قومی مفاد
قومی مفاد (انگریزی: National interest) کِسے وی ملک دے مقاصد تے اس دے عزائم دا ناں اے، جو چاہن معاشی، فوجی، سبھیاچاری یا کِسے تے دائرے اُتے محیط ہون۔ ایہ تصور بین الاقوامی تعلقات وچ کافی اہم نيں، جتھے قومی مفاد دی جستجو حقیقت پسندانہ مکتب فکر دی بنیاد اے۔
قومی مفاد دی عمل آوری تے تنازع دے پہلو[سودھو]
کِسے ملک دی معیشت دے پیش نظر اس ملک وچ ایہ طے کرنا ہُندا اے کہ کن مداں تے زمراں دے خرچ نوں ترجیح دتی جائے۔ مثال دے طور اُتے ہر ملک دی اپنی دفاعی ضرورتاں ہُندیاں نيں، جو فوج دی تنظیم تے اسلٰحہ دی خرید و فروخت، بری، بحری تے فضائی حدود دے تحفظ اُتے مبنی اے۔ دوسری جانب ايسے ملک وچ تعلیم اک اہم حصہ۔ ایہ بنیادی اسکولی تعلیم توں لے کے جامعاندی سطح اُتے عائد ہُندی۔ کچھ ملکاں جداں کہ جرمنی وچ تعلیم مفت اے۔ نہ صرف ایہ فائدہ ملک دے شہریاں دے لئی اے، بلکہ غیر ملکی باشندے وی سہولتاں توں استفادہ کردے نيں۔ عوامی صحت وی کافی اہمیت رکھدی اے۔ اس دے لئی ہر قسم دے امراض دی تشخیص، انہاں دے علاج تے ممکنہ آپریشن تے دیکھ ریکھ دا خرچ در کار ہُندا اے۔ کئی ملکاں جداں کہ کینیڈا وچ صحت دی دیکھ ریکھ ریاست دی ذمے داری ہُندی اے، عوام نوں اس تعلق توں خوف زدہ ہونے دی ضرورت نئيں ہُندی اے۔ ايسے طرح توں عوامی تھاںواں دا انتظام جداں کہ سڑکيتیاں، شاہ رہیاں، عجائب گھر تے قومی یاد گار وغیرہ حکومت کیتی ذمے داری ہُندی اے۔ ملک دی صورت حال تے فوری تے دیر پا ضرورتاں دے پیش نظر حکومتاں دی ذمے داری ہُندی اے کہ اوہ طے کرن کہ قومی مفاد وچ اس چیز اُتے زیادہ توجہ داں، کس اُتے توجہ کم کرن تے کن معاملات یا اخراجات نوں ذیلی زمراں یا مؤخر خرچ دے زمراں وچ شامل کرن۔
2019ء دے اواخر وچ پاکستانی فوج نے ملک دے خراب معاشی حالات تے ادائیگی دے توازن دی بگڑدی صورت حال دے پیش نطر اپنے اگلے سال دے خرچ وچ کمی دا اعلان کیتا۔ اس توں ایہ فائدہ ممکن اے کہ دفاعی خرچ دے لئی مختص بھاری رقم ہور قومی مفاد دی مداں وچ صرف ہوئے سکے گی۔ پاکستان فوج دی جانب توں آئندہ مالی سال دے لئی دفاعی اخراجات وچ رضا کارانہ کمی دے اس فیصلے اُتے ملک دے بر سر اقتدار وزیر اعظم عمران خان نے کہیا کہ قومی سلامتی نوں درپیش مشکلات دے باوجود ایہ قابل تحسین اے۔[۱]