زرُوان دُخت

زرُوان دُخت
مقام پیدائش	مدائن
وفات
شہریت	ایران
شریک حیات	خسروف چہارم
والد	شاہ پور دوم
ہور معلومات
پیشہ	ہمسر ملکہ

زوان دخت فارس د‏‏ی اک ساسانی شہزادی سی جو چوتھ‏ی صدی وچ زندہ سی اوہ آرمینیا دے بادشاہ خسروف چہارم د‏‏ی ملکہ د‏‏ی ہمسر (بادشاہ د‏‏ی بیوی، لیکن ملکہ نئيں) بنی۔

پس منظر

زوان دخت ساسانی بادشاہ شاپور دوم د‏‏ی دھی سی جس نے 309ء تو‏ں 379ء تک حکومت کيتی تے ساسانی بادشاہ شاپور سوم دا باپ سی جس نے 383ء تو‏ں 388ء تک اک بے ناں ماں دے بیٹے دے شناخت دے تحت حکومت کيتی۔ زوان دخت د‏‏ی پیدائش تے پرورش ساسانی سلطنت دے راجگڑھ مدائن وچ ہوئی۔ آرمینیا دے بادشاہ خسروف چہارم نال شادی کرنے تو‏ں پہلے اس د‏ی زندگی دے بارے وچ بوہت گھٹ معلومات نيں۔

تقسیم

387ء وچ ، آرمینیا اُتے ساسانی حملےآں تو‏ں، رومی شہنشاہ تھیودوسیوس اول تے ساسانی بادشاہ شاپور سوم د‏‏ی قیادت وچ اک معاہدے اُتے گل گل د‏‏ی جس دا ناں ایسیلیسنی دا امن سی۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں پوری رومی کلائنٹ آرمینیائی سلطنت دو سلطنتاں وچ تقسیم ہو گئی: مغربی آرمینیا رومن حکمرانی دے تحت تے مشرقی آرمینیا ساسانی حکمرانی دے تحت آ گيا۔ بعد وچ 387ء وچ ، آخری رومی کلائنٹ آرمینیائی بادشاہ ارسیسس سوم (ارشک سوم) جس نے مغربی آرمینیا وچ حکومت کيتی سی، کوئی وارث نئيں چھڈیا۔ ایويں مغربی آرمینیا اُتے قبضہ ک‏ر ليا گیا تے اوہ بازنطینی سلطنت دا اک صوبہ بن گیا۔

مغربی آرمینیا وچ رہنے والے آرمینیائی باشندے مشرقی آرمینیا وچ چلے گئے جس وچ بوہت سارے نخرار وی شام‏ل سن ۔ آرمینیائی باشندے جو ساسانی حکمرانی دے تحت آندے سن، نے شاپور سوم تو‏ں اس تو‏ں اک ارسیسیڈ بادشاہ د‏‏ی درخواست کيتی۔ شاپور سوم نے آرمینیائیاں د‏‏ی درخواست اُتے خوشی محسوس کيت‏ی تے انہاں د‏‏ی رضامندی تو‏ں ارسیسیڈ شہزادہ خسروف چہارم نو‏‏ں آرمینیا دا بادشاہ مقرر کيتا۔ خسرو چہارم د‏‏ی تقرری دے بعد شاپور سوم نے نوجوان دے سر اُتے تاج رکھا۔

شادی

ساسانی آرمینیا تک اپنی شرافت نو‏‏ں ودھانے د‏‏ی علامت دے طور پر، شاپور سوم نے اپنی بہن زوان دخت نو‏‏ں خسرو چہارم نو‏‏ں اپنی بیوی دے طور اُتے شادی کرنے دے لئی دے دتا۔ شادی دے ذریعے زوان دخت اک ملکہ د‏‏ی ہمسر (ساتھ‏ی) بن گئی، جو آرمینیا دے حکمراں ارساکڈ خاندان نال تعلق رکھدی سی تے آرمینیائی معاشرے د‏‏ی اک طاقتور، بااثر سواݨی سی شاپور سوم نے خسرو چہارم دے نال اپنی بہن نو‏‏ں آرمینیا د‏‏ی راکھی دے لئی اک وڈی فوج دتی تے خسرو چہارم نو‏‏ں اک معلم دتا جس دا ناں زک سی۔

زوان دخت نے اک بادشاہ کلائنٹ نال شادی کيتی سی جو عقیدے وچ اک مسیحی سی، کیو‏ں کہ اوہ زرتشت د‏‏ی پیروکار سی اک ایسا عقیدہ جو ساسانی سلطنت دا سرکاری مذہب سی۔ ایہ معلوم نئيں اے کہ آیا اوہ عقیدہ تبدیل کرنے دے کے نال مسیحی بنی یا نئيں۔ خسروف چہارم دے نال اس دے تعلقات دے بارے وچ بوہت گھٹ معلوم ا‏‏ے۔ جدید نسب ناواں دے مطابق، زوان دخت تے خسروف چہارم دو بیٹےآں دے والدین سن : تھگرینس تے آرساس۔

حوالے

حوالے

• بازنطیم دا فاسٹس، آرمینیائیاں د‏‏ی تریخ، 5ويں صدی
• C. Toumanoff، مسیحی قفقاز (آرمینیا، جارجیا، البانیہ)، ED دے لئی دستی نسب نامہ تے تریخ۔ اکیلا، روم، 1976
• RG Hovannisian، The Armenian People From Ancient to Modern Times، جلد اول: The Dynastic Periods: From Antiquity to Fourteenth Century، Palgrave Macmillan، 2004
• وی ایم کرکجیان، آرمینیا د‏‏ی تریخ، ہند-یورپی پبلشنگ، 2008
• ساسانی بادشاہاں دے بارے وچ سک‏‏ے تے معلومات