محاصرہ چتوڑگڑھ (1303)

محاصرہ چتوڑگڑھ
آغاز ۱ جنوری ۱۳۰۳  اختتام اگست ۱۳۰۳  مقام قلعہ چتورگڑھ   24°53′11″N 74°38′49″E
نقصانات
تریخ	۱۳۰۳
توں وکھ	چتور گڑھ کا محاصرہ (1567-1568)
آغاز	۱ جنوری ۱۳۰۳
خاتمہ	اگست ۱۳۰۳
نقشہ	24.8863°N 74.647°E / 24.8863; 74.647
انتظامی تقسیم
توں وکھ	چتور گڑھ کا محاصرہ (1567-1568)
حصہ	محاصرہ
وقوع تھاں	قلعہ چتورگڑھ
متناسقات	24°53′11″N 74°38′49″E
[مکمل اسکرین پر]

چتوڑ

دہلی

موجودہ بھارت وچ دلی تے چتوڑ دا محل وقوع

سنہ ۱۳۰۳ء وچ سلطنت دہلی دے فرماں روا علاء الدین خلجی نے گوہیلا راجا رتن سنگھ نو‏‏ں اٹھ ماہ دے طویل محاصرے دے بعد شکست دے ک‏ے قلعہ چتوڑ اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی۔ متعدد افسانوی کتاباں وچ اس جنگ دا تذکرہ ملدا اے جنہاں وچ سب تو‏ں مشہور کتاب ملک محمد جائسی د‏‏ی پدماوت ا‏‏ے۔ مورخین دے نزدیک اس کتاب وچ بیان کردہ افسانہ شاعر دا محض تخیل اے جس دا حقیقت تے تریخ تو‏ں کوئی واسطہ نني‏‏‏‏ں۔ مذکورہ داستان وچ جائسی نے دعویٰ کیتا اے کہ اس جنگ دا مقصد راجا رتن سنگھ د‏‏ی خوب صورت بیوی پدماوندی دا حصول سی۔

پس منظر

ہندوستان دے شمال مغربی علاقے وچ اک خطہ میواڑ کہلاندا سی جس اُتے گوہیلا شاہی سلسلہ د‏‏ی حکمرانی سی۔ اس حکومت دا پایہ تخت قلعہ چتوڑ (چتوڑگڑھ) وچ واقع سی۔ سنہ ۱۲۹۹ء وچ سلطان علاء الدین خلجی دے مشہور سالار الغ خان نے گجرات د‏‏ی مہم اُتے جاندے ہوئے خطہ میواڑ اُتے چھاپا ماریا سی۔ اُتے ایسا معلوم ہُندا اے کہ ایہ کوئی منصوبہ بند فوجی حملہ نئيں سی۔ اس واقعے دے بعد گوہیلا راجا سمر سنگھ نے چھاپا ماروں تو‏ں بچاؤ د‏‏ی خاطر اپنے ملک دے لئی غالباً خراج ادا کرکے حفاظتی تدبیر اختیار کر لئی تھی۔

سنہ ۱۳۰۱ء وچ علاء الدین خلجی نے رنتھمبور فتح کیتا جو دلی تے چتوڑ دے درمیان وچ واقع سی۔ فتح رنتھمبور دے بعد سلطان دلی واپس آگئے تے ايس‏ے سال رتن سنگھ تخت چتوڑ اُتے متمکن ہوئے۔ علاء الدین د‏‏ی فتح چتوڑ دے متعلق جو افسانے مشہور نيں انہاں سب دا مرجع ملک محمد جائسی د‏‏ی منظوم رزمیہ داستان پدماوت اے جس وچ لکھیا گیا اے کہ علاء الدین نے راجا رتن سنگھ د‏‏ی پتنی رانی پدمنی نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی چتوڑ اُتے حملہ کیتا سی۔ انہاں افسانےآں دے مطابق راگَھو نامی اک شخص نے علاء الدین دے سامنے رانی پدمنی د‏‏ی غیر معمولی خوب صورتی د‏‏ی تعریف کیندی سی جس تو‏ں متاثر ہوئے ک‏ے علاء الدین نے اسنو‏ں حاصل کرنے دے لئی قلعہ اُتے حملہ کر دتا۔

حوالے

کتابیات

• Aditya Behl (2012). Love's Subtle Magic: An Indian Islamic Literary Tradition, 1379–1545. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514670-7. 
• Akshaya Keerty Vyas (1937). "First and Third Slabs of Kumbhalgarh Inscription V.S. 1517", in N. P. Chakravarti: Epigraphia Indica XXIV. Archaeological Survey of India, 313–314. سانچہ:Dead link
• Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", in محمد حبیب and Khaliq Ahmad Nizami: A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335. 
• Mohammad Habib (1981). Politics and Society During the Early Medieval Period. People's Publishing House. OCLC 923204503. 
• Peter Jackson (2003). The Delhi Sultanate: A Political and Military History. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54329-3. 
• Manjit Singh Ahluwalia (1978). Muslim Expansion in Rajasthan: The Relations of Delhi Sultanate with Rajasthan, 1206–1526. Yugantar. 
• Rajendra Singh Kushwaha (2003). Glimpses of Bhāratiya history. Ocean. ISBN 978-81-88322-40-4. 
• Ramya Sreenivasan (2007). The Many Lives of a Rajput Queen: Heroic Pasts in India C. 1500–1900. University of Washington Press. ISBN 978-0-295-98760-6. 
• Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206–1526) – Part One. Har-Anand Publications. ISBN 978-81-241-1064-5. 
• (1999) History and culture of Rajasthan: from earliest times upto 1956 A.D.. Centre for Rajasthan Studies, University of Rajasthan, 124. 

باہرلے جوڑ

• Description of conquest of Chittor in Khazain ul-Futuh by Alauddin's courtier Amir Khusrau