خونی اتوار (روس)

خونی اتوار
حصہ  روسی انقلاب ۱۹۰۵
ملک روسی سلطنت   مقام سینٹ پیٹرزبرگ
نقصانات
مقامی ناں	(روسی وچ: Кровавое воскресенье)
دا حصہ	روسی انقلاب ۱۹۰۵
تریخ	۹ جنوری ۱۹۰۵
انتظامی تقسیم
ملک	روسی سلطنت
حصہ	ہڑتال
وقوع تھاں	سینٹ پیٹرزبرگ

خونی اتوار ۲۲ جنوری ۱۹۰۵ نوں سینٹ پیٹرزبرگ، روس وچ ہویا اک خونی واقعہ سی، جیہڑا ۱۹۰۵ دے روسی انقلاب دی شروعات دا اک وڈا موڑ بنیا۔ اس دن، ہزاراں مزدور تے عام شہری زار نکولس دوم دے محل ول پرامن طور اُتے درخواست پیش کرن گئے، پر زار دی فوج نے انہاں اُتے گولیاں چلا دتیاں، جیہڑے وچ سینکڑاں افراد مارے گئے تے ہزاراں زخمی ہو گئے۔

گیورگی گیپون، اک روسی آرتھوڈوکس پادری، نے مزدوراں دے جلوس دی اگوائی کیتی تاکہ اوہ زار نوں 22 جنوری [ق‌ت 9 جنوری] 1905 نوں اک درخواست پیش کر سکے، جس نوں خونی اتوار دے ناں توں جانڑیا جاندا اے

پس منظر

۱۹۰۵ توں پہلے، روس وچ سماجی، سیاسی، تے معاشی بحران شدت اختیار کر چکیا سی:

• مزدور سخت حالات وچ کام کر رہے سن، تنخواہ گھٹ سی، تے کوئی قانونی تحفظ نہیں سی۔
• کسان غربت نال پسدے پئے سن۔
• روس-جاپان جنگ (۱۹۰۴-۱۹۰۵) وچ روس نوں بری شکست ملی، جیہڑے نال عوام وچ حکومت دے خلاف نفرت ودھ گئی۔
• اس پس منظر وچ، مزدوراں نے زار نکولس دوم نوں اک پرامن درخواست پیش کرن دا فیصلہ کیتا۔

سینٹ پیٹرزبرگ چ خونی اتوار دے قتل عام دی سوویت پینٹنگ

واقعات

۲۲ جنوری ۱۹۰۵ دی صبح

پادری گیورگی گیپون (Father Georgy Gapon) دی قیادت وچ تقریباً ۱٬۵۰٬۰۰۰ مزدور تے شہری سینٹ پیٹرزبرگ وچ زار دے محل "وِنٹر پیلس" (Winter Palace) ول مارچ کرنے لگے۔ انہاں دے ہتھ وچ زار دے حق وچ جھنڈے تے درخواستاں سن، جیہڑیاں وچ مزدوراں دے بنیادی حقواں، تنخواہ وچ اضافے، تے کم مزدوری دے گھنٹیاں دی مانگ سی۔ مظاہرین مکمل طور اُتے پرامن سن، انہاں نوں امید سی کہ زار انہاں دیاں گلاں سنے گا۔

فوج دی فائرنگ

زار نکولس دوم اس دن محل وچ موجود نہیں سی، پر فوج نوں حکم ملیا کہ مظاہرین نوں محل دے ویہڑے وچ نہ وڑن دِتّا جاوے۔ جدوں مظاہرین محل دے قریب پہنچے، تے بغیر کسی وارننگ دے فوج نے انہاں اُتے گولیاں چلا دتیاں۔ سینکڑاں مزدور، عورتاں، تے بچے قتل ہو گئے، تے ہزاراں زخمی ہو گئے۔ جیہڑے بندے بچ گئے، اوہ وی دہشت وچ آ گئے تے زار نوں "والدِ ملت" سمجھن والے عوام نے زار نوں "قصائی" کہنا شروع کر دتا۔

نتائج

• ۱۰۰۰+ ہلاکتاں تے ۲۰۰۰+ زخمی
• مزدوراں تے عوام وچ انقلاب دا جذبہ شدید ہو گیا
• ۱۹۰۵ دا روسی انقلاب شروع ہو گیا
• زار دی حکومت نوں کمزور کر دتا گیا

خونی اتوار زار دی حکومت دی سخت گیر پالیسیاں تے عوام دی مایوسی نوں ظاہر کردا ہے۔ اس واقعے توں بعد، پورے روس وچ عام ہڑتالاں، مظاہرے، تے بغاوتاں شروع ہو گئیاں، جیہڑیاں آخرکار ۱۹۱۷ دے بالشویک انقلاب نوں راہواں دین لگ پئیاں۔

حوالے