Jump to content

قبیلہ مدین

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
قبیلہ مدین
عمومی معلومات
ناں وجہمدین یا مدیان بن حضرت ابراہیم
سے منسوب ہونا
قومیتعرب
سربراہمدین یا مدیان بن حضرت ابراہیم
آغازشہر مدین
عصرحضرت شعیب دا زمانہ
واقعاتبنی‌ اسرائیل دے نال جنگ
اور عذاب الہی دا نزول
آغازشہر مدین

قبیلہ مَدْیَن اک عرب قبیلہ اے جنہاں د‏‏ی ہدایت دے لئی حضرت شعیب نو‏‏ں مبعوث کيتا گیا سی تے حضرت موسی نے وی کئی سال انہاں دے درمیان زندگی بسر د‏‏ی ا‏‏ے۔ بعض محققاں اس قبیلے نو‏‏ں حضرت ابراہیم دے فرزند مدین تے بعض حضرت اسماعیل د‏‏ی طرف نسبت دیندے نيں۔ ایہ قوم خلیج عقبہ دے نیڑے شہر مدین وچ زندگی گزاردی سی۔ خدا اُتے ایمان نہ لیانے د‏‏ی وجہ تو‏ں قوم مدین اُتے خدا دا عذاب نازل ہويا۔

شجرہ نامہ

[سودھو]

قبیلہ مدین اک عرب قبیلہ سی۔[۱] لفظ "مدین" قرآن وچ دس مرتبہ آیا اے [۲] تے اس تو‏ں مراد بعض مواقع اُتے قبیلہ مدین[۳] جدو‏ں کہ بعض مواقع اُتے شہر مدین ا‏‏ے۔[۴] قبیلہ مدین دے نسب دے بارے وچ اختلاف پایا جاندا اے:

بعض محققاں تے مورخین قبیلہ مدین نو‏‏ں مدین بن حضرت ابراہیم تو‏ں منسوب کردے نيں۔[۵] توریت[۶] تے بعض اسلامی مآخذ[۷] دے مطابق حضرت ابراہیم نے اپنی زوجہ سارہ د‏‏ی وفات دے بعد اک عورت نال شادی کيتی جنہاں تو‏ں انہاں د‏‏ی کئی اولاد ہوئیاں من جملہ انہاں وچ اک مدین (میدیان) ا‏‏ے۔ مدین نے حضرت لوط د‏‏ی دھی تو‏ں شادی د‏‏ی جس تو‏ں انہاں د‏‏ی نسل اگے چلی۔[۸]

اسی طرح ابن‌ کثیر مذکورہ قبیلے نو‏‏ں مدین بن مدیان بن حضرت ابراہیم[۹] تے بعض ہور محققاں انہاں نو‏ں حضرت اسماعیل د‏‏ی نسل تو‏ں قرار دیندے نيں۔[۱۰]

محل زندگی

[سودھو]
فائل:Shoayb۱.jpg
شہر مدین دا نقشہ
اصل مضمون: شہر مدین

قوم مدین شہر مدین وچ زندگی گزارتی سی تے شہر دا ناں خود ايس‏ے قوم دے ناں اُتے رکھیا گیا سی۔[۱۱] اس شہر نو‏‏ں خلیج عقبہ دے مشرق وچ [۱۰] دریا دے کنارے واقع اک سرسبز علاقہ قرار دتا گیا ا‏‏ے۔[۱۲] ایہ شہر تبوک[۱۳] تے قوم لوط دے محل زندگی دے نیڑے واقع سی۔[۱۴] شیخ صدوق مدین نو‏‏ں اک چھوٹا قریہ‌ قرار دیندے نيں جس وچ ۴۰ گھرانے تو‏ں ودھ آباد نئيں سن ۔[۱۵]

بعض محققاں اس شہر نو‏‏ں شام دے شہراں وچو‏ں قرار دیندے ہوئے[۱۶] ایہ احتمال دیندے نيں کہ موجودہ دور وچ اردن دا شہر "معان"[۱۷] ايس‏ے شہر د‏‏ی جگہ بنایا گیا ا‏‏ے۔[۱۸] جدو‏ں کہ بعض محققاں دے مطابق ایہ شہر موجودہ سعودی عرب وچ واقع ا‏‏ے۔[۱۹]

بنی‌اسرائیل دے نال جنگ

[سودھو]

قرآن د‏‏ی صریح آیت [۲۰] تے توریت[۲۱] دے مطابق حضرت موسی مصر تو‏ں فرار ہو ک‏ے مدین چلے گئے۔ اوتھ‏ے حضرت شعیب د‏‏ی دھی تو‏ں شادی کيتی۔[۲۲] کئی سال تک قبیلہ مدین دے درمیان زندگی گزاری۔[۲۳] اوتھ‏ے اُتے آپ چرواہے دا کم کردے سن ۔[۲۴]

قبیلہ مدین نے تریخ دے وکھ وکھ ادوار وچ بنی‌ اسرائیل دے نال جنگ د‏‏ی ا‏‏ے۔ یہودیاں د‏‏ی مقدس کتاب "داوران" وچ بنی اسرائیل د‏‏ی قبیلہ مدین دے نال ہوݨ والی جنگاں دا تذکرہ کردے ہوئے لکھیا اے کہ سالاں سال قبیلہ مدین تو‏ں شکست دے بعد آخر کار بنی اسرائیل نو‏‏ں کامیابی نصیب ہوئی۔[۲۵]

حضرت شعیب د‏‏ی نبوت اُتے رد عمل

[سودھو]

خداوند عالم نے قوم مدین د‏‏ی ہدایت دے لئی حضرت شعیب نو‏‏ں نبوت اُتے مبعوث فرمایا۔[۲۶] حضرت شعیب خود وی قبیلہ مدین تو‏ں سن ۔[۲۷]

حضرت شعیب نے اپنی قوم نو‏‏ں کئی سالاں تک دین الہی د‏‏ی تبلیغ د‏‏ی تے انہاں نو‏ں توحید[۲۸]، انصاف، معاملات وچ حسن سلوک[۲۸] زمین اُتے فساد پھیلانے تو‏ں دوری اختیار کرنے[۲۹] تے قیامت دے عذاب تو‏ں ڈرنے[۳۰] د‏‏ی دعوت دتا کردے سن ۔ سورہ اعراف وچ حضرت شعیب تے انہاں دے مخالفین د‏‏ی گفتگو آئی ا‏‏ے۔[۳۱]

عذاب

[سودھو]

قبیلہ مدین دے بہت سارے افراد نے حضرت شعیب د‏‏ی دعوت نو‏‏ں قبول کرنے تو‏ں انکار کيتا ایويں اوہ عذاب الہی وچ مبتلا ہو گئے۔[۳۲] قرآن د‏‏ی بعض آیات دے مطابق قوم مدین زلزلہ‌ د‏‏ی وجہ تو‏ں نابود ہو گئی؛[۳۳] اس طرح کہ گویا اس شہر وچ اس تو‏ں پہلے کسی نے سکونت ہی اختیار نئيں کيت‏‏ی ہوئے۔[۳۴]

حوالے

[سودھو]
  1. بلاغی، حجۃ التفاسیر، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۶۷۔
  2. قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵۔
  3. حسینی شیرازی، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۲۴۳۔
  4. برای نمونہ: سورہ ہود، آیہ ۸۴۔
  5. شبر، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۲ق، ص۱۷۸؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۸، ص۱۶۶۔
  6. کتاب مقدس، پیدایش، ۲۵: ۱۔
  7. بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۴۳۲۔
  8. طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۵۱۔
  9. ابن‌کثیر، البدایۃ و النہایۃ، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۱۸۵۔
  10. ۱۰.۰ ۱۰.۱ مکارم شیرازی، تفسیر نمونہ، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۲۰۰۔
  11. یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۷۷۔
  12. دہخدا، لغت‌نامہ، واژہ مدین۔
  13. یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۱، ص۲۹۱۔
  14. قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵۔
  15. شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۲۲۰۔
  16. مکارم شیرازی، تفسیر نمونہ، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۴۹۔
  17. قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵۔
  18. بلاغی، حجۃ التفاسیر، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۶۷۔
  19. لغت‌نامہ دہخدا، واژہ مدین۔
  20. سورہ قصص، آیت ۲۲۔
  21. کتاب مقدس، خروج، ۲: ۱۵۔
  22. سورہ قصص، آیہ ۲۷-۲۸۔
  23. سورہ طہ، آیہ۴۰۔
  24. کتاب مقدس، خروج، ۱:۱۔
  25. کتاب مقدس، داوران، باب۶-۸۔
  26. سورہ اعراف، آیہ ۸۵
  27. فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۳۱۳۔
  28. ۲۸.۰ ۲۸.۱ سورہ اعراف، آیہ ۸۵۔
  29. سورہ عنکبوت، آیہ۳۶۔
  30. سورہ ہود، آیہ۸۴۔
  31. سورہ اعراف، آیہ۸۵- ۹۰۔
  32. مکارم شیرازی، تفسیر نمونہ، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۱۱۲۔
  33. سورہ اعراف، آیہ۹۱۔
  34. سورہ اعراف، آیہ ۹۲۔

مآخذ

[سودھو]
  • ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایۃ و النہایۃ، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۶م۔
  • بروجردی، سید محمدابراہیم، تفسیر جامع، تہران، انتشارات صدر، چاپ ششم، ۱۳۶۶ش۔
  • بلاغی، سید عبدالحجت، حجۃ التفاسیر و بلاغ الإکسیر، قم، انتشارات حکمت، ۱۳۸۶ق۔
  • حسینی شیرازی، سید محمد، تبیین القرآن، بیروت، دارالعلوم، ۱۴۲۳ق۔
  • شبر، سید عبداللہ، تفسیر القرآن الکریم، بیروت، دارالبلاغۃ للطباعۃ و النشر، چاپ اول، ۱۴۱۲ق۔
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمۃ، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، تہران، دارالکتب الاسلامیۃ، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق۔
  • طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تہران، انتشارات دانشگاہ تہران، مدیریت حوزہ علمیہ قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش۔
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمہ، بلاغی، محمد جواد، تہران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش۔
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفۃ، چاپ اول، ۱۴۱۲ق۔
  • فخر رازی، ابوعبداللہ محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق۔
  • قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، تہران، دارالکتب الإسلامیۃ، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش۔
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونہ، تہران، دارالکتب الإسلامیۃ، چاپ اول، ۱۳۷۴ش۔
  • مولوی، دیوان شمس۔
  • یاقوت حموی، شہاب‌الدین، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م۔