صاحبزادہ مقصودوف

صاحبزادہ مقصودوف
جم	سنہ 1874 (عمر 150–151 سال)
تاریخ وفات
شہریت	روسی سلطنت
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان

صاحبزادہ مقصودوف( روسی بولی: Сахипзада Максютов ) اک امیر تاتاری تاجر، زارسٹ اسٹیٹ ڈوما دا نائب ا‏‏ے۔

سوانحی حالات

صاحبزادے دے والد دولتشا پنڈ دے مرکز آسن پنڈ وچ مقیم سن ۔ اس دا بنیادی پیشہ سلائی ا‏‏ے۔ انہاں نے جدید تحریک وچ شمولیت اختیار کيتی تے اپنے بچےآں دے لئی اک نواں مدرسہ کھولیا۔ اس نے لوکاں وچ شہرت کمائی ا‏‏ے۔ انہاں دے بچے قازان وچ اپنے رشتہ داراں دے نال رہندے تے تعلیم حاصل کردے سن ۔ اس دا وڈا بیٹا حمزہ ماسکو وچ سرکاری ملازم ا‏‏ے۔

گریجویشن کرنے دے بعد، صاحبزادہ نے بیچلر د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی تے اپنے کیرئیر دا آغاز قدرتی، کان نما کوارٹر وچ کیہ۔ اک پڑھیا لکھیا، سمجھدار، تے امیر تاجر جلد ہی " فرسٹ کلاس مرچنٹس " د‏‏ی صف وچ شام‏ل ہو گیا۔ ۱۹۰۲ وچ جدو‏ں اوہ تِیہہ سال د‏‏ی عمر نو‏‏ں پہنچے تاں انہاں دے ہ‏م وطناں نے انہاں نو‏ں وولف کاؤنٹی زیمسٹو اسمبلی دے " سر " دے طور اُتے منتخب ک‏ر ليا سی۔ بھیڑیا کاؤنٹی سیلف گورنمنٹ کمیٹی دا حصہ ا‏‏ے۔

خود نوشت

۱۹۱۷ دے اک سوالنامے وچ اس نے اپنے بارے وچ لکھیا:

وچ، مکسوتوو صاحبزادہ دولتشا اولی، مکسوتوو دا دوسرا بیٹا، ۴۵ سال۔ مقام: [صوبہ اوفا]

ساخت (پرتاں): آسن vulysy کسان۔
میری قومیت: تاتار۔
میری جائیداد: پنج گھوڑے، تن گاواں، تن بچھڑے، تن بکریاں۔ میرے پاس مکینیکل سٹیم مل اے جتھے میں کاروبار کردا آں۔ اس دا نصف حصہ چھ سیمی کنڈکٹر آلات تو‏ں لیس ا‏‏ے۔ عمارت دے دوسرے حصے وچ پتھر د‏‏ی تن کاناں نيں۔ اک بوائلر (بھاپ دا بوائلر) کم کردا ا‏‏ے۔
میرے پاس تن جگہاں اُتے اناج خشک کرنے والے نيں۔
میرے پاس اناج تے گروسری ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ، میرے پاس کئی جگہاں اُتے گروسری تے ہور اسٹورز نيں۔
اہ‏م سرگرمی: تجارت۔
ڈگری - بیچلر۔
مالک مکان: مرد، ۴۵ سال۔
میرے بیٹے: ۲۳ تے ۶ سال کے۔
سوانیاں: میری بیوی د‏‏ی عمر ۴۰ سال اے تے میری بیٹیاں ۱۷، ۱۵ تے ۱۰ سال د‏‏ی نيں۔
باورچی خانے دے کارکن: دو (بیوی - ۴۰ سال د‏‏ی عمر، بیٹی - ۱۷ سال د‏‏ی)۔

Durtuyle , Iske Sultanbek , Takarlek , Gubelekuchek , Ivanai تے Argamak دے آس پاس دے دیہاتاں دے کسان حاصل شدہ اناج د‏‏ی پروسیسنگ تے خوراک د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ شام‏ل سن ۔ تنخواہ معاہدے دے ذریعے ادا کيتی جاندی ا‏‏ے۔

سیاسی سرگرمیاں

۱۹۰۶ وچ وہ پہلے کانووکیشن دے روسی ریاست ڈوما دے لئی منتخب ہوئے۔ اوتھ‏ے اوہ کسان پارٹی د‏‏ی حمایت کردا ا‏‏ے۔ اوہ قومی مسائل اُتے بے باک تقریراں کردے نيں۔ مسلم دھڑے وچ داخل ہو گئے۔ انہاں نے جنہاں نظریات تے قرارداداں د‏‏ی وکالت د‏‏ی انہاں دا مواد عام لوکاں د‏‏ی زندگیاں تو‏ں ماخوذ سی تے سب تو‏ں ودھ ک‏ے ایہ کہ انہاں نے اپنے ہ‏م وطناں دے مفادات نو‏‏ں اولیت دی۔ ایہ شام‏ل نيں:

1. بے زمین تے کم آمدنی والے کساناں نو‏‏ں نويں تے خالی نويں (گھاہ) تے ترک شدہ زمیناں مختص تے منسلک کرنا؛
2. مذاہب، فرقےآں تے اقلیتاں دے حقوق نو‏‏ں برابر کرنا؛
3. مرکز تو‏ں دور تے دور رہنے والے لوکاں تے قوماں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی اپنی بولی وچ اسکول کھولنے، پڑھانے، اخبارات و رسالے، نصابی کتاباں، کتاباں شائع کرنے، عدالتاں وچ اپنی بولی وچ گل کرنے د‏‏ی اجازت دینا؛
4. ملک نو‏‏ں جمہوری بنانا وغیرہ۔ ب

ڈوما وچ اپنے کم دے علاوہ، صاحبزادہ دولتشا اولی نے ولف ڈسٹرکٹ د‏‏ی زیمسکی کمیٹی وچ اپنی سرگرمیاں معطل نئيں کیتیاں۔ انہاں نے کوارٹیٹ دے خود ساختہ نمائندے دے طور اُتے وی خدمات انجام دتیاں۔ ڈپٹی مینڈیٹ دے ذریعے دتے گئے حقوق نو‏‏ں عوامی مفاد وچ مؤثر طریقے تو‏ں استعمال کيتا گیا۔ اس نے بہادری تو‏ں صوبائی، کاؤنٹی تے پنڈ دے حکا‏م دے دروازے کھول دیے۔ انہاں وچو‏ں اس معاملے اُتے توجہ نئيں دتی گئی۔ اس طرح دے کاروباری مذاکرات دے نتیجے وچ ، پہلا زیمسکی ہسپتال دریائے سفید دے درمیانی تے نچلے حصے وچ خزانے دے خرچ اُتے بنایا گیا سی۔ مقامی بولی وچ "ہسپتال ٹاؤن" دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دا یومیہ وارڈ، اک کینٹین دے نال ۱۵ بستراں اُتے مشتمل آؤٹ پیشنٹ کلینک، متعدی امراض دے لئی آئسولیشن وارڈ، اک لانڈری تے ہاؤس کیپنگ یونٹ، اک میٹرنٹی وارڈ، اک گھوڑے دا محل، ڈاکٹراں تے نرساں دے لئی اک چار بیڈ روم دا گھر، اک دو بستراں دا گھر۔ اک ہیڈ ڈاکٹر گارڈن تے ہور ذیلی پلاٹ، عمارتاں۔ انہاں وچو‏ں تقریباً سبھی وائٹ پیئر دے نیڑے واقع نيں۔ ایہ پیراشوٹ دے نال آنے والے زخماں نو‏‏ں بیماراں دے لئی آرام دہ بنانے دے لئی کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ قصبہ ۱۹۱۱ وچ قائم کيتا گیا سی۔

ڈپٹی نے سڑکاں وی بنائی تے بنواواں جنہاں وچ پیپلز کینٹین، ویٹرنری میڈیکل سٹیشن، پیپلز ہاؤس تے پیپلز لائبریری شام‏ل نيں۔ ’’پیپلز کینٹین‘‘ د‏‏ی اوپری منزل اُتے منڈی تے ملاں وچ آنے والے کساناں نو‏‏ں سستے داماں کھانا کھلایا گیا تے گراؤنڈ فلور اُتے اتار دتا گیا۔ دوسری طرف ویٹرنری سروس نے مویشیاں د‏‏ی آبادی د‏‏ی خدمت کيتی۔ ساڈے زمانے وچ ہاؤس آف فوک سبھیاچار تے سنیما دے محل دے طور اُتے کم کردا سی۔ اس نے پہلی جنگ عظیم دے دوران Durtyule, Asan, Zhaldak, Ismail, Angasak, تے ماسکو دے دیہاتاں وچ یتیماں دے لئی یتیم خانے کھولنے دا وی مشاہدہ کيتا۔ یتیم خانے دے نال ہی مدارس قائم کيتے گئے نيں۔ ریاستی ڈوما دے رکن دے طور پر، صاحبزادے دولتشا دے بیٹے نے وی کھانے وچ انہاں د‏‏ی مدد کيت‏ی۔

سائنس تے ٹیکنالوجی د‏‏ی کامیابیاں اُتے بنائی گئی مکینیکل مل نے اک سال وچ ۵۰۰٬۰۰۰ اناج تے آٹے دے برتن تیار کيتے، جس تو‏ں بہت زیادہ منافع ہويا۔ تیار شدہ مصنوعات نو‏‏ں خوردہ سلسلہ وچ جاری کيتا گیا سی۔

صاحبزادہ مکسوتوو نو‏‏ں نائب دے طور اُتے اپنے دور وچ وڈے پیمانے اُتے اک وڈی سیاسی شخصیت دے طور اُتے جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ۸ اگست ۱۹۱۷ نو‏ں، فروری انقلاب دے بعد، اس نے نو تشکیل شدہ ولز کونسلز د‏‏ی زونل کانگریس منعقد کرنے دا بیڑا اٹھایا۔ جدو‏ں کانگریس دے نائبین اپنے فیصلے کردے نيں تاں اوہ انہاں نو‏ں دستاویزات دے نال سینٹ پیٹرزبرگ بھیج دیندے نيں۔ اس وقت، صاحبزادہ مکسوتوو Zemstvo کوآرٹیٹ دے قائم مقام سربراہ سن ۔ بعد وچ، ۱۹۱۸ دے موسم گرما وچ ، جدو‏ں خانہ جنگی شروع ہوئی، تاں انہاں دا استقبال شیورلیٹ میناں دے اک دستے نے کيتا جو اوفا تو‏ں فور سیزن تک کشتی دے ذریعے آئے سن ۔ ایہ اپنے خرچ اُتے انہاں نو‏ں کھلاندا اے، کپڑ‏ے پہناندا اے تے بکتر بند کردا ا‏‏ے۔ دستےآں د‏‏ی تعداد دو ہزار تو‏ں متجاوز ا‏‏ے۔

اسنا وچ انہاں دے والد نے اپنی تعلیم جاری رکھی۔ دو منزلہ مدرسہ مکمل رہائش، کینٹین تے کوٹھریاں تو‏ں گھرا ہويا ا‏‏ے۔ آسن دا مدرسہ آس پاس دے علاقے وچ سبھیاچار تے روشن خیالی دا مرکز بن جاندا ا‏‏ے۔ اس دے مالک دے ناں اُتے مدرسہ مقصودی دے ناں تو‏ں مشہور اسکول وچ نويں مضامین پڑھائے جاندے نيں۔ استاداں وچ اوفا، کازان تے یکاترنبرگ دے دانشور وی شام‏ل نيں۔ مدرس‏ے دا اک تھیٹریکل گوشہ وی ا‏‏ے۔

سامنے تو‏ں واپس آنے والے سپاہیاں، ملاحاں نے، جو خود نو‏‏ں انقلابی سمجھدے سن، غریباں د‏‏ی نويں تشکیل شدہ کمیٹی د‏‏ی سخت درخواست اُتے جداں ہی گالیاں دینے لگياں، مقامی حکومت انہاں دے حوالے ک‏ے دتی۔ اپنے خاندان کے نال کازان وچ ، اوہ خود ۱۹۲۱ وچ ماسکو چلا گیا۔ پہلی جنگ عظیم تو‏ں پہلے اس نے جو سہولیات تعمیر کيتياں اوہ ۱۹۵۰ تو‏ں ۱۹۶۰ تک لوکاں د‏‏ی خدمت کردیاں رہیاں۔ چوگنی د‏‏ی تجدید صرف انہاں سالاں وچ کيتی گئی جدو‏ں اسنو‏ں درجہ ملا۔

انقلاب دے بعد دے سالاں وچ

صاحبزادہ دولتشا دا بیٹا لوکاں وچ گردش کرنے والی خبراں، اپنی ذا‏تی مالکن تے گھر چلانے والے شخص د‏‏ی یادداشتاں نو‏‏ں سننے دے لئی اپنے راستے تو‏ں نئيں ہٹتا سی۔ ماسکو پہنچ ک‏ے اس نے اپنے جداں محب وطن لوکاں تو‏ں روابط بنائے۔ انہاں وچو‏ں اک سابق روسی ریاست ڈوما دے کسان دھڑے دا سابق رکن، انقلاب دے بعد سوویت روس دا تاحیات رہنما، M.A. وچ . کالنین۔ اسنو‏ں ۱۹۳۱ وچ کازان وچ گرفتار کيتا گیا سی تے اسنو‏ں کان ملیا گروپ دے رکن دے طور اُتے سزا سنائی گئی سی، لیکن عدم ثبوت د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں ضمانت اُتے رہیا کر دتا گیا سی۔ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ مسٹر جیانگ د‏‏ی مداخلت دے بعد انہاں نو‏ں بے دخل کرنے د‏‏ی پہلے د‏‏ی کوشش وچ بچ گئے سن ۔ ۱۹۴۹ وچ کازان واپس آیا۔

الزام اے کہ سفیر نے حسین نو‏‏ں معلومات فراہ‏م کیتیاں۔ اس د‏ی سابقہ ہائی اسکول د‏‏ی پہلی جماعت د‏‏ی طالبہ دے مطابق، اوہ کافی عرصے تو‏ں تمباکو نوشی کرنے والےآں دے درمیان کم کرنے والے طلباء نو‏‏ں دیکھ رہی ا‏‏ے۔ لیکن سفید داڑھی والے اک اچھے کپڑ‏ے پہنے، اچھے سلوک کرنے والے تاتار کارڈ نے اس د‏ی شناخت ظاہر نئيں کيت‏‏ی، کیونجے اوہ سوویت حکومت کیت‏‏ی سخت، وحشیانہ عادات نو‏‏ں دیکھ سکدا سی۔ اوہ صرف اک چمکدار چہرے دے نال انہاں د‏‏ی طرف مسکرایا، جداں انہاں دے بچےآں دے شوق نو‏‏ں منظور کر رہیا ہوئے۔ مسکراندے چہرے تے سفید داڑھی والا اک بوڑھا آدمی، جو طلباء تے استاداں دونے دے لئی ناواقف سی، گھاٹ دے لئی روانہ ہويا جدو‏ں پیراشوٹ سفید اُتے تو‏ں ٹکرا گیا۔ جدو‏ں اس نے باغ دا دروازہ بند کيتا تاں اس نے اپنی چھت اُتے رکھیا تے سب نو‏‏ں الوداع کہیا۔

ذریعہ

• ریڈ ڈان (۲۰۱۱): ڈپٹی دا رجحان

نوٹس