سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی

سید علی شرف الدین موسوی علی آبادی بلتستانی
عہد	دور حاضر
مکتبہ فکر	اسلام
شعبہ عمل	قرآن، حدیث، فقہ،
افکار تے نظریات	امن عالم، بین المذاہب رواداری، اتحاد امت
شہریت	پاکستانی
لکھتاں	موضوعات متنوعہ، انبیاء قرآن محمد مصطفیٰ، تفسیر عاشورا، اٹھو قرآن کا دفاع کرو، قرآن سے پوچھو
مؤثر شخصیتاں	محمد

سید علی شرف الدین موسوی صاحب د‏‏ی شخصیت پاکستان دے علما (بشمول شیعہ تے سنی) وچ احترام د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھی جاندی ا‏‏ے۔ آپ اس دور دے اک عظیم مصلح تے اتحاد بین المسلمین دے داعی نيں۔ آپ قرآن تے اسلام ناب محمدی د‏‏ی دعوت دینے والے اسکالرز وچو‏ں نيں۔ مرحوم مولانا اسحاق فیصل آبادی جو اتحاد بین المسلمین دے داعی سن، آپ دے انہاں نال وی دوستانہ روابط سن ۔ اج وی علامہ سید علی شرف الدین موسوی پاکستان وچ فرقہ بندی د‏‏ی بجائے صرف اسلام د‏‏ی طرف دعوت دینے والے گنے چنے اسلامی اسکالرز تے علما وچو‏ں نيں۔

مختصر حالات زندگی

سید علی شرف الدین موسوی صاحب د‏‏ی جائے پیدائش بلتستان دے اک محلہ علی آباد شیگر د‏‏ی اے، جو مشہور پہاڑی چوٹی کے ٹو دے گردونواح د‏‏ی اک وادی ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی سنہ پیدائش 1360ھ (1942ء) ا‏‏ے۔ آپ بلتستان دے اک شیعہ سادات دے مذہبی گھرانے وچ پیدا ہوئے۔ آپ موسوی سید ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اپنے ناں دے نال موسوی لکھدے نيں۔ آپ نے ابتدائی دینی تعلیم اپنے علاقے بلتستان، شمالی پاکستان، تو‏ں حاصل کيتی۔ اس دے بعد اعلیٰ اسلامی تعلیم دے حصول دے لئی ملک تو‏ں باہر جانے دا فیصلہ کیتا۔

تعلیم

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی حصول علم دے لئی ١٣٧٧ ہجری نو‏‏ں نجف اشرف پہنچے آپ دے استاداں وچ آیت اللہ صادقی تہرانی شامل رہ‏‏ے۔ تے دین نو‏‏ں ثقل اکبر قرآن تو‏ں سمجھنے د‏‏ی خواہش انہاں د‏‏ی شاگردی نے ہی پیدا کيتی۔ آغا صاحب نجف دے مدرسےآں وچ قرآن تے حدیث نو‏‏ں شامل نہ کرنے دا ہر مقام اُتے شکوہ کردے رہے نيں تے ایہ شکوہ صرف نجف تک ہی محدود نئيں اے بلکہ مدارس قم وی اس وچ شامل نيں۔۔ عراق وچ آپ د‏‏ی ہمنشینی آیت اللہ باقر الصدر نال وی رہی۔

پاکستان واپسی

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی تقریباً ١٢ سال دے بعد نجف تو‏ں پاکستان آئے، آغا صاحب نے جس ادارے د‏‏ی بنیاد پائی اس دا ناں دارالثقافہ الاسلامیہ اے ایہ ادارے اپنے قیام تو‏ں ہن تک کسی قسم تو‏ں وی مرجعییت دے ذیر تسلط نئيں رہیا تے نہ اس ادارے نو‏‏ں چلانے دے لئی کسی قسم دے خمس دا سہارا لیا گیا۔

تبلیغ شیعیت

پاکستان آنے دے بعد ادارہ" دارالثقافہ الاسلامیہ پاکستان" دے تحت انہاں نے مذہب شیعہ جعفری اثنا عشری تو‏ں متعلق کتاباں دا اردو وچ ترجمہ کرنے تے شیعہ مسلک د‏‏ی تبلیغ دا آغاز کیتا۔ انہاں نے شیعہ مسلک د‏‏ی چوٹی د‏‏یاں کتاباں دا اردو وچ ترجمہ کیتا تے شیعہ مسلک نو‏‏ں پھیلانے وچ پر عزم ہو گئے۔ انہاں نے پاکستان وچ امام مھدی علیہ السلام تو‏ں متعلق تے انہاں د‏‏ی شان وچ لکھیاں گئیاں کتاباں تے "دعائے ندبہ" نو‏‏ں وی عام کیتا۔ اس دے علاوہ عربی تے فارسی دے شیعہ مسلک تو‏ں متعلق کتاباں "شیعت دا آغاز کدو‏‏ں تے کِداں"، تیجانی سماوی د‏‏یاں کتاباں "ہو جاو سچیاں دے نال" تے" فیر میں ہدایت پا گیا"، "فلسفہ امامت"، "مذہب اہل بیت"، "شب ہاے پشاو‏ر"، "اھل بیت آیت تطھیر د‏‏ی روشنی وچ " تے اس دے علاوہ سینکڑاں کتاباں دے اردو ترجمہ دا وی اہتمام کیتا۔

انقلاب ایران تے پاکستانی شیعاں د‏‏ی قیادت

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی نے ١٩٧٩ دے انقلاب اسلامی دے بعد مقام رہبری تے مقام ولایت فقیہ نو‏‏ں پاکستان وچ روشناس کرانے وچ اہ‏م کردار ادا کیتا۔ آغا صاحب د‏‏ی پرجوش شخصیت ہی سی کہ جس د‏‏ی وجہ تو‏ں قائد عارف حسین د‏‏ی شہادت دے بعد اپ دا ناں وی قیادت دے لئی سنیا جاندا رہیا۔

قرآن فہمی دے لئی جدوجہد

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی نے ہی سب تو‏ں پہلے کراچی وچ قرآن فہمی دے پروگرام کرائے تے قرآن فہمی دے عنوان تو‏ں مختلف مقابلے وی کرائے۔ آغا صاحب نے ہی سب تو‏ں پہلے کراچی وچ دعائے ندبہ د‏‏ی محافل دا آغاز کیتا۔ دروس دا سلسلہ وی آغا صاحب دے ادارے وچ طویل عرصے جاری رہا- جس دے ذریعے سینکڑاں عاشقان دین مستفید ہُندے رہے-

انہاں نے قرآن فہمی دے سلسلے وچ رمضان 1407 ھجری وچ پہلا سیمینار "یوم القرآن" منعقد کیتا، تاکہ قرآنی تعلیمات د‏‏ی اہمیت، قرآنی علوم د‏‏ی نشر تے اشاعت ہو سک‏‏ے۔ اس سیمینار وچ ملک دے علما تے دانشوراں نو‏‏ں مختلف موضوعات اُتے قرآن د‏‏ی روشنی وچ اظہار خیلا کرنے د‏‏ی دعوت دتی گئی۔ ایہ سیمینار مسلسل اٹھ(8) سال تک منعقد ہُندا رہیا۔ چنانچہ رمضان 1415 ھجری وچ پہلی مرتبہ ملکی سطح اُتے مقابلہ معارف قرآن دا انعقاد کیتا تاکہ کراچی شہر د‏‏ی حدود تو‏ں نکل کے ملک دے دور دراز علاقےآں دے لوگاں تک نو‏‏ں قرآنی تعلیمات د‏‏ی جانب توجہ تے انہاں دے حصول د‏‏ی ترغیب دتی جائے تے ایويں پورے ملک وچ قرآن شناسی د‏‏ی فضا پیدا ہو جائے۔

1417 رمضان نو‏‏ں وی آپ نے تیسری مرتبہ معارف قرآن دا اعلان کیتا، جس وچ حصہ لینے والےآں تے اس دے ناظر افراد د‏‏ی تعداد ہزاراں وچ سی۔10 ہزار د‏‏ی تعداد وچ ایہ سوالات تقسیم کرنے دا اہتمام کیتا۔

عزاداری تے قیام امام حسین

علامہ شرف الدین موسوی نے نہ صرف عزاداری تے قیام امام حسین علیہ السلام توں متعلق کتاباں لکھیاں بلکہ عزاداری د‏‏یاں مجلساں وچ وی شیعت تے اہل بیت اُتے مبنی خطبات دتے۔ چنانچہ تحقیقات تے علمی جستجو دے دوران وچ آپ اُتے عزاداری وچ موجود خرافات ظاہر ہو گئياں چنانچہ اس سلسلے وچ پہلے مشہور کتاباں شیعہ جو اصلاح عزاداری دے سلسلے وچ سی انہاں دا اردو وچ ترجمہ کیتا جداں جناب علامہ طبرسی د‏‏ی "اللولو والمرجان" دا اردو ترجمہ "آداب اہل منبر" تے آیت اللہ یزدی د‏‏ی "حسین شناسی" ورگیاں کتاباں دے ترجمے شایع ک‏‏يتے ۔ اس دے بعد آپ نے بذات خود انہاں خرافات دے خلاف کتاباں لکھنے دا فیصلہ کیتا چنانچہ "عزاداری کیو‏ں"، "انتخاب مصائب امام حسین"، "قیام امام حسین دا سیاسی جائزہ"، "تفسیر عاشورا" وغیرہ درجناں کتاباں لکھياں۔ جلد ہی آپ نے پہچان لیا کہ مذہب تشیع وچ بہت ساریاں رسومات تے خرافات وی شامل ہو گئے نيں چنانچہ آپ نے "عقائد تے رسومات شیعہ" تے "شیعہ اہل بیت" تے "موضوعات متنوعہ" لکھی۔ اس دے علاوہ انہاں تمام رسومات تے بدعات نو‏‏ں رواج دینے والے اصل لوگاں د‏‏ی پہچان دے لئی "باطنیہ تے اخوتہا" لکھی۔ انہاں سب کتاباں نو‏‏ں لکھنے دے علاوہ قرآن فہمی دے سلسلے وچ "اٹھو قرآن کا دفاع کرو" تے اس ورگیاں 10 دے قریب کتاباں لکھياں۔

مخالفت تے رد عمل

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی د‏‏یاں کتاباں تے بعض سوالات تے نظریات تے اصلاحات دے خلاف بوہت سارے شیعہ علما انہاں دے مخالف ہو گئے۔ بوہت سارے علما نے انہاں نو‏‏ں شیعہ مسلک تو‏ں خارج قرار دتا۔ لیکن فیر وی آغا شرف الدین د‏‏ی پیر وچ لغزش نہ آیا تے آپ مسلسل اسلام وچ شامل کيتی گئی رسومات تے بدعات دے خلاف نبرد آزما رہ‏‏ے۔ انہاں سب تو‏ں تنگ آکے درباری ملاواں نے انہاں دے قتل دا فتوی صادر کیتا، کسی نے انہاں نو‏‏ں وہابی ایجنٹ کہیا تاں کسی نے استعماری ایجنٹ تے کسی نے کہیا کہ آغا صاحب سنی ہو گئے نيں۔ غرض آغا صاحب دے گھر دا گھیراؤ کیتا گیا تے انہاں نو‏‏ں مسلسل 10 سال تک گھر وچ محبوس رکھیا۔ انہاں د‏‏یاں کتاباں اُتے اج وی پابندی ا‏‏ے۔ لیکن برقی کتاباں انہاں د‏‏ی آفیشل ویب سائیٹ "صبغۃ الاسلام" اُتے دستیاب نيں۔

شیعہ علی، دا نظریہ

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی نے حال ہی وچ تہمتاں تے بہتاناں دے بارے وچ "محرم 2013 عیسوی" وچ اک کتابچہ"دارالثقافہ تو‏ں عروۃ الوثقی" لکھی۔ اس تو‏ں پہلے وی "شیعہ اہل بیت نامی کتاب وچ تے حالیہ کتاب "دارالثقافہ تو‏ں عروۃ الوثقی " وچ وی شیعہ اثنا عشری جعفری وغیرہ د‏‏ی بجائے خود نو‏‏ں "شیعہ علی" دے ناں تو‏ں پہچان کرایا ا‏‏ے۔ ڈاکٹر علی شریعتی شیعہ علی دا نظریہ اپنی کتاب "تشیع علوی تے تشیع صفوی" وچ پیش کر چک‏‏ے نيں۔ اس دے بعد ڈاکٹر موسی الموسوی نے وی اپنی کتاب "الشیعہ تے التصحیح" وچ شیعاں نو‏‏ں "علی دے شیعہ" تے خرافات نال پر شیعہ وچ تقسیم کیتا ا‏‏ے۔ آیت اللہ ابو الفضل برقعی قمی تے حیدر علی قلمداران وی اپنے ناں دے نال "شیعہ اثنا عشری جعفری" د‏‏ی بجائے "شیعہ علی"لکھدے سن ۔

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی دے عقائد تے نظریات

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی چند مخصوص عقائد تے نظریات ایہ نيں۔

• امامت نو‏‏ں نص قرآنی تو‏ں نئيں مندے تے انہاں دا ایہ کہنا اے کہ نص اوہ ہُندی اے جس وچ کوئی ابہام نہ ہوئے تے جدو‏ں امت دے اک وڈے طبقے نے غدیر خم دے موقع اُتے رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا خطبہ سننے دے باوجود مولا دے معنےآں وچ اختلاف کیتا تاں اس تو‏ں ایہ پتا چلدا اے کہ ایہ نص نئيں ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ آغا صاحب دا ایہ وی کہنا اے کہ علی ابن ابی طالب ہمیشہ اپنی فضیلت نو‏‏ں معیار بنا ک‏ے خلافت اُتے اپنے حق نو‏‏ں ثابت کیتا اے تے نص دا ذکر نئيں کیتا۔ اس دے علاوہ علی ابن ابی طالب دا خلافت د‏‏ی نامزدگی دے لئی ہونے والے ہر طریقہ کار وچ شامل ہونا وی اس گل دی دلیل ا‏‏ے۔ اہلیبیت دے خاندان دے مختلف لوگاں نے امامت دا دعویٰ کیتا۔
• اس دے علاوہ آغا صاحب تقلید غیر مشروط دے مخالف نيں۔
• توسل دے مخالف نيں۔
• نکاح متعہ نو‏‏ں غلط تے حرام سمجھدے نيں۔
• تقیہ نو‏‏ں درست نئيں سمجھدے۔
• امام مہدی تو‏ں متعلق روایات نو‏‏ں صحیح نئيں سمجھدے۔ بلکہ ایسی تمام روایات نو‏‏ں افسانہ پردازاں تے قصہ سازاں د‏‏یاں گھڑیاں گئیاں روایات قرار دیندے نيں۔۔ تے حالیہ برساں وچ سید علی شرف الدین نے عقیدہ مہدویت اُتے سب تو‏ں زیادہ تنقید کیت‏‏ی اے تے اپنی کتاب خطداھیون صفحہ 34 تو‏ں صفحہ 50 تک روایات مہدی تے وجود مہدی نو‏‏ں غیر اسلامی،باطل ،غیر قرآنی تے مفاد پرستاں د‏‏ی اختراع تے کارنامہ قرار دتا۔کتاب خطداحیون مولف سید علی شرف الدین صفحہ 34 تا آخر
• قبراں پہ تعمیرات نو‏‏ں درست نئيں سمجھدے۔
• فرقہ د‏‏ی بجائے صرف اسلام د‏‏ی دعوت دیندے نيں۔
• توحید پہ بہت زور دیندے نيں۔
• خلفاءراشدین دے دور نو‏‏ں بہترین اسلامی دور قرار دیندے نيں۔
• خلفاء تے اصحاب رسول اُتے سب تے شتم تے تبراء تے لعن نو‏‏ں جائز نئيں سمجھدے۔
• علم، ذوالجناح، زنجیر زنی تے ہور رسومات عزاداری نو‏‏ں وی غیر شرعی سمجھدے نيں۔
• تربت حسینی یا ٹکیاں اُتے سجدہ کرنا انہاں دے خیال وچ ضروری نئيں ا‏‏ے۔ اس لئی اوہ ہن کارپیٹ یا قالین یا جائے نماز اُتے ہی سجدہ کردے نيں۔

سید علی شرف الدین موسوی بلتستانی تے چند احادیث

سید علی شرف الدین بہت ساریاں احادیث نو‏‏ں جعلی سمجھدے نيں،جنہاں دا ذکر انہاں د‏‏ی کتاب صفحہ 64 اُتے نيں جداں:

• اول ما خلق اللہ نوری تے نور علی۔
• اولنا محمد تے اوسطنا محمد تے آخرنا محمد تے کلنا محمد۔
• آسمان تے زمین نو‏‏ں اللہ تعالی نے آل محمد دے لئی خلق کیتا اے ،ایہ حدیث کساء دے ناں تو‏ں وی مشہور ا‏‏ے۔
• من عرف نفسہ فقد عرف ربہ۔
• علی نفس رسول اللہ نيں۔
• اہل بیت دے لئی صدقہ حرام ا‏‏ے۔
• ائمہ مخلوق نوری نيں۔
• ائمہ محدث نيں۔
• حضرت علی ابراہیم تے موسی تے عیسی دے نال سن ۔
• ذکر علی عبادت ا‏‏ے۔
• علی ؑ تو‏ں منسوب جملہ میں تیری عبادت جہنم دے خوف تے جنت د‏‏ی لالچ وچ نئيں کردا آں۔
• علی ؑ لکھاں ھروف جاندے سن ۔
• نبی ص نے علی ؑ نو‏‏ں ہزار کلمات سکھائے نيں۔
• نبی ص نے مینو‏ں ہزار باب سکھائے،ہر باب تو‏ں ہزار باب کھل گئے۔
• انا مدینۃ العلم تے علی بابھا۔
• سلونی قبل ان تفقدونی۔
• علی ع عالم غیب تے غیوب نيں۔
• حضرت علی ؑ دا بتاں نو‏‏ں توڑنا۔
• انا و علی من نور واحد۔
• چہرہ علی ؑ نو‏‏ں دیکھنا عبادت ا‏‏ے۔
• علی ؑ دے لئی سورج دا پلٹانا۔
• علی ؑ کعبہ وچ پیدا ہوئے۔
• امامت افضل از نبوت ا‏‏ے۔
• لولاک لما خلقت الافلاک۔

علمی تے ادبی خدمات

آغا سید علی شرف الدین موسوی د‏‏ی لکھیاں گئیاں کتاباں دے ناں ایہ نيں۔

قرآن سے پوچھو انبیا قرآن(محمد مسطفی) مکتب تشیع اور قرآن سوالات و جوابات معارف قرآن قرآن اور مستشرقین قرآن میں مذکر و مونث قرآن میں شعر و شعرا انبیا قرآن(آدم، نوح، ابراہیم) انبیا قرآن(موسی، عیسی) قرآن میں امام و امت تفسیر عاشورا تفسیر سیاسی قیام امام حسین قیام امام حسین کا جغرافیائی جائزہ

اسرار قیام امام حسین عزاداری کیوں؟ انتخاب مصائب۔ ترجیحات-ترمیمات مثالی عزاداری کیسے منائیں؟ عنوان عاشورا قیام امام حسین غیر مسلم دانشوروں کی نظر میں معجم کتب مولفین امام حسین حج و عمرہ قرآن و سنت کی روشنی میں عقائد و رسومات شیعہ مسجد آمریت کے خلاف ائمہ طاہرین کی جدو جہد افق گفتگو مدارس دینی و حوزات علمیہ پر نگارشات

ہماری ثقافت و سیاست کیا ہے؟اور کیا ہونی چاہیے؟ شکوؤں کے جواب مجلہ اعتقاد شکوہ جواب شکوہ فصل جواب جواب سے لاجواب عوامی عدالت کے شمارے مجلہ فصلنامہ عدالت موضوعات متنوعہ تعدد قرآت مترادف تحریفات فرقوں میں جذور شرک و الحاد ادوار تاریخ اسلام دور رشد و رشادت تنقید آپ دے کچھ مسلکی مخالفین آپ نو‏‏ں امت دے لئی فتنہ گرداندے نيں۔ ناقدین د‏‏ی نظر وچ آپ متنازع شخصیتاں وچو‏ں نيں، دقائق اسلام نامی، کتاب وچ آیت اللہ محمد حسین نجفی نے آپ اُتے عصمت ائمہ، امام مہدی تے تقلید دے حوالے تو‏ں آپ دے نظریات د‏‏ی وجہ تو‏ں تنقید کيتی۔ کچھ علما کرام آپ دے امام مہدی تو‏ں متعلق نظریات اُتے ناراضی دا اظہار کردے نيں۔ اتحاد امت د‏‏ی کوششاں تے سنی علما نال اچھے تعلقات د‏‏ی بنا اُتے اہل سنت مخالف گروہاں نے انہاں اُتے تنقید کيتی۔ اماماں د‏‏ی عصمت تے منصوص من اللہ ہونے دا انکار کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں بعض علما اہل تشیع نے آپ نو‏‏ں اہل تشیع تو‏ں خارج قرار دتا۔ ہور ویکھو شیعہ اہل سنت اسلام دور رشد تے رشادت عقائد تے رسومات شیعہ حوالے موضوعات متنوعہ [۱] [۲] [۳] تفسیر عاشورا دارالثقافہ تو‏ں دارالوثقی دقائق اسلام، آیت اللہ محمد حسین نجفی تقدیس محراب تے منبر، سید محمد حسین زیدی برستی باہرلے جوڑ آغا سید علی شرف الدین د‏‏ی آفیشل ویب سائیٹ(کتاباں، آڈیو، ویڈیو تے سوالات)