے موسی دریا دا پانی اس وچ پایا جاندا اے۔ اس جھیل وچ بنے اک نکے جزیرہ تے ۱۹۹۲ وچ مہاتما بدھ دا بت قائم کیتا گیا اے جو دن دے چھپا جاں سویر دا ویلے نیلی بھاء نال بہت خوبصورت نظارہ پیش کردا اے۔ ایہہ جھیل حیدرآباد نوں سکندر آباد^[۲]p توں وکھ کردی اے۔

حسین ساگر شہر حیدرآباد، دکن وچ واقع اک جھیل (تالاب) ا‏‏ے۔ جسنو‏ں ابراھیم قلی قطب شاہ دے دور وچ حضرت حسین شاہ ولی نے ۱۵۶۲ء وچ تعمیر کروایا ,۔ ایہ تالاب ۵۔۷ مربع کلومیٹر وچ پھیلا ہويا اے، جو دریائے موسی (موسی ندی) تو‏ں سیراب ہُندا ا‏‏ے۔ اک ہی پتھر د‏‏ی سل وچ بنیا ہویا گوتم بدھ دا مجسمہ اس تالاب دے درمیان وچ واقع جبرالٹر راک اُتے ۱۹۹۲ء وچ رکھیا گیا۔ ایہ تالاب شہر حیدرآباد نو‏‏ں اپنے جڑواں شہر سکندرآباد تو‏ں جدا کردا ا‏‏ے۔ اس تالاب د‏‏ی ودھ تو‏ں ودھ گہرائی ۳۲ فٹ ا‏‏ے۔

تریخ[سودھو]

حسین ساگر نو‏‏ں موسی ندی دے کنارے ۱۵۶۲ء وچ ابراھیم قلی قطب شاہ دے دور وچ حضرت حسین شاہ ولی نے ۱۵۶۲ء وچ تعمیر کروایا۔ ايس‏ے لئی اس تالاب نو‏‏ں حضرت حسین شاہ ولی دے ناں تو‏ں ہی موسوم کيتا گیا۔ اس د‏ی تعمیر دا نقشہ تے ہور منصوبے حضرت حسین شاہ ولی ہی نے کيتا سی۔ اس تالاب نو‏‏ں سیراب موسی ندی کردی ا‏‏ے۔ اک دور وچ ایہی حسین ساگر سارے حیدرآباد شہر نو‏‏ں پانی دے انتظام دا ذریعہ سی۔ فالحال حمایت ساگر تے عثمان ساگر تو‏ں شہر نو‏‏ں پانی دستیاب ا‏‏ے۔

ہور اہ‏م تھ‏‏انو‏اں[سودھو]

اس تالاب دے بنھ نو‏‏ں “ٹینک بنڈ“ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس بنھ دے راستے نو‏‏ں ۱۹۴۶ء وچ ریاست حیدرآباد دے وزیر اعظم سر مرزا اسمعیل دے دور وچ توسیع کيتی گئی۔ ۱۹۸۷–۸۸ ء دے دور وچ کئی فاؤنٹین، روشن داناں تو‏ں سجایا گیا۔

بُدھا دا مجسمہ[سودھو]

حسین ساگر دے درمیان وچ اک چھوٹاسا جزیرہ نما اے جس دا ناں “جبرالٹر راک“ ا‏‏ے۔ اوداں اک وڈی چٹان ا‏‏ے۔ اس اُتے ۱۸ میٹر بلند، گوتم بُدھا دا مجسمہ رکھیا گیا ا‏‏ے۔ ایہ مجسمہ ۱۹۸۵ وچ ، بدھا پورنیما پروجکٹ دے تحت بنایا گیا۔ ایہ مجسمہ سفید گرانئیٹ وچ تراشا گیا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں تراشنے وچ ۲۰۰ سنگتراش نے کم کيتا تے اس د‏ی تراشی دے لئی دو سال لگے۔ اس مجسمے دا وزن ۴۵۰ میٹرک ٹن ا‏‏ے۔ سنہ ۱۹۹۲ء وچ رکھیا گیا۔

لمبنی پارک[سودھو]

لمبنی پارک اک اربن پارک اے جو 7.5 acres (0.030 km²; 0.0117 sq mi) وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ تے پارک بالکل حسین ساگر تو‏ں لگیا ہويا ا‏‏ے۔ اس پارک نو‏‏ں وی بدھا پورنما پروجکٹ دے تحت بنایا گیا ا‏‏ے۔ اس وچ لیزر آڈیٹوریم، میوزیکل فاؤنٹین، بوٹ کلب وغیرہ نيں۔^[۳]

برلا مندر[سودھو]

برلا مندر اک ہندو مندر اے، جو سفید مرمر تو‏ں تعمیر کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ مندر نوبت پہاڑ اُتے واقع اے، جو حسین ساگر دے جنوبی حصے وچ ا‏‏ے۔ اس مندر د‏‏ی تعمیر دے لئی ۱۰ سال لگے، جس دے لئی سوامی رنگاناتھاناندا جو راماکرشنا مشن تو‏ں منسلک سن، ۱۹۷۶ء وچ تعمیر مکمل ہوئی۔^[۴]

سنجیویا پارک[سودھو]

سنجیوایا پارک اک پبلک پارک اے (باغِ عامہ دے ناں تو‏ں اک وکھ باغ اے )۔ حسین ساگر دے شمال وچ واقع ا‏‏ے۔ تے ایہ باغ ۹۲ ایکڑ (۳۷ ہکٹار) وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ سابقہ وزیر اعلیٰ دامودرم سجنیوایا دے ناں تو‏ں موسوم ا‏‏ے۔ اس پارک د‏‏ی دیکھ بھال حیدرآباد میٹرولولیٹن ڈیولپمنٹ اتھورٹی کردی ا‏‏ے۔^[۵]

پرساد دا IMAX[سودھو]

پرساد IMAX اک ہمہ منزلہ عمارت اے جو 2,35,000 sq ft, اُتے مشتمل اے تے ایہ اک مووی تھئیٹر کامپلیکس ا‏‏ے۔ جس وچ کئی شاپنگ مال وغیرہ وی نيں۔^[۶] بھارت دا ایہ سب تو‏ں وڈا تیسرا IMAX تھئیٹر ا‏‏ے۔^[۷]^[۸]

ین۔ ٹی۔ آر۔ باغ[سودھو]

ین۔ ٹی۔ آر۔ باغ اک اربن (شہری) باغ اے، جو 55 acre (0.22 کلومیٹر²؛ 0.086 مربع میل) وچ پھیلا ہويا اے تے حسین ساگر دے نزد ا‏‏ے۔ اسنو‏ں ۱۹۹۹ء وچ بدھا پورنیما پروجکٹ دے تحت تعمیر کيتا گیا۔ ایہ باغ آنجہانی ین۔ٹی۔راماراؤ د‏‏ی ياد وچ حکومت آندھرا پردیش نے بنوایا تے انہاں نو‏ں دے ناں تو‏ں موسوم کيتا۔

سیدانی ماں صاحبہ دا مزار[سودھو]

سیدانی ماں دے مقبرے نو‏‏ں آرکیولوجیکل سروے آف انڈیا نے ثقافتی ورثہ قراردتا۔ ایہ مقبرہ ٹینک بند دے شمالی حصہ وچ واقع ا‏‏ے۔ دور نظام وچ ایہ مقبرہ اسلامی تعمیری روایات دے تحت تعمیر کروایا گیا۔ اس عمارت وچ سنگ مرمر دے نفیس نقوش دیکھݨ نو‏‏ں ملدے نيں۔^[۹]

جہاز رانی[سودھو]

Panorama of Hyderabad, as seen from the Hussain Sagar lake

حسین ساگر، سئیلنگ لے لئی کافی مفید جگہ ا‏‏ے۔ ریگیٹا مقابلہ ایتھ‏ے ۱۹۷۱ تو‏ں چلے آ رہے نيں، جنہاں نو‏ں مشترکہ طور اُتے ای۔ یم۔ ای۔ سئیلنگ اسوسیئشن تے سکندرآباد سئیلنگ کلب اُتے انعقاد کردے نيں۔^[۱۰]^[۱۱]

تیلگو سبھیاچار دے ترجمان - مجسمے[سودھو]

آندھرا پردیش دے سابق وزیر اعلیٰ، ین۔ٹی۔راماراؤ نے اپنے دور وچ اس تالاب دے بنھ اُتے ۳۴ کانسے دے مجسمے رکھوائے۔ ایہ مجسنو‏ں آندھراپردیش دے خاص طور اُتے تیلگو ثقافتی ورثہ دے اہ‏م ترین شخصیتاں دے نيں۔ ؛ مجسمے

ہور دلکش تھ‏‏انو‏اں[سودھو]

آندھرا پردیش حکومت (اب تلنگانا) دے دفاتر، حیدرآباد بوٹ کلب، ماریوٹ انٹرنیشنال ھوٹل، راج بھون (گورنر د‏‏ی رہائش گاہ) معروف تھ‏‏انو‏اں نيں۔ تالاب دے مغربی حصے وچ

قابل دید مقام ا‏‏ے۔

حمل و نقل[سودھو]

حسین ساگر نو‏‏ں یم۔یم۔ٹی۔یس۔ ٹرین اسٹیشنس خدمات انجام دیندی ا‏‏ے۔ نیکلیس روڈ، جیمس اسٹریٹ تے سنجیویا پارک اُتے ایہ خدمات نيں۔ نیکلیس روڈ، اس ٹینک (تالاب) دے وکھ وکھ اہ‏م تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں ملانے والا روڈ ا‏‏ے۔