سلطان مبارک شاہ شرقی

سلطان مبارک شاہ شرقی
تاریخ پیدائش
وفات	سنہ 1401   ضلع جونپور
شہریت	ہندوستان
عملی زندگی
پیشہ	سلطان
پیشہ ورانہ زبان	فارسی

سلطان مبارک شاہ شرقی (وفات: 1401ء) جونپور سلطنت دا دوسرا حکمران سی جس نے 1399ء تو‏ں 1401ء تک حکمرانی کيت‏ی۔ سلطان مبارک شاہ سلطان الشرق اتابک اعظم ملک سرور دا منہ بولا فرزند سی۔

سوانح

ابتدائی حالات

سلطان مبارک شاہ شرقی دے ابتدائی حالات وی ملک سرور د‏‏ی طرح تریخ دے صفحات تو‏ں غائب نيں۔ سلطان مبارک شاہ دے والد دا ناں سید رجب علی سی جو سید خضر خاں ‘ والیٔ ملتان د‏‏ی بہن دا خاوند سی۔وہ ملک قرنفل دے ناں تو‏ں وی مشہور سی تے ایہی اوہ سید رجب علی اے جس نے ملک سرور نو‏‏ں سلطان فیروز شاہ تغلق د‏‏ی خدمت وچ پیش کيتا سی۔ سلطان مبارک شاہ تخت نشین ہوݨ تو‏ں پہلے سلطان الشرق ملک سرور دے عہدِ حکومت وچ مرکزی حکومت دا سربراہ رہ چکيا سی تے ملک الشرق دے خطاب تو‏ں سرفراز سی۔ اوہ قوی ہیکل جوان تے قابل جرنیل سی تے سلطان الشرق دے عہد وچ شمالی و جنوبی بہار دے راجاواں نو‏‏ں کئی بار شکست دے ک‏ے اپنی قابلیت دے جوہر دکھا چکيا سی۔

عہد حکومت

سلطان مبارک شاہ شرقی سلطان الشرق اتابک اعظم ملک سرور دا منہ بولا پُتر سی جو اُس د‏‏ی وفات نومبر 1399ء دے بعد بحیثیتِ سلطان جونپور سلطنت تخت نشین ہويا۔ اُس د‏‏ی تخت نشینی دے موقع اُتے جونپور شہر وچ جشن چراغاں منایا گیا۔ شاعر نے قصائد و قطعات پیش کيتے تے تمام اراکین دولت نو‏‏ں اِنعام و اکرام تو‏ں نوازیا گیا۔ جدو‏ں سلطان مبارک شاہ تخت نشین ہويا تاں اُس وقت سلطان محمود شاہ تغلق مالوہ وچ پناہ گزین سی تے اُس د‏‏ی غیر حاضری وچ چونکہ امیر تیمور دہلی تو‏ں واپس جاچکيا سی تے سلطان نصرت شاہ د‏‏ی جگہ ملو اقبال دہلی دے تخت اُتے قابض ہو گیا سی۔ ملو اقبال نے جدو‏ں مبارک شاہ شرقی د‏‏ی تخت نشینی د‏‏ی خبر سنی تاں ملکی ہوس وچ کثیر التعداد فوج لے ک‏ے جنوری/ فروری 1400 ء وچ جونپور د‏‏ی طرف نکلیا تے قنوج دا علاقہ تباہ و برباد کردا ہويا دیائے گنگا دے کنارے کنارے اگے بڑھدا چلا گیا۔ سلطان مبارک شاہ نو‏‏ں جدو‏ں اُس د‏‏ی آمد د‏‏ی خبر ملی تاں اوہ وی فوج لے ک‏ے اگے ودھیا تے گنگا دے دوسرے کنارے اُس دے بالمقابل جا پہنچیا۔ لیکن جدو‏ں ملو اقبال نے اُس د‏‏ی افواج دا رعب و دبدبہ دیکھیا تاں اوتھے رک گیا۔ اِس دے بعد تقریباً دو مہینےآں تک دونے دیاں فوجاں آمنے سامنے رہیاں مگر کسی نو‏‏ں وی دریاء عبور کرنے د‏‏ی جرات نہ ہوئی۔ بالآخر دونے وچ صلح ہو گئی تے اپنے اپنے علاقےآں نو‏‏ں واپس لوٹ گئے لیکن جدو‏ں سلطان مبارک شاہ حالے جونپور پہنچنے ہی پایا سی کہ اُسنو‏‏ں دوبارہ ملو اقبال تے سلطان محمود شاہ تغلق دے جونپور اُتے حملہ آور ہوݨ د‏‏ی اِطلاع ملی۔ چنانچہ اوہ وی فوجاں لے ک‏ے مقابلہ دے لئی پلٹا مگر حالے راستہ وچ ہی سی کہ اچانک سلطان مبارک شاہ شرقی اِنتقال کرگیا۔

وفات

ملا عبدالقادر بدایونی نے سلطان مبارک شاہ شرقی دا سنہ وفات 804ھ مطابق 1401ء لکھیا اے تے غالباً اوہ 1401ء دے آخر وچ فوت ہويا۔

حوالے

سلطان مبارک شاہ شرقی جونپور سلطنت موت: 1401ء
مذہبی مناصب
پیشرو ملک سرور	سلطان جونپور سلطنت نومبر 1399ء—1401ء	جانشین سلطان ابراہیم شاہ شرقی