ضلع روپ نگر
| ضلع روپ نگر | |
|---|---|
 نقشہ |
|
| انتظامی تقسیم | |
| ملک |  بھارت سانچہ:ٹیگزمرہ:جغرافیائی حوالہ ویکی ڈیٹا سے ماخوذ
|
| دارالحکومت | روپ نگر |
| جغرافیائی خصوصیات | |
| متناسقات | |
| رقبہ | 1440 مربع کلومیٹر |
| آبادی | |
| کل آبادی | 684627 (۲۰۱۱)[۱] |
| • مرد | 357485 (۲۰۱۱)[۱] |
| • عورتیں | 327142 (۲۰۱۱)[۱] |
| • گھرانوں کی تعداد | 135635 (۲۰۱۱) |
| مزید معلومات | |
| اوقات | متناسق عالمی وقت+05:30 |
| باضابطہ ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ |
| جیو رمز | 1257953 |
| سانچہ:OSM Location map/تلقائي | |
ترمیم  | |
اتہاس[لکھو]
روپنگر شہر بہت پراتنتا والا شہر اے۔ کیہا جاندا اے کہ شہر دی نیہہ روکیشر ناں دے راجا نے رکھی سی جس نے 11ویں صدی وچ راج کیتا اتے اپنے پتر روپسین دے ناں تے روپنگر ناں رکھیا۔ روپنگر وکھے ہال وچ ہی کیتیاں گئیاں خدائیاں نے ایہہ ثابت کیتا کہ ایہہ شہر چنگی طرحاں ترقی یافتہ سندھو گھاٹی رہتل دا مرکز (سیٹ) سی۔ پنجاب دے مڈھلے اتہاس وچ شاید روپنگر ہی اجیہا خدائی والا شہر اے جہڑا شہر جاں چھوٹے قصبے دے رتبے دا دعوہ کر سکدا اے۔ ہال وچ ہی ہوئیاں کھوجاں وچ حاصل ہوئیاں وستواں وچ مٹی دے بھانڈے، مورتاں، سکے آدی شامل ہن۔ ایہہ ثابت کردیاں ہن کہ ایہہ شہر ہڑپا-موہنجوداڑو رہتل تک دا پرانے اے جس نے ستلج دریا پار کیتا سی۔ اوہناں وچوں کئی اتھے وس گئے۔ خدائی وچ حاصل ہوئیاں کئی وستواں چندر خفیہ، کشان، ہون اتے مغل دور نال متعلق ہن۔ نایاب لبھت وچ پتھر دی مہر اے جس اتے سندھی لپی وچ تن اکھر اکرے ہوئے ہن۔ لبھتاں وچوں اک مورت وال سواردی عورت دی وی اے۔ ایہہ سبھ ثابت کردا اے کہ 4000 سال پہلاں شہر وچ رہندے لوک پوری طرحاں سبھء سن۔
کئی اتہاسکار اس وچار دے ہن کہ جدوں سبھ توں پہلاں انسان اتر وچ پہاڑاں توں میداناں وچ آیا اے تاں اوہ روپڑ وکھے وس گیا۔ روپڑ وکھے پراتتوَ ڈیپارٹمنٹ نے پہاڑی نوں اجے وی سمبھالیا ہویا اے۔
سیالبا دے س۔ ہری سنگھ رئیس نے روپڑ نوں 1763ای۔ وچ جتیا اتے اپنا راج قائم کیتا۔ اس دے پتر چڑھت سنگھ نے روپڑ نوں راج دا راجگڑھ بنایا۔
1763 وچ سرہند دی ہار توں بعد روپنگر سکھاں دے مکھی ہری سنگھ دے ماتحت آ گیا۔ روپڑ دا سبھ توں مشہور حکمرانی راجا بھوپ سنگھ سی جس نے انگریزاں خلاف 1945 دے اینگلو-سکھو لڑائی وچ مہاراجہ دلیپ سنگھ، مہاراجہ رنجیت سنگھ دے نابالغ پتر، دی طرفوں لڑائی کیتا سی۔ نتیجے وجوں، انگریزاں دی جت توں بعد راجا بھوپ سنگھ دے روپڑ راج نوں کھوہ لیا گیا۔
روپڑ ضلعے دا اتہاس اصل وچ مغل جبر، شوشناں اتے سماجی برائییاں خلاف گرو گوبند سنگھ جی دی لڑائی اے۔ سرسا ننگل وکھے اس ضلعے وچ مہان گرو جی اپنے پروار توں وچھڑے سن اتے چمکور صاحب ول نوں گئے جتھے اوہناں دے دو وڈے صاحبزادے سچائی لئی لڑدے ہوئے شہید ہوئے اتے گرو صاحب جدوجہد نوں جاری رکھن لئی ماچھیواڑا لئی چل پئے۔
اس ضلعے وچ ہور اہم تریخی تھاں کیرتپور صاحب اے جہڑا ستلج دریا تے کنڈھے تے واقع اے۔ ایہہ شہر چھویں گرو سری گرو ہرگوبند سنگھ جی ولوں کہلور دے راجا حصہ چند توں بابا گردتا راہیں زمین خریدن توں بعد وسایا گیا سی۔ کیہا جاندا اے کہ گرو نانک دیوَ جی نے اس تھاں دی ستھاپتی بارے بھوکھبانی کیتی سی۔ اتھے اس تھاں تے گرو نانک دیوَ جی سنت بڈھن شاہ نوں جنگل وچ ملے سن۔ اتھے شیش محل وچ گرو ہرگوبند صاحب سمت 1691 توں اپنے انتلے ویلے تک رہے۔ سری گرو ہرِ رائے جی اتے سری گرو ہرکرشن جی نے وی اس تھاں تے جم لیا اتے اس تھاں تے ہی اوہناں نوں گرو گدی حاصل ہوئی۔ اتھے گرودوارہ پتالپری صاحب وکھے سارے دنیا توں سکھ آ کے موت توں بعد استھیاں پرواہ کردے ہن۔ اتھوں تک سری ہرِ کرشن جی دی ببھوتی وی دلی توں لیا کے اتھے قائم کیتی گئی سی۔ کیرتپور صاحب توں تقریباً ادھا کو میل تے سنت بڈھن شاہ دا تکیہ واقع اے۔
انندپور صاحب، اس ضلعے دے تریخی تھاں دی نیہہ سکھاں دے نوویں گرو سری گرو تیغ بہادر جی ولوں 1723 ای۔ وچ پنڈ مکووال وکھے زمین خریدن توں بعد رکھی گئی۔ اس تھاں تے مہان نوویں گرو جی نے تپسیا کیتی سی جس دی یاد وچ گرودوارہ بھورا صاحب بنایا گیا۔ ایہہ انندپور صاحب وکھے ہی سی جتھے کشمیری پنڈت نووے گرو تیغ بہادر جی کول مغل ظلم توں اوہناں نوں بچاؤن لئی بینتی کرن آئے اتے گرو گوبند سنگھ جی دی انسپائریشن اتے مندے ہوئے سری گرو تیغ بہادر جی سربوچ قربانی دین لئی دلی ول نوں چل پئے۔ انندپور صاحب وکھے سکھاں دے مہان دسویں گرو گرو گوبند سنگھ جی نے اپنا مڈھلا جیون بتیت کیتا۔ اتھے ہی مہان گرو جی نے قلعہ انندگڑھ صاحب وچ ششتراں دی ورتوں وچ نپنتا حاصل کیتی۔
اس توں علاوہ روپنگر ضلعے وچ انندپور صاحب وکھے سری گرو گوبند سنگھ جی نے 1699 وچ وساکھی والے دن خالصہ دی سرجنا کیتی اتے اک تہذیبی انقلاب لیاؤندا۔ ایہہ سکھاں دا اتہاس وچ سبھ توں ودھیرے اہم دن سی۔ گرو گوبند سنگھ جی ولوں سرجیا خالصہ بعد وچ مہاراجہ رنجیت سنگھ ماتحت پنجاب دی سرب طاقت مان طاقت بنیا۔ انندپور صاحب وکھے خالصہ دی سرجنا نہ صرف روپنگر ضلعے دے اتہاس وچ سگوں سکھاں اتے پنجاب دے اتہاس وچ وی سبھ توں اہم حادثہ اے انندپور صاحب وکھے گرودوارہ کیس گڑھ صاحب اس تریخی حادثہ دی یاد نوں تازہ کردا اے کیونکہ گرو جی نے اسے تھاں تے خالصہ دی نیہہ رکھی سی۔
ضلعے دے اتہاس وچ اک ہور بہت ہی اہم حادثہ شامل ہوئی جدوں اپریل 1999 وچ انندپور صاحب وکھے خالصے دا 300واں جم دہاڑا منایا گیا۔ سارے دنیا توں سماج دے ہر طبقے توں لکھاں لوکاں توں علاوہ، پردھان، اہم مذہبی، سماجی، سیاسی اتے پرشاسکی ہستیاں نے تریصدی سماگماں وچ شمولیت کیتی اتے گرودوارہ تخت سری کیس گڑھ صاحب وکھے متھا ٹیکیا۔ انندپور صاحب دے تریخی شہر نوں سیلانی مرکز جاں تھاں وجوں ترقی یافتہ کیتا گیا اے۔ خالصہ ہیریٹیج میموریال کمپلیکس دی اساری کیتی جی رہی اے۔
| ضلع روپ نگر | |
| Rupnagar District | |
| دیس : | بھارت |
| صوبا : | پنجاب |
| ضلعی راجگڑھ : | روپ نگر |
| تحصیلاں : | 5 |
| رقبا : | 1440 مربع کلو میٹر |
| لوک گݨتی : | 684627 |
| بولی : | پنجابی |
| ||||||||||||||||||||||
