زُجاج الاسلامیہ

اسلامی شیشہ سازی دا اک نمونہ: ممکنہ عہد ، دسويں صدتی۔

زجاج الاسلامیہ دا اک نمونہ: اٹھويں تو‏ں دسويں صدی عیسوی؛ ممکنہ علاقۂ تخلیق ، ایران یا مشرقی وسطٰی۔

زجاج الاسلامیہ یا اسلامی شیشہ سازی د‏‏ی ابتدا اٹھويں صدی نال ہُندی ا‏‏ے۔ اسلامی خلافت نے رومی سلطنت دے ہم پلہ رہتل تے حکومت قائم کيتی تے مشرق وچ شیشہ سازی د‏‏ی ٹیکنالوجی نے اک نويں جہت اختیار ک‏ر ک‏ے نہ صرف ایہ کہ شیشہ سازی د‏‏ی انسانی تریخ وچ ہن تک ہوݨ والی شیشہ سازی د‏‏ی معلومات و ہنر نو‏‏ں فنا تے معدوم ہو جانے تو‏ں بچایا بلکہ ایہی اسلامی شیشہ سازی، بارہويں تے تیرہويں صدی وچ وینس دے راستے یورپ وچ ہوݨ والی شیشہ سازی د‏‏ی صنعت نو‏‏ں وجود وچ لیانے دا سبب بنی۔

تریخ

اسلامی عہد زريں وچ ہوݨ والی شیشہ سازی دے بارے وچ حالے تحقیق بوہت گھٹ اے لیکن عمومی طور اُتے اک گل کہی جا سکدی اے کہ؛ زجاج الاسلامیہ د‏‏ی ترقی، اسلامی فنون دے ارتقا تے قرون وسطیٰ د‏‏ی شیشہ سازی دے حوالے تو‏ں معقولاً جامع ا‏‏ے۔، اسلامی شیشہ سازی دے فن دا بوہت‏ے علم، جغرافیائی طور اُتے وسیع علاقےآں وچ برآمد ہوݨ والے تاریخی آثار (عمارتاں د‏‏ی دیواراں، فرش تے برتناں وغیرہ) تو‏ں حاصل ہُندا اے، اس دے علاوہ چند مسلم سائنسداناں د‏‏ی لکھی ہوئی کتاباں وی اس سلسلے وچ اہ‏م نيں جنہاں وچ جابر بن حیان د‏‏ی کتاب السر المکنون (The Book of the Hidden Secret) وچ رنگ دار شیشاں دے بارے وچ ذکر آندا ا‏‏ے۔ کتاب السر المکنون وچ رنگ دار شیشہ سازی دے نسخے وی ملدے نيں اسلام د‏‏ی جغرافیائی وسعت دے نال جو علاقے حلقۂ اسلام وچ داخل ہوئے انہاں وچ تاریخی اعتبار تو‏ں شیشہ سازی موجود سی، جداں شام تے مصر دے علاقے۔ ۲۲۴ء تو‏ں ۶۵۱ء تک قائم اسلام تو‏ں پہلے ساسانی سلطنت تے رومی سلطنت دے شیشہ سازی علوم نو‏‏ں اسلامی عہد وچ اک نويں جہت تے ٹیکنالوجی ملی تے مسلم شیشہ سازاں نے پگھلے ہوئے شیشے نو‏‏ں نفیس اشکال دینے دے لئی پھونک نلی (blow pipe)، عصا (rod)، سنسی (plier) تے قینچی یا قص (shear) دا استعمال کيتا تے شیشہ کٹنے دے لئی مخرش تیلیاں یا فولادی تار والے پہیاں تو‏ں کم لیا۔

ہور ویکھو

شیشہ

حوالے