آلو

آلو
پچھان
دیس:	بوٹے
برادری:	پھلوالے بوٹے
ٹولی:	?
ٹبر:	شرمائی
سائینسی ناں:	Solanum tuberosum

آلو اک جڑ والی فصل دا ناں اے۔ ایہ شرمائی ٹبر دا بوٹا اے۔ ایہ کنک، چاول تے مکی مگروں ے سبزی دے طور تے استعمال ہوندا اے۔

امریکہ توں چلی تک پورے امریکہ وچ آلو دیاں جنگلی ونڈاں اگدیاں نیں۔ پہلے ایہ سوج سی جے آلو دیاں کئی ونڈاں اپنے آپ ای کئی تھانواں تے ہویاں پر ہن ایہ ویکھیا گیا اے جے ایہ دکھنی پیرو تے اتلے بولیویا وچ اک جنگلی ونڈ توں اگائی گئی۔

تریخ

آلو 8000 توں 5000 م پ ورے پہلے دکھنی پیرو تے اتلے بولیویا دے تھاں وچ آکایا جان لگ پیا۔ ایس مگروں ایہ ساری دنیا وج کھلر گیا تے اک لوڑی دی فصل بن گیا۔ ہسپانوی لوکاں نے 16ویں صدی دے دوجے ادھ وچ انکا سلطنت تے مل ماریا تے آلو نوں اوہ اوتھوں یورپ لے آۓ۔ یورپ توں آلو ایہناں سمندری پاندھیاں ہتھوں ساری دنیا وچ پھیل گیا۔ یورپی کسان پہلے تے ایہدے اگان تے کھان بارے جوشیلے نہیں سن پر چھیتی ای آلو نے انسانی لوک گنتی ودھان وچ وڈا کم کیتا تے 19ویں صدی وچ لوک گنتی وچ ایس باہجوں اک وادا آیا۔ ایس بوٹے وچ چوکھیاں ونڈاں ناں ہون باہجوں ایس روگے تے ہلے سہن لئی ماڑا سی تے 1845 وچ لیندے آئرلینڈ وچ ایس دی فصل نوں اک فنگس نے تباہ کردتا۔ جس نال آئرلینڈ وچ قحط پے گیا۔

آلو دنیا وچ

یونائیثڈ نیشنز دی فوڈ اینڈ ایگریکلچرل آرکنائزیشن نے دسیا اے جے 2012 وچ 368 ملین ٹن آلو ہویا۔ دنیا دے 20 دیس 79.8% آلو آگاندے نیں۔ پاکستان وچ 4.1044 ملین ٹن آلو ہو‎ئے نیں۔ 2/3 دے نیڑے انسان کھاجاندے نیں جد کے ریندا ڈنگر کھاندے نیں یا کلف بندا اے۔ چین دنیا دا سب توں ودا الو اگانوالا دیس اے تے چین تے ہندستان وج دنیا دے 1/3 حصہ آلو ہوۓ۔

دنیا وچ آلو دی ہوند (2012)

نمبر	دیس	ناپ (in t)		نمبر	دیس	ناپ (in t)
1	چین	*85.860.000		13	سانچہ:Türkei	4.822.000
2	بھارت	**45.000.000		14	سانچہ:Iran	**4.650.000
3	سانچہ:Russland	29.532.530		15	کینیڈا	4.590.296
4	سانچہ:Ukraine	23.250.200		16	سانچہ:Vereinigtes Königreich	4.553.000
5	ریاستہائے متحدہ امریکہ	19.165.865		17	سانچہ:Ägypten	**4.500.000
6	جرمنی	10.665.600		18	سانچہ:Peru	4.473.503
7	سانچہ:Bangladesch	**9.740.000		19	سانچہ:Algerien	4.219.476
8	سانچہ:Polen	9.091.900		20	سانچہ:Pakistan	4.104.400
9	سانچہ:Weißrussland	6.910.945		...
10	سانچہ:Niederlande	6.765.618		52	آسٹریا	665.416
11	فرانس	6.340.807		70	سویٹزرلینڈ	451.500
12	سانچہ:Kenia	5.600.000			دنیا	368.374.112

پاکستان دے بنن ویلے 3,000 ہیکٹر زمین تے آلو دی اگائی ہوندی سی جیہڑی ہن 107000 ہیکٹر تے پھیل چکی اے۔ مدھری ہوند جیہڑی 1947 وچ 9 توں ہن 20 میٹرک ٹن/ہیکٹر تک اپڑ چکی اے۔ آلو وچ پاکستان آپنے آپ تے گزارھ کردا اے تے باہری آلو دی لوڑ نہیں۔ پاکستان وچ آلو چارے صوبیاں تے گلگت بلتستان وچ ہوندا اے۔ ایہ چارے صوبیاں وچ خیبرپختونخواہ وچ بونیر، دیر، نوشہرہ، مردان، صوابی، ایبٹ آباد، مانسہرہ، چترال؛ پنجاب وچ اوکاڑہ، ساہیوال، جھنگ، چنیوٹ، قصور، گجرانوالہ تے شیحوپورہ؛ بلوچستان وچ مستونگ، زیارت، پشین، قلات، قلعہ سیف اللہ، لورالائی تے کوئٹہ تے سند وچ حیدرآباد دے ضلعیاں وچ آلو بیجیا جاندا اے۔

بارلے جوڑ

اتہ پتہ