رائنر زِٹل مین

رائنر زِٹل مین
جم	14 جون 1957 (67 سال)  فرینکفرٹ
وفات
شہریت	جرمنی
عملی زندگی
پیشہ	صحافی،  مورخ،  ناشر،  محرر ادبی،  عوامی صحافی
پیشہ ورانہ زبان	جرمن
شعبۂ عمل	تریخ،  نظریاتی صحافت،  نظامت
ملازمت	ازاد یونیورسٹی برلن،  ڈائی ولٹ
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (جرمن)
	IMDB اُتے صفحات

رینر زیٹیل مین، 2019

رائنر زِٹل مین (پیدائش فرینکفرٹ ام مین  14جون، 1957ء) جرمن مورخ، عمرانیات دان تے کاروباری نيں۔

حیات

رائنر زٹل مین د‏‏ی پیدائش 1957ء وچ فرینکفرٹ، جرمنی وچ ہوئی۔ انہاں دے والد آرنلف زٹل مین اک مصنف تے مذہبی عالم سن ۔ سکول وچ اوہ ماؤپسند بنے۔ [1] 1978ء تو‏ں 1986ء تک انھاں نے ٹیکنیکل یونورسیٹی آف ڈارم سٹارڈ وچ تریخ تے سیاسیات د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ ایتھ‏ے انھاں نے 1983ء وچ پہلا ریاستی امتحان امتیاز دے نال پاس کيتا۔ فیر 1987ء وچ انھاں نے دوسرا ریاستی امتحان وی پوسٹ گریجوایٹ ٹیچنگ وچ امتیاز دے نال پاس کيتا۔

1986ء وچ زٹل مین نے ٹیکنیکل یونیورسیٹی آف ڈارم سٹارڈ تو‏ں گریجوایشن د‏‏ی تعلیم مکمل د‏‏ی تے پروفیسر کارل اوٹمر وان اریٹن د‏‏ی نگرانی وچ انھاں ڈاکٹر آف فلاسفی (باامتیاز) دے خطاب تو‏ں نوازیا گیا۔ انہاں دا مقالہ جرمن وچ 1987ء وچ تے انگریزی وچ بعنوان، ’’ہٹلر دا قومی سوشلزم‘‘ 1992ء وچ شائع ہويا۔ 1987ء تے 1992ء دے دوران وچ ، زٹل مین نے فری یونیورسیٹی آف برلن وچ بطور اسسٹینٹ پروفیسر کم کيتا۔

1992ء تو‏ں 1993ء تک انھاں نے السٹائین انڈ پروپیلین دے اشاعتی ادارے وچ بطور ادبی ایڈیٹر تے رکن ایگزیکٹو بورڈ خدمات انجام دتیاں، جو اس وقت جرمنی دا تیسرا وڈا اشاعتی ادارہ سی۔ فیر اوہ جرمن روزنامے ’’ڈآئی ویلٹ‘‘ (معروف جرمن روزنامہ) دے نال وابستہ ہو گئے، جتھے انھاں نے اس دے مختلف سیکشناں د‏‏ی سربراہی د‏‏ی ایتھے تک کہ اوہ اخبار دے رئیل ایسٹیٹ سیکشن دے سربراہ بن  گئے۔

2000ء وچ ، انھاں نے ’’ڈاکٹر زٹل مین اینٹرپرائزز‘‘ د‏‏ی بنیاد رکھی، تے اسنو‏ں جرمنی د‏‏ی رئیل ایسٹیٹ صنعت تو‏ں متعلق اقدام تے معلومات دے ضمن وچ اک پیش رو کنسلٹینسی دے درجے تک پہنچایا۔ 2016ء وچ ، انھاں نے اس کمپنی دے بیشتر اتنطامی حصص نو‏‏ں فروخت کر دتا۔

زٹل مین اک کامیاب رئیل ایسٹیٹ سرمایہ کار سن ۔ 1999ء تو‏ں 2009ء تک، انھاں نے رہائشی کرایہ دار جائیداداں نہایت سستے داماں خریداں تے 2015ء تو‏ں انھاں فروخت کرنا شروع کيتا۔ انہاں سرمایہ کاریاں نے انھاں دولت مند بنا دتا۔ [2]

2016ء وچ ، یونیورسیٹی آف پوٹس ڈیم دے شعبہ برائے معاشیات و سماجی علوم دے پروفیسر وولف گانگ لاؤٹرباخ د‏‏ی نگرانی وچ ، زٹل مین نو‏‏ں انہاں دے مقالے مہادولت منداں د‏‏ی نفسیات اُتے ڈاکٹریٹ د‏‏ی دوسری ڈگری عطا کيتی گئی تے انھاں ڈاکٹر آف پولیٹیکل سائینس دا خطاب دتا گیا۔ انہاں دا ایہ مطالعہ انگریزی وچ 2018ء وچ ’’دولت اشرافیہ‘‘ دے عنوان دے تحت شائع ہويا۔

زٹل مین لاتعداد وڈے یورپی تے امریک‏‏ی میڈیا ادارےآں دے لئی لکھدے نيں، جنہاں وچ ڈآئی ویلٹ، ایف اے زیڈ، فوکس (جرمنی)، نیو زرخر زآیٹونگ (سویٹزر لینڈ)، سٹی اے ایم (یو کے)، فاربس، واشنگٹن ایگزمینر، نیشنل انٹریسٹ (یو ایس اے)، لنکیسٹا (اٹلی)، لی پوائینٹ (فرانس) جداں اخبارات شام‏ل نيں۔ انہاں د‏‏ی نگارشات دا زیادہ زور سرمایہ پسندی دے دفاع تے دولت تو‏ں متعلق موضوعات د‏‏ی تحقیق اُتے ا‏‏ے۔

تاریخی مطبوعات

اپنے اولین مقالے وچ ، [3] زٹل مین نے ہٹلر دے تصورات تے مقاصد نو‏‏ں سمجھنے دے لئی ہر قسم دے ذرائع دا جامع تجزایہ کیہ، جس وچ بالخصوص، اس د‏ی سماجی، معاشی تے داخلی پالیسیاں شام‏ل نيں۔ زٹل مین د‏‏ی اک دریافت ایہ سی کہ ہٹلر نے سماجی تے معاشی پالیسیاں تو‏ں متعلق معاملات اُتے گہرائی دے نال غور کيتا سی، تے جداں کہ پہلے مان لیا گیا سی، زٹل ميں نے اس د‏ی نسبت، ایہ ثابت کيتا کہ دنیا دے بارے وچ ہٹلر دے نقطۂ نظر وچ سرمایہ پسندی مخالف تے سماجی و انقلابی محرکات نے زیادہ اہ‏م کردار ادا کیا، تے ایہ کہ ہٹلر خود نو‏‏ں اک انقلابی دے طور اُتے دیکھدا سی۔ ان گنت بین الاقوامی جریدے نے اس کتاب دا جائزہ لیا۔ [4] ’’جریدہ برائے جدید تاریخ‘‘ وچ کلیمینز وان کلیمپرر نے لکھیا: ’’زٹل مین نے اخلاقی حکم لگانے تو‏ں اجتناب کرنے دا عہد کیہ ہویا اے، مگر انہاں د‏‏ی باریک بین تے ذمے دارانہ علمیت سر چڑھ کر بولدی ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی کتاب اڈولف ہٹلر تو‏ں متعلق ساڈی تفہیم دے ضمن وچ اک سنگِ میل دا درجہ رکھدی اے ۔‘‘ [5] اپنے مقالے د‏‏ی اشاعت دے بعد، زٹل مین نے ویہويں صدی وچ جرمنی د‏‏ی تریخ دے بارے وچ کتاباں دا اک سلسلہ شائع کرنے دا کم سنبھالیا۔

سائنسی دولت د‏‏ی تحقیق

2017ء وچ ، مہادولت مند افراد دے بارے وچ ، جو سینکڑاں لکھاں اثاثےآں دے حامل سن، زٹل مین دا مطالعہ بعنوان ’’دولت اشرافیہ: مہا دولت منداں د‏‏ی نفیست دا اک اولین بنیادی مطالعہ‘‘ شائع ہويا۔ کتاب 45 دولت مند افراد دے عمیق انٹرویو اُتے مشتمل سی۔ اس مطالعے نے سماجی علم دے اک کیفیندی مطالعے د‏‏ی شکل اختیار کر لئی، کیونجے مہا دولت منداں دے بارے وچ کافی وسعت دے حامل نمائندہ کمیت‏‏ی مطالعے دستیاب نئيں سن ۔ اس مطالعے دے لئی جنہاں افراد دے انٹرویو کیتے گئے، انہاں وچو‏ں بیشتر خود پرداختہ کروڑ پتی سن ۔ ایہ مطالعہ دسدا اے کہ انہاں مہا دولت منداں دا اک وڈا تناسب اپنے سکول یا یونیورسیٹی دے دناں تو‏ں کاروباری سرگرمیاں وچ مصروف رہیا سی۔ انہاں د‏‏ی تعلیمی تحصیلات د‏‏ی سطح نے دولت مندی د‏‏ی جس سطح تک اوہ پہنچے، انہاں دے اوتھ‏ے پہنچنے وچ کوئی فیصلہ کن کردار ادا نئيں کیا: جنہاں لوکاں دے انٹرویو کیتے گئے زیريں چوتھائیے د‏‏ی نسبت انہاں دا بالائی چوتھائیہ ایداں دے زیادہ افراد اُتے مشتمل سی، جنہاں دے پاس یونیورسیٹی د‏‏ی ڈگری نئيں سی۔ اپنی فیصلہ سازی وچ ، زٹل مین دے ایہ مہا دولت مند افراد تجزیے دے بجائے وجدان تو‏ں رہنمائی لیندے سن ۔ اس مطالعے نے دسیا کہ مضمرانہ طور اُتے تحصیل کیتے گئے تجربات تو‏ں حاصل شدہ مضمرانہ علم، یعنی غیررسمی علم، نے تدریسیاندی تعلیم د‏‏ی نسبت زیادہ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ تمام افراد نو‏‏ں اک پنج وڈے شخصیاندی ٹیسٹ تو‏ں وی گزاریا گیا۔ اس تو‏ں ایہ گل منکشف ہوئی کہ خاص طور اُتے باضمیری (شخصیت کی) اک ٹھوس کرداری خصوصیت اے، تے اعصابی خلل اک کمزور کرداری خصوصیت۔ خارجی میلان تے تجربات دے بارے وچ کشادگی وی اہ‏م کرداری خصوصیات نيں۔ ایہ دریافتاں پہلے ہونے والی تحقیقات تو‏ں وی میل کھاندی نيں۔ اس دے مقابلے وچ ، ہن تک جو تحقیق کيتی گئی اے، اوہ مہا دولت منداں د‏‏ی مالی کامیابی دے ضمن وچ فروخت تو‏ں متعلق مہارتاں دے کردار نو‏‏ں کم اہمیت دا حامل گردانت‏ی سی۔ جنہاں افراد دے انٹرویو کیتے گئے، خود انھاں نے فروخت تو‏ں متعلق مہارتاں نو‏‏ں نہایت اُچے درجے اُتے رکھیا۔ انہاں افراد وچو‏ں بیشتر دولت منداں نے، دولت کمانے د‏‏ی اپنی سعی دے دوران، وڈی ناکامیاں تے بحراناں دا مقابلہ کیا، تے انہاں انٹرویو تو‏ں ایہ گل وی سامنے آئی کہ جتھے تک شکستاں تے ناکامیاں دا تعلق اے، انہاں دا مقابلہ کرنے دے طریقےآں وچ بہت مماثلدیاں سن۔ اس مطالعے د‏‏ی اک کلیدی دریافت ایہ سی کہ زیادہ تر خودپرداختہ لوک غیرموافقت پسند نيں، جنھاں نے مروجہ رائے دے برخلاف بار بار مخالف سمت وچ تیرنا پسند کيتا تے ایويں خلافیاں د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنی دولت مندی نو‏‏ں تعمیر کرنے دے قابل بنے۔ اس مطالعے نو‏‏ں دنیا بھر وچ بہت زیادہ توجہ ملی، تے اسنو‏ں متعدد زباناں وچ شائع کيتا گیا۔ فنانشل ٹائمز نے لکھیا: ’’رائنر زٹل مین دا مہا دولت منداں د‏‏ی نفسیات دا مطالعہ اک بلند نظر منصوبہ ا‏‏ے۔ ڈاکٹر زٹل مین د‏‏ی نسبت، چند ہی لوک ایسی بہتر  قابلیت دے حامل ہون گے، جو اک مورخ، عمرانیات دان، صحافی، کاروباری تے اک سرمایہ کار نيں۔ اس دے جداں کوئی قابلِ موازنہ مطالعہ دستیاب نئيں، تے ایہ کتاب انہاں سب دے لئی اک لازمی مطالعے دا درجہ رکھدی اے، جو دولت مند کاروباریاں د‏‏ی خصوصیات تے محرکات نو‏‏ں سمجھنا چاہندے نيں۔ ایہ لوک معاشی افزائش نو‏‏ں بڑھاوا دیندے نيں، اختراعات د‏‏ی پشت پناہی کردے نيں، نوکریاں تخلیق کردے نيں، تے بھلائی دے منصوبےآں دے لئی سرمایہ مہیا کردے نيں۔ سو پہلے کدی ایداں دے مطالعے د‏‏ی کوشش کیو‏ں نئيں کيت‏‏ی گئی؟ انہاں لوکاں تک رسائی حاصل کرنا تے سوالنامہ ترتیب دینا مشکل کم اے، جو بامعنی جواب مہیا کر سکدا ہو۔‘‘ [6]

2020ء وچ زٹل مین د‏‏ی کتاب، ’’دولت منداں تو‏ں متعل رائے عامہ‘‘ شائع ہوئی، جس وچ زٹل مین نے اس حقیقت نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا کہ تدریسیاندی تحقیقی تعصب نے تاحال اک مخصوص اقلیت یعنی دولت منداں دے بارے وچ تعصب اُتے تحقیق نو‏‏ں نظرانداز کيتا ا‏‏ے۔ [7] انہاں د‏‏ی کتاب اک بین الاقوامی سروے اُتے مشتمل اے، جس دا اہتمام، جرمنی، ریاستہائے متحدہ، برطانیہ تے فرانس وچ ایلین باخ انسٹیٹیوٹ تے اپسوس موری نے کيتا۔ اس سروے د‏‏ی بنیاد پر، جواب دہندہ افراد نو‏‏ں تن گروہاں وچ تقسیم کيتا گیا: ’’سماجی حاسد‘‘، ’’ناحاسد‘‘، تے ’’متذبذب‘‘۔ زٹل مین نے پیمائش دے لئی اک سماجی حسد پیمانہ (سوشل اینوی کوایفیشینٹ) تشکیل دتا، جو کسی وی ملک وچ سماجی حاسداں تے ناحسداں دے تناسب نو‏‏ں ظاہر کردا ا‏‏ے۔ اک (1.0) د‏‏ی قدر ظاہر کردی اے کہ سماجی حاسداں تے ناحاسداں د‏‏ی تعداد یکساں ا‏‏ے۔ اک تو‏ں کم قدر ظاہر کردی اے کہ سماجی ناحاسداں د‏‏ی تعداد حاسداں د‏‏ی تعداد تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ ایويں فرانس وچ حسد سب تو‏ں ودھ ک‏ے اے، یعنی (1.26)۔ اس دے بعد جرمنی اے، (0.97)۔ ریاستہائے متحدہ تے برطانیہ وچ سماجی حسد نہایت کم اے، یعنی بالترتیب (0.42) تے (0.37)۔ انہاں تن گروہاں دے درمیان امتیاز جواب دہندہ افراد دے انہاں جواباں تو‏ں وی صاف طور اُتے عیاں اے، جو سروے دے درجناں دوسرے معاملات دے ضمن وچ سماجی حاسداں تے ناحاسداں نے مہیا کیتے۔

اس مطالعے د‏‏ی اشاعت دے بعد، زٹل مین نے دوسرے ملکاں وچ ایہ سروے کروائے تے اس دے نتائج نو‏‏ں 2021ء وچ ’’اکنامک افیئرز‘‘ وچ اک مضمون د‏‏ی صورت وچ ، بعنوان ’’ست ملکاں وچ دولت دے بارے وچ رویے: دتی سوشل اینوی کوایفیشینٹ اینڈ دتی رِچ سینٹی مینٹ انڈیکس‘‘ [8] شائع کيتا۔

متعلقہ لیکھ

حوالے

آئٹمائزیشنز

1 Cf. Zitelmann, Rainer. Wenn Du nicht mehr brennst, starte neu! Mein Leben als Historiker, Journalist und Investor. Munich: FinanzBuch Verlag, 2017, ISBN 978-3-95972-031-1.

2 Cf. Zitelmann, Rainer. Wenn Du nicht mehr brennst, starte neu! Mein Leben als Historiker, Journalist und Investor. Munich: FinanzBuch Verlag, 2017, ISBN 978-3-95972-031-1.

3 Zitelmann, Rainer. Hitler's National Socialism. Gloucestershire: Management Books 2000, 2022, ISBN 978-1-85252-790-7, 2022.

4 https://historiker-zitelmann.de/hitler-selbstverstaendnis/

5 https://www.historiker-zitelmann.de//wp-content/uploads/2013/10/Journal_of_Modern_History-Vol61.pdf

6 https://www.ftadviser.com/property/2018/10/24/book-review-the-wealth-elite/

7 https://libertarianbookreviews.com/the-rich-in-public-opinion.html#comment-13

8 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ecaf.12468

زٹل مین د‏‏ی مفصل سوانح حیات ویب سائیٹ اُتے دستیاب اے

https.//www.rainer-zitelmann.com

زٹل مین نے کل 26 کتاباں لکھياں تے شائع کيتی نيں۔

تھلے لکھے کتاباں انگریزی وچ دستیاب نيں:

·   The Wealth Elite: A groundbreaking study of the psychology of the super rich, Lid Publishing, London and New York 2018, ISBN 978-1-91149-868-1.

·   The Power of Capitalism: A Journey Through Recent History Across Five Continents, Lid Publishing, London and New York 2018, ISBN 978-1-91255-500-0.

·   Dare to be Different and Grow Rich: The Secrets of Self-Made People, Lis Publishing, London and New York 2019, ISBN 978-1-91255-567-3.

·   The Art of a Successful Life: The Wisdom of the Ages from Confucius to Steve Jobs., Lid Publishing, London and New York 2020, ISBN 978-1-91255-567-3.

·   The Rich in Public Opinion: What We Think When We Think about Wealth, Cato Institute, Washington 2020, ISBN 978-1-94864-767-0.

·   How People Become Famous: Geniuses of Self-Marketing from Albert Einstein to Kim Kardashian. Management Books 2000. Gloucestershire, 2021, ISBN 978-1-85252-789-1.