خواجہ احمد یسوی دا مقبرہ
خواجا احمد یساوی دا مقبرہ | |
---|---|
تھاں قازقستان وچ | |
عمومی معلومات | |
قسم | خواجا |
معماری طرز | تیموری |
مقام | ترکستان شہر، قازقستان |
آغاز تعمیر | 14ویں صدی |
سرکاری ناں: خواجا احمد یساوی دا مقبرہ | |
قسم: | سبھیاچاری |
معیار اصول: | i, iii, iv |
نامزد: | 2003 (27th session) |
رقم حوالہ: | 1103 |
: | قازقستان |
خواجا احمد یساوی دا مقبرہ (قازق: Қожа Ахмет Яссауи кесенесі, Qoja Axmet Yassawï kesenesi) دکھنی قازقستان دے ترکستان شہر وچ اک ادھورا مقبرہ ہے۔ اسدی اساری دا کم 1389 وچ تیموری سلطنت دے بادشاہ تیمور ولوں ترک شاعر اتے صوفی خواجہ احمد یسوی (1093–1166) دے اک چھوٹے جہے، 12ویں صدی دے مقبرے نوں تبدیل کر کے نواں بناؤن لئی شروع کروایا گیا سی۔ ,[۱] [۲]। پر، اساری دا کم 1405 وچّ تیمور دی موت ہو جان کرکے بند کر دتا گیا سی۔[۳] اس دے ادھورے ہون دے باو جود، مقبرہ سارے بہترین تیموری اساریاں وچوں اک ہے جو قایم رہِ گئیاں ہن۔ اس مقبرے دی سرجنا عمارت سازی دے تیموری سٹائل دی شروعات منی جاندی ہے۔[۴] تجرباتی ستھانگت پربندھ، ڈاٹ اتے گمبد اساری لئی نوینتاکاری آرکیٹیکچرل حلّ، اتے چمکیلیاں ٹائلاں ورت کے سجاوٹاں نے اس رچنا نوں اس ولکھن کلا لئی پروٹوٹائیپ بنا دتا، جو کہ سارے سامراج وچّ اتے اس توں باہر دور دور تکّ پھیل گئی۔[۳]
ایہہ مذہبی عمارت اج وی وسطی ایشیا بھر وچوں وڈی گنتی وچّ عقیدت منداں لئی کھچّ بنی ہوئی ہے اتے قازق قومی پچھان دا پرتیک بن گئی ہے۔[۳][۵][۶] اسنوں اک قومی یادگار دے طور تے سمبھالیا گیا ہے، جدکہ یونیسکو نے اس نوں 2003 وچ عالمی ورثہ تھاں اعلان کر کے دیس دے پہلے پشتینی ٹکانے دے طور تے مانتا دتی ہے۔ [۷]
تھاں ٹکانہ
[سودھو]خواجہ احمد یسوی دا مقبرہ دکھنی قازقستان دے اجوکے شہر ترکستان (پرانا ناں حضرت ترکستان) دے اتلے-چڑھدے حصے وچ واقع ہے۔[۳][۵] اوٹھ قافلیاں راہیں وپار دا ایہہ مرکز پچھلے زمانے وچّ خازریت دے طور تے، اتے بعد وچّ یاسی دے طور تے جانیا جاندا رہا ہے۔[۸] ایہہ سنرچنا اک اتہاسک قلعے دے احاطے دے اندر ہے،[۹] جو کہ ہن اک آثار قدیمہ دی تھاں ہے۔[۳]
مقبریاں، مسجداں اتے حماماں ورگے پرانے سنرچناواں دے کھنڈر ہی آثار قدیمہ دی خاصیت ہندے ہن۔[۳] خوجا احمد یساوی دے مقبرے اتر ولّ، 1970ویاں وچّ قلعے دی کندھ دا اک دوبارہ بنیا حصہ اج دے شہر دے پھیلاؤ نوں تریخی حصے نالوں وکھ کردا ہے۔[۳]
معمار
[سودھو]مسجد و مقبره خواجه احمد یسوی دا اصلی معمار خواجہ حسن شیرازی ناں دا اک ایرانی سی [۱۰]
حوالے
[سودھو]- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےtimurid
لئی۔ - ↑ Ro'i, Yaacov (2000). Islam in the Soviet Union: From the Second World War to Perestroika. New York: Columbia University Press, 373. ISBN 0-231-11954-2.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ ۳.۵ ۳.۶ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےbrittanica2
لئی۔ - ↑ ۵.۰ ۵.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےgeopolitical
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےinscribe
لئی۔ - ↑ (1995) The New Encyclopædia Britannica Micropædia Volume 12. USA: Encyclopædia Britannica, Inc., 56. ISBN 0-85229-605-3.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Mimaran-i Iran, by Zohreh Bozorg-nia, 2004. ISBN 964-7483-39-2, p.140