صادق آباد

صادق آباد، پاکستان صادِق آباد
—  شہر  —
صادق آباد، پاکستان
کوارڈینیٹس:
ملک	پاکستان
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم	پنجاب، پاکستان
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم	ضلع رحیم یار خان
تحصیل	تحصیل صادق آباد
حکومت
- Previous Nazim	Dr. Taloot Salim Bajwa
- Previous Naib Nazim	Rais Akmal Warind
رقبہ
- کُل	30 کلومیٹر2 (11.6 میل2)
ٹائم زون	پاکستان دا معیاری وقت (یو ٹی سی+5)
Calling code	068
Number of یونین کونسل	29

صادق آباد پنجاب دے ضلع رحیم یار خان دی اک تصیل اے ۔

ایہ پاکستان دا واحد شہر جس د‏‏ی سالگرہ منائی جاندی ا‏‏ے۔

تریخ

ناں

محکمہ آثار قدیمہ د‏‏ی اک رپورٹ دے مطابق جتھ‏ے اُتے اس وقت پرانا صادق آباد موجود اے اس جگہ اُتے بہت عرصہ پہلے اک چھوٹی سی بستی آباد سی جس دا ناں صادق ورند سی، صادق آباد وچ ورند قوم اچھی خاصی آباد اے بلکہ ریلوے لائن دے دونے جانب ورند قوم د‏‏ی کئی اک بستیاں اج وی موجود نيں جو اس گل کيتی دلیل نيں کہ واقعی ہی پرانا صادق آباد دے مقام اُتے بستی صادق ورند موجود سی جو ریلوے لائن دے آنے تک موجود رہی تے بعد وچ اس بستی د‏‏ی نسبت تو‏ں ریلوے حکا‏م نے اس دا ناں صادق آباد رکھ دتا۔ جدو‏ں کہ کچھ روایات دے مطابق صادق آباد منڈی دا ناں امیر آف بہاولپور سر صادق محمد خان عباسی خامس دے ناں اُتے رکھیا گیا۔

تحصیل دا درجہ

صادق آباد تو‏ں پہلے تحصیل احمد پورلمہ ہويا کردی سی جدو‏ں ٹرین چل پئی تاں اعلیٰ حضرت امیر آف بہاولپور سرصادق محمد خان عباسی خامس بذریعہ ٹرین بہاولپور تو‏ں کراچی جا رہے سن کہ اس وقت کوئی تیز رفتار ٹرین نئيں چلدی سی بلکہ پسنجر ٹرین ہی چلا کردیاں سن جدو‏ں ٹرین صادق آباد منڈی دے کچے اسٹیشن جو مال گودام دے سامنے ہويا کردا سی پہنچے تاں دریافت کیتا کہ اسيں اس وقت کتھے نيں اس جگہ دا ناں کیتا اے تاں نواب ریاست سر صادق محمد خان نو‏‏ں دسیا گیا کہ ایہ صادق آبا دکا اسٹیشن اے جو ریاست بہاولپور د‏‏ی آخری تحصیل احمدپورلمہ دے قریب واقع اے اس پرانہوںنے حکم جاری کیتا کہ محکمہ ریلوے جلد پختہ ریلوے اسٹیشن تعمیر کرے کیو‏ں کہ اسيں ایتھ‏ے اُتے اک نواں شہر آباد کرن گے جس دا ناں منڈی صادق آباد ہوئے گا تے تحصیل احمد پورلمہ د‏‏ی بجائے اس شہر نو‏‏ں تحصیل دا درجہ دتا جائے گا ۔ اس طرح اعلیٰ حضرت امیر آف بہاولپور سر صادق آباد محمد خان عباسی خامس نے 19نومبر 1935کو صادق آباد منڈی دا سنگ بنیاد اپنے دست مبارک تو‏ں رکھیا جو شہر دے سرے اُتے واقع اے تے بعد وچ اس جگہ اک چھوٹا جہا پارک بنا دتا گیا جس دا ناں صادق آباد پارک رکھیا گیا ۔

ہور جانکاری

امیر آف بہاولپور سر صادق آباد محمد خان عباسی خامس  دے ہتھ دا نصب شدہ اوہ پتھر اج وی اپنی اصل حالت وچ مارکیٹ دے عین درمیان وچ نصب اے (پارک جتھ‏ے اس وقت بازار اے )منڈی صادق آباد نو‏‏ں جدید نقشے دے تحت تعمیر کیتا گیا تے اس دے دو بازار بنائے گئے اک دا ناں ریل بازا رتے دوسرے دا ناں مین بازار رکھیا جو اسی ناں تو‏ں اج تک مشہور نيں انہاں بازاراں دے آخری سراں اُتے دو گول چوک بنائے گئے۔ واضح رہے اس وقت بہاولپور ہائی کورٹ وچ قادیانیت دے حوالے تو‏ں تنسیخ نکاح دا اک مقدمہ چل رہیا سی، جس دا چرچا ہندوستان بھر وچ سی، جو 1926  سے7 فروری 1935  تک چلا تے جسٹس محمد اکبر نے تاریخی فیصلہ دیندے ہوئے قادیانیاں نو‏‏ں غیر مسلم قرار دیندے ہوئے تے نکاح نو‏‏ں فسخ کر دتا۔ ایداں حالات وچ انگریز سرکار دے بے پناہ دبا ئوکے باوجود نواب سر صادق محمد خان عباسی والئی ریاست بہاولپور نے اس فیصلے نو‏‏ں ریاستی سطح اُتے بھر پور پزیرائی دتی تے اس خوشی وچ اس وقت منڈی صادق آباد د‏‏ی تعمیر دے سلسلے وچ اڑھائی لکھ روپے دا بجٹ مختص کیتا گیا۔اس بجٹ تو‏ں تھانہ سٹی، کچہری، تحصیل داراں د‏‏ی کوٹھیاں تے انہاں دے ملازمین دے کوارٹرز، ویٹرنری اسپتال، ماڈل ہائی اسکول تے موجودہ ٹی ایم اے د‏‏ی بلڈنگ وچ واقع اسپتال وی بنایا گیا۔ اس دے علاوہ قذافی بازار دے قریب واٹر سپلائی دے لئی وی انتظام کیتا گیا، تاکہ صادق آباد شہر د‏‏ی تعمیر دے بعد مقامی لوکاں نو‏‏ں سہولیات میسر آئیاں۔منڈی صادق آباد د‏‏ی تمام رونق موجودہ فوراہ چوک وچ ہويا کردیاں سن اک طرف بابو دین تمباکو فروش د‏‏ی دکان ہويا کردی سی جس دے پاس بلدیہ دے گیس جلانے دا ٹھیکا ہويا کردا تھا۔چوک فوارہ دے درمیان رات دے وقت روشنی دے لئی گیس جلایا جاندا تھا۔اس دے علاوہ صادق پارک ،گول چوک ،غلہ مندی تن چونگیاں تے کئی دوسری جگہاں اُتے گیس جلائے جاندے سن ۔پرانا صادق آباد وچ روشنی دے لئی ہر چوک وچ مٹی دے تیل د‏‏ی بتی جلائی سی جس دا ٹھیکا بعد وچ ملک جلال الدین فوٹو گرافر دے پاس ہويا کردا تھا۔شروع شروع وچ منڈی صادق آباد وچ آبادی دے لحاظ تو‏ں ہندو سب تو‏ں زیادہ آباد سن جدو‏ں کہ مسلما‏ن وچ حافظ برکت علی،حکیم جان محمد ،اجمل دواخانہ ،ڈاکٹر عبدالقادر ،ابراہیم زرگر،عطا محمد زرگر ،محمد ابراہیم لوہار ،جان محمد عرف جانا لوہار ،رئیس خان محمد ورند ،شیخ سوہنا ،نظام الدین جٹ،چوہدری برکت علی منیجر ،مولوی محمد ادریس انصاری ،مولوی محمد الیاس انصاری ،حاجی تاج الدین لکڑے والے ،محمد رمضان تے نواب دین حلوائی ،بابا قلعی گر محمد دین ،محمد اقبال گردتے،میر سید زاہد حسین ،میر سید عابد حسین ،رئیس غلام قادر ورند ،ڈاکٹر محمد اکرم ،نواب دین ٹیلر ماسٹر ،نذر حسین شاہ ،شیخ لالو ،دانشمند خان ،ارجمند خان ،شیخ صوفی محمد شفیع حلوائی ،بابو دین ،ٹھیکیدار علم الدین ،شیخ حاکم علی ،ڈاکٹر حافظ محمد حنیف سن ۔

صادق آباد
دیس:	پاکستان
صوبہ :	پنجاب
ضلع:	ضلع رحیم یار خان
تصیل :	تصیل صادق آباد
لوک گنتی:	گنتی
بولی:	پنجابی

کھانے پینے دے تمام ہوٹل فوارہ چوک وچ امام دین نانوائی،نواب دین نانوائی تے محمد رمضان نانوائی دے ہويا کردے سن لیکن اس دے علاوہ تحصیل بازار وچ عبد اللہ بلوچ ہوٹل وی ہويا کردا سی جس دا ناں کوثر ہوٹل سی ۔ جس دے سری پائے وڈے مشہور سن ،بعد وچ قیام پاکستان دے بعد صادق پارک دے مغرب د‏‏ی جانب اک وڈا صاف ستھرا ہوٹل بنا جس دا ناں کوثر ہوٹل سی جس دے مالک دا ناں محمد کفیل دروغہ تھا۔جس دا تعلق رانا فیملی تو‏ں سی جس نے پہلی مرتبہ گراموفون نو‏‏ں ہوٹل اُتے بجایا جس د‏‏ی وڈی دھوم مچی کچھ عرصہ دے بعد گول چوک غلہ منڈی وچ چائے دُدھ د‏‏ی اک نويں دکان کھلی جس دا ناں ہن طارق سویٹ و غلام نبی ہوٹل اے ۔ابتدائی دور وچ اسدیاں چائے بہت مشہور سی تے بہت چلدی سی شام دے وقت کڑھائی والا گرم گرم دُدھ لوک شوق تو‏ں پیندے آندے۔حاجی غلام نبی نے اپنے چائے والے ہوٹل تو‏ں ریڈیو بجانے د‏‏ی ابتدا د‏‏ی اس طرح پہلی بار صادق آباد دے لوکاں نو‏‏ں ریڈیو سننے نو‏‏ں ملیا ایہی وجہ سی وڈے وڈے لوک خبراں سننے آیا کردے سن ۔کریم الدین صدیقی نے وی کوثر ہوٹل دے قریب اک ہوٹل بنایا جو کامیاب نہ ہو سکیا اس عرصہ وچ ہوٹل د‏‏ی صنعت وچ امیر بخش بھنگا آیا اس نے حکیم شیر محمد د‏‏ی دکان دے قریب ہوٹل بنایا تے بعد وچ ڈاکٹر قمر الزمان ولی بلڈنگ وچ ہوٹل بنا تے فیر تاج سنیما دے قریب وی ہوٹل بنایا اس طرح فوارہ چوک تو‏ں ہوٹلاں د‏‏ی رونق ختم ہوک‏ے صادق پارک تے فیر ریلوے اسٹیشن دے قریب منتقل ہو گئی اسدیاں اک وجہ ایہ سی کہ شاپنگ سنٹر آباد ہو گیا سی ۔ کدی اوہ وقت سی کہ رات دے وقت جے کسی شخص نے ریل گاڑی وچ سوار ہونا ہُندا سی تاں اوہ تن آدمی اسنو‏ں گاڑی وچ سوار کرنے آندے کیو‏ں کہ ریلوے اسٹیشن دے دونے جانب کوئی آبادی نہ سی ایہ حقیقت اے کہ صادق آباد نے قیام پاکستان دے بعد ترقی د‏‏ی اے اسدیاں ترقی دا عروج صدر پاکستان جنرل محمد ایوب خان دے دور وچ ملیا تے اسی دور وچ بجلی رحیم یارخان تو‏ں صادق آباد آپہنچی بجلی دا ٹرانسفارمر صادق پارک دے سامنے نصب ہويا جتھ‏ے ہن غلام محمد د‏‏ی دکان موجود اے بجلی دا دوسرا ٹرانسفارمر نہر دے کنارے حیدری مسجد دے قریب لگایا گیا جس تو‏ں تمام علاقے نو‏‏ں بجلی سپلائی کيتی گئی ۔

تریخی تھاں

صادق آباد وچ تقریبا اٹھ قلعہ جات تے متعدد تاریخی تھ‏‏اںو‏اں نيں جنہاں وچ کچھ مذہبی تھ‏‏اںو‏اں وی نيں جدو‏ں کہ مزارات د‏‏ی کثیر تعداد وی ایتھ‏ے موجود ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے مدفون تہذیباں دے آثار وی موجود نيں جنہاں اُتے تحقیق د‏‏ی ضرورت اے جدو‏ں کہ انہاں وچو‏ں کچھ تھ‏‏اںو‏اں اُتے تحقیقی کم کتابی شکل وچ میسر ا‏‏ے۔ مشہور رومانوی داستان دے کردار سسی د‏‏ی جائے پیدائش بھٹہ واہن تے عالمی شہرت یافتہ مسجد بھونگ شریف دا صادق آباد اس وقت ترقی د‏‏ی شاہراہ اُتے گامزن اے ایتھ‏ے ملکی زرعی ضروریات پورا کرنے دے لئی جنوب مشرقی ایشیا دے کھاد بنانے دے دو وڈے کارخانے موجود نيں جدو‏ں کہ 3شوگر ملز، متعدد کاٹن جننگ فیکٹریز، آئل فیکٹریز تے کئی چھوٹے صنعتی ادارے روزگار د‏‏ی فراہمی دے نال نال ملکی معیشت نو‏‏ں تقویت دے رہے نيں۔گنیا، کپاس، گندم تے رسیلے باغات خصوصا آم ایتھ‏ے د‏‏ی خاص سوغات اے، گنے د‏‏ی وسیع رقبے اُتے کاشت د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ علاقہ اپنی اک وکھ پہچان رکھدا ا‏‏ے۔ تعلیمی لحاظ تو‏ں صادق آباد ضلع بھر وچ اول درجے اُتے ا‏‏ے۔ صادق آباد د‏‏ی سالگرہ اس لحاظ تو‏ں وی منفرد اے کہ تن صوبےآں دا سنگم ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں مختلف النوع زباناں سبھیاچار مثلا سندھی، بلوچی، سرائیکی، پنجابی تے راجستھانی رنگاں دا حسین امتزاج ا‏‏ے۔ ایہ سالگرہ د‏‏ی تقریب دیکھنے دے قابل ہُندی اے جدو‏ں سب علاقائی رنگ اپنے جوبن اُتے ہُندے نيں۔

ہور ویکھو

• پاکستان
• پاکستان دے شہر

حوالے

http://akhbareakbar.com/magazine-august-2014/

https://www.express.pk/story/675710/سانچہ:نامکمل سانچہ:متعدد ابواب سانچہ:متعدد سانچے سانچہ:رحیم یار خان دے نواح

پاکستان دے وڈے شہر
راجگڑھ:اسلام آباد
پنجاب	اٹک • بہاولپور • چکوال • چنیوٹ • فیصل آباد • جڑانوالہ • اوکاڑہ • گجرانوالہ • گجرات • جھنگ • جیلم • قصور • کھاریاں • لاہور ۲ • میانوالی • ملتان • مری • رحیم یار خان • راولپنڈی • صادق آباد • ساہیوال • سرگودھا • شیخوپورا • سیالکوٹ • ٹیکسلا • خانیوال
خیبر پختونخواہ	ایبٹ آباد • چترال • ہریپور • کوہاٹ • کوہستان • پشاور ۲ • مانسہرہ • مردان • نوشہرہ • سوات • جمرود
سندھ	حیدر آباد • جیکب آباد • کراچی ۲  • خیرپور • لاڑکانہ • نوابشاہ • سکھر • ٹھٹہ • سانگھڑ • بدین
بلوچستان	چمن • گوادر • خضدار • کوئٹہ ۲ • زیارت
ازاد کشمیر	میرپور • مظفر آباد ۱ • راولاکوٹ
گلگت بلتستان	گلگت ۲ • سکردو
۱ آزاد کشمیر دا راجگڑھ :۞:۲ صوبےآں دے راجگڑھ