"<span lang="ur">واہی بیجی دی تریخ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
"thumb|[[پرانا مصر|پرانے مصر وچ سنگاں والے پشواں دا جولا کڈھن..." نال صفہ بنایا گیا۔ |
|||
| لیک ۲ – | لیک ۲ – | ||
'''کھیتی باڑی دا اتہاس''' پودیاں اتے جانوراں دے پالن پوسن اتے اوہناں دا پیداوار ودھاؤن لئی تکنیکاں دی ترقی دے اتہاس تے چاننا پاؤندا اے، کھیتی باڑی دنیا دے وکھ-وکھ حصیاں وچ آزاد طور اُتے شروع ہندی اے اتے اس وچ ٹیکساں دی اک وکھری رینج شامل ہندی اے۔ پرانے اتے نیو ورلڈ دے گھٹو گھٹ گیاراں وکھرے کھیتراں نوں آزاد پیداوار مرکزاں وجوں شامل کیتا گیا سی۔ |
'''کھیتی باڑی دا اتہاس''' پودیاں اتے جانوراں دے پالن پوسن اتے اوہناں دا پیداوار ودھاؤن لئی تکنیکاں دی ترقی دے اتہاس تے چاننا پاؤندا اے، کھیتی باڑی دنیا دے وکھ-وکھ حصیاں وچ آزاد طور اُتے شروع ہندی اے اتے اس وچ ٹیکساں دی اک وکھری رینج شامل ہندی اے۔ پرانے اتے نیو ورلڈ دے گھٹو گھٹ گیاراں وکھرے کھیتراں نوں آزاد پیداوار مرکزاں وجوں شامل کیتا گیا سی۔ |
||
جنگلی اناج گھٹو گھٹ 20,000 [[ق م]] توں اکٹھا کیتا تے کھادا جانا شروع ہویا۔ [[میسوپوٹامیا]] وچ گھٹو-گھٹو 11,050 [[ق م]] وچ چاول پیدا کیتے گئے۔ قریب 9,500 [[ق م]] توں [[کنک]]، اینیچر گمّ، ہولیڈ، جوں، مٹر، دالاں، چول، مٹر اتے سناں نوں پیدا کیتا جانا شروع ہویا۔ [[چین]] وچ 6,200 [[ق م]] وچ چاول دا پالن کیتا گیا سی۔ اس توں مگروں مونگی، سویا دی کھیتی شروع ہوئی، 1,000 [[ق م]] دے آلے دوآلے میسوپوٹامیا وچ سور رکھے گئے سن، اس توں بعد 11,000 توں 9,000 [[ق م]] پشواں نوں [[ترکی]] اتے [[پاکستان]] دے علاقیاں وچ 8,500 [[ق م]] توں پالنا شروع کیتا گیا سی، گنا اتے کجھ روٹ سبزیاں نوں نیو گنی وچ لگبھگ 7,000 [[ق م]] دے لگبھگ پیدا کیتا گیا سی، دکھنی [[امریکہ]] دے اینڈیز وچ 8000 توں 5,000 [[ق م]] وچکار |
جنگلی اناج گھٹو گھٹ 20,000 [[ق م]] توں اکٹھا کیتا تے کھادا جانا شروع ہویا۔ [[میسوپوٹامیا]] وچ گھٹو-گھٹو 11,050 [[ق م]] وچ چاول پیدا کیتے گئے۔ قریب 9,500 [[ق م]] توں [[کنک]]، اینیچر گمّ، ہولیڈ، جوں، مٹر، دالاں، چول، مٹر اتے سناں نوں پیدا کیتا جانا شروع ہویا۔ [[چین]] وچ 6,200 [[ق م]] وچ چاول دا پالن کیتا گیا سی۔ اس توں مگروں مونگی، سویا دی کھیتی شروع ہوئی، 1,000 [[ق م]] دے آلے دوآلے میسوپوٹامیا وچ سور رکھے گئے سن، اس توں بعد 11,000 توں 9,000 [[ق م]] پشواں نوں [[ترکی]] اتے [[پاکستان]] دے علاقیاں وچ 8,500 [[ق م]] توں پالنا شروع کیتا گیا سی، گنا اتے کجھ روٹ سبزیاں نوں نیو گنی وچ لگبھگ 7,000 [[ق م]] دے لگبھگ پیدا کیتا گیا سی، دکھنی [[امریکہ]] دے اینڈیز وچ 8000 توں 5,000 [[ق م]] وچکار [[آلو]]، بینز، کوکا، لالاما،الپاک دی کھیتی شروع ہوئی۔ پاپوآ نیو گنی وچ اسے عرصے وچ کیلے دی کاشت کیتی گئی اتے میسومیرکا وچ ہائیبرڈ کھیتی شروع ہو گئی۔ 4000 [[ق م]] ولوں مکی دے لئی کھیتی دا کم شروع کیتا گیا سی۔ پیرو وچ 3,600 [[ق م]] وچ کپاہ دا پالن کیتا گیا سی۔ شاید لگبھگ 3,000 [[ق م]] توں اوٹھ دا پالن شروع ہویا۔ |
||
[[کانسی ویلہ|کانسی دے یگ]] 3300 [[ق م]] توں میسوپوٹامئن سمیر، [[پرانا مصر|پرانے مصر]]، [[سندھ گھاٹی رہتل]]، پرانے چین، اتے [[پرانا یونان|پرانے یونان]] ورگے سبھیاچاراں وچ کھیتی دی عمل تیز ہوئی۔ آئرن یگ اتے پرانے ویلے دوران، [[پرانا روم|پرانے روم]]، پرانے [[بحیرہ روم]] اتے مغربی یورپ وچ، کھیتی باڑی دے موجودہ نظاماں نوں ترقی یافتہ کیتا گیا سی اتے سادھک نظام دا قیام وی کیتا گئیا سی، قرون وسطی کھیتی باڑی، مدھ یگ وچ، اسلامی دنیا اتے یورپ وچ، کھیتی باڑی وچ سدھاریاں تکنیکاں اتے فصل دے پراناں دا پرچلت کیتا گیا سی، جس وچ کھنڈ، چول، کپاہ اتے پھل دے رکھاں دی شروعات وی شامل سی جویں کہ [[اندلس]] 1492 وچ کرسٹوفر کولمبس دے سمندری سفر توں بعد، کولمبیئن بازار نے مکی، آلو، مٹھے آلو اتے مینیؤک ورگے نویں دنیا دیاں فصلاں لیادیا اتے پرانیاں عالمی فصلاں جویں ،کنک، جوں، چول اتے ٹرنپس اتے گھوڑیاں سمیت پسوں پالن پشو، بھیڈ، اتے بکری امریکہ نوں دتے۔ |
[[کانسی ویلہ|کانسی دے یگ]] 3300 [[ق م]] توں میسوپوٹامئن سمیر، [[پرانا مصر|پرانے مصر]]، [[سندھ گھاٹی رہتل]]، پرانے چین، اتے [[پرانا یونان|پرانے یونان]] ورگے سبھیاچاراں وچ کھیتی دی عمل تیز ہوئی۔ آئرن یگ اتے پرانے ویلے دوران، [[پرانا روم|پرانے روم]]، پرانے [[بحیرہ روم]] اتے مغربی یورپ وچ، کھیتی باڑی دے موجودہ نظاماں نوں ترقی یافتہ کیتا گیا سی اتے سادھک نظام دا قیام وی کیتا گئیا سی، قرون وسطی کھیتی باڑی، مدھ یگ وچ، اسلامی دنیا اتے یورپ وچ، کھیتی باڑی وچ سدھاریاں تکنیکاں اتے فصل دے پراناں دا پرچلت کیتا گیا سی، جس وچ کھنڈ، چول، کپاہ اتے پھل دے رکھاں دی شروعات وی شامل سی جویں کہ [[اندلس]] 1492 وچ کرسٹوفر کولمبس دے سمندری سفر توں بعد، کولمبیئن بازار نے مکی، آلو، مٹھے آلو اتے مینیؤک ورگے نویں دنیا دیاں فصلاں لیادیا اتے پرانیاں عالمی فصلاں جویں ،کنک، جوں، چول اتے ٹرنپس اتے گھوڑیاں سمیت پسوں پالن پشو، بھیڈ، اتے بکری امریکہ نوں دتے۔ |
||
۱۷:۳۴, ۲۸ اگست ۲۰۱۹ دی دہرائی
کھیتی باڑی دا اتہاس پودیاں اتے جانوراں دے پالن پوسن اتے اوہناں دا پیداوار ودھاؤن لئی تکنیکاں دی ترقی دے اتہاس تے چاننا پاؤندا اے، کھیتی باڑی دنیا دے وکھ-وکھ حصیاں وچ آزاد طور اُتے شروع ہندی اے اتے اس وچ ٹیکساں دی اک وکھری رینج شامل ہندی اے۔ پرانے اتے نیو ورلڈ دے گھٹو گھٹ گیاراں وکھرے کھیتراں نوں آزاد پیداوار مرکزاں وجوں شامل کیتا گیا سی۔
جنگلی اناج گھٹو گھٹ 20,000 ق م توں اکٹھا کیتا تے کھادا جانا شروع ہویا۔ میسوپوٹامیا وچ گھٹو-گھٹو 11,050 ق م وچ چاول پیدا کیتے گئے۔ قریب 9,500 ق م توں کنک، اینیچر گمّ، ہولیڈ، جوں، مٹر، دالاں، چول، مٹر اتے سناں نوں پیدا کیتا جانا شروع ہویا۔ چین وچ 6,200 ق م وچ چاول دا پالن کیتا گیا سی۔ اس توں مگروں مونگی، سویا دی کھیتی شروع ہوئی، 1,000 ق م دے آلے دوآلے میسوپوٹامیا وچ سور رکھے گئے سن، اس توں بعد 11,000 توں 9,000 ق م پشواں نوں ترکی اتے پاکستان دے علاقیاں وچ 8,500 ق م توں پالنا شروع کیتا گیا سی، گنا اتے کجھ روٹ سبزیاں نوں نیو گنی وچ لگبھگ 7,000 ق م دے لگبھگ پیدا کیتا گیا سی، دکھنی امریکہ دے اینڈیز وچ 8000 توں 5,000 ق م وچکار آلو، بینز، کوکا، لالاما،الپاک دی کھیتی شروع ہوئی۔ پاپوآ نیو گنی وچ اسے عرصے وچ کیلے دی کاشت کیتی گئی اتے میسومیرکا وچ ہائیبرڈ کھیتی شروع ہو گئی۔ 4000 ق م ولوں مکی دے لئی کھیتی دا کم شروع کیتا گیا سی۔ پیرو وچ 3,600 ق م وچ کپاہ دا پالن کیتا گیا سی۔ شاید لگبھگ 3,000 ق م توں اوٹھ دا پالن شروع ہویا۔
کانسی دے یگ 3300 ق م توں میسوپوٹامئن سمیر، پرانے مصر، سندھ گھاٹی رہتل، پرانے چین، اتے پرانے یونان ورگے سبھیاچاراں وچ کھیتی دی عمل تیز ہوئی۔ آئرن یگ اتے پرانے ویلے دوران، پرانے روم، پرانے بحیرہ روم اتے مغربی یورپ وچ، کھیتی باڑی دے موجودہ نظاماں نوں ترقی یافتہ کیتا گیا سی اتے سادھک نظام دا قیام وی کیتا گئیا سی، قرون وسطی کھیتی باڑی، مدھ یگ وچ، اسلامی دنیا اتے یورپ وچ، کھیتی باڑی وچ سدھاریاں تکنیکاں اتے فصل دے پراناں دا پرچلت کیتا گیا سی، جس وچ کھنڈ، چول، کپاہ اتے پھل دے رکھاں دی شروعات وی شامل سی جویں کہ اندلس 1492 وچ کرسٹوفر کولمبس دے سمندری سفر توں بعد، کولمبیئن بازار نے مکی، آلو، مٹھے آلو اتے مینیؤک ورگے نویں دنیا دیاں فصلاں لیادیا اتے پرانیاں عالمی فصلاں جویں ،کنک، جوں، چول اتے ٹرنپس اتے گھوڑیاں سمیت پسوں پالن پشو، بھیڈ، اتے بکری امریکہ نوں دتے۔
بریٹیش کھیتی باڑی انقلاب دی شروعات توں بعد پچھلے 200 سالاں وچ، نیلاتھیک انقلاب دے بعد جلد ہی سنچائی، فصل روٹیشن دی تکنیک نوں پیش کیتا گیا سی۔ 1900 توں لے کے، ترقی یافتہ دیساں وچ زیادہ، اتے وکاسشیل دیساں وچ گھٹ حد تک، کھیتی باڑی دی اتپادکتا وچ وادھا ہویا اے کیونکہ انسانی کرت نوں مشینیکرن ولوں بدل دتا گیا اے، اتے سنتھیٹک کھاداں، کیڑے مار دوائیاں اتے چونویں نسل کشی ولوں مدد کیتی گئی اے، ہیبیر-بوسیر عمل نے اک صنعتی پدھر تے امونیئم نائیٹریٹ کھاد دا سنشلیشن دتا، جس نال فصل دی پیداوار وچ بہت وادھا ہویا۔ جدید کھیتی نے سماجی، سیاسی اتے ماحولیاتی مدعیاں نوں ابھاریا اے جویں کہ پانی دے آلودگی، بائیوپھیولاں، جینیٹک طور تے سودھیا جیوناں، ٹیرپھ اتے فارم سبسڈی۔ اسدے جواب وچ، جیوک کھیتی سنتھیٹک کیڑے مار دوائیاں دی ورتوں دے وکلپ دے روپ وچ ویہویں صدی وچ ترقی یافتہ ہوئی۔
شروع
مول اندازا
ودواناں نے کھیتی باڑی دے تریخی مول نوں سمجھاؤن لئی کئی اندازا پیش کیتے ہن۔ شکاری-سنگتاں توں لے کے کھیتی باڑی سماج تک تبدیلی دا مطالعہ اشارہ اک پوروَ-اشارہ دسدا اے؛ اداہرن لوینٹ وچ نیتوئن سبھیاچار اتے چین وچ ارلی چئینیز نیؤلیتھک دیاں مثالاں ہن۔ موجودہ ماڈل درساؤندے ہن کہ جنگل بہت سماں پہلاں ہوند وچ آ گئے سن، پر اوہناں نوں ترنت پالن نہیں کیتا گیا سی [۱][۲]
ہورویکھو
حوالے
- ↑ Hillman, G. C. (1996) "Late Pleistocene changes in wild plant-foods available to hunter-gatherers of the northern Fertile Crescent: Possible preludes to cereal cultivation"۔ In D. R. Harris (ed.) The Origins and Spread of Agriculture and Pastoralism in Eurasia، UCL Books, London, pp.159-203; Sato, Y. (2003) "Origin of rice cultivation in the Yangtze River basin"۔ In Y. Yasuda (ed.) The Origins of Pottery and Agriculture، Roli Books, New Delhi, p. 196
- ↑ Gerritsen, R. (2008). Australia and the Origins of Agriculture. Archaeopress, 29–30.