Jump to content

سکھ اتہاس

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

سکھی دا اتہاس گرو نانک، پہلے گرو ولوں پندرویں صدی وچ دکھنی ایشیا دے پنجاب کھیتر وکھے آغاز ہویا۔ اسدیاں مذہبی اتے قومی رسماں-ریتاں نوں گرو گوبند سنگھ نے ۳۰ مارچ ۱۶۹۹ والے دن آسان کیتا۔[۱] وکھ ذاتیاں اتے پچھوکڑ والے عام عام انساناں نوں کھنڈے دی پہل دا امرت چھکا کے خالصہ سجایا۔ پنج پیاریاں نے پھر گرو گوبند سنگھ نوں امرت چھکا خالصے وچ شامل کر لیا۔[۲] اس تریخی حادثہ نے سکھی دے تقریباً ۳۰۰ سالاں تواریخ نوں ترتیب کیتا۔

سکھی دا اتہاس، پنجاب دے اتہاس اتے اتر-دکھنی ایشیا (موجودہ پاکستان اتے بھارت) دے ۱۶ویں صدی دے سماجک-سیاسی ماحول نال بہت ملدا-جلدا اے۔ دکھنی ایشیا اتے مغلیا سلطنت ویلے (۱۵۵۶–۱۷۰۷)، لوکاں دے حقاں دی حفاظت واسطے سکھاں دا ٹاکرا اس ویلے دی حکومت نال سی۔ اپنے دھرم نوں نہ چھڈن اتے اسلام قبولن دی مناہی ہتّ سکھ گروآں نوں مسلم مغلاں نے شہید کر دتا۔[۳][۴] اس لڑی دوران، مغل میری کھلاف سکھاں دا پھوجیکرن ہویا۔ سکھ مثلاں ماتحت سکھ کونفیڈریشن پرگٹیا اتے مہاراجہ رنجیت سنگھ دے حکومت ماتحت سکھ سلطنت جو اکّ طاقتور دیس ہون دے باو جود عیسائیاں، مسلماناں اتے ہندواں لئی مذہبی طور اُتے سہنشیل اتے نرپکھّ سی۔ عام طور اُتے سکھ سلطنت دا قیام سکھی دے سیاسی تل دا سکھر منیا جاندا اے،[۵] اس ویلے ہی پنجابی راج وچ کشمیر، لداخ اتے پیشاور شامل ہوئے۔ ہری سنگھ نلوا، خالصہ فوج دا مکھ جرنیل سی جسنے خالصہ دل دی اگوائی کردیاں خیبر پختنخوا توں پار درا-اے-خیبر فتح کر سکھ سلطنت دی سرحد پساری۔ نرپکھّ ریاست دے پربندھ دوران فوجی، معاشی اتے سرکاری سدھار ہوئے سن۔

۱۹۴۷ وچ پنجاب دی ونڈ ول ودھ رہے مہینیاں دوران، پنجاب وچ سکھاں اتے مسلماناں وچکار ٹینشن والا ماحول سی، جسنے لہندا پنجاب دے پنجابی سکھاں اتے ہندواں اتے اسے تلّ چڑھدا پنجاب دے پنجابی مسلماناں دا پرواس سنگھرشمئی بنایا۔

حوالے

[سودھو]
  1. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  2. Singh, Patwant (2000). The Sikhs. Knopf, 14. ISBN 0-375-40728-6. 
  3. Pashaura Singh (2005)، Understanding the Martyrdom of Guru Arjan, Journal of Punjab Studies, 12(1)، pages 29-62
  4. McLeod, Hew (1987). "Sikhs and Muslims in the Punjab". South Asia: Journal of South Asian Studies 22 (s1): 155–165. doi:10.1080/00856408708723379. 
  5. Lafont, Jean-Marie (16 مئی 2002). Maharaja Ranjit Singh: Lord of the Five Rivers (French Sources of Indian History Sources). USA: Oxford University Press, 23–29. ISBN 0-19-566111-7.