Jump to content

طواف نساء

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
مشہور احکا‏م
فائل:رساله عملیه.jpg
نماز
واجب نمازاںیومیہ نمازاںنماز جمعہنماز عیدنماز آیاتنماز میت
مستحب نمازاںنماز تہجدنماز غفیلہنماز جعفر طیارنماز امام زمانہنماز استسقاءنماز شب قدرنماز وحشتنماز شکرنماز استغاثہہور نمازاں
ہور عبادات
روزہخمسزکاتحججہاد
امر بالمعروف تے نہی عن المنکرتولیتبری
احکا‏م طہارت
وضوغسلتیممنجاستمطہرات
مدنی احکا‏م
وکالتوصیتضمانتکفالتارث
عائلی احکا‏م
شادی بیاهمتعہتعَدُّدِ اَزواجنشوز
طلاقمہریہرضاعہمبستریاستمتاع
عدالدی احکا‏م
قضاوتدیّتحدودقصاصتعزیر
اقتصادی احکا‏م
خرید تے فروخت (بیع)اجارہقرضہسود
ہور احکا‏م
حجابصدقہنذرتقلیدکھانے پینے دے آدابوقفاعتکاف
متعلقہ موضوعات
بلوغفقہشرعی احکا‏متوضیح المسائل
واجبحراممستحبمباحمکروہ

طواف نِساء حج تے عمرہ مفردہ دے واجبات وچو‏ں اے جس دے انجام دینے تو‏ں پہلے میاں بیوی نو‏‏ں اک دوسرے تو‏ں استمتاع جائز نئيں ا‏‏ے۔ طواف نساء شیعاں دے مختصات وچو‏ں اے تے فقہ اہل سنت وچ طواف نساء نامی کوئی چیز نئيں پائی جاندی ا‏‏ے۔

موارد وجوب

[سودھو]

یہ طواف حج و عمرہ د‏‏ی تمام قسماں وچ واجب ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح اس دے واجب ہونے وچ مرد، عورت، بچے حتی اوہ لوک جو شادی دا قصد ہی نئيں رکھدے، وچ کوئی فرق نئيں ا‏‏ے۔ طواف نساء انجام دینے تو‏ں پہلے جے کوئی شخص اپنی جنسی عمل انجام دے تاں اس اُتے اک اونٹھ کفارہ دے طور اُتے ذبح کرنا واجب ا‏‏ے۔[۱] طواف نساء تو‏ں پہلے صرف جنسی عمل حرام اے یا دوسرے لذات وی، علماء دے درمیان اختلاف پایا جاندا ا‏‏ے۔ [۲]

طواف نساء حج یا عمرہ دے ارکانہاں وچو‏ں نئيں اے جس دے انجام نہ دینے تو‏ں حج یا عمرہ باطل ہُندا ہوئے لیکن اس دے باوجود ایہ ہر حاجی اُتے واجب اے کہ یا خود اسنو‏ں انجام دے یا جے ممکن نہ ہوئے تاں کسی نو‏‏ں اپنی طرف تو‏ں نائب بنا ک‏ے اوہ اس د‏ی طرف تو‏ں انجام دے۔ [۳]

کیفیت طواف نساء

[سودھو]

اصلی:طواف

طواف نساء صفا تے مروہ دے درمیان سعی انجام دینے دے بعد انجام دتا جاندا ا‏‏ے۔ طواف نساء صرف نیت وچ طواف زیارت تو‏ں متفاوت ا‏‏ے۔ طواف نساء د‏‏ی نیت تو‏ں خانہ کعبہ دے گرد ست چکر(شوط) مکمل کرنے دے بعد دو رکعت نماز طواف نساء مقام ابراہیم دے پِچھے پڑھی جاندی ا‏‏ے۔

طواف نساء تے اس د‏ی نماز عمرہ مفردہ دا آخری عمل اے ايس‏ے طرح مکہ وچ انجام پانے والے اعمال حج وچو‏ں آخری عمل وی ا‏‏ے۔ جے طواف نو‏‏ں سعی یا تقصیر دے بعد انجام دتا جائے تاں اسنو‏ں احرام دے بغیر وی انجام دتا جا سکدا ا‏‏ے۔

تقصیر دے بعد سوائے خوشبو تے استمتاع دے تمام محرمات مُحرِم اُتے حلال ہوئے جاندیاں نيں۔ صفا تے مروہ دے درمیان سعی دے انجام دینے دے بعد خوشبو وی حلال ہوئے جاندی اے تے جدو‏ں طواف نساء تے نماز طواف نساء انجام دتی جاندی اے تاں استمتاع وی مُحرِم اُتے حلال ہوئے جاندی ا‏‏ے۔

طواف نساء دے متعلق شیعہ نقطہ نظر

[سودھو]

تمام شیعہ فقہاء اہل بیت(ع) د‏‏ی جانب تو‏ں منقول متعدد روایات د‏‏ی بنا پر،[۴] طواف نساء نو‏‏ں واجب قرار دیندے نيں۔ شیخ طوسی نے احادیث دے علاوہ تمام شیعہ فقہاء دے اجماع تے احتیاط نو‏‏ں اس دے وجوب د‏‏ی دلیل قرار دیندے نيں۔ کیونجے تمام مسلماناں دا عقیدہ اے کہ احرام بنھن دے بعد استمتاع حرام ہوئے جاندی اے تے اے کہ آیا طواف نساء دے بغیر وی استمتاع حلال ہوئے جاندی اے یا نئيں تاں احتیاط دے طور اُتے طواف نساء انجام دتی جائے تاں سو فیصد یقین حاصل ہوئے جاندی اے کہ ہن استمتاع حلال ہوئے گیئ ا‏‏ے۔[۵]

بعض شیعہ احایث وچ آیت ثُمَّ لْیقْضُوا تَفَثَهمْ وَ لْیوفُوا نُذُورَهمْ وَ لْیطَّوَّفُوا بِالْبَیتِ الْعَتیقِ(ترجمہ: فیر لوکاں نو‏‏ں چاہیدا کہ اپنے بدن د‏‏ی کثافت نو‏‏ں دور کرن تے اپنی نذراں نو‏‏ں پورا کرن تے اس قدیم ترین مکان دا طواف کرن)۔ [۶] نو‏‏ں طواف نساء تو‏ں مربوط قرار دیندے نيں۔[۷] بعض ہور احادیث وچ حضرت آدم(ع)[۸] تے حضرت نوح (ع) [۹] دے دور وچ وی طواف نساء د‏‏ی موجودگی د‏‏ی طرف اشارہ کيتا گیا ا‏‏ے۔

طواف نساء دے متعلق اہل سنت نقطہ نظر

[سودھو]

فقہ اہل سنت وچ طواف نساء نامی کوئی چیز موجود نئيں ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ "طواف قُدوم"، "طواف افاضہ" تے "طواف وداع" تو‏ں بحث ہوئی ا‏‏ے۔ [۱۰][۱۱] اہل سنت د‏‏ی دلیل اک روایت اے جس وچ آیا اے کہ پیغمبر اکرم(ص) نے حجۃ الوداع دے موقع اُتے صرف دو طواف دتے نيں۔

شیعہ ففہاء معتقد نيں کہ حج تمتع جو عمرہ تمتع دے نال انجام دتا جاندا اے وچ تن طواف موجود نيں (طواف عمرہ تمتع، طواف حج تمتع تے طواف نساء حج تمتع) لیکن شیعہ تے اہل سنت احادیث دے مطابق پیغمبر اکرم(ص) دا حج، حج قِران یا حج اِفراد وچو‏ں سی، [۱۲] جس وچ عمرہ تمتع موجود نئيں ہُندا تے صرف دو طواف: طواف زیارت تے طواف نساء موجود ہُندے نيں۔

طواف وداع دا طواف نساء تو‏ں کفایت نہ کرنا

[سودھو]

طواف وداع جو مکہ تو‏ں واپسی اُتے بعنوان وداع انجام دتا جاتاہے شیعاں دے ہاں اک مستحب طواف ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ اہل سنت دے مذاہب اربعہ وچو‏ں حنفی تے حنبلی اس طواف نو‏‏ں واجب سمجھدے نيں تے مالکی وی اسنو‏ں مستحب سمجھدے یہں شافعی نے وی اپنے دو فتوا وچو‏ں اک وچ اسنو‏ں واجب قرار دتا ا‏‏ے۔[۱۳]

بعض شیعہ احادیث وچ آیا اے کہ اہل سنت اس طواف نو‏‏ں طواف نساء دا بدلہ قرار دیندے ہوئے اس دے انجام دینے دے بعد استمتاع نو‏‏ں مُحرِم دے لئی جائز قرار دیندے نيں۔ [۱۴](مطالعہ بیشتر: مقالہ: فقہ شیعہ وچ اہل سنت دے ہاں عورتاں دے حلال ہونے وچ طواف وداع دا کردرا)

حوالے

[سودھو]
  1. مستند الشیعۃ، ج۱۳، ص۲۴٧
  2. مناسک حج، م۱۱۸۲
  3. مستند الشیعۃ، ج۱۳، ص۲۳-۲۵
  4. وسائل الشیعہ، چاپ آل البیت، ج۱۳، ابواب الطواف، باب وجوب طواف النساء
  5. کتاب الخلاف
  6. سورہ حج/ آیت 29
  7. رہتل شیخ طوسی، محمد بن الحسن، ج۵ ص۲۲۹ باب فی زیارۃ البیت،ح ۱۴
  8. کافی.کلینی، محمد بن بعقوب، چاپ دارالحدیث، ج۸ ص،۲۱ باب فی حج آدم
  9. کافی.کلینی، محمد بن یعقوب، چاپ دارالحدیث، ج۸ ص، ٧۸ باب حج الانبیاء
  10. الفقہ علی المذاہب الخمسہ، ص۲۳۱
  11. شیخ طوسی فرماندے نيں: وَ خالف جمیع الفقهاء فی طواف النساء، و وافقونا فی طواف الوداع کتاب الخلاف
  12. کافی، چاپ دارالحدیث، ج۸، ص۱٦۰
  13. الفقہ علی المذاہب الخمسہ، ص۲۳۰
  14. مُوسَی بْنُ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّه بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّه(ع) قَالَ: لَوْ لَا مَا مَنَّ اللَّه بِه عَلَی النَّاسِ مِنْ طَوَافِ الْوَدَاعِ لَرَجَعُوا إِلَی مَنَازِلِهمْ وَ لَا ینْبَغِی لَهمْ أَنْ یمَسُّوا نِسَاءَهمْ رہتل الاحکا‏م، تحقیق خرسان، چاپ دارالکتب الاسلامیہ، تہران، ج۵، ص۲۵۳، ح۱٦

مآخذ

[سودھو]
  • کتاب الخلاف، محمد بن الحسن الطوسی (م. ۴٦۰ ق.)، بہ کوشش علی خراسانی و دیگران، پنجم، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۸ ق.
  • الفقہ علی المذاہب الخمسۃ، مغنیہ، محمد جواد، دار التیار الجدید،‌دار الجواد، بیروت، چاپ دہم، ۱۴۲۱ق.
  • شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعہ، مؤسسۃ آل البیت علیہم السلام، قم، ۱۴۰۹ق
  • مناسک حج مطابق فتاوای امام خمینی و مراجع معظم تقلید، محمدرضا محمودی، مرکز تحقیقات حج بعثہ مقام معظم رہبری، نشر مشعر، چاپ چہارم، ۱۳۸٧ش
  • مستند الشیعۃ، احمد بن محمد مہدی نراقی، مؤسسۃ آل البیت لاحیاء التراث، مشہد

سانچہ:قرآن وچ خواتین