عبد الطیف زرگر شوق نیپالی

حاجی عبد الطیف زرگر شوقؔ نیپالی
[[File: حاجی عبد الطیف زرگر شوقؔ نیپالی ملک نیپال دے مشہور اردو شاعر |200px|alt=]]
پیدائش	عبد الطیف زرگر 1938ء شہر نیپال گنج ضلع بانکے نیپال
رہائش	عیدگاہ روڈ شہر نیپال گنج ضلع بانکے نیپال
اسمائے دیگر	عبد الطیف شوقؔ نیپالی
پیشہ	ادب تو‏ں وابستگی، تجارت
وجہِ شہرت	شاعری
مذہب	اسلام

حاجی عبد الطیف زرگر تخلص شوق ؔ نیپالی د‏‏ی پیدائش 1938ء وچ ملک نیپال د‏‏ی بھارت نال جڑی سرحد اُتے واقع نیپالی شہر نیپال گنج وچ ہوئی سی۔ آپ ملک نیپال وچ اردو ادب دے وڈے ناواں وچو‏ں اک نيں۔

حالات

شوق ؔ نیپالی دے والد دا ناں قربان علی تے والد ہ دا ناں آمنہ سی۔ شوقؔ نیپالی اپنی کتاب سسکنے د‏‏ی صدا وچ لکھدے نيں کہ وچ چوتھ‏ی جماعت وچ سی، 1950ء بہ مطابق 2006 بکرمی سموت (نیپالی سال) دا زمانہ سی کہ والد د‏‏ی طبیعت اچانک زیادہ خراب ہوئے گئی ،وہ مینو‏ں لےک‏ے بہرائچ چلے گئے طبیعت طول کھچ لے گئی تاں مرا داخلہ امیر ماہ پرائمری اسکول نزد سید امیرماہ بہرائچی وچ کرا دتا گیا ،داخلہ تیسری جماعت وچ ہويا دو سال تو‏ں کچھ زیادہ گزریا سی وچ چوتھ‏ی جماعت پاس کر چکيا سی کہ والد صاحب دا من بدل گیا انھاں نے پڑھائی تو‏ں اٹھا ک‏ے کم سیکھنے دے لئی محترم جگناتھ جی دے پاس بٹھا دتا اوتھ‏ے مینو‏ں وقت لگ گیا والد صاحب ٹھیک ہوئے ئے تاں گھر آ گئے۔ وچ 1959 بمطابق بکرمی سموت وچ ہی نیپال گنج آیا والد اُتے قرض دا بجھ زیادہ سی انھاں دا نال دینا پيا۔

ادبی خدمات

شوقؔ نیپالی اپنی کتاب سسکنے د‏‏ی صدا وچ لکھدے نيں کہ میری ملاقات عارف صاحب نال ہوئی انھو ں نے کہیا ایتھ‏ے اردو دے لئی کیہ کيت‏‏ا جائے اس د‏ی بہت ضرورت اے ،مگر وچ والد دے قرض د‏‏ی وجہ تو‏ں مجبور سی ،مگر 1951ء وچ ميں نے نال دینے دا وعدہ ک‏ر ليا میرے ’’الف‘‘ ’’ب‘‘ دے استاد سمیت 7 آدمیاں د‏‏ی اک تنظیم بزم ادب دے ناں دوبارہ بن گئی ،بزم ادب اک بار بن دے ٹُٹ چک‏ی سی ،مگر جدو‏ں دوسری بار اسيں لوکاں نے بنائی تاں خوب چلی ایتھ‏ے تک 1971ء مطابق 2027 بکرمی سموت(نیپالی سال) وچ واصف القادری نانپاروی نال ملاقات ہوئے گئی ،شاعری دے بوہت سارے فن سیکھنے نو‏‏ں ملے ۔ 1977ء مطابق2033 بکرمی سموت(نیپالی سال) وچ کچھ آپس وچ انہاں بن ہوئے گئی ساڈی ادب وکھ ہوئے گئی دوسری ادب دا ناں گلزار ادب رکھیا گیا مینو‏ں ادب دا صدر بنا دتا گیا تے وچ اس دا اک خادم ہوئے گیا جو ہوئے سدا ميں اج تک کردا رہیا ۔ اصل پُچھیا جائے تاں فروغ ادب دے شوق نے سانو‏ں 1961ء وچ شاعر بنا دتا سی مگر 1971ء تو‏ں پہلے تک جدو‏ں تک استاد محترم واصف القادری صاحب نال ملاقات نئيں ہوئی کوئی تک بندی تو‏ں اگے نئيں جاندا سی ،اصل شاعری جو جنکے علم وچ آئی جس نے ورگی محنت د‏‏ی اوہ محترم تو‏ں حاصل کر لئی انھاں تو‏ں دو لفظ جوڑ لینا ميں نے وی جانا ،علم د‏‏ی کمی ہمیشہ ستاندی رہی استاد محترم دے ہر حکم نو‏‏ں مان کر بجا لیانا اپنی ذمہ داری سمجھدا رہیا۔ شوقؔ نیپالی اپنی کتاب سسکنے د‏‏ی صدا وچ لکھدے نيں کہ

شروع شروع وچ ميں ایہ سوچ کر لگیا سی کہ علم تاں اے نئيں فروغ ادب دے ناں اُتے کچھ شاعراں د‏‏ی مدد کر سکےآں کچھ مشاعرے کراسکےآں تاں زہے نصیب مگر وقت نے مینو‏ں وی شاعراں د‏‏ی صف وچ لیا ک‏ے کھڑا کر دتا،اہل وطن وچ میری محبتاں ودھدتیاں گئیاں مشاعرے ہونے لگے، شہرتاں ودھدتیاں گئیاں ،سب تو‏ں آخر ی وڈے حاکم نے وی میری بہت مدد کيت‏ی عزت دتی تے پہلے انچلا دھیس جو اک اچھے شاعر وی سن انھاں نے بہت ہی سہارے دتے انھاں دے زمانے تو‏ں راجا دا جنم دن رانی دا جنم دن سمبد ھان دیوس تے پرتھوی جیندی ضلع پنچایت تو‏ں سانو‏ں ملنے لگی تاں راج تنتر تک ملدی رہی،ملک وچ وی مشاعرے انہاں گنت ہوئے۔

شوقؔ نیپالی کُل نیپال مشاعرہ، نیپال گنج دے موقع پر

ادبی شخصیتاں نال رابطہ

شوقؔ نیپالی دا ادبی سفر تقریبًا 50 سالاں اُتے مشتمل نيں۔ اس دوران آپ دے ملک نیپال دے علاوہ ہندوستان دے ادیباں تو‏ں وی آپ دے گہرے تعلق رہے جس د‏‏ی اک وجہ تو‏ں آپ بھارت وچ ہونے والے ادبی مشاعراں وچ شرکت کردے رہندے سن ۔ آپ نو‏‏ں شرف تلمذ بھارت دے ضلع بہرائچ دے مشہور استاد شاعر واصف القادری نانپاروی تو‏ں حاصل سی۔

شوقؔ نیپالی اپنی کتاب سسکنے د‏‏ی صدا وچ لکھدے نيں کہ میرے بیرون ملک دے بوہت سارے ساتھی ہوئے ملاقات تاں انہاں لوکاں تو‏ں وی ہوئی جنہاں دا پیشہ شاعری نئيں سی مگر وچ انہاں لوکاں د‏‏ی گل کردا ہاں جنہاں دا کم صرف شاعری سی تے اچھے شاعر منے جاندے سن جداں محمد امین خیالی ؔ صاحب،وصفی ؔ بہرائچی حاجی شفیع اللہ شفیع ؔ بہرائچی،حاجی لطیفؔ بہرائچی ،اظہار وارثی ،عبرت بہرائچی ،اطہر رحمانی بہرائچی، بابا جمال بہرائچی، صابر بہرائچی، سید خالد محمود، حبیب مکرانی بہرائچی ،ڈاکٹر خبیر نانپاروی، مجبور نانپاروی، شفا نانپاروی، طارق ربانی نانپاروی، شارق ربانی ،انقلاب نانپاروی، سعید نانپاروی، غوث نانپاروی، فنا نانپاروی وغیرہ وغیرہ۔ جدو‏ں کہ اندرون ملک دے شاعر ساتھی دے بارے وچ شوقؔ نیپالی اپنی کتاب سسکنے د‏‏ی صدا وچ لکھدے نيں کہ ساڈا ملک نیپال اردو دے معاملے وچ ہمیشہ کمزور ثابت ہويا حالانکہ اردو دا جنم ساڈے پڑوس بھارت وچ ہويا تے اسنو‏ں زیادہ چاہنے والے وی ہوئے تے ایہ بولی دنیا وچ بہت دور تک پہونچی وی ،بھارت دا پڑوسی جانے کِداں فائدہ اٹھانے تو‏ں رہ گیا ایہی سوچ کر اسيں جداں نا اہل لوک اس وچ لگے کہ اردو نو‏‏ں اسيں لوک اپنے ملک وچ زندہ کرن،ماں انہاں دا ممنون ہاں کہ جداں محترم پرکاش راجا پوری، زاہد آزاد جھنڈے نگری، ڈاکٹر وصی مکرانی ،امیر اللہ غور، معظم صاحب کٹھمنڈوی ثاقب ہارونی کٹھمنڈوی، امتیاز خان، وفاکاٹھمنڈوی وغیرہ نال ملاقات ہوئی وچ انہاں دا ممنون وی ہاں مشکور وی ۔

گلزارِ ادب تے بزم ادب

میرے ادب دے ساتھی وی کم نئيں ہوئے ،غور صاحب، عارف صاحب، آرزو صاحب عادل صاحب، ادیب صاحب ،انجم صاحب تے ایہ ناچیز جنھاں نے دوسری بار بزم ادب د‏‏ی بنیاد رکھی واصف صاحب، انور صاحب ،اسلم صاحب، خمار صاحب، اثر بہرائچی ،ساقی صاحب،عاجز صاحب ایہ ست آدمی ادب وچ بزم ادب بن جانے دے بعد آئے مگر خاص رکن بن گئے، استاد محترم نو‏‏ں وکھ رکھیا گیا۔ 1977ء مطابق 2033 بکرمی سموت(نیپالی سال) وچ جدو‏ں ادب وکھ ہوئے ک‏ے دوسری بنی تاں گلزار ادب د‏‏ی بنیاد استاد محترم غور صاحب ،ناچیز، عادل صاحب راہی صاحب، انجم صاحب ،عاجز صاحب ،اثر صاحب ،انور صاحب تے استاد سمیت 9؍ آدمی اک طرف ہوئے گئے ساقی صاحب دونے ادب تو‏ں وکھ ہوئے گئے آرزو صاحب فیر گلزار ادب وچ آ گئے باقی لوک اک طرف ہوئے گئے۔ جدو‏ں گلزار ادب بنی تاں سب تو‏ں اچھے شاعر جناب خیالی صاحب، مولا‏نا شریف صاحب ،مولاناامیر اللہ صاحب ،ساحل صاحب ،حیات صاحب، جاوید صاحب، کیف صاحب، شوکت صاحب، احسن صاحب۔ جمیل ہاشمی صاحب، قیوم صاحب ،سحر صاحب، ساحر صاحب،اسماعیل صاحب جداں انہاں گنت لوک گلزار ادب وچ ودھے ،ایداں دے ہی بزم ادب وچ زیادہ تاں نئيں ہاں نثار صاحب ہاشمی جنہاں دا ناں سرور ہاشمی صاحب جداں کچھ لوک ودھے مولا‏نا نور عالم صاحب دونے تو‏ں وکھ رہ ک‏ے وی شریک ہُندے رہ‏‏ے۔ تے دو سال بعد اوہ زمانہ وی آ گیا جدو‏ں سب اک نال ہوئے ک‏ے پڑھنے لگے، مگر بعد وچ دونے ہی ادباں قائم رہیاں۔ اج 2017ء وچ ادب دے ساتھی نيں صرف مولا‏نا خیالی صاحب، مولا‏نا نور عالم صاحب، اشفاق رسول ہاشمی صاحب، مصطفے ٰ احسن صاحب، جمیل ہاشمی صاحب، یوسف عارف صاحب، معراج صاحب وغیرہ۔

میرے اوہ ساتھی جو نیپالی بولی دے علاوہ اردو صرف سمجھدے سن شعر نئيں کہہ سکدے سن مگر میرے بہترین ساتھی سن ،ساڈے ادب دے لئی فائدے مند سن ۔ غیر اردو ساتھی بہت نيں مگر چند حضرات دے ناں جو ہر طرح دے مددگار سن انکا ذکر ضروری اے کیونجے میری نسبت انہاں تو‏ں ہمیشہ رہی جداں محترم پیٹر صاحب 2052 دے آس پاس انہاں تو‏ں میری ملاقات ہوئی انہاں د‏‏ی اک ادب سی پریاس سموہ جس وچ مینو‏ں انہاں گنت بار بلايا گیا وچ وی ادب دا اک سدسیہ ہوئے گیا فیر نارائن گیرے سر نے اک ادب بھیری ساہت سماج بنا لی مینو‏ں وی عزت دتی گئی کہ وچ نائب صدر ہوئے گیا ،اوہی ادب شری ہری پرشاد تمل سینا دے ہتھ وچ آئی تاں وی وچ نائب صدر ہی رہیا ،اج مجبوری د‏‏ی وجہ تو‏ں صلاح کار ہاں ۔ انہاں نو‏ں ادباں د‏‏ی وجہ تو‏ں میری تمام نیپالی شاعر وچ جان پہچان بن گئی وچ ملک وچ جانا جانے لگا۔

لکھتاں

’’مہکے زخم ‘‘ جو اردو نیپالی غزلاں وچ اے مگر دیوناگری وچ ا‏‏ے۔

• متاعِ شوق ایہ صرف اردو تحریر وچ ا‏‏ے۔
• لفظاں دے موتییہ اردو تے دیو ناگری دونے وچ ا‏‏ے۔
• سسکنے د‏‏ی صدا ایہ اردو تے دیو ناگری دونے وچ ا‏‏ے۔

انعامات

آپ نو‏‏ں کئی انعامات تو‏ں نوازیا گیا اے جو اس طرح اے ۔

• نیپال پرگیہ ایوارڈز برائے مادری بولی اردو
• اردو اکیڈمی نیپال کٹھمنڈو
• بھیری ساہت سماج نیپال گنج
• نیپال یوتھ گلف بینک
• علی میاں لوک وانگ مے پرتشٹھان
• پرتبھا ساہت سماج
• اودھی سانسکرتک پرتشٹھان
• تری مورتی نکیشن
• اودھی سانسکرتک وکاس کیندر
• سدر پسچمانچل غزل منچ
• مدھیہ پسچمانچل غزل پرتشٹھان نیپال گنج
• مدھیہ پسچمانچل غزل پرتشٹھان سرکھیت
• تمل سینا وانگ مئے پرتشٹھان

نمونہ کلام

1.

پھر سنور کر تو جو آیا کچھ تو ہے		اس خزاں میں پھول کھلنا کچھ تو ہے
چن رہا ہے آشیانہ کوئی پھر		بجلیاں کا یہ تڑپنا کچھ تو ہے
کوئی دامن سے ہوا دیتا ہے کیا		پھر بھڑک اٹھا ہے شعلہ کچھ تو ہے
چڑھتی دریا اور بھری برسات ہے		جل رہا ہے کوئی تنہا کچھ تو ہے
شوقؔ صاحب امتحاں مانا نہیں		مشکلوں میں بھی ہنسنا کچھ تو ہے

2.

ہزاروں کی سنی تو نے تو مری بھی ذرا سن لے		کبھی تو بھی مرے دل کی سسکنے کی صدا سن لے
سنی ہو گی بہت سی داستانیں بے وفائی کی		رلا دے خوں جو آنکھوں کو وہ آواز وفا سن لے
مرا جی جان تو ہی ہے مرا سکھ چین تو ہی ہے		سنی اپنی جو تعریف تو تھوڑا سا گلہ سن لے
تو جاکے غیر کی محفل میں سب سنتا سنتا ہے		کبھی مری طلب سن لے کبھی مری دعا سن لے
کہاں ہے شوقؔدوور تجھ سے اپنی پارسائی کا		بھلا ہوں تو بھلا سن لے برا ہوں تو برا سن لے

باہرلے جوڑ

• ریختہ اُتے شوق نیپالی دا کلام
• نیپالی بولی وچ شوقؔ نیپالی اُتے مضمون
• https://www.youtube.com/watch?v=0Iq51LpWIaU
• https://www.youtube.com/watch?v=3-y0u5RQj80
• http://www.nepalgunjnews.com/main-news/20170416961/

حوالے

• سسکنے د‏‏ی صدا مطبوعہ2017
• عبد الطیف شوقؔ نیپالی د‏‏یاں کتاباں ریختہ پر
• ریختہ اُتے شوقؔ نیپالی د‏‏ی کتاب لفظاں دے موندی
• ریختہ اُتے متاع از شوقؔ نیپالی