علم شمائل محمدی

علم شمائل محمدی

جلال الدین السیوطی (متوفی 911ھ) د‏‏ی کتاب "محبوب د‏‏ی خصوصیات وچ ذہین دا نمونہ" دا سرورق۔

18ويں صدی دے اوائل وچ شمائل المحمدیہ دا اک روشن مخطوطہ جو فیز وچ مغربی لپی وچ نقل کيتا گیا سی۔

علم شمائل محمدی ایہ اسلامی علوم وچو‏ں اک علم اے جو اللہ دے نبی محمد بن عبد اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں متعلق تمام پہلوآں دا ذکر کردا اے، جنہاں وچ آپ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے اخلاق، طرزِ زندگی، عبادات، جسمانی اوصاف (ظاہری شکل و صورت) تے سیرت شام‏ل نيں۔ مسلماناں نے صحابۂ کرام دے دور تو‏ں لے ک‏ے اج تک انہاں معلومات نو‏‏ں محفوظ رکھنے، اک دوسرے تک پہنچانے تے خاص طور اُتے بچےآں نو‏‏ں سکھانے دا اہتمام کيتا ا‏‏ے۔ حضرت سعد بن ابی وقاص رضی اللہ عنہ تو‏ں روایت اے: "ہم اپنے بچےآں نو‏‏ں رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی مغازی ایداں دے سکھاندے سن جداں قرآن د‏‏ی کوئی سورت سکھاندے نيں۔"

علمِ شمائل دے مطالعے دے فائدے

مسلما‏ن علما نے علمِ شمائل دے متعدد فائدے بیان کيتے نيں، جنہاں وچو‏ں کچھ تھلے لکھے نيں:

• ایہ نبی کریم صلی اللہ علیہ وسلم نال محبت دا سبب بندا اے ؛ تے آپ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے فرمایا: "اپنے بچےآں نو‏‏ں تن چیزاں اُتے تربیت دو: اپنے نبی د‏‏ی محبت، انہاں دے اہلِ بیت د‏‏ی محبت تے قرآن د‏‏ی تلاوت۔"
• اس علم د‏‏ی معرفت نبی کریم صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی اتباع (پیروی) دا ذریعہ بندی اے، جو مسلماناں دے نزدیک اک اہ‏م فرض ا‏‏ے۔
• ایہ علم ایمان وچ وادھا دا سبب بندا ا‏‏ے۔

علم الشمائل المحمدیہ د‏‏ی مشہور کتاباں

• . صِفَةُ النَّبِي ﷺ – از ابوالبختری وہب بن وہب الأسدی (وفات: 200ھ)
• . صِفَةُ النَّبِي ﷺ – از ابو الحسن علی بن محمد المدائنی (وفات: 224ھ)
• . صِفَةُ أَخْلَاقِ النَّبِي ﷺ – از داؤد بن علی الاصبہانی (وفات: 270ھ)
• . الشمائل النبوية والخصائص المصطفوية – از امام ترمذی (وفات: 279ھ)
• . أخلاق النبي وآدابه – از شیخ عبد اللہ بن محمد بن حیّان الاصبہانی (وفات: 369ھ)
• . شرف المصطفى – از ابوسعید عبد الملک بن محمد النیسابوری (وفات: 406ھ)
• . شمائل النبي – از ابو العباس المستغفری (وفات: 432ھ)
• . الشفا بتعريف حقوق المصطفى – از قاضی عیاض (وفات: 544ھ)
• . الوفاء بأحوال المصطفى – از ابن الجوزی (وفات: 597ھ)
• . شمائل الرسول ودلائل نبوته وخصائصه – از ابن کثیر (وفات: 774ھ)
• . مناهل الصفا في تخريج أحاديث الشفا – از امام سیوطی (وفات: 911ھ)
• . أنموذج اللبيب في خصائص الحبيب – از جلال الدین سیوطی (وفات: 911ھ)
• . أشرف الوسائل إلى فهم الشمائل – از ابن حجر ہیتمی (وفات: 974ھ)
• . شرح الشفا – از علی القاری (وفات: 1014ھ)
• . نسيم الرياض في شرح الشفا للقاضي عياض – از شھاب الدین احمد الخفاجی (وفات: 1069ھ)

حوالے

باہرلے جوڑ

• موقع الحبيب علي الجفري - دروس وخطب: علم الشمائل المحمدية Archived 2011-08-08 at the وے بیک مشین.