شمس الائمہ سرخسی
شمس الائمہ سرخسی | |
---|---|
جم | سنہ 1009 |
وفات | سنہ 1090 (80–81 سال) |
عملی زندگی | |
پیشہ | فقیہ |
پیشہ ورانہ زبان | عربی |
شعبۂ عمل | حنفی |
باب اسلام | |
ترمیم |
شمس الائمہ سرخسی دا پورا نام ابو بکر محمد بن ابی سہل احمد الملقب بہ رضی الدین سرخسی اے۔ برہان الاسلام وی انہاں دا لقب سی ۔
ولادت
[سودھو]علامہ سرخسی دی ولادت 400ھ بمطابق 1010ء یا 1009ء بمقام سرخس ہوئی اوہ پنجويں صدی دے انہاں علما توں نيں جنہاں نوں آیۃمن آیات اللہ کہیا جاندا اے۔ : ابو بکر کنیت تے شمس الائمہ سرخسی توں ملقب سن ۔
حصول علم
[سودھو]علم دین حاصل کرنے دے لئی شمس الائمہ عبد العزیز حلوانی توں حاصل کیتا تے علوم و فنون وچ اس قدر کمال حاصل کیتا کہ جدوں انہاں دے استاد فوت ہوئے تو انہاں دی مسند اُتے بیٹھے۔
کنويں وچ قید
[سودھو]امام سرخسی ایويں تواں خراسان دی اک بستی سرخس دی طرف منسوب نيں لیکن حصول علم دے لئی فرغانہ دے علاقے اوزجند وچ تشریف لیائے آپ وڈے حق گو سن اس لئی آپ نے اک کلمہ حق دا بادشاہ نوں کہیا جس توں اوہ ناراض ہو گیا تے آپ نوں شہر اوزجند وچ اک کھوہ دے اندر قید کر دتا جس وچ آپ مدت تک قید رہے تے آپ دے شاگرد کھوہ اُتے بیٹھ کر آپ توں سبق پڑھدے تے جو آپ کھوہ دے اندر توں کہندے اوہ لکھ لیندے سن شرح کتاب عبادات تے شرح کتاب الاقرار نوں مجلس وچ تصنیف کرکے شاگرداں توں لکھوایا
المبسوط دی املا
[سودھو]شمس الائمہ امام سرخسی دے دل دی خواہش سی کہ امام حاکم شہید دی کتاب الکافی دی شرح لکھن۔ چنانچہ انہاں اسی کنويں توں اپنی عظیم کتاب’’المبسوط‘‘املا کرانی شروع کيتی۔ ایہ منفرد شاہکار اوزجند دے اک گمنام کنويں نما قید خانے وچ وجود وچ آیا کہ تیس ضخیم جلداں دی ایہ کتاب املا کرادتی۔ اس کتاب نوں فقہ حنفی دے مستند ماخذ وچ شمار کیتا جاندا اے۔
کتاب محیط جو آپ نے تصنیف کيتی اے اوہ اصل وچ چار کتاباں نيں اک محیط کبیر جو چالیس مجلد اے ،دوسری دس مجلد،تیسری چار مجلد،چوتھی دو مجلداے۔ بعض علما کہندے نيں کہ پہلی محیط کبیر آپ دی تصنیف نئيں بلکہ اسنوں حسام الدین صدر الشہید دے بھائی دے بیٹے محمود بن صدر السعید تاج الدین احمد بن برہان الدین صدر الشہیدعبدلعزیز بن عمر بن مازہ نے تصنیف کیتا اے تے اپنے دادا دی طرف منسوب کرکے محیط برہانی دے نام توں مشہور کیتا اے،باقی تن محیط آپ دی تصنیفات توں نيں تے انہاں نوں محیط رضوی کہندے نيں۔
امام سرخسی دی دوسری مشہور ترین کتاب شرح السیر الکبیر اے جو جنگ تے بین الاقوامی تعلقات دے اسلامی قوانین اُتے مستند ماخذ دی حیثیت رکھدی اے۔ ایہ کتاب وی قید ہی دی حالت وچ لکھی گئی۔ اس دے علاوہ اک تے مشہور معروف کتاب’’اصول السرخسی‘‘بھی قید ہی دی حالت وچ آپ نے تالیف فرمائی۔ آخر الذکر دونے کتاباں دا اختتام رہائی دی حالت وچ فرمایا۔ جدوں کہ ’’المبسوط‘‘کتاب مکمل قید دی حالت وچ لکھی گئی۔[۱]
وفات
[سودھو]برہان الاسلام امام سرخسی 483ھبمطابق 1096ء وچ دمشق وچ فوت ہوئے۔
حوالے
[سودھو]- ↑ الموسوعہ العربيہ العالميہ http://www.mawsoah.net
|