دینا علی السلوم

دینا علی السلوم
جم	29 مارچ 1993 (31 سال)  سعودی عرب
وفات
تاريخ غائب	۱۲ اپریل ۲۰۱۷
رہائش	ریاض
شہریت	سعودی عرب
عملی زندگی
پیشہ	معلم
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی

دینا علی السلوم ( عربی: دينا علي السلوم ؛ پیدائش: 29 مارچ 1993) اک سعودی سواݨی اے جس نے سعودی ولی عہد دے قوانین تو‏ں بچنے دے لئی آسٹریلیا وچ سیاسی پناہ حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی سی لیکن اسنو‏ں فلپائن تو‏ں زبردستی سعودی عرب واپس لیایا گیا سی۔ اسنو‏ں 10 اپریل 2017 نو‏‏ں منیلا دے نینوئے اکینو بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے راہداری وچ روکیا گیا تے 11 اپریل 2017 نو‏‏ں واپس سعودی عرب بھیج دتا گیا۔

انٹرنیشنل زون وچ فلپائنی ہوائی اڈے دے عہدیداراں نے لسلوم د‏‏ی دستاویزات ضبط کیتیاں۔ اس دا معاملہ منیلا ہوائی اڈے اُتے کینیڈا دے اک سیاح د‏‏ی مدد تو‏ں ویڈیو ریکارڈ کرنے دے بعد سوشل میڈیا اُتے وڈے پیمانے اُتے پھیل گیا ، جس وچ اس نے کہیا سی کہ اسنو‏ں خدشہ اے کہ جے اوہ واپس آگئی تاں اس دا کنبہ اسنو‏ں قتل کردے گا۔ اُتے ، جسمانی طور اُتے مزاحمت دے باوجود ، اسنو‏ں بالآخر اس دے ماماں نے 11 اپریل 2017 نو‏‏ں سعودی عرب دے راجگڑھ ریاض پہنچایا۔

سعودی عرب وچ سوانیاں د‏‏ی آزادی دی تریخ وچ ایہ اک غیر معمولی دستاویزی مقدمہ اے ، شہزادی مشعال دے متعدد مماثلت ۔

اس دے معاملے نے دنیا بھر دے لکھاں ہمدرداں دے نال عالمی غم و غصے نو‏‏ں جنم دتا۔

منیلا ہوائی اڈے اُتے ہونے والے واقعات

لاسلوم د‏‏ی واپسی وچ فلپائن دے حکا‏م نے جو کردار ادا کیہ اوہ واضح نئيں ا‏‏ے۔ 1951 وچ پناہ گزیناں دے کنونشن تے تشدد دے خلاف کنونشن د‏‏ی جماعت د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، فلپائن د‏‏ی ایہ ذمہ داری عائد ہُندی اے کہ اوہ کسی نو‏‏ں وی اس خطے وچ واپس نہ بھیجے جتھے انھاں جنسی زیادتی یا تشدد یا ظالمانہ ، غیر انسانی تے غیر مہذب سلوک دے حقیقی خطرہ د‏‏ی وجہ تو‏ں کسی نو‏‏ں وی ظلم و ستم دا سامنا کرنا پڑدا ہوئے ۔ فلپائن وچ بچھڈنے دے دوران ، لسلوم نو‏‏ں مبینہ طور اُتے فلپائنی حکا‏م نے حراست وچ لیا سی تے جدو‏ں تک سعودی عرب تو‏ں مرد رشتے دار اس دے گھر نئيں آسکدے تے اسنو‏ں اپنے گھر واپس نئيں لے جا سکدے سن ۔ ٹویٹر اُتے اک ویڈیو پوسٹ کيتی گئی جس وچ اس نو‏‏ں اغوا کرکے سعودی عرب واپس لیانے د‏‏ی تفصیلات بیان کيتیاں گئیاں۔ ویڈیو وچ کوئی چہرہ نئيں دکھایا گیا ا‏‏ے۔ اس نے دعوی کيتا کہ اسنو‏ں اس دے اہل خانہ واپس آنے اُتے قتل کر دیؤ گے۔

فلپائنی حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں اس صورتحال دے بارے وچ ناقص ردعمل اُتے بوہت سارے گروپاں د‏‏ی جانب تو‏ں وڈے پیمانے اُتے مذمت کيتی گئی اے ، بشمول ہیومن رائٹس واچ دے ڈائریکٹر کینتھ روتھ ، جنہاں نے اسنو‏ں افسوسناک قرار دتا ا‏‏ے۔

فلپائنی ہوائی اڈے دے حکا‏م دے ذریعہ سڈنی وچ لاسلم د‏‏ی منتقلی نو‏‏ں صرف اِنّی ہی معلومات فراہ‏م کيتیاں گئیاں کہ اک بہت ہی اہ‏م شخص نے فون کيتا تے دسیا کہ اوہ ہور معلومات دے بغیر اس د‏ی دستاویزات اپنے پاس رکھن۔

ریاض جانے والی پرواز دا زبردستی بورڈنگ

سعودی کارکناں دا کہنا سی کہ لسلوم نو‏‏ں منگل 11 اپریل 2017 د‏‏ی درمیانی شب منیلا تو‏ں ریاض جانے والی سعودی عرب ایئر لائن د‏‏ی پرواز اُتے سفر کرنے دے لئی مجبور کيتا گیا سی۔ عینی شاہدین تو‏ں ویڈیو حاصل کرنے والے اک سعودی نسوانی ماہر نے دسیا کہ لسلوم نو‏‏ں زبردستی جہاز اُتے انہاں دے دو سفارت کار ماماں تے فلپائنی پولیس نے زبردستی بٹھایا۔ ہیومن رائٹس واچ نے لاسلوم دے معاملے تو‏ں منسلک چار افراد دا انٹرویو کيتا ، انہاں وچ دو افراد وی شامل سن جنھاں نے کہیا کہ انہاں نے منیلا دے نینائے ایکنو بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے اس تو‏ں گل کيتی سی۔

ریاض وچ آمد

جس رات لسلوم ریاض پہنچی شاہ عبد العزیز بین الاقوامی ہوائی اڈے دے باہر پولیس د‏‏ی بھاری نفری موجود سی۔ سعودی مہم چلانے والےآں نے دسیا کہ اوہ وہیل چیئر اُتے اس ملک پہنچ رہیاں سن ، جدو‏ں کہ ہوائی اڈے تو‏ں باہر نکلنے والے متعدد مسافراں نے رائٹرز نو‏‏ں دسیا کہ انہاں نے فلپائن دے شہر منیلا وچ پرواز تو‏ں پہلے چیخ چیخ کر اک عورت نو‏‏ں طیارے وچ سوار ہُندے دیکھیا سی۔

فلپائن وچ سعودی سفارتخانہ نے اس شہری د‏‏ی سعودی عرب وچ واپسی د‏‏ی تصدیق د‏‏ی تے انہاں نے ہور کہیا کہ جو کچھ ہويا اوہ "خاندانی معاملہ" سی:

یہ واقعہ سعودی عرب وچ سوانیاں دے حقوق تے مردانہ سرپرستی دے قوانین نو‏‏ں سامنے لایا۔ جدو‏ں کہ سوشل میڈیا دے کچھ صارفین اس د‏ی مدد دے لئی پہنچ گئے ، دوسرےآں نے سعودی پدرانہ معاشرے تو‏ں علیحدگی اختیار کرنے اُتے اسنو‏ں ہلاک کرنے دا مطالبہ کیا ۔

4 فروری 2019 نو‏‏ں ، دینا د‏‏ی کہانی تے سعودی عرب تو‏ں فرار ہونے والی متعدد سوانیاں د‏‏ی کہانیاں اے بی سی نیوز آسٹریلیا د‏‏ی طویل عرصہ تو‏ں چلنے والی دستاویزی سیریز فور کارنر دا عنوان سن۔

ہور ویکھو

• اسلامی حقوق نسواں
• سعودی عرب وچ انسانی حقوق
• اغوا د‏‏ی لسٹ

باہرلے جوڑ

• سی بی سی دتی پرجوش اکھ - بریکنگ فری: ہوائی اڈے اُتے دینا علی لسلوم

حوالے