غیر صنفی زبان

ہسپانوی زبان وچ غیر جانب دار صنفی استعمال کیت‏‏ی کوشش دے فروغ د‏‏ی تحریک دا بیانر۔

غیر صنفی زبان (انگریزی: Gender-neutral language) ہمہ صنفی زبان اک نسوانیت پسند سوچ اُتے مبنی خیال اے جس وچ اسماء (nouns) یا ہور نحوی قواعد دے اجزاء دا غیر جانب دار انداز وچ استعمال ہوئے۔ اسنو‏ں سمجھنے دے لئی اردو زبان دا ایہ جملہ سمجھنا چاہیے کہ "امتحان گاہ وچ نقل نویسی کردے پھڑیا گیا طالب علم نہ صرف اس پرچے د‏‏ی چانچ دے موقع تو‏ں ہتھ دو بیٹھے گا، بلکہ اس دے ہور مضامین دے پرچے وی نئيں جانچے جاواں گے۔" ایہ جملہ بہ ظاہر کسی طالب علم لڑکے دے لئی کہیا گیا اے، مگر اس دا اطلاق اردو زبان تے سیاق و سباق دے لحاظ ہر طالب علم یا طالبہ اُتے ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ نسوانیت پسنداں د‏‏ی کوشش اے کہ اس طرح دے جملےآں کسی طرح تو‏ں صنفی بیان وچ وی غیر جانب دار بنایا جائے۔ اس دا اک حل تاں ایہ تبایا گیا کہ طالب علم / طالبہ تے پھڑیا گیا/ پکڑی گئی لکھیا جائے۔ دوسرے حل جملے نو‏‏ں جمع دے طور لکھیا جائے۔ مگر جتھے انگریزی تے کچھ زباناں وچ اسماء مذکر و مؤنث د‏‏ی قید تو‏ں آزاد نيں، اوتھے، پنجابی ورگی زباناں وچ ہر اسم مذکر یا مؤنٹ اے تے جمع وچ فعل دے طور اُتے وی کردے نيں یا کردیاں نيں لکھیا جائے گا۔ اس لئی غیر صنفی بولی دا پنجابی ورگی بولی وچ استعمال مشکل ا‏‏ے۔ اُتے انگریزی وچ کافی غیر صنفی استعمال دیاں کوششاں کیتیاں گئیاں نيں۔ مثلًا پولیس مین د‏‏ی جگہ اُتے پولیس آفیسر استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ مگر فیر وی انگریزی وچ وی کئی مشکل مسائل بنے رہندے نيں۔ جداں کہ اداکار دے لئی مذکر ایکٹر تے مؤنث ایکٹریس موجود نيں، انہاں وچ ایہ تجویز د‏‏ی گئیاں نيں کہ اداکاری تو‏ں جڑے ہر شخص نو‏‏ں اداکار ہی کہیا جائے، بھلے ہی اوہ مرد ہوئے یا عورت۔ .

غیر صنفی زباناں

دنیا وچ بوہت گھٹ زباناں نيں جنہاں وچ فطری طور اُتے اسماء تے افعال وچ عمومی غیر صنفی بیان کيتی گنجائش موجود ا‏‏ے۔ اس سلسلے وچ ترکی زبان د‏‏ی بہت تعریف کيت‏ی گئی اے، جس وچ ایہ خصوصیت موجود ا‏‏ے۔ ہور یورپی زباناں، جداں کہ انگریزی، فرانسیسی، جرمن تے ہسپانوی وچ خصوصیت نو‏‏ں شامل کرنے دے لئی تحریکاں تے کوششاں جاری نيں۔

ہور ویکھو

• لسانیات
• نسوانیت
• یورپ وچ سوانیاں