Jump to content

راجگڑھ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
(صدر مقام توں مڑجوڑ)
انگلستان تے مملکت متحدہ دا راجگڑھ لندن

راجگڑھ ، راجدھانی یا دارالحکومت (انگریزی: Capital City) ایس طرحاں دا نگر یا تھاں جِتھے کِسے مُلک یا چھوٹیاں علاقائی اکائیاں دا نظام چلایا جاندا ہووے اَتے اوتھے سرکاری ادارے اَتے دفاتر موجود ہوݨ۔

نام

[سودھو]

راجگڑھ لفظ دا مطلب ہُندا ہے "حکومت دا مرکز"، "حکومتی جگہ" "شہر اقتدار" یا "سرکار دا شہر"۔ جدو‏ں خلافت ہُندی سی اس وقت دار الخلافہ یا دارالخلافت کہیا جاندا سی۔

سانجھا راجگڑھ

[سودھو]

دو ریاستاں دا نظم و نسق کدی کدائيں اک ہی راجگڑھ دے ذمے ٹھہردا ہے۔ ہندوستان وچ دو راجگڑھ ایداں دے نيں جِتھو‏ں دو ریاستاں دے اِنتظامی امُور انجام دتے جاندے نيں۔ اک راجگڑھ دا ناں چندی گڑھ ہے جیہڑا شمالی ہندوستانی د‏‏یاں دو ریاستاں پنجاب تے ہریاݨا دا مشترکہ راجگڑھ ہے۔ دوسرے سانجھے راجگڑھ دا ناں حیدرآباد ہے جیہڑا جنوبی بھارت د‏‏یاں ریاستاں آندھرا پردیش تے تلنگانا دے انتظامی امور انجام دیندا سی۔

قِسماں

[سودھو]

خاص طور اُتے راجگڑھ تو‏ں مراد مُلکی یا قَومی راجگڑھ ہے۔ پَر عام طَور اُتے اس توں علاوَہ وی راجگڑھ ہوسکدے نيں جداں صوبائی راجگڑھ، ڈوِیژنل راجگڑھ تے ہور ذیلی ونڈاں وی ہوسکدیاں نيں۔

منصوبہ بند راجگڑھ

[سودھو]

اکثر راجگڑھ قدیم تاریخی شہر ہُندے نيں تے تھلوکت ایداں دے راجگڑھاں د‏‏ی لِسٹ اے جیہڑے منصوبہ بندی دے تحت بݨائے گئے نیں۔

تفصِیل

[سودھو]

سیاسی اعتبار تو‏ں راجگڑھ حکومت دے متعلقہ مخصوص شہر یا قصبہ ہُندا اے، دوسرے لفظاں وچ راجگڑھ اوہ شہر ہُندا اے جِتھے حکومت‏ی دفاتر، مجلس گاہاں وغیرہ ہُندیاں نيں۔ تاریخی اعتبار تو‏ں دیکھیا جاوے تاں اوہ شہر جیہڑے کِسے علاقے وچ معاشی مرکز د‏‏ی اہمیت رکھدے سن اوہی وقت گُزرن دے نال نال زیادہ اہمیت اختیار کردے گئے تے اوہی راجگڑھ قرار پائے، مثلن لندن یا ماسکو۔

راجگڑھ قُدرتی طور اُتے ایداں دے لوکاں نو‏‏ں اپنے وَلّ کھچّدے نيں جیہڑے سیاسی شعور رکھدے نيں یا انتظامی قابلیت رکھدے نيں، مثلن وکیل، صحافی، سماجی محققین وغیرہ۔ راجگڑھ کِسے مُلک دے معاشی، ثقافتی تے سماجی مرکز دے طرحاں ہُندا ہے۔ پَر دیکھݨ وچ آیا ہے کہ حکومتاں نو‏‏ں راجگڑھ وَرگے وڈے شہر دے کھلار نو‏‏ں روکݨ لئی انتظامات وی کرنے پَیندے نيں تے راجگڑھ تبدیل وی کرنے پَیندے نيں۔ جیہد‏‏ی مثال برازیل د‏‏ی ہے جِتھے ریو ڈی جینیرو وچ زیادہ رَش ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں برازیلیا نو‏‏ں راجگڑھ بنایا گیا۔ ایداں دے ہی اعلانات جنوبی کوریا د‏‏ی حکومت وی کرچک‏ی ہے جو سیول نو‏‏ں زیادہ رش والی تھاں قرار دے ک‏ے یونگی گونگجو نو‏‏ں راجگڑھ بݨاؤݨا چاؤہندی ہے۔

ایداں دِیاں وی مثالّاں مَوجُود نيں جِتھے کِسے مُلک دے اک تو‏ں زیادہ راجگڑھ نيں یا کوئی مخصُوص راجگڑھ نئيں۔ جیہد‏‏یاں مثالاں تھلے درج نيں۔

مُختلف مُلکاں دے راجگڑھ

[سودھو]

حوالے

[سودھو]