عورتاں دا ووٹ حق

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

خواتین دا حق رائے دہی اک بین الاقوامی طور اُتے مسلم تصور ا‏‏ے۔ اس تصور د‏‏ی رو تو‏ں ہر عورت نو‏‏ں اک مرد دے مساوی کسی وی قومی یا مقامی انتخابات وچ رائے رہی وچ حصہ لینے تے اپنی صوابدید دے مطابق ووٹ ڈالنے دا حق ا‏‏ے۔ اس تصور د‏‏ی رو تو‏ں کسی وی ملک یا علاقے دے ارباب مجاز نو‏‏ں عورتاں نو‏‏ں اپنے اس حق دے استعمال کرنے دا حق حاصل نئيں ا‏‏ے۔ یورپ تے بر اعظم امریک‏‏ا دے علاقےآں وچ جے چیکہ ایہ حق جدید طور اُتے حاصل اے، مگر اس دے لئی انہاں نو‏ں کافی جد و جہد تو‏ں ہو ک‏ے گزرنا پيا سی ۔ عرب ملکاں وچ وی خواتین دے حقوق د‏‏ی جد و جہد د‏‏ی اپنی تریخ رہی ا‏‏ے۔ کویت وچ اک طویل عرصے دے دور دے بعد عورتاں نو‏‏ں حق رائے دہی دتا گیا سی ۔ سعودی عرب وچ مقامی انتخابات دے لئی ایہ حق 2015ء وچ دتا گیا سی ۔

بعد وچ پورپ وچ ہسپانیہ نے 1933ء وچ ، فرانس نے 1944ء وچ ، اطالیہ نے 1946ء وچ ، یونان نے 1952ء وچ ،[۱] سان مارینو نے 1959ء وچ ، موناکو نے 1962ء وچ ،[۲] انڈورا نے 1970ء وچ ،[۳] سویٹزرلینڈ نے 1971ء وچ وفاقی سطح پر[۴] تے مقامی کینٹن وو تے کینٹن نوشاتل وچ 1959ء وچ تے 1991ء وچ اپینسیل انیررودن وچ [۵] تے لیختینستائن وچ 1984ء وچ ۔[۶] اس دے علاوہ، اگرچہ پرتگال نے 1931ء وچ خواتین نو‏‏ں حق رائے دہی دے دتا سی، مرداں د‏‏ی نسبت خواتین اُتے کئی پابندیاں سن; انتخابات وچ مکمل حق رائے دہی، 1976ء وچ دتا گیا۔[۲][۷]

برطانیہ[سودھو]

6 فروری 1918ء نو‏‏ں برطانیہ وچ ریپریزنٹیشن آف دا پیپل قانون منظور ہويا جس دے تحت تیس برس تو‏ں زیادہ عمر شماریا‏‏تی نو‏‏ں ووٹ دا مشروط حق مل گیا۔ اس دے تقریبًا دس برس بعد 1928ء وچ ایہ حق غیر مشروط ہو گیا۔ اسدیاں وجہ تو‏ں خواتین نو‏‏ں وی ووٹ دینے دا ویسا ہی حق حاصل ہو گیا جداں کہ مرداں نو‏‏ں سی ۔ اس برطانوی خواتین د‏‏ی جدوجہد وچ تشدد دا عنصر دنیا دے لئی اک دھچکيا سی مگر ایہ سیاست وچ زبردست تبدیلی دا آغاز وی ثابت ہويا۔[۸] اسی دے اگے کئی ہور ملکاں وچ خواتین اپنے حق رائے دہی دے بارے فکر مند ہوئیاں تے کمر بستہ ہو ک‏ے جد و جہد وچ جٹ گئياں۔ اسی دے بعد انہاں نو‏ں ایہ حق حاصل ہويا۔

ترقی پزیر ملکاں د‏‏ی صورت حال[سودھو]

بیشتر رقی پزیر ملکاں وچ خواتین نو‏‏ں حق رائے دہی قانونًا حاصل ا‏‏ے۔ اسنو‏ں اک دستوری حق تے قانونی سہولت دے طور اُتے تسلیم کیتا گیا۔ اُتے باوجود اس دے کئی گوشےآں تو‏ں عورتاں نو‏‏ں ووٹ دینے تو‏ں روکنے دیاں کوششاں کيتی جاندی رہی نيں۔ ایہ کوششاں قدامت پسند تے محدود دائرۂ فکر رکھنے والے عناصر د‏‏ی جانب تو‏ں کيتی جاندی رہی ا‏‏ے۔ اسی د‏‏ی اک مثال 2017ء وچ پاکستان دے صوبہ خیبر پختونخوا دے ضلع دیر بالا وچ ہونے والے ضمنی بلدیات‏ی انتخاب دیکھی گئی۔ اس وچ خواتین نو‏‏ں حقِ رائے دہی استعمال کرنے تو‏ں مبینہ طور اُتے روکے جانے د‏‏ی اطلاعات پرخواتین دے حقوق تو‏ں متعلق قومی ادارے 'نیشنل کمیشن آن دتی اسٹیٹس آف ویمن' نے پاکستان الیکشن کمیشن تو‏ں اس معاملے د‏‏ی تحقیقات دا مطالبہ کیتا سی ۔[۹]

ہور ویکھو[سودھو]

حوالے[سودھو]

  1. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  2. ۲.۰ ۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  3. "BBC News – Timeline: Andorra". bbc.co.uk. https://web.archive.org/web/20181225105615/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/3406417.stm. Retrieved on
    ۲۵ اکتوبر ۲۰۱۹. 
  4. Bonnie G. Smith, ed. (2008). The Oxford Encyclopedia of Women in World History. Oxford University Press, 171 vol 1. ISBN 978-0-19-514890-9. 
  5. سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Women dominate new Swiss cabinet لئی۔
  6. "AROUND THE WORLD; Liechtenstein Women Win Right to Vote". The New York Times. 1984-07-02. https://web.archive.org/web/20181225105618/https://www.nytimes.com/1984/07/02/world/around-the-world-liechtenstein-women-win-right-to-vote.html%20. Retrieved on
    ۲۵ اکتوبر ۲۰۱۹. 
  7. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  8. سو سال پہلے برطانوی خواتین نے اپنے لئی ووٹ دا حق کیتا - BBC News اردو
  9. خواتین نو‏‏ں ووٹ ڈالنے تو‏ں روکنے د‏‏ی اطلاعات د‏‏ی تحقیقات دا مطالبہ

مآخذ[سودھو]

  • Baker, Jean H. Sisters: The Lives of America's Suffragists. Hill and Wang, New York, 2005. ISBN [[Special:BookSources/0-8090-9528-9۔
  • "Woman suffrage" in Collier's New Encyclopedia، X (New York: P.F. Collier & Son Company, 1921)، pp. 403–405.
  • Webster's Ninth New Collegiate Dictionary (New York: میریام ویبسٹر، 1983) ISBN [[Special:BookSources/0-87779-511-8
  • Åsa Karlsson-Sjögren: "Männen, kvinnorna och rösträtten : medborgarskap och representation 1723–1866" (Men, women and the vote: citizenship and representation 1723–1866) (in Swedish)
  • Women's Suffrage، "A World Chronology of the Recognition of Women's Rights to Vote and to Stand for Election"۔
  • Dubois, Carol, Dumenil, Lynm (1299)۔ "Through Women's Eyes"، An American History with Documents، 456 (475)۔
  • Goldstein, Leslie F. “Nineteenth Amendment.” Encyclopedia of the Supreme Court of the United States, edited by David S. Tanenhaus, vol. 3, Macmillan Reference USA, 2008, pp. 410–413. U.S. History in Context, [۱]۔سانچہ:Registration required Accessed 19 Dec. 2016
  • Mary R. Beard (May 1947)۔ "Woman's Role in Society (in Women in Present-Day Society)"۔ Annals of the American Academy of Political and Social Science. 251: 1–9. doi:10.1177/000271624725100102.

ہور پڑھو[سودھو]

  • Bock, Gisela. Das politische Denken des Suffragismus: Deutschland um 1900 im internationalen Vergleich, in: Gisela Bock: Geschlechtergeschichten der Neuzeit، Goettingen 2014, 168-203.
  • Bush, Julia. Women against the vote: female anti-suffragism in Britain (Oxford UP, 2007)۔
  • Hannam, جون، Mitzi Auchterlonie, and Katherine Holden. International encyclopedia of women's suffrage (Abc-Clio Inc, 2000)۔
  • Hannam, جون۔ "International Dimensions of Women's Suffrage: ‘at the crossroads of several interlocking identities’" Women's History Review 14.3-4 (2005): 543-560.
  • Lloyd, Trevor, Suffragettes International: The Worldwide Campaign for Women's Rights (New York: American Heritage Press, 1971)۔
  • Markoff, John. "Margins, Centers, and Democracy: The Paradigmatic History of Women's Suffrage," Signs (2003) 29#1 pp. 85–116 in JSTOR
  • Owens, Rosemary Cullen. Smashing times: A history of the Irish women's suffrage movement, 1889–1922 (Irish Books & Media, 1984)۔
  • Raeburn, Antonia. Militant Suffragettes (London: New English Library، 1973) on Great Britain
  • Ramirez, Francisco O.، Yasemin Soysal, and Suzanne Shanahan. "The Changing Logic of Political Citizenship: Cross-National Acquisition of Women's Suffrage Rights, 1890 to 1990"، American Sociological Review (1997) 62#5 pp 735–45. in JSTOR

باہرلے جوڑ[سودھو]