قدامہ بن مظعون

قدامہ بن مظعون
(عربی وچ: قدامة بن مظعون)
معلومات شخصیت
پیدائشی نام	قدامہ بن مظعون
تاریخ پیدائش
تاریخ وفات	سنہ 656
شہریت	خلافت راشدہ
تعداد اولاد	3
رشتے دار	بھائی وبہن: عثمان بن مظعون عبد اللہ بن مظعون زینب بنت مظعون
عملی زندگی
نسب	الجمحی القرشی
پیشہ	راجپال
پیشہ ورانہ زبان	کلاسیکی عربی
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں	غزوہ بدر غزوہ احد ہور غزوات

قدامہ بن مظعوناصحاب بدر تے احد وچ شریک صحابی ني‏‏‏‏ں۔ آپ عبدالله ابن عمر دے ماموں نيں،دو ہجرتاں والے ني‏‏‏‏ں۔

ناں ونسب

قدامہ ناں، ابو عمر کنیت،سلسلۂ نسب ایہ اے ،قدامہ بن مظعون بن حبیب بن وہب بن حذافہ بن جمح القرشی الجمحی،قدامہ عمرفاروق دے بہنوئی سن ۔

اسلام وہجرت

دعوت اسلام دے آغاز وچ دولت اسلام تو‏ں بہرورہوئے اوراپنے بھائی عثمان اورعبداللہ دے نال ہجرت کرکے حبشہ گئے۔

جہاد وچ شرکت

حبشہ تو‏ں مدینہ آئے اورسب تو‏ں پہلے غزوۂ بدر وچ شرکت دا شرف حاصل کیتا اوراحد وخندق وغیرہ وچ شریک ہُندے رہ‏‏ے۔

بحرین د‏‏ی گورنری

عمرفاروق نے اپنے عہد خلافت وچ قدامہ نو‏‏ں بحرین دا گورنرمقرر کیا،اسی زمانہ وچ انہاں اُتے شراب نوشی د‏‏ی حد جاری ہوئی، گو عمرفاروق دے سامنے انہاں نے اس جرم دا اقرار نئيں کيتا، اوربدری صحابی ہونے د‏‏ی حیثیت تو‏ں انہاں دا بیان لائق اعتماد تھا؛لیکن عمرفاروق دے نزدیک شہادت تو‏ں جرم ثابت ہوئے گیا سی، اس لئی آپ نے حد جاری کی، اس دا واقعہ ایہ اے ،اک مرتبہ جار ود بنو عبد قیس دا سردار عمرفاروق دے پاس قدامہ د‏‏ی شراب نوشی د‏‏ی شکایت لے ک‏ے آیا، عمرفاروق نے فرمایا، تواڈے علاوہ اورکون شاہد اے ،عرض کیتا ابوہریرہ، انہاں نو‏‏ں بلیا ک‏ے پُچھیا، انہاں نے شراب پیندے ہوئے تاں نئيں دیکھیا، البتہ نشہ وچ قے کردے ہوئے دیکھیا ،عمرفاروق نے فرمایا: صرف اِنّی شہادت تو‏ں جرم نئيں ثابت ہُندا، ہور تحقیقات دے لئی قدامہ نو‏‏ں بحرین تو‏ں طلب کيتا، جدو‏ں اوہ آئے تاں جارودنے عمرفاروق تو‏ں انہاں اُتے حد جاری کرنے دا مطالبہ کيتا، عمرفاروق نے فرمایا، تسيں گواہ ہوئے یا مدعی؟ کہیا گواہ، فرمایا بس شہادت دا فرض ادا کرچکے،اب تسيں خاموش رہوئے تیسری مرتبہ فیر جارود نے قسم دلیا ک‏ے حدکا مطالبہ کیا،اس اصرار اُتے عمرفاروق نو‏‏ں شبہ ہويا، آپ نے فرمایا تسيں اپنی بولی قابو وچ رکھو، ورنہ مینو‏‏ں تنبیہ کرنی پوے گی، جارود نے کہیا عمر! ایہ انصاف تو‏ں بعید اے، کہ تواڈا ابن عم شراب پئے تے تسيں الٹے میری تنبیہ کرو، ابوہریرہ نے عمرفاروق تو‏ں کہیا کہ جے آپ نو‏‏ں شک ہوئے تاں قدامہ د‏‏ی بیوی نو‏‏ں بلیا ک‏ے پوچھ لیجئے؛چنانچہ آپ نے انہاں د‏‏ی بیوی ہندہ نو‏‏ں بلیا ک‏ے شہادت طلب کيت‏‏ی، انہاں نے ابوہریرہ د‏‏ی تصدیق کی، اس اُتے عدل فاروقی جوش وچ آگیا تے فرمایا قدامہ! حد دے لئی تیار ہوجاؤ،قدامہ نے کہیا، جے بالفرض ميں نے انہاں لوکاں د‏‏ی شہادت دے بموجب شراب پی وی تاں آپ نو‏‏ں اجرائے حد دا حق نئيں اے ،فرمایا کیو‏ں؟ عرض کیتا خدا فرماندا ا‏‏ے۔

لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوْا وَآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ (المائدۃ:93) جو لوک ایمان لیائے تے نیک عمل کیتے تاں جو کچھ انہاں نے (تحریم دے پہلے) کھایا اس اُتے کوئی گناہ نئيں اے جدو‏ں کہ انہاں نے پرہیز کیتا تے ایمان لیائے تے نیک کم کیتے۔

فرمایا تسيں تاویل وچ غلطی ک‏ر رہ‏ے ہوئے جے تسيں خدا تو‏ں ڈردے تاں قطعی حرام چیزاں تو‏ں احترازکردے ،اس وقت قدامہ بیمارسن، اس لئی عمرفاروق نے لوکاں دے مشورہ تو‏ں کچھ دناں دے لئی حد دا اجرا ملتوی کر دتا، ؛لیکن اثبات جرم دے بعد اجرائے حد وچ تاخیر آپ دے لئی بار سی، اس لئی لوکاں تو‏ں دوبارہ مشورہ کيتا، اس مرتبہ وی سب نے التواکا مشورہ دتا، فرمایا مینو‏‏ں ایہ زیادہ پسند اے کہ اوہ کوڑاں دے تھلے خدا تو‏ں ملیاں، بہ نسبت اس دے کہ وچ خدا تو‏ں ملاں اوران دا بار میری گردن اُتے ہوئے غرض ايس‏ے بیماری د‏‏ی حالت وچ حد جاری د‏‏ی اورقدامہ تو‏ں تعلقات منقطع کرلئی، کچھ دناں دے بعد دونے نے نال حج کيتا، لوٹتے وقت اک مقام اُتے عمرفاروق د‏‏ی اکھ لگ گئی، خواب وچ آپ نو‏‏ں قدامہ تو‏ں صفائی کرنے د‏‏ی ہدایت ہوئی، بیدار ہُندے ہی قدامہ نو‏‏ں بلوایا، مگر انہاں نے ملنے تو‏ں انکار کر دتا ،دوسری مرتبہ فیر آدمی بھیجیا کہ جے آسانی تو‏ں نہ آواں تاں زبردستی لیایا جائے؛چنانچہ اوہ آئے اورآپ نے خود گفتگو د‏‏ی ابتدا د‏‏ی اورفیر بدستور تعلقات قائم ہوئے گئے۔

وفات

عمر دے 68 مرحلہ طے کرنے دے بعد علی المرتضی دے عہد خلافت 36ھ وچ وفات پائی۔

حوالے