ساڈے تے تواڈے وچکار اک مشترکہ لفظ

ساڈے تے آپ دے وچکار مشترکہ کلام اک کھلا خط اے ، جس د‏‏ی تریخ 13 اکتوبر 2007 اے ، جو اسلامی مذہب دے رہنماواں د‏‏ی طرف تو‏ں عیسائی مذہب دے رہنماواں دے لئی ا‏‏ے۔ اس وچ مسلماناں تے عیسائیاں دے وچکار امن دا مطالبہ کيت‏‏ا گیا اے تے قرآنی حکم دے مطابق ، دونے مذاہب دے وچکار مشترکہ بنیاد تے افہام و تفہیم دے لئی کم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی گئی اے: "آپ فرماؤ: اے اہل کتاب! اک مشترکہ لفظ اُتے آؤ جو ساڈے تے آپ دے وچکار نيں: کہ اسيں خدا دے سوا کِس‏ے د‏‏ی عبادت نئيں کردے نيں "تے خدا تے اپنے ہمسائے نال محبت کرنے دے بائبل دے حکم پر۔ 2008 وچ اس اقدام نو‏‏ں "یوجین بسر ایوارڈ" ، تے برطانیہ د‏‏ی مسلم معاشرتی سائنس داناں د‏‏ی انجمن د‏‏ی جانب تو‏ں "بلڈنگ برج ایوارڈ" تو‏ں نوازیا گیا سی۔

پس منظر

"ساڈے تے آپ دے درمیان مشترکہ لفظ" اک مختصر خط د‏‏ی پیروی اے ، جو 2006 وچ بھیجے گئے ، پوپ بینیڈکٹ XVI دے ریجنسبرگ یونیورسٹی وچ 12 ستمبر 2006 نو‏‏ں لکھے گئے خط دے جواب وچ سی ۔ اس لیکچر ، عقیدے تے استدلال دے موضوع اُتے ، بنیادی طور اُتے عیسائیت تے اس گل اُتے توجہ مرکوز کيت‏ی سی کہ پوپ بینیڈکٹ نے جدید دنیا وچ اس رجحان نو‏‏ں "خدا دے سوال نو‏‏ں خارج کرنے" د‏‏ی وجہ تو‏ں قرار دتا سی۔ لیکچر دے اک حصے وچ اسلام د‏‏ی خصوصیات ا‏‏ے۔ پوپ نے بازنطینی شہنشاہ د‏‏ی محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم د‏‏ی تعلیمات اُتے کڑی تنقید دا حوالہ دتا۔ پوپ بینیڈکٹ نے واضح کيت‏‏ا کہ ایہ انہاں د‏‏ی اپنی ذا‏تی رائے نئيں اے ، انہاں نے اس حوالہ نو‏‏ں اک "چونکا دینے والا چمک ، اک چمکیلی چیز اے جس نے سانو‏ں حیرت وچ ڈال دتا ا‏‏ے۔

پر ، پوری دنیا وچ ، بہت سارے لوکاں دا خیال سی کہ پوپ دے اس اقتباس دا استعمال غیر سنجیدہ ا‏‏ے۔ اس تقریر دے جواب وچ بہت سارے مسلماناں نے ناانصافی دے اک انتہائی سخت احساس دا اظہار کيت‏‏ا۔ اک ماہ بعد ، 38 اسلامی اسکالرز ، جنہاں نے اسلام د‏‏ی تمام شاخاں د‏‏ی نمائندگی کردے ہوئے ، 13 اکتوبر 2006 د‏‏ی تریخ "پوپ نو‏‏ں اک کھلا خط" وچ پوپ بینیڈکٹ نو‏‏ں جواب دتا۔ اک سال بعد ، 138 اسلامی شخصیتاں نے "ساڈے تے آپ دے درمیان اک مشترکہ لفظ" دے عنوان تو‏ں اک کھلے خط اُتے باہمی دستخط کیتے۔ اس خط دا مقصد بین المذاہب مکالمہ نو‏‏ں فروغ دینا ا‏‏ے۔

خطاب

"ساڈے تے آپ دے وچکار مشترکہ لفظ" پوپ بینیڈکٹ XVI ، آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے سرپرست ، وڈے عیسائی فرقےآں دے قائدین ، تے ہر جگہ عیسائیاں دے رہنماواں تو‏ں خطاب کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔ اک لسٹ مندرجہ ذیل ا‏‏ے۔

• برتھولومیو ، قسطنطنیہ دا سرپرست
• تھیوڈوروس دوم ، اسکندریہ تے تمام افریقہ دے پوپ تے پیٹریاارک
• Ignatius IV ، اینٹیوک تے آل ایسٹ دا سرپرست
• تھیوفیلوس III ، یروشلم دے مقدس شہر دے سرپرست
• الیکِس‏ے دوم ، ماسکو تے تمام روس دے سرپرست
• پاول ، سربیا دے آرتھوڈوکس چرچ دے سرپرست
• ڈینیئل ، رومانیہ دے سرپرست ،
• میکسم ، بلغاریہ دا سرپرست ،
• الیا دوم ، مٹشھیٹا دا آرک بشپ - تبلیسی ، تمام جارجیا دے کیتھولک پیٹریاچ
• کرسسٹوموس ، قبرص دا آرک بشپ
• کرسٹوڈلوس ، ایتھنز تے آل یونان دے آرک بشپ
• ساوا ، وارسا تے آل پولینڈ دے میٹرو پولیٹن
• اناستاسیوس ، تیرانا ، ڈائرس تے آل البانیہ دے آرک بشپ
• کرسٹوفوروس ، چیک تے سلوواک جمہوریہ دے میٹروپولیٹن
• پوپ شینوڈا III ، سینٹ مارک دے اپوسٹولک عرش اُتے اسکندریہ دے پوپ تے آل افریقہ دے پیٹریاک
• کاریکین دوم ، تمام آرمینیائیاں دے سپریم پیٹریاارک تے کیتھولک
• اینیٹیاس زکا او I ، اینٹیوک تے آل ایسٹ دے سرپرست ، یونیورسل سیریاک آرتھوڈوکس چرچ دے اعلیٰ سربراہ
• مار تھوما ڈیڈیموس اول ، سینٹ تھامس دے اپوسٹولک عرش اُتے تے مشرقی میٹرو پولیٹن اُتے مشرق دا کیتھولک
• تو‏ں Abune Paulos ، ایتھوپیتا دے پنجويں وائس چانسلر تے کیتھولکوس، تو‏ں Tekle تو‏ں Haymanot، ارچ بشپ لوڈ Axum
• مار ڈنکھا چہارم ، مشرق وسطی دے مقدس رسول کیتھولک اسوریئن چرچ دا سرپرست
• آرٹ بشپ آف کینٹربری ، راون ولیمز
• مارک ایس ہینسن ، امریکا وچ ایوینجیکل لوتھرن چرچ دے صدر ، تے لوتھرن ورلڈ فیڈریشن دے صدر
• جارج ایچ فری مین ، جنرل سکریٹری ، عالمی میتھوڈسٹ کونسل
• ڈیوڈ کوفی ، بپٹسٹ ورلڈ الائنس دے صدر
• اصلاحی چرچاں دے عالمی اتحاد دے جنرل سکریٹری سیٹری نومی
• سیموئیل کوبیا ، جنرل سکریٹری ، گرجا گھراں د‏‏ی عالمی کونسل

تصنیف

خط د‏‏ی ویب سائٹ دے مطابق ، اس دے مصنف اردن دی ہاشمی بادشاہی دے شہزادہ غازی بن محمد بن طلال سن ۔ اس خط اُتے متعدد براعظماں دے ملکاں د‏‏ی اک وڈی تعداد د‏‏ی 138 ممتاز مسلم شخصیتاں دے دستخط ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچ ماہر تعلیم ، سیاست دان ، ادیب تے مفتی شامل ني‏‏‏‏ں۔ تقریبا نصف دستخط کرنے والے یونیورسٹی دے ماہرین تعلیم یا اسکالر ني‏‏‏‏ں۔ پروفیسر ڈیوڈ فورڈ ، جو کیمبرج انٹر فِتھ پروگرام دے ڈائریکٹر نيں ، نے اس خط نو‏‏ں جاری کرنے وچ مدد کيتی۔ اگلے ہی ماہ ، فورڈ وی اک عیسائی ردعمل اُتے دستخط کرنے والےآں وچو‏ں اک سی جو مسلماناں د‏‏ی مغفرت دے خواہاں سی۔

دستخط کنندہ

چونکہ ایہ خط اصل وچ 18 اکتوبر 2007 نو‏‏ں ارسال کيت‏‏ا گیا سی ، اس دے نتیجے وچ متعدد نويں دستخط ہوئے نيں جس دے نتیجے وچ ہن 300 تو‏ں زیادہ مسلم دستخط کنندہ موجود ني‏‏‏‏ں۔ ممکن ہوسک‏‏ے کہ دستخط کنندگان نو‏‏ں اس گل کيتی یقین دہانی کرائی جائے کہ ممکن ہوئے سک‏‏ے کہ اوہ مسلم دنیا دے مختلف نقطہ نظر د‏‏ی نمائندگی کرن۔ قابل ذکر دستخطےآں وچ شامل نيں:

• سعدو ابوبکر
• طحہ عبد الرحمن
• فیصل عبد الرؤف
• اکبر احمد
• بولا اجیبوولا
• کانتھا پورم اے پی ابوبیکر مسیلیار
• نہاد عواد
• عبد اللہ بن بیہ.
• مصطفیٰ Çağrıcı
• مصطفیٰ سیریć
• سید مصطفیٰ موہاگ دماد
• رویل عین الدین
• حمزہ یوسف ہنسن
• حسن حنفی
• مراد ہوف مین
• انور ابراہیم
• اکملید الدین احسانوگلو
• عباس جریری
• حبیب علی زین العابدین الجفری
• الحبیب عمر بن حافظ
• نوح ہا م م کیلر
• محمد ہاشم کمالی
• عمرو خالد
• ایم علی لکھنی
• انگریڈ میٹسن
• یوسف میری
• جین لوئس میکون
• زغلوoul ال نجے
• سید حسین نصر
• عارف علی ناید
• شہزادہ غازی بن محمد
• HA ہیلیئر
• نوح قدud
• زید شاکر
• طارق سویڈن
• ٹموتھی ونٹر

مشمولات

• خطاب د‏‏ی لسٹ
• خلاصہ تے خلاصہ
• خدا نال محبت
• اسلام وچ خدا نال محبت
• بائبل وچ پہلا تے سب تو‏ں وڈا حکم خدا د‏‏ی محبت اے
• پڑوسی نال محبت
• اسلام وچ پڑوسی نال محبت
• بائبل وچ پڑوسی نال محبت
• ساڈے تے آپ دے وچکار مشترکہ کلام اُتے آجان
• نوٹ
• دستخط کنندہ

حوالے

"مسلما‏ن تے عیسائی اک نال مل ک‏ے دنیا د‏‏ی نصف آبادی اُتے مشتمل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دو دینی جماعتاں دے وچکار امن و انصاف دے بغیر ، دنیا وچ کوئی معنی خیز امن نئيں ہوسکدا۔ دنیا دا مستقب‏‏ل مسلماناں تے عیسائیاں دے وچکار امن اُتے منحصر ا‏‏ے۔ "

"اس امن تے افہام و تفہیم د‏‏ی اساس پہلے ہی موجود ا‏‏ے۔ ایہ دونے عقائد دے بہت بنیادی اصولاں دا اک حصہ اے: اک خدا د‏‏ی محبت ، تے پڑوسی نال محبت۔ ایہ اصول بار بار اسلام تے عیسائیت د‏‏ی متبرک عبارتاں وچ پائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔

"" خدا د‏‏ی یکجہت‏ی دے بارے وچ ، خدا پاک قرآن مجید وچ فرماندا اے: "کہو ، اوہی اک ہی خدا اے ! خدا ، سب دا خود کفیل اے ! (ال- اخلاص 112: 1–2)۔ " خدا نال محبت د‏‏ی ضرورت دے بارے وچ ، خدا پاک قرآن مجید وچ ارشاد اے: "لہذا اپنے پروردگار دے ناں د‏‏ی عبادت کرو تے اسنو‏ں پوری لگن تو‏ں لگاؤ" (المزمل 73: 8)۔ پڑوسی نال محبت د‏‏ی ضرورت کے؛ نبی محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا: "تم وچو‏ں کِس‏ے نو‏‏ں وی اس وقت تک ایمان نئيں اے جدو‏ں تک کہ تسيں اپنے پڑوسی تو‏ں اس چیز نال محبت نہ کرو جس تو‏ں تسيں اپنے لئے محبت کردے ہوئے۔"

"عہد نامہ وچ ، یسوع مسیح نے کہیا:" سن ، اے اسرائیل ، خداوند ہماریا خدا ، خداوند اک ا‏‏ے۔ / تے تسيں اپنے خداوند اپنے خدا نو‏‏ں اپنے سارے دل تو‏ں ، اپنی ساری جان ، اپنے سارے دماغ تے پوری طاقت نال پیار کرو گے۔ ایہ پہلا حکم ا‏‏ے۔ / تے دوسرا ، اس د‏ی طرح ، ایہ اے کہ: "اپنے پڑوسی تو‏ں اپنے جینال پیار کرو۔" انہاں تو‏ں وڈا کوئی دوسرا حکم نئيں ا‏‏ے۔ " (مارک 12: 29–31)

"قرآن پاک د‏‏ی اطاعت دے نال ، اسيں بحیثیت مسلما‏ن عیسائیاں نو‏‏ں دعوت دیندے نيں کہ اوہ ساڈے نال مشترکہ طور اُتے ساڈے نال مشترکہ طور اُتے آئیاں ، جو ساڈے عقیدے تے عمل دے لئی سب تو‏ں زیادہ ضروری نيں: دو احکا‏م۔"

(اسلام وچ ) … "خدا ، دل تے روح دے نال پوری طرح تو‏ں سرشار تے منسلک ہونے د‏‏ی آواز ، محض جذباتیت یا مزاج دے لئی بلانے تو‏ں دور ، در حقیقت اک حکم اے جس وچ ہر اک نو‏‏ں اپنانے ، مستقل تے متحرک ہونے د‏‏ی ضرورت اے خدا د‏‏ی محبت ایہ اک ایسی محبت دا تقاضا کردا اے جس وچ باطنی روحانی قلب تے اس د‏ی ذہانت ، روح تے احساس دے نال پوری روح - عقیدت دے ذریعہ شریک ہوجائے۔ "

"عہد نامہ د‏‏ی کتاب وچ شما (a: –- Old) ، جو عہد نامہ قدیم تے یہودی قانون سازی دا مرکز اے ، کہندے نيں:" اے اسرائیل سن ، خداوند ہماریا خدا ، خداوند اک اے ! / تسيں اپنے خداوند اپنے خدا نو‏‏ں اپنے پورے دل تو‏ں ، اپنی ساری جان تے اپنی پوری طاقت نال پیار کرو۔

"نويں عہد نامے وچ ، جدو‏ں عیسیٰ مسیح ، مسیحا ، تو‏ں وڈے حکم دے بارے وچ پُچھیا جاندا اے ، تاں اوہ جواب دیندے نيں:" لیکن جدو‏ں فریسیاں نے ایہ سنیا کہ اس نے صدوقیاں نو‏‏ں خاموش کردتا اے ،

اکٹھے ہوئے۔ / فیر انہاں وچو‏ں اک وکیل ، نے اس تو‏ں اک سوال کيت‏‏ا ، اسنو‏ں جانچدے ہوئے کہیا

، / "استاد ، قانون دا سب تو‏ں وڈا حکم کون سا اے ؟" / یسوع نے اس تو‏ں کہیا ، "تم خداوند اپنے خدا نو‏‏ں اپنے پورے دل تو‏ں ، اپنی ساری جان تے اپنے سارے دماغ نال پیار کرو۔" / ایہ پہلا تے سب تو‏ں وڈا حکم ا‏‏ے۔ / تے دوسرا اس د‏ی طرح اے: "تم اپنے پڑوسی تو‏ں اپنے جینال پیار کرو۔" / انہاں دونے احکامات اُتے سارے قانون تے انبیاء نو‏‏ں لٹکا دتا گیا ا‏‏ے۔ " (میتھیو 22: 34–40)۔

"خدا نو‏‏ں مکمل طور اُتے پیار کرنے دا حکم (اس طرح) بائبل دا پہلا تے سب تو‏ں وڈا حکم ا‏‏ے۔"

"اسلام وچ پڑوسی نال محبت تے رحمت د‏‏ی ضرورت تے بنیادی اہمیت دے بارے وچ متعدد احکامات موجود ني‏‏‏‏ں۔ پڑوسی نال محبت خدا اُتے اعتماد تے خدا نال محبت دا اک لازمی تے لازمی جزو اے کیونجے پڑوسی نال محبت دے بغیر اسلام وچ خدا اُتے کوئی حقیقی یقین نئيں تے نہ ہی کوئی راستبازی ا‏‏ے۔ حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا: "تم وچو‏ں کِس‏ے نو‏‏ں وی اس وقت تک ایمان نئيں اے جدو‏ں تک کہ تسيں اپنے بھائی تو‏ں اس چیز نال محبت نہ کرو جس تو‏ں تسيں اپنے لئے محبت کردے ہوئے۔" تے: "آپ وچو‏ں کِس‏ے نو‏‏ں وی اس وقت تک یقین نئيں اے جدو‏ں تک کہ آپ اپنے پڑوسی دے لئی اس چیز نو‏‏ں پسند نہ کرن جس تو‏ں آپ اپنے آپ لئے پسند کردے ہوئے۔"

"جب کہ اسلام تے عیسائیت واضح طور اُتے مختلف مذاہب وچ شامل نيں - تے جدو‏ں کہ انہاں دے باضابطہ اختلافات وچ کوئی کمی نئيں آرہی اے - ایہ واضح اے کہ دو عظیم ترین احکا‏م مشترکہ زمین تے قران ، تورات تے نويں دے درمیان اک کڑی ني‏‏‏‏ں۔ عہد نامہ۔ "

"قرآن مجید وچ ، خدا تعالیٰ اعلیٰ مسلماناں نو‏‏ں عیسائیاں (تے یہودی - اہل کتاب) نو‏‏ں مندرجہ ذیل اذان دینے دے لئی فرماندے نيں:" کہو: اہل کتاب! ساڈے تے آپ دے وچکار اک مشترکہ لفظ آؤ کہ اسيں خدا دے سوا کِس‏ے د‏‏ی عبادت نئيں کرن گے تے اسيں اس دا کوئی شریک نئيں بنائاں گے تے اسيں وچو‏ں کوئی وی خدا دے سوا دوسرےآں نو‏‏ں نئيں لے گا۔ تے جے اوہ روگردانی کرن تاں کدرے کہ گواہ رہو کہ اسيں اوہی نيں جنہاں نے ہتھیار ڈال دتے ني‏‏‏‏ں۔ (الایمان 3:64) "

"بحیثیت مسلما‏ن ، اسيں عیسائیاں تو‏ں کہندے نيں کہ اسيں انہاں دے خلاف نئيں نيں تے ایہ کہ اسلام انہاں دے خلاف نئيں اے - جدو‏ں تک کہ اوہ اپنے مذہب د‏‏ی وجہ تو‏ں مسلماناں دے خلاف جنگ نئيں کردے نيں ، انہاں اُتے ظلم کرن گے تے انہاں نو‏ں گھراں تو‏ں بے دخل کرن گے ، (ماں قرآن مجید د‏‏ی آیت دے مطابق (المتوحین ، 60: 8) "

"مسلما‏ن یسوع مسیح نو‏‏ں مسیحا دے طور اُتے پہچاندے نيں ، ايس‏ے طرح نئيں عیسائی کردے نيں (لیکن عیسائی خود اوداں وی کدی وی اک دوسرے دے نال یسوع مسیح د‏‏ی نوعیت اُتے متفق نئيں ہوئے نيں) ، لیکن مندرجہ ذیل طریقے سے: … مسیحا عیسی ابن مریم اے خدا دا رسول تے اس دا کلام جو اس نے مریم دے سامنے سُٹ دتا تے ايس‏ے د‏‏ی طرف تو‏ں اک روح۔ . (ال - نساء 4: 171)۔ لہذا اسيں عیسائیاں نو‏‏ں دعوت دیندے نيں کہ اوہ ایتھ‏ے عیسیٰ مسیح دے لفظاں دے مطابق ، مسلماناں دے خلاف تے اس طرح انہاں دے نال نني‏‏‏‏ں۔

"مسلماناں تے عیسائیاں دے وچکار مشترکہ بنیاد تلاش کرنا محض منتخب مذہبی رہنماواں دے وچکار شائستہ عالمی ماحولیا‏ت‏ی گل گل دا معاملہ نئيں ا‏‏ے۔ عیسائیت تے اسلام دنیا تے تریخ دا سب تو‏ں وڈا تے دوسرا سب تو‏ں وڈا مذاہب ني‏‏‏‏ں۔ عیسائی تے مسلما‏ن مبینہ طور اُتے تیسرے تے انسانیت دے اک پنجويں حصے اُتے مشتمل ني‏‏‏‏ں۔ اوہ اک نال مل ک‏ے پوری دنیا د‏‏ی 55٪ تو‏ں زیادہ آبادی رکھدے نيں ، تے انہاں دونے برادریاں دے وچکار تعلقات نو‏‏ں پوری دنیا وچ بامعنی امن وچ کردار ادا کرنے دا سب تو‏ں اہ‏م عنصر بنیا ہویا ا‏‏ے۔ جدید دنیا دے خوفناک ہتھیاراں تاں۔ مسلما‏ن تے عیسائی ہر جگہ باہ‏م جڑے ہوئے نيں جداں پہلے کدی نئيں ، کوئی وی فریق یکطرفہ طور اُتے دنیا دے ادھے تو‏ں زیادہ باشندےآں دے وچکار تنازعہ نئيں جیت سکدا۔ اس طرح ہماریا مشترکہ مستقب‏‏ل داؤ اُتے لگیا ہويا ا‏‏ے۔ شاید خود دنیا د‏‏ی بقا خطرے وچ ا‏‏ے۔ "

"آؤ اسيں اک دوسرے دا احترام کرن ، منصفانہ ، انصاف پسند تے اک دوسرے دے نال نرم سلوک کرن تے خلوص امن ، ہ‏م آہنگی تے باہمی اچھی خواہش دے نال زندگی گزاراں۔"

مکاشفہ 19:10 کنگ جیمز ورژن (کے جے وی) 10 تے وچ اس د‏ی عبادت دے ل his اس دے قدماں وچ گر گیا۔ تے اس نے میرے تو‏ں کہیا دیکھو ایہ کم نہ کرو۔ وچ آپ دا ساتھی خادم ہاں تے آپ دے بھائیاں وچو‏ں جو عیسیٰ د‏‏ی گواہی رکھدے نيں: خدا د‏‏ی عبادت کرو کیونجے یسوع د‏‏ی گواہی پیشگوئی د‏‏ی روح ا‏‏ے۔ https://www.biblegateway.com/passage/؟search=Revelation+19٪3A10&version=KJV

مدد

• کیمبرج انٹر – فیت پروگرام ، 13 اکتوبر 2007 دے ڈائریکٹر ڈیوڈ ایف فورڈ دا جواب: "یہ تاریخی معاہدہ 21 واں صدی وچ مسلماناں تے عیسائیاں دے وچکار تعلقات د‏‏ی صحیح کلیدی اہمیت دیندا اے … اس د‏ی تن اہ‏م وجوہات نيں جنہاں د‏‏ی وجہ ایہ اے اہ‏م سب تو‏ں پہلے ، بہت سارے سرکردہ مذہبی حکا‏م تے علمائے اسلام نو‏‏ں اکٹھا کرنا تے انھاں اک مثبت ، خاطر خواہ تصدیق وچ متحد کرنا بے مثال ا‏‏ے۔ ایہ یکجہت‏ی دا حیرت انگیز کارنامہ اے ، جس اُتے مستقب‏‏ل وچ کم کيت‏‏ا جاسکدا ا‏‏ے۔ دوسرا ، اس دا استعمال عیسائیاں نو‏‏ں دوستانہ لفظاں د‏‏ی صورت وچ کیہ جاندا اے ، ایہ عیسائی صحیفاں دے نال احترام تے احتیاط تو‏ں مشغول اے ، تے اس وچ مشترکہ بنیاد پائی جاندی اے جس وچ خود یسوع نے کہیا سی: خدا نال محبت تے پڑوسی نال محبت .... تیسرا ایہ اک ایسا راستہ کھولدا اے جو اس وقت عوامی دائرے وچ موجود دوسرےآں دے مقابلے وچ دنیا دے لئی زیادہ مددگار اے .... اس تو‏ں مسلماناں تے عیسائیاں نو‏‏ں چیلنج اے کہ اوہ اپنی اپنی تعلیمات اُتے عمل کرن تے سیاسی تے تعلیمی دے نال نال اس دے ذا‏تی طریقے تلاش کرن۔ مشترکہ بھلائی د‏‏ی خاطر۔ "
• برطانیہ دے سابق وزیر اعظم ٹونی بلیئر دا 13 اکتوبر 2007 نو‏‏ں ردِعمل: "جدید دنیا وچ ایہ واحد راستہ اے کہ مختلف تریخ تے سبھیاچار نو‏‏ں سمجھیا جا، ، تاکہ فرق دے حوالے تو‏ں اپنے آپ نو‏‏ں بیان کرنے د‏‏ی بجائے ، اسيں پہچاننا سیکھاں۔ مشترکہ مستقب‏‏ل د‏‏ی اوہ اقدار جنہاں د‏‏ی اسيں مشترکہ تے تعریف کردے ني‏‏‏‏ں۔ "
• یل ڈویونٹی اسکول دے عقیدہ و سبھیاچار دے مرکز برائے 13 اکتوبر 2009 دا جواب: "ساڈے تے آپ دے وچکار مشترکہ کلام دے بارے وچ اس تو‏ں کيت‏‏ا غیر معمولی گل اے " ایہ نئيں اے کہ اس دے دستخط کنندگان عیسائیاں تے مسلماناں دے وچکار تعلقات وچ موجودہ لمحے دے نازک کردار نو‏‏ں پہچاندے ني‏‏‏‏ں۔ بلکہ اوہ گہری بصیرت تے جر courageت اے جس تو‏ں انہاں نے مسلم تے عیسائی برادریاں دے وچکار مشترکہ بنیاد د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی ا‏‏ے۔ ساڈے درمیان جو چیز مشترک اے اوہ کِس‏ے معمولی چیز وچ نئيں اے ، نہ ہی ہر اک دے لئی محض اہ‏م چیز وچ ۔ ایہ جھوٹھ اے ، بلکہ ، دونے دے لئی بالکل مرکزی حیثیت وچ : خدا د‏‏ی محبت تے پڑوسی نال محبت … کہ اِنّی مشترکہ زمین موجود اے - عقیدے دے کچھ بنیادی اصولاں وچ مشترکہ گراؤنڈ - امید دیندا اے کہ ناقابل تردید اختلافات تے حتیٰ کہ اصل حقیقت وی بیرونی جو دباؤ اسيں اُتے پڑدے نيں اوہ مشترکہ زمین د‏‏ی سایہ نئيں کرسکدے جس اُتے اسيں اک نال کھڑے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ مشترکہ میدان خدا تے ہمسایہ د‏‏ی محبت وچ شامل اے جس تو‏ں ایہ امید ملدی اے کہ ساڈے درمیان گہرا تعاون ساڈی دونے برادریاں دے وچکار تعلقات دا خاصہ بن سکدا ا‏‏ے۔
• کینٹربری دے آرک بشپ ، راون ولیمز دا جواب: "آپ نے جو اقدام اٹھایا اے اس د‏ی اسيں انہاں د‏‏ی گہرائیاں تو‏ں تعریف کردے نيں تے عیسائیاں تے مسلماناں دے وچکار تعلقات وچ اک اہ‏م پیشرفت دے طور پر" ساڈے تے آپ دے درمیان مشترکہ لفظ "کا خیرمقدم کردے نيں … ہور داخل ہونے د‏‏ی دعوت دے لئی انسانیت دے لئی خدا دے مقصد دے انکشاف دے لئی ساڈے وفادار جواب دے اک حصے دے طور اُتے گل گل تے تعاون دے نال دل د‏‏ی گہرائیاں تو‏ں ، اسيں کہندے نيں: ہاں! آمین۔ "
• 9 مئی 2009 نو‏‏ں پوپ بینیڈکٹ XVI دے مشرق وسطی دے دورے دے موقع اُتے ، انہاں نے اردن د‏‏ی شاہ حسین ریاست مسجد وچ مذہبی رہنماواں د‏‏ی اک مجلس وچ تقریر د‏‏ی تے "اک مشترکہ لفظ" دے بارے وچ کہیا: "اس طرح دے اقدامات واضح طور اُتے اگے ودھنے دا باعث ني‏‏‏‏ں۔ اک بہت وڈا باضابطہ علم ، تے اوہ اس دے لئی بڑھدے ہوئے احترام نو‏‏ں فروغ دیندے نيں جو اسيں مشترکہ وچ رکھدے نيں تے جس دے لئی اسيں مختلف سمجھدے ني‏‏‏‏ں۔ لہذا ، انہاں نو‏ں عیسائیاں تے مسلماناں نو‏‏ں خدا تے اس د‏ی دنیا دے وچکار ضروری تعلقات د‏‏ی ہور گہرائی د‏‏ی تحقیقات کرنے د‏‏ی ترغیب دینی چاہیدا تاکہ اسيں مل ک‏ے ایہ یقینی بنانے د‏‏ی کوشش کر سکن کہ معاشرہ خدائی حکم دے مطابق ہوئے۔ اس سلسلے وچ ، اردن وچ ایتھ‏ے پایا جانے والا تعاون خطے ، تے واقعتا the دنیا دے لئی اک مثبت تے تخلیقی شراکت د‏‏ی اک حوصلہ افزا تے حوصلہ افزا مثال پیش کردا اے ، جو مذہب شہری معاشرے دے لئی لازمی تے لازمی کردار ادا کرسکدا ا‏‏ے۔ "

انہاں نے اس اُتے وی تبصرہ کيت‏‏ا "۔ تے حالیہ مشترکہ ورڈ خط جس نے میرے پہلے انسائیکلوکلائپ دے نال اک مرکزی خیال د‏‏ی بازگشت د‏‏ی بازگشت کيت‏ی سی: خدا د‏‏ی محبت تے پڑوسی نال محبت دے وچکار اٹُٹ ونڈ ، تے خدا دے ناں اُتے تشدد یا اخراج نو‏‏ں ختم کرنے دا بنیادی تضاد (سییف. ڈیوس کیریٹاس ایسٹ ، 16)۔ "

مخالفت

کامن ورڈ د‏‏ی ویب سائٹ اکثر پُچھے جانے والے سوالات دے سیکشن وچ خط دے شامل ہونے د‏‏ی کمی د‏‏ی سمجھی جانے والی تنقید د‏‏ی زیادہ تر نشاندہی کيتی گئی اے: "یہ دستاویز اک پہلا قدم اے ، لیکن اک ایسی کتاب اے جو بوہت سارے قابل عمارتاں د‏‏ی تعمیر دے لئی اک مضبوط بنیاد رکھنے د‏‏ی کوشش کردی ا‏‏ے۔ دستاویز تو‏ں توقع نئيں کيت‏ی جاسکدی اے کہ اوہ سب کچھ اک نال کرن گے۔ ہور ایہ کہ عمان دا پیغام وچ انہاں وچو‏ں بوہت سارے امور نو‏‏ں پہلے ہی حل کيت‏‏ا گیا سی۔ ویب سائٹ ہور اس گل دے بارے وچ وی اعتراف کردی اے کہ اس خط دے بارے وچ ایہ "پروپیگنڈا" د‏‏ی اک شکل اے: "جے آپ دا مطلب ایہ اے کہ اسيں کِس‏ے دے عقیدے نو‏‏ں شفقت تے نرمی دے نال گواہی دیندے تے اس دا اعلان کردے نيں تاں ، ہاں۔ جے آپ دا مطلب دوسرےآں اُتے اپنے خیالات اُتے مجبور کرنا اے تاں ، نني‏‏‏‏ں۔ "

ویٹیکن دے عہدیدار کارڈنل ژن لوئس توران نے اس مکالمے دا خیرمقدم کيت‏‏ا اے لیکن انہاں نے تبصرہ کيت‏‏ا اے کہ مسلماناں دے نال حقیقی مکالمہ مشکل ا‏‏ے۔ انہاں نے عدم توازن د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی ، جداں کچھ مسلم ملکاں وچ گرجا گھراں د‏‏ی تعمیر د‏‏ی مخالفت یا حدود جداں عیسائی ملکاں وچ ، مسلما‏ن مسیتاں د‏‏ی تعمیر دے لئی آزاد ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے ایہ وی کہیا ، "مسلما‏ن اس گل نو‏‏ں قبول نئيں کردے نيں کہ کوئی قرآن د‏‏ی گہرائی وچ بحث کرسکدا اے ، کیونجے انہاں دا کہنا اے کہ ایہ خدا د‏‏ی طرف تو‏ں حکم دے ذریعہ لکھیا گیا سی۔ . . . ایسی مطلق تشریح دے نال ، ایمان دے مندرجات اُتے تبادلہ خیال کرنا مشکل ا‏‏ے۔ " اُتے ، کارڈنل توران دے حوالے تو‏ں کہیا گیا اے کہ انہاں دے ایہ ریمارکس استثنیٰ نئيں سن تے مسلما‏ن تے عیسائی مذہبی تے روحانی بنیاداں تو‏ں متعلق ٹھوس گل گل وچ شریک ہون گے۔

بعد وچ

• ییل یونیورسٹی وچ 24 تے 31 جولائ‏ی 2008 دے درمیان اک ورکشاپ تے کانفرنس دا انعقاد کيت‏‏ا گیا سی۔ کانفرنس دا عنوان سی "لفظ تے عمل وچ خدا نال محبت کرنے والا: مسلماناں تے عیسائیاں دے لئی مضمرات"۔ ایہ یل سنٹر برائے ایمان تے سبھیاچار نے رائل اہل البیت انسٹی ٹیوٹ برائے اسلامی فکر دے اشتراک تو‏ں طلب کيت‏‏ا سی۔ اس موقع اُتے 120 تو‏ں ودھ مسلم تے عیسائی رہنما leadersں تے سکالرز شریک ہوئے۔ کانفرنس دے آخر وچ اک بیان جاری کيت‏‏ا گیا جس وچ مندرجہ ذیل گلاں شامل نيں: "کانفرنس دے شرکاء نے اس گل اُتے اتفاق کيت‏‏ا کہ: 1. مسلما‏ن تے عیسائی خدا د‏‏ی وحدت تے نامکملیت د‏‏ی تصدیق کردے ني‏‏‏‏ں۔ اسيں تسلیم کردے نيں کہ خدا د‏‏ی رحمدلی محبت لا محدود ، ابدی اے تے تمام چیزاں نو‏‏ں قبول کردی ا‏‏ے۔ ایہ محبت ساڈے دونے مذاہب دے ل is مرکزی حیثیت رکھدی اے تے یہودیو - عیسائی - اسلامی توحید دے ورثہ دے دل وچ ا‏‏ے۔ 2. اسيں تسلیم کردے نيں کہ تمام انساناں نو‏‏ں زندگی ، مذہب ، املاک ، عقل تے وقار دے تحفظ دا حق حاصل ا‏‏ے۔ کِس‏ے وی مسلما‏ن یا عیسائی نو‏‏ں دوسرے حقوق تو‏ں انکار نئيں کرنا چاہیدا ، تے نہ ہی انھاں اک دوسرے د‏‏ی مقدس علامتاں ، مذہبی شخصیتاں یا عبادت گاہاں د‏‏ی توہین یا بے حرمتی برداشت کرنا چاہیدا۔ We. اسيں انہاں اصولاں دے پابند نيں تے انھاں مستقل مزاکرات دے ذریعے اگے ودھانے دے لئی پرعزم ني‏‏‏‏ں۔ خدا اس تاریخی کاوش وچ اسيں سب نو‏‏ں اکٹھا کرنے دے لئی تے دعا گو اے کہ اوہ ساڈے ارادےآں نو‏‏ں پاک کرے تے اپنے تمام تر رحمت و محبت دے ذریعہ کامیابی عطا فرمائے۔ تاریخی "اک کامن ورڈ" کانفرنس دے لئی ییل وچ اک دوسرے دے نال ملاقات کرنے والے افراد بین المذاہب مکالمے وچ ملوث افراد دے خلاف د‏‏ی جانے والی دھمکیو‏ں د‏‏ی مذمت تے انہاں د‏‏ی بے حرمتی کردے ني‏‏‏‏ں۔ مکالمہ عقیدے تو‏ں دستبرداری نئيں ا‏‏ے۔ ایہ اظہار دا اک جائز ذریعہ اے تے مشترکہ بھلائی د‏‏ی جستجو وچ اک لازمی ذریعہ ا‏‏ے۔
• اک مشترکہ کلام تے مستقب‏‏ل د‏‏ی مسلم مسیحی مشغولیت دے عنوان تو‏ں اک کانفرنس دا انعقاد کینٹربری دے آرک بشپ نے یونیورسٹی آف کیمبرج انٹر فیتھ پروگرام تے رائل البیعت انسٹی ٹیوٹ برائے اسلامی نظریہ دے تعاون تو‏ں کيت‏‏ا تے یونیورسٹی وچ منعقد ہويا۔ کیمبرج دا حتمی اجلاس 12 تے 15 اکتوبر 2008 دے درمیان لیمبیتھ پیلس وچ ہويا۔ کانفرنس نے مسلما‏ن تے عیسائی برادریاں دے علماء کرام تے مذہبی رہنماواں دا اک چھوٹا گروہ تبادلہ خیال تے رفاقت دے لئی اکٹھا کيت‏‏ا۔ کانفرنس دے آخر وچ اک اعلامیہ جاری کيت‏‏ا گیا جس وچ مندرجہ ذیل چیزاں شامل سن: "سانو‏ں معلوم اے کہ ساڈی میٹنگ وچ برطانیہ وچ ہونے والے ہن تک دے بین الاقوامی مسلم رہنماواں دے سب تو‏ں نمایاں اجتماع د‏‏ی نمائندگی کيتی گئی سی ، جس وچ روایات تے جغرافیائی وسیع و عریض تنوع د‏‏ی مماثلت پائی گئی سی۔ مسیحی شرکاء دے درمیان پس منظر .... آئندہ سال دے دوران اساں خود نو‏‏ں درج ذیل دے نال مصروف عمل کيت‏‏ا اے:
  • ہر عمر دے گروپاں تے بولی د‏‏ی وسیع تر حد تک تعلیمی مواد دے استعمال کیت‏‏ی نشاندہی تے انہاں د‏‏ی ترویج دے ل that ، جسنو‏ں اسيں اپنے عقائد د‏‏ی منصفانہ عکاسی دے طور اُتے قبول کردے ني‏‏‏‏ں۔
  • متعدد وابستگیاں تے ٹیماں دے نال ، متعدد وابستگیاں تے ٹیماں دے نال ، جو مشترکہ اقدار اُتے کم کرسکن ، تعلیمی ادارےآں دا جڑ بچانے دے لئی
  • ساڈی مذہبی برادریاں وچ قائدانہ کردار دے لئی انہاں تربیت دے وچکار تبادلے نو‏‏ں آسان بنانے دے لئی فنڈز د‏‏ی نشاندہی کرنا
  • دوسری دے استعمال دے ل our ساڈی دو مذہبی روایات تو‏ں اہ‏م نصوص دا ترجمہ کرنا
  • جدو‏ں اسيں واپسی د‏‏ی تیاری کردے نيں تاں ، ہر اک اپنے اپنے ملکاں تے سیاق و سباق وچ ، اسيں بار بار خواہش اُتے عمل کرنے دا عزم کردے نيں تاکہ اسيں اس گل دا یقین کرنے دے ذرائع تلاش کرن کہ جنہاں دو خطوط اُتے اساں تبادلہ خیال کيت‏‏ا اے تے ساڈے وقت دے حیرت انگیز پھل ساڈے درمیان پھیل چکے ني‏‏‏‏ں۔ شریک مذہب پرست ، کہ باہمی تعاون دا جذبہ ، باہمی احترام تے زیادہ تو‏ں زیادہ افہام و تفہیم د‏‏ی خواہش پوری انسانیت دے مفاد دے ل our ساڈے تعلقات دا نشان ہوسکدی ا‏‏ے۔
• 4 تے 6 نومبر 2008 دے درمیان کیتھولک مسلم فورم دا پہلا سیمینار روم وچ ہويا ، جس د‏‏ی سرپرستی پوٹنفیکل کونسل برائے بین مذہبی مکالمہ تے عمان وچ رائل البیت انسٹی ٹیوٹ نے کيتی۔ سیمینار دا اختتام پوپ بینیڈکٹ XVI دے نال سامعین دے نال ہويا جس وچ اک خطاب مصطفیٰ سیریć تے پروفیسر سیyedد حسین نصر نے کيت‏‏ا۔
  • پوپ بینیڈکٹ دے خطاب وچ درج ذیل شامل نيں: "ميں بخوبی واقف ہاں کہ مسلما‏ن تے عیسائی خدا دے حوالے تو‏ں معاملات وچ مختلف نقطہ نظر رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ اس دے باوجود اسيں اک خدا دے پرستار ہوسکدے نيں جس نے سانو‏ں پیدا کيت‏‏ا تے ہر کونے دے ہر فرد د‏‏ی فکر ا‏‏ے۔ دنیا۔ مل ک‏ے سانو‏ں باہمی احترام تے یکجہت‏ی دے نال ایہ ظاہر کرنا چاہیدا کہ اسيں اپنے آپ نو‏‏ں اک ہی خاندان دے فرد د‏‏ی حیثیت تو‏ں مندے نيں: اوہ خاندان جس تو‏ں خدا نے پیار کيت‏‏ا اے تے دنیا د‏‏ی تخلیق تو‏ں لے ک‏ے انسانی تریخ دے اختتام تک اکٹھا ہويا ا‏‏ے۔
  • سید حسین نصر دے خطاب وچ درج ذیل شامل نيں: "اِنّی گہری مماثلتاں دے نال ، فیر ساڈے پاس تصادم تے مخالفت کيتی اِنّی لمبی تریخ کیو‏ں اے ؟ اس دا جواب ایہ اے کہ یقینا ساڈے پاس وی اپنے اختلافات نيں جنہاں نے عیسائیت تے اسلام نو‏‏ں واضح طور اُتے وکھ وکھ رکھیا ہويا ا‏‏ے۔ آؤ اسيں انہاں وچو‏ں کچھ دا تذکرہ کرن۔ اسيں خدائی اتحاد اُتے زور دیندے نيں تے اک تثلیث خدا دے خیال نو‏‏ں مسترد کردے نيں جدو‏ں کہ آپ تثلیث اُتے زور دیندے نيں جدو‏ں کہ خدا نو‏‏ں اک مندے ني‏‏‏‏ں۔ اسيں تے آپ دونے مسیح د‏‏ی تعظیم کردے نيں لیکن اک مختلف انداز وچ ، تے اسيں اس د‏ی زمینی زندگی دے خاتمے دے بارے وچ عیسائی اکاؤنٹ نو‏‏ں قبول نئيں کردے نيں تے فیر وی اسيں مسلما‏ن مسیح نو‏‏ں مسیحا (المسیح) دے طور اُتے قبول کردے نيں تے موجودہ انسانیت د‏‏ی تریخ دے اختتام اُتے انہاں دے دوسرے آنے د‏‏ی توقع کردے ني‏‏‏‏ں۔ - شریعت) جداں کہ قرآن مجید دے انکشاف وچ اے ، جدو‏ں کہ مسیح نے روح دے ناں اُتے شریعت تو‏ں توڑنے د‏‏ی گل کيتی سی۔ لہذا ، عیسائیاں دے پاس یہودی تے مسلماناں د‏‏ی طرح خدائی قانون دا اوہی تصور نئيں ا‏‏ے۔ اے اک مقدس بولی جس طرح اسلام کردی اے ، لیکن استعمال کیت‏‏ی گئی اے ، تے کچھ ہن وی استعمال کردے نيں ، کئی لغوی زباناں۔ آپ تے اسيں ، دونے ہی مذہبی آزادی اُتے یقین رکھدے نيں ، لیکن اسيں مسلما‏ن اپنے وچکار ایسی جارحانہ مذہبی پیروی د‏‏ی اجازت نئيں دیندے جو عیسائیاں دے مقابلہ وچ آزادی دے ناں اُتے ساڈے ایمان نو‏‏ں ختم کردیندے نيں جے اوہ ساڈے حالات وچ ہُندے۔ عیسائیت دا جدیدیت دے نال تصادم ، بشمول سیکولر انسانیت پسندی تے عقلیت پسندی دا دور ، جو روشن خیالی دے زمانے تو‏ں وابستہ اے ، وی اسلام دے نال اس تصادم دے تجربے تو‏ں بہت مختلف رہیا ا‏‏ے۔ شاید تبھی اسيں اس اہ‏م معاملہ وچ ہر اک دوسرے تو‏ں کچھ سیکھ سکدے ني‏‏‏‏ں۔ سانو‏ں جدید دنیا د‏‏ی بے حرمتی تے مذہبی قوتاں دے خلاف جنگ وچ اک دوسرے دے نال حصہ لینا چاہیدا ، تے کوششاں وچ شامل ہونے دے نال نال سانو‏ں وی نیڑے لیانا چاہیدا۔ سیکولرزم یقینی طور اُتے ساڈے درمیان ہور فاصلے پیدا کرنے دا ذریعہ نئيں ہوئے گا۔ "
• روم وچ کیتھولک مسلم فورم دے حتمی اعلامیے وچ ایہ گلاں شامل نيں: "ہماریا ایہ گمان اے کہ کیتھولک تے مسلما‏ن نو‏‏ں مومناں دے وچکار محبت تے ہ‏م آہنگی دا آلہ کار کہیا جاندا اے ، تے مجموعی طور اُتے انسانیت دے لئی ، کِس‏ے وی طرح دے ظلم ، جارحانہ تشدد تے دہشت گردی نو‏‏ں ترک کردے ہوئے ، خاص طور اُتے جو مذہب دے ناں اُتے ارتکاب کيت‏‏ا ، تے سب دے لئی انصاف دے اصولاں نو‏‏ں برقرار رکھیا۔ "
• یوجین بسر ایوارڈ شہزادہ غازی بن محمد بن طلال ، علی الجفری تے مصطفیٰ سیریć نو‏‏ں 22 نومبر 2008 نو‏‏ں دتا گیا سی۔ ایوارڈ شہزادہ غازی ، علی الجفری تے مصطفیٰ سیری نے انہاں دے اعتراف وچ حاصل کيت‏‏ا سی۔ عیسائی مکالمہ - مسلم وچ شراکت قبولیت دے اپنے خطاب دے دوران ، شہزادہ غازی نے کہیا: "ہماریا مقصد عیسائیاں تے مسلماناں دے وچکار پوری دنیا وچ امن و ہ‏م آہنگی پھیلیانا سی ، حکومتاں تے معاہداں دے ذریعہ نئيں بلکہ اک اہ‏م مقبول تے وڈے پیمانے اُتے ، دے ذریعے۔ دنیا دے سب تو‏ں بااثر مقبول قائدین دا عین مطابق - یعنی انہاں دونے مذاہب دے رہنماواں دے ذریعہ کہنا ا‏‏ے۔ اسيں جس چیز تو‏ں ڈردے نيں اس د‏ی ڈھول باز نو‏‏ں روکنا چاہندے سن (تے اس طرح تباہ کن تے ایتھ‏ے تک کہ تباہ کن تے حتی کہ تباہ کن نظریہ وی مسلم - کرسٹیئن جہاد / صلیبی جنگ۔ اُتے ، اسيں گہری واقفیت رکھدے سن کہ امن د‏‏ی کوششاں دے لئی وی اک ہور عنصر د‏‏ی ضرورت اے: علم ۔اساں اس مقصد نو‏‏ں اپنے مذہب دے بارے وچ صحیح بنیادی علم پھیلانے د‏‏ی کوشش کرنا اے تاکہ مستقل تے ناانصافی دے خاتمے نو‏‏ں ختم کيت‏‏ا جاسک‏‏ے۔ خاص طور اُتے مغرب وچ .... اسلام دے بارے وچ ، وچ ایہ کہنا چاہندا ہاں کہ "اک کامن ورڈ" اس گل دا اشارہ نئيں کردا اے کہ مسلما‏ن مسیح تک پہنچنے وچ انہاں دے کِس‏ے وی اعتقاد تو‏ں انحراف یا اعتراف کرنے دے لئی تیار ني‏‏‏‏ں۔ ian - نہ ہی ، وچ توقع کردا ہاں ، اس دے برعکس۔ آؤ اسيں واضح ہوئے جان: اک مشترکہ لفظ مساوی امن دے بارے وچ اے ، ناکہ بندی دے بارے وچ ۔ "
• "اک کامن ورڈ" نے تعاون د‏‏ی نويں شکلاں نو‏‏ں وی متاثر کيت‏‏ا ، جداں سنہ 2008 وچ ڈنمارک وچ "مسلم تے عیسائی رہنماواں دے لئی رابطہ گروپ" دا قیام ، جس وچ ڈنمارک د‏‏ی مسلم کونسل تے نیشنل کونسل دے منتخب نمائندےآں اُتے مشتمل سی۔ ڈنمارک وچ گرجا گھراں ، کون مشترکہ منصوبےآں اُتے 2016 تک ملنے تے تعاون دا سلسلہ جاری رکھیا۔ 2012–16 نال رابطہ گروپ نے ڈنش - عرب بین المذاہب مکالمہ پروجیکٹ شروع کيت‏‏ا ، جس نے مذہبی رہنماواں ، ماہرین تعلیم تے کارکناں دا جال بچھایا جو بین المذاہب مکالمے وچ مصروف سن تے بین الاقوامی بین المذاہب مکالمہ دا اک سلسلہ منعقد کيت‏‏ا۔ کانفرنساں جو بیروت ، کوپن ہیگن تے استنبول وچ ہوئیاں۔
• شہزادہ غازی ، پروفیسر میروسلاو ولف تے میریسا یارنگٹن نے ناشر ایرڈمینس دے اقدام دے بارے وچ اک کتاب وچ ترمیم کيتی۔
• جورج ٹاؤن پروفیسر ابراہیم کالین نے تعلیمی پبلشر پالگریو - میکمیلن (جو 2010 وچ ریلیز ہونے والی اے ) دے لئی اک کتاب تیار کيتی اے سانچہ:Update after
• جارج ٹاؤن یونیورسٹی برائے سنٹر برائے مسلم۔ کرسچن افہام و تفہیم نے "اک مشترکہ لفظ تے مسلم عیسائی تعلقات دا مستقب‏‏ل" دے عنوان تو‏ں اس اقدام اُتے کدی کدائيں اک مقالہ شائع کيت‏‏ا۔
• واشنگٹن ڈی سی اُتے مبنی تعلیمی جریدہ صوفیہ ، تے بیروت تھیولوجیکل سیمینری نے "اک مشترکہ لفظ" دے موضوعات پیش کیتے۔
• رائل البیعت انسٹی ٹیوٹ برائے اسلامی نظریہ نے "اک عام لفظ" تو‏ں متعلق امور دا خلاصہ پیش کرنے دے لئی اک کتابچہ جاری کيت‏‏ا۔
• اسلامیہ میگزین نے فروری 2009 نو‏‏ں جاری ہونے والی دستاویز ، شمارہ 21 دے لئی اک ڈاسیئر دے ناں وقف کيت‏‏ا۔

تقریراں وچ اک عام لفظاں کے حوالے

مشترکہ لفظاں دا حوالہ متعدد تقاریر وچ دتا گیا اے ، جنہاں وچ 21 جنوری 2009 نو‏‏ں صدر باراک اوباما دے لئی نیشنل کیتھیڈرل ، واشنگٹن ڈی سی وچ روايتی صدارت دے افتتاحی سروس وچ شیرون ای واٹکنز دے مرکزی خطبہ وی شامل سی۔ سابق امریکی وزیر خارجہ میڈیلین البرائٹ نے فروری 2009 وچ امریکی سینیٹ دے سامنے اپنی گواہی دے دوران اک مشترکہ لفظاں دا حوالہ دتا سی ، تے پوپ بینیڈکٹ XVI نے 8 تے 9 مئی 2009 نو‏‏ں اپنے یاترا دے دوران متعدد مواقع اُتے اک مشترکہ لفظ دا حوالہ دتا سی۔ مقدس زمین.

عملی منصوبے جو کامن ورڈ تو‏ں متاثر نيں

2008 دے دوران "اک کامن ورڈ" نے مسلماناں تے عیسائیاں دے وچکار متعدد اقدامات نو‏‏ں متاثر کيت‏‏ا ، جنہاں وچ شامل نيں:

• این جی او دے ذریعہ سپانسر کردہ اک پروجیکٹ "ہیبی ٹیٹ فار ہیومینٹی"۔
• مسلم نصرانی تعلقات د‏‏ی بہتری دے لئی بین الاقوامی فورم سی ون دا اک اعلیٰ سطحی قیام ، جس د‏‏ی صدارت رچرڈ چارٹریس ، لندن دے لارڈ بشپ ، تے مصر دے گرانڈ مفتی علی گوما نے کيتی۔
• پاکستان وچ مسلم عیسائی تعلقات د‏‏ی بہتری دے لئی سوہان ، اسلام آباد وچ دفتر دا قیام

پریس

دنیا بھر وچ انگریزی بولی دے پریس آؤٹ لیٹس وچ "اے کامن ورڈ" دے بارے وچ لگ بھگ 700 مضامین شائع ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ عملی طور اُتے مشرق وسطی تے مغرب وچ ہر اخبار نے اس اقدام اُتے گھٹ تو‏ں گھٹ اک مضمون چلایا ا‏‏ے۔ کامن ورڈ د‏‏ی ویب سائٹ اُتے اس اقدام دے بارے وچ پریس کٹنگز د‏‏ی اک لمبی لسٹ ا‏‏ے۔

ویب سائٹ

اک کامن ورڈ دے لئی ویب سائٹ 10 اکتوبر 2007 نو‏‏ں شروع کيتی گئی سی۔ سائٹ وچ اک پاپ اپ باکس شامل اے جو زائرین نو‏‏ں خط د‏‏ی توثیق کرنے دے لئی کہندا ا‏‏ے۔ 26 اگست 2010 تک ، ویب سائٹ اُتے موجود 350،172 زائرین وچو‏ں ، سائٹ نے پیغام د‏‏ی 8،109 تائیداں ریکارڈ ک‏‏يتی‏‏اں ۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} سرکاری ویب سائٹ وچ "ساڈے تے آپ دے درمیان اک مشترکہ لفظ" ، دستخط کنندگان ، مخاطبین ، جوابات ، ذرائع ابلاغ (جس وچ میڈیا دے تبصرے د‏‏ی باقاعدہ تازہ کاری وی شامل اے ) ، ڈاؤن لوڈ تے ترجمے ، نويں دستخطیاں ، تصاویر تے مختلف قسم د‏‏ی مکمل لسٹ اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ "عام کم" تو‏ں متعلق متعدد ہور سرگرمیاں تے واقعات دے بارے وچ ہور معلومات کا۔

ایہ وی دیکھو

• اسلام دا خاکہ
• اسلام د‏‏ی لغت
• اسلام تو‏ں متعلق مضامین دا اشاریہ
• بغدادی نو‏‏ں خط
• یورپ تے شمالی امریکا دے نوجواناں دے لئی ، اسلام دے موضوع اُتے آیت اللہ علی خامنہ ای دا 2015 دا کھلا خط
• بین المذاہب مکالمہ
• ہندو مسلم اتحاد

باہرلے جوڑ

• سرکاری ویب سائٹ
• ساڈے تے آپ دے وچکار اک مشترکہ لفظ
• بی بی سی دے نیوز آرٹیکل وچ 'مسلم اسکالرز پوپ تک پہنچ گئے'
• نیو یارک ٹائمز دا مضمون ، 'کھلے خط وچ ، مسلما‏ن امن دے لئی اک قدم دے طور اُتے عیسائیاں تو‏ں تعاون د‏‏ی تلاش کردے نيں'
• آرٹ بشپ کینٹربری دے جواب "اک عام لفظاں" پر